|
2000
|
|
|
4 Jakina da arinegi irakurtzeak ez diona irakurketari mesede egiten. Fonema guztiak ondo eta garbi ahoskatu eta etenaldiak behar bezala egiteko astia izan
|
behar
du kazetariak. Askotan baina, kazetariak zer esan asko izaten du eta ezin ordea, aldez aurretik agindutako bideo iraupena luzatu.
|
|
2002
|
|
|
Kontua da, informazio eman ahal izateko, kazetariak desinformazio kanpainan hartu behar duela parte, muin eman behar diola eskuetan gerra antolatzaileari. Beraz, goitik inposatutako zentsuragaz elkarbizitzen ikasi
|
behar
du kazetariak gerretan. Ez hori bakarrik, zentsuraren zigorrik handiena pairatu gura ez badu, kalera dezaten edo erditik ken ez dezaten nahi ez badu, kazetariak berak ezarri behar dio muga bere buruari, horra autozentsuraren mina?.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian lan egin
|
behar
lukeen kazetariak ez al lituzke Euskal Herriko hiru hizkuntzak, edo bat, euskara behintzat, jakin behar?
|
|
|
Esperientziak eraginda, autore kataluniarrak 1985ean zioena oraindik ere balio du edozein kazetarirentzat. Burua astindu
|
behar
du kazetariak, dio Prado-k, irratian lanean hasten denean. Bi arrazoigatik:
|
|
|
Irakurterraza eta ulerterraza. Noski irakurtzeko gaitasuna
|
behar
duela kazetariak. Hala ere, lokuzio ona egitea testuaren irakurgarritasunetik hasten da.
|
|
2007
|
|
|
Horietakobat lan egoera da, lan egiteko aukera. Denok ezagutzen ditugu goiz batean seialbiste jarraitu
|
behar
dituzten kazetariak. Kasu horretan, arazoa ez da prentsabulegotik datorren informazioa, oro har, aurrean daukan informazioa baizik.Horrek, neurri handi batean zerikusia du hedabideetako kazetariak lan egitekodituen aukerekin eta hedabidearen beraren aukerekin.
|
|
|
Sarrera: Argudiatzen ikasi
|
behar
du kazetariak 13
|
|
|
Ezin da edozelan eta edozertarako argudiatu publikoan. Etikoa, duina izan
|
behar
du kazetariaren lanak. Hori hartzen du kontuan bigarren atalak, lehen urrats batean.
|
|
|
Sarrera. Argudiatzen ikasi
|
behar
du kazetariak
|
|
|
Hor dagoen informatzaile onena hain zuzen ere, blogista hori dela, filologo eta blogista delako, Rikardo Gomez, EHUko irakasle bat, Filoblogia izeneko blog bat daukana. Zertarako
|
behar
ditut kazetariak, Rikardo Gomez jarraitzen baldin badut, interesatzen zaidan gai honetaz idazten duela jakiten badut, ez dut bitartekorik behar.
|
|
2008
|
|
|
3.3 Euskalkia erabiliz jardun
|
behar
duten kazetariek eta aski landua behar dute izan hartarako gaitasuna, ahozkoa nahiz idatzizkoa, euskalkiaren duintasunaren hobe beharrez. Lanean, bereziki gogoan izan bezate Euskaltzaindiak gaitzetsi egiten dituela ahozkoan eta lagunarteko hizketan ohikoak diren laburtzapenak eta tokian tokiko fonetismo bereziak.
|
|
|
Ikusten, esan nian Osasunak beste entrenatzaile bat bilatu zuela. Umiltasuna kiloka
|
behar
dugu kazetariok. Beno, hau idazten duenak bai, behintzat.
|
|
2009
|
|
|
Haatik, informazio instituzionalaren azpian, maiz propaganda ere egon daiteke, eta hori detektatzen jakin
|
behar
du kazetariak, zer den informazioa eta zer propaganda. Demagun behin eta berriz saiatu garela gure herrian egin behar densaihesbideari buruzko informazioa lortzen udalean eta ezin izan dugula lortu.Pentsa dezagun hauteskundeak gertu direnean, udaleko komunikazio arduradunakalkateak gaiaren inguruan informatzeko elkarrizketa eskaintzen digula.
