|
2001
|
|
|
Hurbiltzen saiatzen nintzen bakoitzean pago ezkurrak, sustraiak eta harri legarrak botatzen zizkidan; Australiako basoan antzeko egoerak ikusia bainaiz, ordutik badakit gizartetik aldendu eta egoera pre humanoan luze bizi izandako gizasemeak erreflexu sozial guztiak galtzen dituela, eta gizartearekiko harremanik den mendrenak ere –baita beste gizaki baten ahotsa entzuteak ere, batzuetan–, egoera horretan garatu duten biziraupenezko mekanismo psikologiko mardoak hauts ditzakeela, eta horrek ondorio oso kaltegarriak eduki ditzakeela egoera horretan dagoen pertsonarentzat. Beraz, tentuz, tentu oso handiz jokatu
|
behar
nuela jakinik, bere kamainatik eta bizitokitik nahikoa hurbil eseri nintzen, nire presentzia ohitura bihurtuko zitzaiolako unearen esperoan. Ondorengo gertaerek nire zuhurtzia saritu zuten, eta ohitura hartzeko epea, gehienetan luzea, ikaragarri laburtu zen; are, Mitxoletak nik neuk ere espero ez nituen aurrerapen nabarmenak egin zituen, bere jokabideen aspektu sozialei dagokienez, eta hagitz denbora laburrean, nigana hurbildu zen irribarre zabalarekin, esanez:
|
|
2003
|
|
|
Zergatik
|
behar
duzu jakin hori, galdetu du orduan Damianek. Ezin dizut oraingoz erantzun.
|
|
|
Inor egon ote daiteke prestaturik halako gauza baterako. Hil egin
|
behar
duela jakiteko. Uste baino lehen.
|
|
2004
|
|
|
Ama, aitaren heriotza goiztiarraren erru bila, lehendabizi aita berarengan, ondoren semearengan, azkenean herriarengan, laido hura ezin garbiturik bizitza osoa suspirioka,, marmarrean, mahukatiko pañueloari zintzaka, tristura hari guztiari jirabiraka bizi izan zitzaion emakume ia ezezagun hura. ...lkar konprenitu, baina, noizbait ere, harmoniaren antzeko bat lortu bagenuen, atxilotu gintuztenetik hil zen arteko lau urte haietan lortu genuen; ez lengoaia eta esperientzia konpartituaren elkar ulertzeak sor dezakeen harmonia, edo maitasun agerikoak ezberdintasun guztiak barkatu eta gaindituz eman dezakeena, ez; baizik eta bizimodu berdinak, eskaileretan gurutzatzean bakoitzak zein aldetik joan
|
behar
duen jakiteak, esaterako, edo adostu gabean bakoitzaren zereginak zein diren jakin eta betetzeak bezalako gauzek sorturikoa. Egunerokoan sortu dantza harmoniatsua".
|
|
|
zer irabazi
|
behar
genuen jakin barik
|
|
2005
|
|
|
Enpresariak begia keinatu zion komisarioari, literaturzale bik derrigor elkar ondo ulertu
|
behar
zuten jakinaren gainean.
|
|
|
Zer egin
|
behar
duzu dakizunarekin. Erabaki al duzu Poliziari zerbait esatea?
|
|
|
Eskuineko besoa luzatu zuen goragoko uztairaino gorputzaren kontra goratuz. Horrela gelditu zen puska batean, zer egin
|
behar
zuen jakinen ez balu bezala. Gero, jauzi ordeko batean gorputz osoaren zama beso luzatuan tanpez eskegita, ezkerreko besoa goratu zuen tolesturik galtzarbean edukia zuen uztai gaineraino, ukondoa bertan tinkatuz.
