|
2000
|
|
|
Herri edo eskualde horretan eta leku batzutan hala da bertso mugimendua eramaten duen taldea izan
|
behar
du bertso eskolak, ez bertsotan erakusten duen akademia. Esparru horretan transmisioaz arduratzen direnak, saioak antolatzen dituztenak, bertsotan egiten dutenak esparru horretako saio espontaneo eta antolatuetan...
|
|
2008
|
|
|
Azken orduko urduritasunak somatu genituen: albinteak suziria prestatzen, Julen Zelaieta txupinazoa baino lehen bota
|
behar
zuen bertsoa buruan hartzen, zinegotziak Berako eta Nafarroako banderak eta ikurriña jartzen, gonbidatuak kontu kontari, Berako bertso eskolako gaztetxoak… Berako Kultur Batzordeko hainbat kide ere bertan ziren. Izan ere, Julen Zelaieta izan zen lehen suziria piztu behar zuena, baina Berako Kultur Batzordearen izenean egin zuen, erakunde hau baitzen horren arduraduna.
|
|
2010
|
|
|
Ahozko kontaera besterik ez da, noski, baina kartzelako leihotik zuzenean kantatua izatekotan, orduntxekoa
|
behar
du bertso horrek, Berdabio eta konpainia Iruñera eraman aurretik Goizuetako kartzelan zeuden hartakoa. Hala bailuke bere zentzu guzia kontuak.
|
|
2014
|
|
|
Horiekin da kausitu behar: dantzariek seduzitu
|
behar
dute bertsoengatik jina eta berdin zirtzilek. Ez da ikuskizuna muntatzen dugularik deus zailago.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere garbi zegoan, lau oinak ikusita,, ita? bukaera izan
|
behar
zuela bertsoak (Aita, bixita, jarrita, nahita) eta lau silabakoa. Hortaz, Amexuak niri esandakoak (Xuai, Sorazu, Sasikoa, Lakumia) kaketarako ere ez zituan.
|
|
2017
|
|
|
Nik uste dut izan daitekeela bateragune moduko bat, jendeak bat egiten du bertso saioetan, ideologia ezberdineko jendea biltzen da bertso saio berean, adin ezberdinetako jendea, jatorri ezberdinetako jendea, eta horrek holako lotura bat sentiarazten du. Bestalde presente eduki
|
behar
dugu bertsoa jolas dialektiko bat dela eta beti arrazoiekin eta argudioekin ari garela lanean, eta era guztietako argudioak entzun daitezkeela bertsotan, jendearen buruan zerbait mugitu nahi dutenak, edo galdera batzuk utzi nahi dituztenak. Eta ederra da ikustea era guztietako jendea bertso saioetan biltzen dela.
|
|
|
" lehen aldiz, bertsolariek entzuleriaren irizpide zatikatu eta dibergente bat hartu
|
behar
dute bertso saioetan. Entzuleria zatitu baten aurrean, balio partekatuak aipatze hutsarekin emozioak eragiteko aukera nabarmen murriztu zen.
|
|
|
Xumetasunaren ideia ere bueltaka darabilt: iruditzen zait ahotsaz gainerako jantzi musikalak landua baina xumea izan
|
behar
lukeela bertso berri musikatuetan".
|
|
2018
|
|
|
" Niretzat biziki momentu egokian tokatzen da txapelketa hau, berriki itzuli bainaiz Euskal Herrira bizitzera. Pixkanaka hasi naiz berriz bertsoak kantatzen, eta egia da usaiako Xilaba klasiko horretan geure buruari maila bat ematen diogula eta ez dakit ea ausartuko nintzen, bakarrik, lehiakortasun horretan, teknikoki justuak izan
|
behar
duten bertsoekin. Aldiz, hor, gehiago plazeretik ikusten dut; helburua ez da bertso luzeak eta teknikoki ongi lotuak egitea, baina errazagoak diren testuinguruetan pertinentea izatea, jendea irri eginarazten lortzea".
|
|
|
Eta bertsotan ari ez denak ere badaki eguneroko bizian hizkuntza erabiltzeak eskatzen duen hizkuntza ezagutzatik haratagokoa
|
behar
duela bertsotan ari denak. Eta beraz, bertsolaria are gehiago, bertsolari onahizkuntza ongi menperatzen duen hiztun gisa irakurria da.
