|
2002
|
|
|
Pertseok hitz gutxitan kontatu zion gazte hari zein zen egin
|
behar
zuen lana: nola Polidektes erregeak Medusaren burua nahi zuen, ileetako suge eta guzti, bere andregai Hipodamia printzesa ederrari ezkontza opari gisa emateko, eta nola bera, Pertseo koitadua, prest agertu zen lan hori egiteko?
|
|
|
Zu ausarta baldin bazara, eta neurri berean zuhurra eta arretaduna, eta guk esandako guztiari kasu egiten badiozu, ez duzu inolako beldurrik izan behar, ez baitzara harrizko bihurtuko. Lehenengo egin
|
behar
duzun lana hauxe da: har ezazu zure ezkutua eta leun ezazu distira atera arte, zeure burua ispilu baten aurrean bezala ikusteko eran utzi arte.
|
|
2004
|
|
|
Azkar eta garbi. Horrela egin
|
behar
zuten lana.
|
|
2007
|
|
|
Ideia horiek entzutean, jarraitzaileek galdera hau egiten zioten Sartreri: . Zein mugimendutan edo taldetan egin
|
behar
du lan idazle konprometituak??.
|
|
2009
|
|
|
Hodeik ilea lehortua zuen eta goma bat erabiliz koleta egin zuen buruaren atzealdean. Gero komunean sartu zen; bizarra egin
|
behar
zuen lanera joan baino lehen.
|
|
|
Goizeko seietan ia hutsik datorren abuztuko tren honetan leporaino gaude jendez. Batzuk bizirik datoz, Bilbok
|
behar
duen lan indarra. Batzuk hilda doaz, hiriak odolustutakoen ejerzitoa.
|
|
|
–Eta politika ere antzekoa da. Zuk badakizu nola pentsatzen dudan, baina guk ezkutuan egin
|
behar
dugu lana, ezkutuan lagundu geure politikariei, nabarmendu gabe. Idealistak izan behar dugula, bai, baina baita errealistak ere, errealismorik gabeko idealismoa guztiz baita antzua; horrela eutsi ahal izango diegu gure pentsamenduaren ardatz diren bi zutabeei:
|
|
|
Duela hilabete inguru, Etchecolatzi egin zioten. Nire zorigaitzerako, esango dizut ni bizi naizen tokitik hamar kale harantzago gertatu zela; egunero hortik pasa
|
behar
dut lanera joateko.
|
|
|
–Eta politika ere antzekoa da. Zuk badakizu nola pentsatzen dudan, baina guk ezkutuan egin
|
behar
dugu lana, ezkutuan lagundu geure politikariei, nabarmendu gabe... Idealistak izan behar dugula, bai, baina baita errealistak ere, errealismorik gabeko idealismoa guztiz baita antzua; horrela eutsi ahal izango diegu gure pentsamenduaren ardatz diren bi zutabeei:
|
|
2011
|
|
|
Orduan konturatu naiz ametsetan ari nintzela, baina esnatu naizenean beste amets baten barruan nengoela konturatu naiz. Eta orduan esnatu naiz...?, 228 or.), Armandok Goiorekin egin
|
behar
duen lanaren ispilu: korapilo izoztarazlea urtu, mataza buru nahastailea desegin, denboraren hariak ostera polito elkartzearren, Goioren osagai txikiak, ertainak eta handiak, Goioren patua, oihal txukun batean marraztearren.
|
|
2012
|
|
|
Ez, arrazoi dun, ez haiz berezia, gainontzekoak bezalakoa haiz; beraz, hik ere egin
|
behar
dun lan. Gainera, ez zain lanik gogorrena tokatu, horretan ere zortea izan dun.
|
|
|
–Zer ordutan itzuli
|
behar
duzu lanera?
|
|
|
–A, bai? Eta zertan egin
|
behar
du lan?