|
|
|
Herritarren presioak albait egokien kudeatzen ikasi
|
behar
du kazetariak, eta hori ekinaren ekinez bakarrik lortuko du. Hurbiltasunetik aritu, bainabehar den distantzia mantenduta.
|
|
|
Munduko egunkari prestigiotsuenak ere. The Times, The Guardian edo Le Monde? hartzeko, Donostiako kiosko konkretu batera joan
|
behar
zuen kazetariak. Egun bateko atzerapenarekin, gehienak.Orain mundu osoko egunkariak eskura ditugu, mahaitik altxatu gabe.
|
|
|
Akademiak luze eta zabal aztertu du problematika hori; ekonomia ikertzaileek luze eta zabal jorratu dute gaia, bai maila teorikoan, bai datuen bidez (ikerketaenpirikoan). Esate baterako, Espainian arlo horretan dagoen aditu entzutetsuenetako bat Vicente Salas dela jakitera iritsi
|
behar
luke kazetariak, haren artikulu, iritzi edo erantzunak topatze aldera. Soldata itzel horien azpian, soldata ordaintzendutenen kontrol eraginkorrerako zailtasunak egon ohi dira:
|
|
2010
|
|
|
Ikasgaiak ez zuen erabat suntsitu nik hamaika urterekin amestu nuen ametsa, baina apalegia iruditu zitzaidan helburua. Adin hartan kazetaria izan nahi nuela erabaki nuenean, munduaren aldaketa nerabilen buruan, nolakoa eta horrelakoa
|
behar
zuen kazetariaren xedeak. Egun haietan hil zen diktadore bat, eta etxean eta auzoan horrenbeste esan ziguten honetaz eta hartaz hitzik ez egiteko, niri dena kontatzeko grina piztu zitzaidala.
|
|
|
Bost hamarkada joan dira. Bakoitzak besteari ahazten zaion zerbait daki, elkarren memoriak lotu
|
behar
ditu kazetariak, baina piztia aldrebesa da eta maula egiten dio ertzen batetik. Ez da erraz gertakaria xehetasun guztiekin berrosatzea.
|
|
2011
|
|
|
...balio(...) dokumentatuta egon behar da, besterik gabeoniritzia eman behar duzu, infografiaren bat edo beste zerbait atera daitekeen ikusi, eta, azkenean, lan handia egin behar genuen, dena berregin behar genuen. betiko kontuada, Internet ez dute aintzat hartzen, taldea sortzen da Interneteko lengoaia kontuanhartu gabe, Interneteko inorekin hitz egin gabe, eta, orduan, jakina, hiru plataformatanlan
|
egin
behar duen kazetariak ez du gurekin, hirugarren plataformarekin, inolakoharremanik izan proiektua aurkezten digun arte (EET4).
|
|
|
Egungo planteamendua gero eta urrutiago dago «kazetari orkestraren» laneredutik, hau da, ekitaldi batera joan, argazkiak atera, audioa eta bideoa grabatu, ondoren web hedabiderako albistea prestatu, irratian zuzenean sartu eta, azkenik, telebistako albistegirako pieza muntatu
|
behar
duen kazetariaren eredutik. Oro har, kazetari polibalentearen lana bide luzeko gertakizunetan, erreportajeetan, gaurkotasunezko informazioetan, breaking news edo azken orduko albisteetan bainozentzuzkoagoa dela uste dute hedabideetako kideek (Masip eta Mico, 2009:
|
|
|
Arbuiagarria iruditzen zait, irudiak egoteagatik berria ematea; nire ustez etika profesionala eduki
|
behar
dute kazetariek. Morboa pertsonaren baitan dago, baina irudiak daudelako erabiltzea, jendearen morboa areagotzeko?
|
|
2012
|
|
|
–Hemendik, hemendik... , esan zion elkarrizketatu
|
behar
zuen kazetariak. Baina Bruce geldik bertan, belarriak tente.
