|
2000
|
|
|
...da aurrerapauso eskasa, ideologiak finkatu eta garatzeko erabilitako tresna guztien aldamenean, gerraren edo zigorraren aldamenean esate baterako, arteak ere paper bat izatea; ez baitzait iruditzen arteak ere paper hori jokatzea maltzurra eta berez txarra irudituko zaion inozorik izango denik, edo bestela esanda, artearen balio absolutua ideologiaren nahitaezko bilakaeratik kanpo edo gainetik egon
|
behar
duela esaten duenik gelditzen denik gaur egun.
|
|
2004
|
|
|
Kontua ez da ikusmira absolutua lortzea, bakartua esan nahi badu, baizik eta oroko rra lortzea, osatuagoa, beteagoa. Ju zgamena ren kritika n norberak bere kabuz pentsatu
|
behar
duela esan ondoren pentsaera horrek zabala izan behar duela gaineratzen du, besteen ikuspuntua hartu ahal eta behar duela, horrela bere judizioaren baldintza pribatuak gainditzeko eta norberaren judizioei buruz hausnartzeko ikuspuntu oroko rrago batetik. Hori sen on edo sen komunaren gaiari lotzen zaio (Gemeinsin n), subjektu guztiek komunean duten oinarrizko egitura.
|
|
|
Pasa den mendean eskuin filosofikoak Rudolf Carnap izan zuen buruzagi. Enpirista logikoa zen Carnap, edo ‘positibista’, eta bere ‘kre doak’ filosofiak gertakarien menpe egon
|
behar
duela esaten zuen, natur zientzien kasuan arrunta den moduan. Hau da, filoso fiaren izaera filosofia zientifikoarena da, ez besterik.
|
|
2005
|
|
|
(ii) Horrekin guztiarekin batera, modu akritiko bat dago, ia integratua, globalizazioaren inguruko teoriak edo hipotesiak erabiltzen dituena lelokeria handi bat sofistikazioz jantzi nahian: hots, globalizazio ekonomiko arrakastatsu baterantz hurbil dadin, munduak nahitaez teknologia berrien ildoa jarraitu
|
behar
duela esaten duena. Beharbada egia izango da, baina zitala eta laidogarria da munduko populazio gehienarentzat.
|
|
|
Oroitzen naiz zelan mintzatu nintzen neure lagun maite batekin, Jesus Mari Ansolarekin. Geureartean berbetan euskaraz egin
|
behar
genuela esan nion. Ohiturari buelta ematea zail da, baina handik aurrera beti horrela egin genuen.
|
|
2006
|
|
|
Aipamen berezia duten bi arrazoibide edo gogoeta daude 77ko Gidarauan. Alde batetik, immigranteen umeak eskola munduan txertatzeko gogoa zegoen, eta horretarako ume horiek irakaskuntza egokia izan
|
behar
zutela esaten zen, estatuko hizkuntzaren irakaskuntzaz gain. Bestetik, berriz, ama hizkuntzaren eta jatorrizko herrialdeko kulturaren irakaskuntza sustatzeko," bere jatorrizko herrian birtxertatzea erraztearren", jatorrizko estatuen eta harrerakoen arteko elkarlana garrantzizkoa zela azpimarratu zen.
|
|
|
Teoriok, bada, bi zentzutan dira normatiboak: batetik euren adiera etikoan, zer egin
|
behar
dugun esaten digutenean; eta bestetik, legedietan isla eduki behar duten heinean.
|
|
2007
|
|
|
Merkatuaren agindura askatasun osoan lan egin
|
behar
dutela diote; baina askatasunik oinarrizkoena ukatzen diete: euren nortasunaren arabera jardun ahal izatea.
|
|
|
Kutxek ezin dute aukeratu/ erabaki non jardun ez jardun: noiz non egoki inbertitu edo ez inbertitu
|
behar
duten esaten diete, merkatu askatasunaren arauak aipatu eta lan askatasuna ukatuz.
|
|
|
Esaterako, kanonak paratzeko orduan, komisario politikoak, komisario kulturalak, komisario politiko kulturalak eta are kritikariak ere sobera daudela dioen hori. Utikan horren aitzakiaz, esaterako, kanonen erlatibizazioaz hitz egin genezake, gogoeta egin Vazquez Montalbanek dioen horretaz, kritikak obra bakoitza irakurtzen berrikasi
|
behar
duela dioen horretaz.
|
|
2008
|
|
|
Gurea inposatzeko baliabide ez etiko batzuk erabiltzea, bat batean biktima izatetik borrero bihurtzea litzateke. Ez, zentzu honetan ez da onartu behar, onartzea aipatzen dudanean, gure iragana izan den moduan begiratu
|
behar
dugula esan nahi dut, bere alde txarrenetan eta baita onenetan ere. Hay que aceptar el hecho, no la practica, gertaera onartu behar da, ez bere praktika.