|
|
|
Proiektu berri bat zeneukan esku artean. Oraingoan, Londresko negozio gizon batzuentzako egin
|
behar
zenuen lan. Eskertu zenuen behingoatik Londresen gelditzea, hegazkinik hartu behar ez izateak lasaitu egin zintuen.
|
|
|
Ez zuten alemanez egin beharrik. Berlindarrentzat egoera erosoa zen,
|
behar
zuten lan esku merkea zuten eta, gainera, turkiarrak ghetto txikietan bizi ziren, inongo integrazio problemarik sortu gabe. Gastarbeiter,, langile bisitariak?
|
|
2013
|
|
|
–Norbaitek egin
|
behar
du lan hori ere, ez duzu uste?
|
|
|
Azkar egin
|
behar
du lan, beraz. Lehenengo gauza:
|
|
2015
|
|
|
Aita batzuek berandura arte egiten dute lan, beste batzuek urrun joan
|
behar
dute lanera. Beste zenbaitek, ordea, etxean egiten dituzte gauzak:
|
|
|
Berehala iritsiko da Mikel. Bitartean, eraman nazazu bulegora, egun batzuetan etxean egon
|
behar
badut lan pixka bat hartu nahi dut eta?.
|
|
|
–Hau duk soziologiarako egin
|
behar
dugun lana. Emakumeen egoera gaur egungo Kuban.
|
|
|
–Emakumearen egoera gaur egungo Kuban?... eta guk idatzi
|
behar
genuen lan hura. Zer txorakeria handiusteko esateko ordea?
|
|
|
Beldur zara etxearen egoerak susmoren bat eragin ote dion, zeren pisu batean, luze badarama hutsik, hautsa metatzen da, gauzak lekuz kanpo egon litezke... eta ondorioak atera daitezke. Horretarako, ordea, bertara joan beharra zeukan, berak egin
|
behar
zuen lan hori, baina, bera joan ordez, aldameneko astapotroak bidali baditu, hobe, zeren seguru ez direla beren lana behar bezala egiteko gauza izan.
|
|
|
Bilboko ezkerraldean aste batzuk lehenago izandako langile mobilizazioen berri jaso zenuten. Erakundeak, Jabierren ustez, langileriari begira egin
|
behar
zuen lan. Arinekin eta zurekin batera, Jose Jabik eta Elenak ere hartu zuten parte.
|
|
|
Egoera horrek El Salvadorreko paralizazio mekanismoak ekartzen dizkio gogora: . Hemengo etxebizitza politikak kontrol mekanismo argiak dira, jendeak hipotekak ordaindu eta hila burutuko badu, eroa bezala egin
|
behar
du lana?.
|
|
|
–Une garrantzitsua bizi dugu orain, itxaropentsua, eta indarra egin behar dugu adostasun zabalak lortzeko, herriak dituen behar izpiritualak eta materialak zein diren zehaztuz. Kuba oparo baten alde egin
|
behar
dugu lan, aukera berdintasunaren eta erabateko askatasunaren alde?. Aldaketak gertatzen ari direla uste du, bereziki Kubako gizartean:
|
|
|
Fiskaltzari uko egitea, ez da alferkeria. Behar bezalako txitxarro bat atzematekotan, gogor egin
|
behar
duzu lan, erotzeko moduan lotu liburuari. Liburuaren funtsa azaltzekotan, edo liburuak zelan argi dezakeen ezustean zeure bizitza zehaztekotan, liburua oso maiz irakurri behar da, liburuan hobeki murgiltzearren droga jakin batzuk erabili, liburuan burua galdu.
|
|
|
1 Laborategi batean hasi
|
behar
duzu lanean, eta arduradunak honako ohar hau pasa dizu emailez:
|
|
|
identifikatzea: enpresak hainbat
|
behar
ditu lanean hasteko. Zenbait prozesu abiaraziko dira, eta
|
|
|
langile asko
|
behar
genuen lanerako;
|
|
2016
|
|
|
Esango nuke etxeko lanen gauzarik txarrena zera dela, etxean zaudelako egin
|
behar
duzula lan hori. Lana ez egiteko aukera daukat, baina uste dut nukeela lana egin gabe utzi, sentitzen baitut egin egin behar dudala.
