|
2004
|
|
|
Estatu eremu horietarik hona etorri denak Estatu horiekin dituen harremanen izaera hil edo biziko auzia dela gure herriaren biziraupenerako. Batetik, hain zuzen, bi Estatu horien izaera nazionala totalitarioa eta zurrupatzailea dela hartu
|
behar
dugu gogoan. Bestetik, Estatu horietatik gurera etorri eta gurean bere familiaren segizioa finkaturik utzi duenak, zer eratako harremanak dauzka bere jatorriko Estatu molde horren kultura politikoarekin eta hemengo nazio auziarekin?
|
|
2007
|
|
|
Eta ongi dakit neure teologo herri honetan, gai labain hauek ukitzea arrisku gaitza dela. Baina irakurleak gauza bat atxiki
|
behar
du gogoan: saiakera liburu hau ez dela ezertan ere, azkeneko hitza?
|
|
2008
|
|
|
Reginak ez zion, halakoetan, ezetzik esaten, baina geroxeagoko beste une bat
|
behar
zuen gogoan. Reginak bazekien, izan ere, markesaren neskamea nekez izan zitekeela markesa, ametsetan ez bazen bederen; zergatik ez, baina, errealitatearen planoa ametsarenera hurbildu, gizon dirudun bat senartzat hartuz, adibidez, dama printzipal begirunetsu baten estatusa emango ziona automatikoki?
|
|
|
Jarraian, bat batean zutitu, eskuin eskuko erpurua beheraka begira jarri keinu nabarmenean, eta zapataz zapaldu zuen zizarea behin eta berriro, zapaldu ondoren zapata zola belarretan garbitu eta bankuan ostera esertzen zela, irri zabala ezpainetan. Nazariok, une hartan, iraganeko gertaera bat
|
behar
zuen gogoan, Mateo Sukunzarekin berarekin bizi izandakoa. Urte batzuk lehenago ezagutu zuen arren, Mateok ez zuen artean Nazarioren fabrikan lan egiten?
|
|
|
Alegia, militante, jarraitzaile eta boto emaile abertzaleak ere herri arroztu eta besterendu baten kume direla, eta, horrenbestez, euskal mundutik landa bizi direla gehienak. Baina jokabide hori azaltzeko, besterik ere izan
|
behar
genuke gogoan; adibidez, kultura soziolinguistikoaren auzia. Zertan ote da hain zuzen gure mundu abertzalean kultura horren maila eta garapena?
|
|
|
Reginak ez zion, halakoetan, ezetzik esaten, baina geroxeagoko beste une bat
|
behar
zuen gogoan. Reginak bazekien, izan ere, markesaren neskamea nekez izan zitekeela markesa, ametsetan ez bazen bederen; zergatik ez, baina, errealitatearen planoa ametsarenera hurbildu, gizon dirudun bat senartzat hartuz, adibidez, dama printzipal begirunetsu baten estatusa emango ziona automatikoki?
|
|
|
Jarraian, bat batean zutitu, eskuin eskuko erpurua beheraka begira jarri keinu nabarmenean, eta zapataz zapaldu zuen zizarea behin eta berriro, zapaldu ondoren zapata zola belarretan garbitu eta bankuan ostera esertzen zela, irri zabala ezpainetan. Nazariok, une hartan, iraganeko gertaera bat
|
behar
zuen gogoan, Mateo Sukunzarekin berarekin bizi izandakoa. Urte batzuk lehenago ezagutu zuen arren, Mateok ez zuen artean Nazarioren fabrikan lan egiten... baina ikusi bai, igande askotan ikusten zuten elkar –interes komun samarrak zituztèn lagunak ziren, azken batean–, hartarako Mateok bere herritik Nazarioren herrirako bidea egiten zuela, zaldia hartuta.
|
|
2009
|
|
|
· Bezeroak sukaldea ikusten duenean amonaren bazkari goxoak ekarri
|
behar
ditu gogora, eta ohea ikuskatzen duenean, bere bizitzako.