|
|
2009
|
|
|
Kapitalistek, haien ustez, ez zuten soilik indar hutsa edo presio ekonomikoa erabiltzen boterea mantentzeko; bazituzten beste baliabide batzuk ere: entretenimendu kapitalistak, adibidez, egungo kulturaren baitan gaudela esaten digu, baina gure bide kulturalek zein izan
|
behar
duten esanez. Mota horretako argudioek ezkertiarren kezken erdian kokatu zuten kultura, klaseen antagonismoari garrantzia kenduz nolabait.
|
|
|
Bi: dispositiboen paradigma berez ‘txarra’ ez dela adierazten duenean, eta gure kulturan bere rol propioa
|
behar
duela esaten duenean, badirudi Borgmannek esanahi zehatza ematen diola Heideggerren ideiari (1977: 26), teknologia deabrutzea alferrik zela adierazi zuenean.
|
|
|
Salbuespenak salbuespen, merkeago
|
behar
duela esatean adostasun handia ez eze ia erabatekoa da sektoretik kanpo. Zenbat merkeago?
|
|
2010
|
|
|
Eta batez ere pobreei eta gaur arte baztertuta izan direnei, beren parte hartzerik gabe aipatutako arazoei emango zaizkien erantzunak ez direlako ez egokiak ez bidezkoak izango. Orain arteko joeren kontra, elkarrekin bat egin
|
behar
dugula esango nuke, aipatutako geure interdependentzia berri honek garapen demokratikoaren eta bakearen alde bultza dezan, eta ez alderantziz. Osasunak helburu horren alde joka dezake gizakiok batzen gaituen arlo guztiak inplikatzen dituelako.
|
|
|
Baina lortu dugu geuk 1950etan lortuko genuela uste genuena baino askoz gehiago. 1950eko urte haietan, Zaitegi batek Ikastetxe Nagusia, Unibertsitatea, egin
|
behar
genuela esaten zuenean, baietz esaten genion, horretara gindoazela, baina sinetsi ez genuen sinesten posible izango genuenik. Hala ere, sinesten genuena baino gehiago egin dugu.
|
|
2013
|
|
|
Alabaina, kanal horrek ere jendarte elebiduna lortzen lagundu
|
behar
duela esaten da: euskalduntzeko emanaldiak eskainiz, elebitasuna goraipatuz eta —apurka apurka— programa elebidunak sartuz.
|
|
|
Liburua irakurri barik zuela aitortu zidan, baina denbora faltagatik (argitu behar dizuet nire laguna dena irakurtzearen aldeko dela, dena ikustearen aldeko). Irakurri
|
behar
genuela esan zidan," zer ote den jakiteko, ez dizu kuriositaterik ere pizten?". Solasaldia luzea izan zen, eta tartean batez ere ezezkoan tematu nintzenean; garbizale, elitista eta baztertzaile deitu zidan.
|
|
2014
|
|
|
Hark entenditzen nau. Zerbait ez dudanean ondo egiten, beste modu batean egin
|
behar
dudala esaten badaki.
|
|
|
Ajuria Enean egonda, egun batzuk hartu nitzakeen Bartzelonara grabatzera joan ahal izateko. Baina, bat batean, telebistara joan
|
behar
nuela esan zidaten, emititzen hasi baino hamabost egun lehenago. Ezin nuen.
|
|
|
Orduan, Euskaltzaindiaren baitan edo ondo ondoan planteatzen zuen elkartea. Juan San Martinek Euskaltzaindiarekin lotura gabekoa
|
behar
zuela esan, eta konbentzitu egin bide zuen.
|
|
2015
|
|
|
Ez, mugida hau isilean egin genuen, etxekoekin kontatu gabe. Amak maleta bat erosi zuenean Bilborako arropak sartzeko, maleta handiagoa
|
behar
nuela esan nion," fraide noalako". Denak harrituta utzi nituen.
|
|
|
Euskarak erakarri egin
|
behar
duela esaten digutenak tendentzia sozialak estetika bidez aldatu nahi luketen inozoak, edo inozotzat hartzen gaituzten bizkorrak bezala ikusten ditut: surrealistak ez ziren horrenbesteraino ausartu!
|
|
|
Eraginkortasunean irabazteko, euskararen eta nazioaren, edo nahiago bada, abertzaletasunaren eta euskalgintzaren arteko erlazio zurruna arinduz joan da. Euskalgintzak politizatu
|
behar
duela esan eta esan bagabiltzan honetan, posizio politikoa hartu nahi badu, dimentsio politiko kamutsa duen abertzale izateari utzi eta estatua eskatzen hasi du. Independentista ez den euskalgintza euskararen normaltasunari bizkarra ematen dion berezitasunaren logika antzuan ibiliko da buelta eta buelta.