|
|
|
Kanpaiak goizaldeko lauretan jotzen du, eta esklaboek ordu erdi dute prestatzeko. Emakumeak eta gizonak batera hasten dira lanean, eta emakumeek gizonek bezain azkar egin
|
behar
dute lan, eta zeregin berberak bete.
|
|
|
–. Zortzietarako amaitu
|
behar
dut lan guztia: bilobei gosaria eman eta eskolara eramaten ditut.
|
|
|
Bestela koldarrak bezala geratuko gara, eta lotsagarria izango litzateke. Atzean serio serio egin
|
behar
duzue lana. Zelai erdian ere bai, topera.
|
|
|
1 Laborategi batean hasi
|
behar
duzu lanean, eta arduradunak ohar bat pasa dizu emailez.
|
|
|
ordua da, eta guztiok egin
|
behar
dugu lan
|
|
2017
|
|
|
Joera horren adibidetzat har daiteke etxeko lan sistemako (putting out sistema) eskulangileen familia. Ezkontzari eta familia bat osatzeari helduta, etxeko sistema hartan lan egiten zuen gizonezko langilea emaztearen mende zegoen askotan, merkatarientzat egin
|
behar
zuen lanean, lagunduko, baitzion emazteak, behar fisikoak asetzeaz gain, eta haurrak emango zizkion, gazte gaztetatik ehundegian edo beste zereginen batean lanean jartzeko.
|
|
|
Edonola ere, jopu borrokaren alorrik garrantzitsuena hauxe zen: asteko egun jakinetan, jopuek jaunaren lurretan egin
|
behar
zuten lan. Jopuen bizitzan gehien eragiten zuten zamak ziren, lan zerbitzu?
|
|
|
Uzta garaian jaunaren lurretan lan egitera deitzen zituztenean, maizterrak ez ziren joango ez eta haien seme alabak bidaliko ere10, edo berandu joango ziren, halako moduz non uzta laboreak hondatu egingo ziren, edo gogorik gabe egingo zuten lan, atseden luzeekin, eta oro har esan txarreko jokatuz. Hori dela eta, jaunek estu gainbegiratu eta zaindu
|
behar
zuten lana, etengabe, gomendio honek nabarmentzen duen bezala:
|
|
|
kalitatean oinarritutako ekoizpenaren lehiakortasuna ahultzen da, eta beraz, soldata altuko lan merkatua murrizten (Huber and Stephens, 2001). Egia da soldata araudien arkitektura eredu koordinatuetan ez dagoela merkatu ekonomia liberaletan bezain hornituta lan merkatu desberdinduago baterako, baina Hego Euskal Herriko kasuan, galdera da ea lan merkatu desberdindu bat egoteak ezinbestean ekarri
|
behar
duen lan eskubideak murriztea, globalizazio neoliberalaren aldeko teorialariek ondorioztatu ohi duten bezala. Lehen aipatu bezala, erabakimen eta ahalmen publikoak pribatizatzeko prozesua ez da gertatzen merkatuaren behar abstraktuen ondorioz, baizik eta erabaki politiko espezifikoen ondorioz (II. eta III. kapituluak).
|
|
|
Ezin du hori biktimen gain utzi. Baina ez soilik elizak, administrazio publikoak ere egin
|
behar
luke lan hori, badituelako horretarako bitartekoak, eta azken finean hari dagokiolako haurtzaroaren babesaren ardura ere?.
|
|
|
zen eta, segurtasun arazoak? sor zitzakeen,, eta NEBek ere baldintza batzuk
|
behar
zituen lanerako?.
