|
2002
|
|
|
Nire ustez, erabakiak hartzeko eskuduntza nork izan
|
behar
duen erabaki behar da lehendabizi. Eta hori, zalantzarik gabe, erabakien erantzukizunaren kontuarekin estuki lotuta dago.
|
|
2003
|
|
|
Hogei urte iraun zuen euskaroen elkargoak eta desagertu zen une berean, 1896an alegia, izan zuen ohorezko lehen goratzarre ofiziala euskarak Nafarroan. Ezusteko bitxi preziatu baten bidez, Nafarroako Diputazioak bere hizkuntza zaharraren aldeko adierazpen sentibera bidali zion Gipuzkoako Aldundiari, atsegin handiz txalotuz aurrerantzean maisuek euskara jakin
|
behar
zutelako erabakia. Jakingarria da benetan adierazpen luzean agertzenduen euskararenganako atxikimendua.
|
|
2004
|
|
|
Egoera hori konpontzea bideratuko lukeen oharra ere egiten du: gerra hastearen erabakia ezin da erregearen eskuetan utzi, baizik eta herriak berak hartu
|
behar
du erabakia, hau baita gerra egin eta bere ondorio latz guztiak jasaten dituena.
|
|
|
Izan ere, jakina denez, Europako telebista publiko guztiek haien dirusa rre ren %5 Europako zinemaren ekoizpena sustatzeko eman
|
behar
dutela erabakita dago Estrasburgoko Legebiltzarrean aspaldidanik (Mugarik gabeko telebistaren legea, 22/ 1999). Legeak inbertsioa ez du banatzen eta telebista bakoitzak bere irizpideen arabera egin dezake diru ehunekoen banaketa.
|
|
2006
|
|
|
Lehenengo eta behin gogoratu behar dugu gure irakaskuntza sistema publikoa unibertsal eta doakoa planteatzen dela, gizarte honek hezkuntza instituzioa haren oinarrizko zutabea izan
|
behar
duela erabaki baitu. Bada, unibertsaltasunari dagokionez %100 ia lorturik dagoenean, eskolak hiritarren erosteko ahalmenean gizarte desberdintasunak errepikatzen jarraitzen du.
|
|
|
Esperientzia hori zabaltzeko asmoz, indarrean genituen material eta eredu desberdinen azterketa egiten hasi
|
behar
genuela erabaki genuen.
|
|
|
Baina hasi eta utzi egin behar izaten nuen. Ezkutuan!, esku onak neuzkala eta musika jotzen segitu
|
behar
nuela erabaki zuten arte. Hortik etorri zen bandan jotzea, klarinetea ikastea.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Herrian bizi diren Espainiako eta Frantziako Estatuetatik etorritako immigrante kolektiboei dagokienez, bi auzi horiei buruz duten jarrera, nahiz eta gizarte osoaren batez bestekoaren azpitik egon, nahiko jende dator bat iritzi horrekin, oraingoz. Horrenbestez, zazpi lurraldeetako batez bestekoa hartuta, immigrante horien %25 baino gehiagok aitortzen dute euskal alderdiei ematen dietela botoa, %50 baino gehiagok pentsatzen du euskal gizarteak berak hartu
|
behar
dituela erabakiak eta %30 baino gehiago euskalduntze prozesuarekin bat dator. Ikusten denez, bide luzea dugu oraindik29 Baina oraingoz, batetik, Espainiako Estatuak immigrante horiekin egikaritu nahi duen etnifikazioa nekez gauzatzen ari da, gehienak eta zeharka, Hego Euskal Herriaren autodeterminazioaren aldekoak dira; eta, bestetik, Frantziako Estatuak euskaldunekin egikaritu nahi duen ghettifikazioa, Ipar Euskal Herrian turismoaren aldeko politika masiboaren bidez, eteten ari da, Departamenduak berak hala eskatzen baitio.
|
|
2010
|
|
|
4 Horrela, 1918an esaterako, Oñatin egindako Eusko Ikaskuntzaren lehendabiziko kongresuan, euskararen irakaskuntzak derrigorrezkoa izan
|
behar
zuela erabaki zen, eta horrekin batera, Diputazioei baliabide materialak euskaraz sortzea eskatu zitzaien historiari, arteari eta beste jakintzagai batzuei buruz (Eusko Ikaskuntza, 1919: 123).
|
|
2014
|
|
|
Euskal izendegi modernoa1 apailatzen hasi zirenetik, izenen sexuaren araberako bereizketa egitea eta hartarako irizpideak jartzea izan da behin eta berriz sortu den arazoetako bat. Izan ere, toponimiatik eta hitz arruntetatik abiatuta sortu dira euskarazko izen berri asko, eta euskarak genero gramatikalik ez duenez, ez da sinplea izen zehatz batek gizonena edo emakumeena izan
|
behar
duen erabakitzea. Areago, bereizketa horrek derrigorrezkoa behar duen ebaztea.
|
|
2016
|
|
|
Ahaldundu den herri bat. Bere herritarren ongizatea eta etorkizuna bermatzeko behar dituzten tresnez hornitu
|
behar
duela erabaki duen herri bat. Bere baliabideak berak kudeatu nahi dituen herri bat.
|
|
|
a) Burujabetza prozesua zilegitasun demokratikoz hornitu behar da. Katalanek badakite estatu berri bat eraiki nahi badute zilegitasun demokratiko nahikoa bildu
|
behar
dutela erabaki horren inguruan. Bi modutara ari dira hori egiten:
|
|
|
Horrek, ordea, eta bigarren puntuan atera dugun ondorioari jarraiki, aukerak asko murrizten dizkigu, erabakigaia oso ahaltsua izanagatik ere (euskal estatu propioa, kasu), erabakitzeko ahalmenak oinarrian izan dezakeen potentzialtasuna estaltzen baitigu. Zentzu horretan, eta sarreran aipatutako estrategia eraginkorra buruan, Euskal Herriaren estatus juridiko administratiboa erabakitzeko ahalmenaz hitz egin beharrean, hitz egin dezagun Euskal Herriaren etorkizunak zein izan
|
behar
duen erabakitzeko ahalmenaz.
|
|
2018
|
|
|
Eta, batez ere, alternatibak baino merkeagoa da. Paternalismo kutsua alboratzen da, gainera, pobreari zer
|
behar
duen erabaki eta hura ematearen ordez, diruarekin batera erabakimena ematen zaiolako. " Eta horrelaxe hasten da progresua".
|
|
2021
|
|
|
Jendea konbentzitzeko hitzaldiak ziren, matrikulazio garaian han hemen ematen genituenak. Lehenengo zein eskoletara joan
|
behar
genuen erabaki, eta gidoi moduko bat prestatzen genuen, nork zer esango zuen zehazteko. Hezkuntza aditu gisa joaten nintzen ni, orduko hezkuntza metodologia aurreratuenei buruz hitz egiten genuen, eta, gero, beti jartzen genuen hizlari bertako guraso eta irakasleren bat.
|