|
|
|
Etxera jo zuelarik, maldan gora, sukaldeko argia nabaritu zuen. Eginen nikek ez dela oheratu, insolitaritatea irudituko zitzaioan, eta amona izan
|
behar
duela jakin duenetik ez duk gelditzen puntua egiten, ito egin behar dik haurra hainbeste txano eta galtzerdi eta eskuzorro. Gau zarratuan irtena zenean bezala piztua, diosala harrera ongi etorria, hemen naukazu aiduru, atxamarta tinko baten estatxa.
|
|
2006
|
|
|
zer sinetsi
|
behar
duen jakin
|
|
|
Aitaren ondoan eman dituen egunetan ere Joxanek beti bezain atsegin egin dio berba Bibiri, dena ondo balego bezala, aitaren bihotzak azkena eman
|
behar
zuela jakin arren. Bibik ondotxo zekien kontuak ez zihoazena bide zuzenean, Joxanen ahotsa gezurrezko lasaitasun batera behartua igartzen zuelako.
|
|
|
Aurrez susmatu bezala, lurra lokazturik zen, eta horrenbestez teknikariak bere burua zoriondu zuen trekineko botak janzteko bezain zuhurra izan zelako. Ez zuen asko galdetu behar izan nora jo
|
behar
zuen jakiteko.
|
|
2007
|
|
|
Ez zekien nola igorriko zuen Iruñera. Virgilioren laguntza espero zuen edo, bertzenaz, Ainhoari deitu zion zein bide erabili
|
behar
zuen jakiteko. Alberto Joserekin ere oroitu zen:
|
|
|
Irri emangarri gelditu
|
behar
zuela bazekien Migelek, baina ez zion eskaria ukatzen ahal, eta dantzarako zutitu ziren. Ilearen ukituarekin bakarrik zirrara egiten zitzaion, eta batzuetan bere bizar moztu gabeak bat egiten zuen Maria Josefaren masail leunarekin ezinbertzean.
|
|
2011
|
|
|
– Eta nik zure benetako arrazoia
|
behar
dut jakin, Lazkano jauna.
|
|
2015
|
|
|
naturaren bidegabekeriaren aurkakoa eta hil denarekikoa. Izan ere, denok hil
|
behar
dugula jakin arren, ulertezina suertatzen zaigu herioa amaiera natural eta logikotzat hartzea. Are gehiago, boluntario aurkezten bada bat trantze latz horretara.
|
|
|
Pantxika Minaberrik ahizparen gutuna jasotzeko zorion mirarizkoa ukan zuelako ez zuen Parisera jo. Senargai zuen Jakes Larralde ez zuen laketzen artzain lanak eta, Ezpeletako azoka egun batean, abeltzain bizkaitar baten ahotik Bilbo inguruko fabrika handietan eskulana
|
behar
zutela jakin zuelarik, fite hartu zuen Bizkaia alderako bidea, frantsesa izaki, herren ideologikorik agertu beharrik gabe. Halaxe bizkaitartu ei ziren senar emazte baxenabartarrak, Basauriko San Migel auzoko baserrian maizter.
|
|
|
Fidel Imazek jakin bazekien Emilio Aberasturik ez ziola apatxa bitan sartzeko betarik emango. Atoan deitu zion Bitor Larralderi, tratua zergatik hautsi
|
behar
zuen jakiteko.
|
|
2017
|
|
|
Josebak jaidura sadiko batekin unea luzatu du Axiren noraezaz errukitu barik, Mirenen durduzaz gozatzearren, ezen Miren, behin altxatzekoa eginda, sillan egokitu da atzera berriz Josebaren bisaiaren imintzio arinenari ere adi, zer egin
|
behar
duen jakiteko. Josebak kristalezko hormatik harantz so egin du; goibel bilbotarrak zerua estalita dauka, eta ageri den ibai berunezkoak eta Zorrotzaurreko ola erdi eroriek garai bateko Bilbo herdoildua iradokitzen dute, Quincocesen koadro batean bezala.