|
|
|
Ez dizute horretarako ordaintzen. Eta ordaintzen dizuten horretan hasi
|
behar
duzu lanean edo bestela Sam Gaddisek pasada ederra emango dizu!
|
|
|
Orain FPU izenekoa da deialdirik entzutetsuena, eta masterrean 8,3ko nota izatea eskatzen du. Masterra mila eurotik gora kostatzen da, eta jada graduatuta dauden ikasleek ordaindu egin
|
behar
dute lan egiteko, ze lana egiten dute. Nik ikertzen jarraitu nahi dut, horretan aritu naiz azken 12 urteetan.
|
|
|
gehiago
|
behar
ditu lan horretarako. Biak batera jarriz gero hamar orduan betetzen dute igerilekua.
|
|
|
–Hasteko –erran zuen Txuekak–, erran
|
behar
dut lan eskerga izan dela hau. Eskerga ez, alimalekoa, itxuragabea.
|
|
2018
|
|
|
giza izate gorpuzdun erabiltzeko egiten dituzte kontratuak. Hain justu ere izate mamituak direlako, horrexegatik egin dezakete mendekoek egin
|
behar
duten lana, eta diziplinari men egin, eta gizon bat ugazaba bihurtzeko behar den aitortza eta zerbitzu leiala eman. Eta giza gorputzak eta izateak sexuaren arabera ere bereizten dira:
|
|
|
Emakumeei, kontratu sexualaren baldintzek berresten diete gizon guztiek (eta ez langile espezializatuek bakarrik) lan aristokrazia bat osatzen dutela. Azken 30 urteetan, emakume ezkondu asko eta asko sartu dira ordainpeko lan indarrean, baina senar batzuek oraindik uste dute emazteek beren baimena
|
behar
dutela lanerako; senar ugarik, izan ere, nahiago lukete emaztea jardunaldi osoko etxekoandre izatea, eta, horregatik,, emaztearen enplegua mugatzen eta murrizten, saiatzen dira.
|
|
|
Han pasatzen zituzten orduak, itolarrian, ahoak zabalik eta ezin arnasarik hartu, kristalezko begiradak galduta, munduaren mina ezin ulertu. «Sukar astinaldiak edukitzen bazenituen ere, berdin egin
|
behar
duzu lan barkuan! Txarto pasatzen zen, baina bazuen bentajarik barkuan lan egiteak!
|
|
|
Ondo, ondo! Baten batek egin
|
behar
ditu lan horiek.
|
|
|
Bizitzan zerbait hautatu behar da aurrera egiteko, eta interesa izan zuen txikitatik gizarteari eusten zioten mekanismoei buruz. Ez zuen bere burua politika aktiboan inoiz ikusi, jendaurrean agertzen diren politikari horiek bezala, argitu zuen, baina gizarteak
|
behar
zuen lan isil asko zegoen atzean, inork ikusten ez zuena, eta horretan bere ekarpentxoa egin ahal izatea espero zuen.
|
|
|
Inertziak bide okerretik eroan ez ote duen hausnartu du. Asko dago jokoan eta bere onena eman
|
behar
du lan horretan. Jai dauka bestela.
|
|
2019
|
|
|
Gizon txiro bilakatzea, ezeren jabe ez zena, bererik ezer ez zuena, horixe zen geratzen zitzaion desio bakarra. Argitxo iraungia, pizturik jarraitu
|
behar
duzu lan hori amaitzen dudan artean. Eta, gero?
|
|
|
Orain etxeko apaletik hartu
|
behar
ditut lanak, baina ez da gauza bera. Norbere apalean ez baitago edozein liburu, natura otzanduaren arriskua da zoologikoa, jubilatuen etxeko safaria.
|
|
|
Jopuak ziren. Inor gutxik ulertzen zuen zergatik egin
|
behar
zituzten lanik gogorrenak besteentzat, are gutxiago zergatik erabili behar zituzten piztiak balira bezala, baina horretara ere ohitu zen jendea. Aurrerabidea zen hori ere.