|
|
|
Domingori kosta egiten zitzaion ikusten ari zena sinestea, arestian bizi izandakoa sinestea kostatzen zitzaion bezala, Adaren aurkako borrokan. Adaren aldekoan, halere, bere ikuspuntutik? gogorregi aritu baitzen, baina ez baitzegoen beste erremediorik, nolakoa egoera, halakoa irtenbidea; baina Domingok beste xehetasun batzuk ere
|
behar
zituen gogoan eszena hari buruzkoan: Adaren oihu histerikoa, adibidez, zabua gelditzera behartu zuena; bere jarrera oldarkorra, Ada lurrera botatzera eta etzatera behartu zuena, baita haren gainean ipintzera ere,. Ez ukitu, ez ukitu, ez ukitu?!?,. Ixo, ixo, ixo!?; Domingo nerabea asmorik onenarekin ari zen, bere onera ekarri nahi baitzuen arreba, baina helmugara zeramàn bide ustezkoak bere goxokiak eskaintzen zizkion bidean zehar eta, helmugaz ahaztuta edo, goxokietan galtzen zen. Domingok arreba etzanarazi zuenetik ama etorri bitarteko eszenak hamazazpi segundoko iraupena izan zuen, balizko kronometro batek zehatz mehatz islatuko zuenez?; goxoki haien artean, gainera, bazegoen bat, neurona guztiak iratzartzen zizkiona, haragiaren mugimendu ezin atseginago batean:
|
|
|
–Eta zer, milioi batetik pertsona bakarra infernuratzen bada ere? infernuratutakoa ni neu banaiz??; esan nahi baita, anaiaren kasuan ere, arrazoi etiko estetikoak
|
behar
zituela gogoan biraka, abioi istripu bat izanez gero Domingo sutan harrapatuta gera baitzitekeen, miniaturazko infernu bat iduri, betikoaren atari izan zitekeena, eta orduan zer??, ez, ez eta ez!
|
|
|
egia zen izeba Ernestinak noizbait esan ziola frai Millanek esan ziola oso litekeena zela infernura joango zèn jendearen kopurua txikia izatea, baina egia zen, halaber, eskrupulualdiak jotzen zuenean, alferrikakoak zituela argudio guztiak: " Eta zer, milioi batetik pertsona bakarra infernuratzen bada ere... infernuratutakoa ni neu banaiz?"; esan nahi baita, anaiaren kasuan ere, arrazoi etiko estetikoak
|
behar
zituela gogoan biraka, abioi istripu bat izanez gero Domingo sutan harrapatuta gera baitzitekeen, miniaturazko infernu bat iduri, betikoaren atari izan zitekeena, eta orduan zer...?, ez, ez eta ez!
|
|
|
Domingori kosta egiten zitzaion ikusten ari zena sinestea, arestian bizi izandakoa sinestea kostatzen zitzaion bezala, Adaren aurkako borrokan –Adaren aldekoan, halere, bere ikuspuntutik– gogorregi aritu baitzen, baina ez baitzegoen beste erremediorik, nolakoa egoera, halakoa irtenbidea; baina Domingok beste xehetasun batzuk ere
|
behar
zituen gogoan eszena hari buruzkoan: Adaren oihu histerikoa, adibidez, zabua gelditzera behartu zuena; bere jarrera oldarkorra, Ada lurrera botatzera eta etzatera behartu zuena, baita haren gainean ipintzera ere," Ez ukitu, ez ukitu, ez ukitu...!"," Ixo, ixo, ixo!"; Domingo nerabea asmorik onenarekin ari zen, bere onera ekarri nahi baitzuen arreba, baina helmugara zeramàn bide ustezkoak bere goxokiak eskaintzen zizkion bidean zehar eta, helmugaz ahaztuta edo, goxokietan galtzen zen –Domingok arreba etzanarazi zuenetik ama etorri bitarteko eszenak hamazazpi segundoko iraupena izan zuen, balizko kronometro batek zehatz mehatz islatuko zuenez–; goxoki haien artean, gainera, bazegoen bat, neurona guztiak iratzartzen zizkiona, haragiaren mugimendu ezin atseginago batean:
|
|
2011
|
|
|
Baietz pentsatu zuen, poema hark eta antzeko besteek eragin kaxkarra ere eduki zezaketela, oztopo salbaezina aipatu eta hurbildu egiten zutelako, eta beharbada, ez al zen mugimendua ibiliz erakusten?? festa hartu
|
behar
zuela gogoan, nola festa sortu, nola jende hura alaitu. Esate baterako, zergatik ez osatu poema umoretsuen bilduma bat?
|
|
|
Kultura hori daukagu?. Dena den, telebistan aparteko arrakasta izan duen marrazki bizidunen bat aipatzekotan, Berasategik bere erritmoan eskaini ziguna ekarri
|
behar
dugu gogora.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, Darcyren etxea, edo, hobeto esanda, etxea janzteko eta antolatzeko modua, gizonaren zentzu moralaren metafora bat da, Rosings etxeko altzari «arranditsuak» Lady Catherineren zentzu moralaren metafora diren bezala. Honek estetika eta morala elkarri lotzen dituen pentsaera bat islatzen du, eta hori hobeto ulertzeko XVIII. mendeko filosofo platonista ingelesak ekarri
|
behar
ditugu gogora, eta, batez ere, haien ondorengo bat, Anthony Ashley Cooper, Shaftesburyko jauna. Gaur egun oso ezaguna ez bada ere, Shaftesburyk itzelezko eragina izan zuen XVIII. mendean, bai Britainia Handian eta bai gainerako Europan ere.