|
|
|
Eskua Axiren sorbaldan zuela sorbaldan beste esku bat nabaritu zuenean, berehala jakin zuen Josebak norena zen eta zer nahi zuen. Eta, hortik aurrera zer egin
|
behar
zuen jakitearekin bat, gogo zurrunbiloa gelditu egin zitzaion, gauzak luzaroan esperatu eta prest dagoenaren lasaitasuna egin zitzaiola.
|
|
2018
|
|
|
Ohearen gainean biluzik amaitu dute. Kaleko farolen argia ez da nahikoa mutilak zakila non sartu
|
behar
duen jakiteko. Geldirik geratu da.
|
|
|
Bigarren oharra: “nola ekin
|
behar
dugun jakiteko balio behar du”. Hirugarren oharra:
|
|
|
Eta zuk ez dakizu ezer. Hara..., ziur ez dakizula, ala denbora
|
behar
duzu dakizuna gogoratzeko. Hori ere izan daiteke, ala? ”.
|
|
2019
|
|
|
Bertso bazkari batetik zetozela kontatu zuten lau haizetara, mozkortuta eta laineztuta zeuden. Nirekin kantatu
|
behar
zuela jakin arren, ez zidan kasurik egin inongo momentutan. Oholtzara igotzerakoan elkartu ginen lehen aldiz.
|
|
|
Otorduetan manera onak dauzka, fina da zeharo, eta mahai tresna guztiak erabiltzen ditu. Okela edo beste zerbait ebaki behar duenean, alabaina, ez da labanaren alderdi zorrotza bereizteko gauza, eta bueltaka ibiltzen du erreminta noiz sartu
|
behar
duen jakin gabe. Ez harritu, beraz, dozena erdi bat saio baino gehiago badira.
|
|
2020
|
|
|
Izugarri poztu nintzen Susak eta EHAZEk haren testua argitaratu
|
behar
zutela jakin nuenean. Poztu ere poztu ninduen Eusko Jaurlaritzako Kulturaren Euskal Behatokiak bera aukeratzeak emakume sortzaileon egoera aztertzeko ikerketa taldearen parte izateko.
|
|
2021
|
|
|
Asots bitxiak baziren gero, plater hautsiak, ate klaskariak, marmar elkorrak oraino. Handik laster, gelako atea zabaltzen zen eta orduan ohe kantoian kukubilkatu
|
behar
zuela bazekien, bestela arazoak ukanen zituelako. Kamioi medikalizatuan ere trankil egotera bortxatzen zuten aldamenean zituen bi erizainek.
|
|
|
Piteier baserriko bideo berriak bidali dizkit. Jason Moreau agertzen da etxe ondoan zulatua dirudien soto batean sartzen eta handik ateratzen...
|
behar
genuke jakin zertan dabilen.
|
|
2022
|
|
|
Mendetan zehar jazarri dituzte ijitoak, Pastora Filigranak El pueblo gitano contra el sistema mundo liburuan xehe xehe azaldu duen moduan; ijitoen kontrako arrazakeria euskal herritarron artean ere oso erroturik egon da mendetan zehar, eta oraindik ere ijitoek biolentzia arrazista pairatzen dute etengabe, egunero. Jazarpen horien kontrako erresistentzia historia luzea du ijito herriak, Filigranak ere gogorarazi bezala, eta geuk ez diogu ijito herriari erresistentzia hori aitortu izan, eta gutxitan landu dugu espresuki ijitoen kontrako zer nolako arrazakeria gorpuztu dugun, arrazakeria hori zer nola deseraiki eta desgorpuztu
|
behar
dugun jakiteko. Galdera soka luzea dugu erantzuteko, eta hari pila bat tiraka segitzeko:
|
|
|
Agian gauza batzuk ez dira astegun buruzuriz oroitzekoak. Ines zerbait kontatzekoa omen da, aurrerantz doala, geroz eta atzerago jo dutela oroitzapenetan elkar aurkitzeko, eta Rakel lotsak jaten du haren etxera egoera honetan agertu
|
behar
duela jakinda.
|
|
|
Hil zen. Jakin
|
behar
zuena jakin zuelako.
|