|
|
|
–Noiz hasi
|
behar
duk lanean, Domingo? –Iritsi berria nekez igo zen ontzira.
|
|
2020
|
|
|
Lortu behar duguna da sindikalismoa espazio gero eta erosoagoa izatea guretzat. Lan handia egin behar dugu, baina ikuspegi feminista txertatu
|
behar
dugu lan sindikalaren egunerokoan.
|
|
|
Beraz, genero diferentziak normalean ez dira aztertu, eta denboran zehar estatistika falta izugarriak egon dira. Bestalde, arrazoitu da generoaren araberako ezberdintasunak, soldatetan zein lan baldintzetan oro har, emakumeen salbuespen egoera moduan aztertu behar zirela, azken finean, emakumeek pizgarri negatiboak
|
behar
zituzten lan merkatua uzteko eta bere eremu, naturalera, itzultzeko, hau da, etxeetara.
|
|
|
lanaldi erdiz lan egindakoari egun erdi bat kotizatu izan balitzaio bezala zenbatzen zitzaion. Hau da, erretiro pentsioa jaso ahal izateko, lanaldi partzialeko beharginek hamabost urte baino gehiago egin
|
behar
zuten lan. Espainiako Gobernuak 2019ko udan indargabetu zuen kalkulu diskriminatzailea, Luxenburgoko Auzitegiaren aginduz.
|
|
|
Urtean zehar ere Ibardinen egin
|
behar
duela lana azaldu dio, baina oporren bat hartzea lortzen badu, baietz, seguru, joanen dela.
|
|
|
Gero, palankari eragin behar zioten, pisudun erloju baten modura funtzionatzen zuen errotazio makina martxan jartzeko. Horrela pizten zuten faroa, eta gau osoa eman
|
behar
zuten lanean, errotazioa noiz geldituko, palankari berriro eragiteko, iluntasunari bataila irabaztearren. Geroago etorri zen elektrizitatea, eta orduan farozainak botoia sakatu besterik ez zuen egin behar, argia piztu zedin, eta han gelditu zain, zirkuituak huts egin eta berriro itzaliko ez zela ziurtatzeko.
|
|
|
–Zein ordutan joan
|
behar
duzu lanera, Alissa? –galdetu zion Victoriak.
|
|
2021
|
|
|
Aprobetxatu aukera hori. Esan bezala, editoreek idazleekin egin
|
behar
dute lan, ez haien zerbitzura. Egotekotan, irakurlearen zerbitzura egon behar lukete.
|
|
|
Haurtzaroa goiz bukatzen zen, baina, laster hasi
|
behar
baitzuten lanean, etxean beharrezkoa zen eta. Hori izan zen Eugenio Sámchez Martín-en kasua:
|
|
|
Nobela bat idazteko eszedentzia hartuta zeukala, bere betiko andregaiak utzi egingo du Koldo, ganora eta konpromiso faltagatik, eta horra non, 44 urterekin, pizzak banatzen hasi
|
behar
duen lanean eta pisu konpartitu batean bizitzen.
|
|
2022
|
|
|
Margo zuria kasik agortuta zuenez, zuzenean margo gorriarekin idazteari ekin zion. Azkar, oso azkar egin
|
behar
zuen lana.
|
|
|
–Beharbada ez zen zure herrira joateko egunik onena, ez? Gau eta egun aritu
|
behar
genuke lanean arriskuan diren emakumeak aurkitu arte.
|
|
|
tutore izatea. Hogeita zazpi ikasle dauzkat eta hogeita zortzi familia, arratsaldero ari
|
behar
dut lanean. Beti dago zerbait:
|
|
|
Ni estresatuta, eta alaba haserre. Berarekin egon
|
behar
nuenean lanean jarraitzen nuen, ordenagailuarekin eta telefonoarekin, ez zuen ulertzen berari kasurik ez egitea. Behin, Lea amorratuta eta ni guraso batzuekaz telefonoz berbetan, egundoko kasketa zuen, eta atea itxi nion.