|
|
|
Idatzizko prentsak albistea egituratzeko iraulitako piramidearen figura erabiltzen duenez, bospasei galderen erantzunak lehen paragrafoan eman
|
behar
ditu kazetariak (lead ean, alegia). Sareko hedabideek eredu berari ekin diote.
|
|
|
Albisteak eragiten dien eragile guztien ikuspegiak azaltzen ahalegindu
|
behar
du kazetariak. Hortaz, albisteak ikuspegi bakarra jasotzen duenean, albiste iturriaren bertsioa zabaltzen da.
|
|
|
Hautatutako informazioa osatu eta gero, erredaktoreak albistea kazetaritza hizkeran aurkeztuko du. Horretarako, hizkuntza ez ezik, albisteari informazio gehigarria ekarriko dioten bestelako elementuen egokitasuna ere zaindu
|
behar
du kazetariak. Informazio elementu gehigarriek albistearen konplexutasuna ulertzen laguntzen dute.
|
|
|
Hortaz, ez du haien fisikoaren, izaeraren («alaia», «isila») edota beraien egoera afektibo familiarraren («ezkondua», «ama») daturik emango. Era berean, emakumeen gorputza gizonezkoen sexualitatearekin ez lotzeko konpromiso argia erakutsi
|
behar
du kazetariak. Gizonen esparruan dabiltzan emakumeak barregarri islatzen dituzte hedabideek, konnotazio sexualak izan ditzakeen irudiak lagunduta, batik bat.
|
|
|
Horregatik, informazioa gurera egokitu
|
behar
du kazetariak: euskal ikuskera, euskaldunoi zelan eragingo digun azalduz.
|
|
|
Nortasunari eta kulturari eragiten dieten albisteetan, bertako ikuskera azaldu behar du. Albisteak dakarren nazio ikuspegia (AEB, espainiarra edo frantsesa) gainditu eta euskal gizarteari ere erreferentzia egingo diola ziurtatu
|
behar
du kazetariak (Basterretxea, 2003: 56; McQuail, 1992:
|
|
|
Eztabaida publiko zintzoa zabal dezakeen informazioa lantzeko, egia bi bertsioren erdigunean kokatzen ez dela ulertu
|
behar
du kazetariak. Esaterako, 1937an Gernikako herritarren aurkako erasoa zela-eta, faxistek euren erantzukizuna ukatu eta bonbardaketaren egiletzaren zalantza zabaldu zuten.
|
|
|
Dena den, telebistako albisteek ikus entzunezkoen hizkera ere menderatu behar dute. Horretarako, ahotsaren eta irudiaren arteko sinkronia zaindu
|
behar
du kazetariak. Ahotsa eta irudia bat ez datozenean, hartzailearen arreta galtzen da, giza adimenak kanal bati edo besteari jarraitu behar diolako.
|
|
|
Irratian ahozkotasunak idatzikoak baino komunikazio gaitasun handiagoa du. Horregatik, albistea irakurrita ez dagoela aditzera eman
|
behar
du kazetariak. Irratiak ahozkotasunaren komunikazioa zaindu behar du.
|
|
|
Edizioaren gakoa gaiari egokien heltzen dioten soinu eta irudiak aukeratzean datza. Ondoren, kameraren eta mikrofonoaren aurrean eroso ere agertu
|
behar
du kazetariak, hizkera egokia erabiliz, albistearen egitura modu ulergarrian aurkezteko (Alden, 2005b: 51).
|
|
2013
|
|
|
Horrez gain, Gerlako Ministerioak egunean hiru agiri zabaltzen zituen, gerlaren berri emanez. Zentsurak egunkariak bete
|
behar
zituzten kazetariei sortzen zien traba kontuan hartuz eta herritarrek zuten informazio goseari erantzuteko asmoz, 1914ko urrian armada agiri ofizialak ateratzen hasi zen, horretarako sortu zuen Informazio Zerbitzuaren bidez. Goizeko hamaiketan, arratsaldeko hiruetan eta arratseko hamarretan zabaltzen zituen agiriak. Parisko prentsarentzat 15:00etako agiria zen inportanteena, egunkari haiek ilunabarrekoak baitziren eta horrela irakurleei berri ahal bezain freskoak emateko.