|
|
2018
|
|
|
Eta balio izan du bereziki artelana Euskal Herrira ekartzeko eskari sokari segida emateko. Guernica Gernikan egon
|
behar
duela esan dute hirurogei udalerrik baino gehiagok. Baita Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiko Batzar Nagusiek ere.
|
|
|
Zehaztapena garbia baitzen orduan: Picassoren koadroak Bilboko Guggenheimen egon
|
behar
zuela zioen Jaurlaritzak; ez Gernikan, ezta Bilboko" museoren batean" ere. Euskadik etorkizunean izan nahi zuenaren sinboloa behar zuen horretan baizik.
|
|
2020
|
|
|
Sorta horretan diodan moduan, sutan ipini genuen kartzela eta oihartzun mediatiko handia izan zuen. Hamahirugarren eguneko goizaldean, jantzi eta alde egin
|
behar
genuela esanez etorri zitzaizkigun, eta guk: irabazi diagu!
|
|
|
Guk bagenekien bera figura bat zena eta miretsi egiten genuen. Arlo kulturalean eta sozialean oso zorrotza, oso beroa zen; euskaratik iraultza bat egin
|
behar
genuela esaten zuen. Berak Elizaren defentsaritzat hartzen gintuen eta eztabaidan ere sarri aritzen ginen.
|
|
|
heriotzak. Heriotzarekin eroso egoten ikasi
|
behar
dugula esan zuen, bizitzak bukaera bat izatea pribilegio bat dela, denbora kontuz erabiltzea eskatzen diguna. " Heriotzari eskertuak egon genuke".
|
|
|
Hori da kolektiboki erantzun beharreko galdera. Eta hori ezin da egin, zinikoki, inori zer sentitu edo zer pentsatu
|
behar
duen esanez.
|
|
|
Hartu indarkeria matxista kasu bat. Halako kasu batean, ez genuke zalantza handirik edukiko erasotzaileak kontuak eman
|
behar
dituela esaterakoan. Erasotuak, berriz, ez luke konturik eman.
|
|
|
Gure mundua
|
behar
dugula esatetik harago, mundu hori eraikitzeko aurreneko urratsa zein den ere esaten du: irizpide berriak legitimatzen asmatzea euskal auzi konkretuak euskal pentsamendutik aztertzeko.
|
|
|
43). Euskaldunok gure erreferentzia mundu propioa sortu
|
behar
dugula esaten ez baita aspertu Torrealdairen belaunaldia. Geroago helduko diogu berriz horri.
|
|
2021
|
|
|
Luis anaiak deitu zidan esanez Gotzon Garateren deia jaso zuela ezaguna zuen, eta euskal filologian jendea
|
behar
zuela esan zion, apuntatzeko. Kontua da Bilboko Deustuko Unibertsitatean ez zegoela euskal filologiarik, eta Gotzon Garatek tranpa eginez atera ahal izan zuela aurrera.
|
|
|
Ze ikastetxeetako zuzendari gehienak kontra zeuden, eta Jaurlaritzaren Hezkuntza Ordezkaritzak ez zuen ezer ere egiten. Gehienez ere bi eredu zabalduko zituzten eskualde batean, eta, horrela, euskaraz ikasi nahi zuenari hara joan
|
behar
zuela esaten zioten. Baliabiderik ez zuela erantzuten zuen beti Hezkuntza Sailak, eta gurasoei ez zien inolako konponbiderik eskaintzen.
|
|
|
Ama hasi zitzaidan zirikatzen, zer edo zer egin
|
behar
nuela esaten. Bera, ezkondu aurretik, oso jostun ospetsua izan zen; gero bihurtu zen baserritar, baserri handi batera ezkonduta.
|
|
|
Gehienak erdaldunak ziren, baina, hala ere, mintegiaren sarreran adierazi nien ez nuela nik hor egon behar: denek denetarako
|
behar
genuela esan zigutela Hezkuntzatik, baina nire espezializazioa hizkuntzak zirela, eta bestelakoetan aritu nukeela, ez euren aurrean mintegi hori ematen. Hori esan eta mintegia eman nien, noski.
|
|
|
Hala ere, argi zegoen ni baztertzeko erabakia hartuta zegoela. Handik gutxira, lanpostua utzi
|
behar
nuela esan zidan zuzendariak," Ni zigortzeko aitzakia izan zen ez nuela niri zegokidan lana egiten. Hori esan zidaten:
|
|
2022
|
|
|
Joan aurretik erakusmahai bati begira geratu naiz. Halako batean, Lena Gorelik ondoan dudala konturatu eta nire ausardia guztia
|
behar
dut esan nahi niona esateko, ahots dardartiz: negar eginarazi dit zure liburuak.
|