|
|
|
" Pisuko lanik ez zegoen han, eskulana zen gehiago, trebezia
|
behar
zuten lanak. Horregatik nahi zituzten emakumeak", argitzen du Mercedesek, eta berehala heltzen dio Rosariok:
|
|
|
Eta, gainera, oso kutsagarria zen. Emakumeoi esku trebezia
|
behar
zuten lanak eman zizkiguten, buruak pentsatzeko aski ematen ez zigula uste baitzuten eta ezin genuela soldatzen ikasi. Asko sufritu genuen, indarra egin behar zen, 30 kilo altxatu behar izaten ziren, borrarekin kolpe bat eman, eta ikusi zeinen txikia naizen ni!".
|
|
|
Kontu batekin eta bestearekin bi astez atzeratu zaigu dena, eta datak gainean ditugu. Ekipoa kontratatua dago, astelehenean hasi
|
behar
du lanean, nahitaez. Zuk harekin jardun duzu hamar egunez.
|
|
2023
|
|
|
Marta pozik dago, distiratsu, bolada txarrari agur esango diola sinetsita. Iraganeko kontuak balira bezala ari da hitz egiten azken bi urteez, ostiralean egin
|
behar
duen lan elkarrizketak kapitulua itxi balio bezala: amesgaiztoak, azaleko azkurak eta kezkak.
|
|
|
Oporrak urrun joan zaizkigu jadanik, itsasontziz joatean itsasbazterra bistatik galtzen den unean bezala ikusten ditut oporrak... –eta, Gorkaren begitarte galdezkatzaileaz oharturik, jarraitzera behartua izan da– Bordelera joan
|
behar
dut laneko kontu bategatik...
|
|
|
–Baina oporretan zara! Orain ere kezkatu
|
behar
duzu lanaz?
|
|
|
Berak ere bai, oinak ezinegonez astintzen hasi bada ere. Zalantzak izaten ditu halakoetan, noiz den jendea atsegina jatorra izan
|
behar
duelako lanean, are gehiago bera bezalako norbaitekin. Berak ere itxura noiz egiten duen jakitea zaila egiten zaio Ugutzi askotan.
|
|
|
" Hemen ez dago zentro dramatiko nazional bat, ez dago zentro publiko bat, eta hor galtzen dugu euskara aldetik ere", dio Aizpeak. " Hemen beti bi hizkuntzatan sortzen dugu, eta gaztelaniara egokituta, ze aktore batek maiz bi hizkuntzatan egin
|
behar
du lan, eta horrek asko kezkatzen nau. Arrakasta euskara hutsean eta montaje potente bat, euskararen sonoridadea esploratzeko, hori ez da posible, eta ez da posible erakundeek ere ez diotelako garrantzirik ematen antzerkiari.
|
|
|
Edo proiektuaren arabera, ez dakit. Halere, aurrera egiten dut beti, konbentzituta nago zerbait txarra pasatzen denean, edo ezkor zaudenean, saiatu behar zarela hobetzen, ez duzula zure ametsa laga behar, hobetu egin
|
behar
duzu lan egiteko modua".
|
|
|
Azkenean iritsi zen lan eskaintza bat, eta haren ondotik beste batzuk, eta zorionez, ez nuen inoiz B plan hura martxan jartzeko beharrik izan, ze niri, benetan, telebistan lan egitea gustatzen zait. Eta aitortu
|
behar
dut lan esparru honen ezegonkortasunari etekina ateratzen ere ikasi dudala. Lanik gabeko denboraldiak etorri direnean, disfrutatzen ikasi dut, oporrak balira bezala hartu ditut, eta ‘etorriko da zeozer’ edo ‘topatuko dut zeozer’ sinisten ikasi dut, esperientzia luzeak hori irakatsi dit eta.
|