|
|
|
Prentsa aske zegoen, baina kazetariak beren kazetaren jabearen menpe ziren. Ororen buru, boterea politikariek edo ekonomia arloko gizonek zeukaten, eta haiek zabaldu nahi zuten mezura plegatu
|
behar
zuten kazetariek. Eskualduna ko berriketariak ez zirenez profesionalak, are errazago izanen zitzaien astekariaren helburu politikoen jarraitzea, ez balira jarrera politiko harekin ados izan, ez baitziren astekarian idazten ibiliko.
|
|
|
Oreka gaiztoak egin
|
behar
ditu kazetari hizkerak gurean, hartarako. Ahozko euskaran oinarrituz ulermen errazera jotzeko aholkua indartu da, horretan gaztelerak eta frantsesak sortu duten hizkera administratibo eta periodistiko mordoiloa mimetismoz ekarri gabe.
|
|
2016
|
|
|
Hauteskundeen gaineko informazioak alderdi politikoetako komunikazio kabineteen eta aholkularien agendetatik libre ibili behar du. Interes publikoak izan
|
behar
du kazetarien gidaria, hauteskunde kanpainako albisteen bila dabiltzanean.
|
|
|
Teknologia berriak eta kazetaritza Nolakoa zen kazetaritza Interneten aurretik? Orain dela urte batzuk, albistearen bila kaleetan zehar ibili
|
behar
zuen kazetariaren irudia zegoen, informazioa bilduz telefono dei ugari egin, dena paperean idatzi, argazkiak atera, argazkiak errebelatu, ekipamendu astuna eta konplexua erabili konexioak egiteko… Gaur egun, film zahar baten irudia dirudi horrek guztiak. Teknologiaren abantailetako bat, batez ere Internetena, kazetaritzan, informazioa bilatzeko, ikertzeko eta datuak alderatzeko erraztasunak dira.
|
|
|
Gasteizko Argentina kaleko trafikoak, atez atekoak ala txotxongiloak. Gatazka puztuen onuradunak dira bazka
|
behar
duten kazetariak.
|
|
2019
|
|
|
Nik nahi dudana da kalitatezko informazioa eta fidagarria jasotzea. Izen ona eduki
|
behar
du kazetariak. Herrialde totalitarioetan erabat kontrolpean ditu botereak hedabideak, eta horrekin ez dut esan hemen ere hala ez denik.
|
|
2020
|
|
|
Ez ziolako segitu Ertzaintzaren aginduari. Poliziak zehaztutako leku jakin batetik informatu
|
behar
zuten kazetariek, antza. Ertzaintzak ondo zedarritutako gune batean nahi zituen kazetariak, ondo kontrolatuta, berak finkatutako atakaren atzean eta hesiaren barruan.
|
|
|
Nolakoa
|
behar
du kazetariak jendearengana iristeko?
|
|
2021
|
|
|
252) oso sonatua izan zen erreportaje hori, haren oihartzuna nazioarteko prentsara iritsi baitzen. Edozein kasutan, Basarrik izan
|
behar
zuen kazetariaren ideologiaren berri, eta 1937an" Gernika’ko txikiketa" sailaren baitan" Bertsoz nork esan bonba txar aien/ indar gaiztozko danbarra?/ Etzuten beintzat osorik utzi/ bizileku bat bakarra[...]" idatzi zuenari (Eizmendi, 1992b: 73), erbestean eta zigortuta zazpi urte egin ondoren, gogorra suertatu behar zitzaion" Hainbeste letra eder egin du/ eta ez al da komeni./ Txalotu zazute danok/ gaur ‘Juan de Hernani205" abestea.
|
|
|
Horrek guztiak Tokiora joan
|
behar
duten kazetarien eta komunikabideen larritasuna eta ezintasuna eragin du. Eta ez zegoen nora jo.
|
|
2022
|
|
|
Jendeak interpelatua sentitu behar du. Ez dago formula magikorik, baina zuk topatu
|
behar
duzu kazetari bezala, irakasleak gelan infekzio neofaxistaren agerraldi bat ikustean, politikariek prekaritatearen aurkako politikak eginez eta eskuin muturrari lekurik ez emanez...
|