|
|
2014
|
|
|
Gauzak amaitzen direnean, amaitu egiten dira. Eñaut izan
|
behar
dugu gogoan, jakina. Haurrarentzako hoberena egin behar dugu.
|
|
2016
|
|
|
Laster beste gauza batera pasatu
|
behar
genuela gogoan hartu genuen, hura dramatikoegi baitzen, baina ezin. Batek Jainkoak sortu zuen lehenbiziko uholdearekin alemanena konparatu baitzuen, juduen genozidioak horren eredua hartzen zuela, baina Antoinek Georges laguna iroiturik, isiltzera eraman zuen, halako gauzak ez zitezkeela esan.
|
|
|
Emakume esklaboen erresistentzia moldeez ari bagara, ezinbestean ekarri
|
behar
dugu gogora Harriet Tubman, sekulako balentriak egin baitzituen, eta hirurehundik gora pertsona gidatu Lurpeko Trenbidean. Haurtzaro arrunta izan zuen, neskato esklabo gehienen modukoa.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, 2 eta 3 tesien harira, gizarte zientzietan ari garenean, premisa hau hartu
|
behar
dugu gogoan aldi oro: egiturek beste batzuen kaltetan lehenesten dituzte zenbait eragile (Eusko Alderdi Jeltzalea, Confebask), zenbait identitate (euskalduna, espainola), zenbait estrategia eta botere teknologia (politika publiko zehatzak) eta zenbait espazio, denbora eta marko (lurralde marko edo marko legal batzuk).
|
|
|
Hizkuntzaren egitekoen artean dago, identitate soziala, etikoa eta kulturala eraikitzea? 135, Zimmermann-en hitzetan esanda. ...ak sozializatzen gaitu gizarte harremanen sarean, eta sozializazioaren bidez gureganatzen ditugun tasunak edo ezaugarriak ez dira existitzen hizkuntzatik landa, hizkuntza dute zubi eta euskarri136 Horregatik, Zimmermann-ek dioenez,, hizkuntza politikaren eta identitate politikaren artean barne lotura estua dago, hots, hizkuntza plangintza identitatearen plangintza esaten zaionaren parte dela hartu
|
behar
dugu gogoan. [?] Gaur egun inoiz baino gehiago hizkuntza plangintza identitate plangintzaren barruan txertatu behar dugu jatorrizko hizkuntza eta kulturak berreskuratuko baditugu.
|
|
2019
|
|
|
Zure arimaren hondo hondoraino iritsi behar duzu. Hor, zure oroitzapenak ordenatu eta adurraren ahotsa entzun zenuen lehen unea ekarri
|
behar
duzu gogora, magia piztu zitzaizun momentu berezi hori. Betidanik entzun duzula usteko duzu, agian, baina zure bizitzaren muineraino iristen zarenean, jabetuko zara puntu bat egon zela, izan hiru urterekin, izan bostekin, izan bi hilabeterekin, zeinean kanpoko mundutik ez zetorren ahots bat mintzatzen hasi baitzitzaizun.
|
|
2020
|
|
|
Nondik gatozen
|
behar
dugu gogoan hartu.
|
|
|
Nondik gatozen
|
behar
dugu gogoan hartu, nora goazen ere.
|
|
|
Egin
|
behar
duenaren gogoaz,
|
|
2021
|
|
|
Eta transmititu nahi izan zion tradizio erlijiosoa, gurasoek ahanzturaren zabortegira bidali zutena. Pelikula zahar batzuetako irudiak ekarri
|
behar
zituen gogora Malthusek eszena ezezagun horiek bere buruan osatzeko.
|
|
2023
|
|
|
Eta hamaikagarrenez bere burua madarikatu du. Iraultza –batek jakin non eta noren eskuetan bahituta egon daitekeen arreba, bere biki dizigotikoa eta pertsonarik hurkoena–
|
behar
luke gogoan, eta beragatik kezkatuta ibili ohean bueltaka, izarak inurriz beteta baleude bezala, baina beste zerbait jabetu da gaztearen pentsamenduez, eta beste zerbait hori, norbait den zerbait hori, ez dauka bistatik kanpo, urrun, bahituta, metro gutxi batzuetara baizik. Komunitatean gonbidatuentzat daukaten etxetxoan utzi diote ohe bat, eta koltxoia bera ez da batere deserosoa.
|
|
|
aitak, beharbada, ez du burua horrenbeste nekatu. Batetik bestera doa zer egin
|
behar
duen gogoan hartuta, baina haren inguruan itaunik egin barik.
|