|
|
|
Galdera: " Zer
|
behar
dugu bertsotan eroso aritzeko?". Bakarka erantzun zuten.
|
|
2019
|
|
|
Hor geronek hartu genuke dagokigun ardura, hor ez da edozer gauza libre. Aurre hausnarketa bat
|
behar
du bertso, puntu bakoitzak, ez a posteriori egindakorik. Akats teknikoak egin ditzakegu, eta oso dira barkagarri:
|
|
|
Askotan ni kontuan izan gabe hartu dituzte zenbait erabaki antolatzaileak eta beste bertsolariak (gizonezkoak), eta nik ahal nuen bezala kudeatu behar izan ditut. Kontrastea handia da, ze ez zaituzte kontuan hartzen erabakiak hartzeko orduan baina gero exekutatu egin behar dituzu, besteak bezalaxe egin
|
behar
duzu bertsotan. Mikrofonoaren aurrean bakarrik zaude eta moldatuko zara, segituko diozu bideari.
|
|
|
herritarrekin egon, anekdotak kontatu... Horretaz gain, plazagizonak denari buruz jakin behar du eta edozeri buruz egin
|
behar
du bertsotan; jakina, dena dira gai unibertsalak: plazagizonak jakin behar du Tourra nork irabazi duen, Mondragon kooperatibako lehendakaria nor den...
|
|
2020
|
|
|
Eta bertsoarekin asko gozatzen duen bertsolaria izan da eta gozatzen du gaur egun ere, berak kontatzen duenez behintzat, kotxean doala bertsorik gehien botatzen duena ere bera izango baita. Jendetasuna behar da eta bertsolariak jendearekikoa egin behar du, baina baldintza gutxieneko batzuk eskatu
|
behar
ditu bertsotan egiteko. Nik neuk Txapelketan egin dudan saiorik onena Euzkitzerekin egin dut, Egañak lehen txapela jantzi zuen hartan, Belodromoan, goizean sei puntukoan.
|
|
|
Nolakoa
|
behar
du bertso kritika batek?
|
|
|
Udajolaseko parte hartzaileek izan behar zuten lehentasuna. Haurrei zuzenduta Aissa Intxaustik, Arrate Sololuzek eta Eneko Intxaustik eskaini
|
behar
zuten bertso antzezlana ordea bertan behera utzi behar izan dugu, Udajolasekin batera.Gogoan izan, covid19 aren hedapenaren aurrean, Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak udalekuak bertan behera uztea agindu zuen asteburuan," prebentziozko eta behin behineko neurri gisa".
|
|
2021
|
|
|
Horrela, Jose Manuel Imaz bertsolariari buruz, adibidez, egun, Bertsozale Elkartearen Bertsolaritzaren datu basean, izen abizen soilak, bertso sorta bat eta berak plazaratua
|
behar
duen bertso doinu bat baino ez dira jasotzen118 El Nervión egunkariak, ordea, bere heriotzaren berri ematen digu, 1909ko maiatzaren 27ko zenbakian, lehen orrialdean, galerna batek eragindako hildakoen kontaduriaren baitan: " Del bote ‘San Francisco’ que naufragó entre Deva y Zumaya:
|
|
|
Baina desberdinak. Eta hor, zer egin
|
behar
du bertsoak. Surfetik bodyboardera pasa eta gehixeago murgildu?
|
|
|
Honela, Jose Manuel Imaz bertsolariari buruz, adibidez, egun, Bertsozale Elkartearen Bertsolaritzaren datu basean topa daitezkeen izen abizen soilak, estropadei buruzko bertso sorta bat eta berak plazaratua
|
behar
duen bertso doinu bat baino ez da ezagutzen. El Nervión egunkariak, ordea, bere heriotzaren berri ematen digu, 1909ko maiatzaren 27ko zenbakian, lehen orrialdean, galerna batek eragindako hildakoen kontakizunean:
|
|
2022
|
|
|
arauak, kalkulua, probabilitateak eta abar. Bertsolaritzak ere bai, silaba kopuru jakin bat eta errima izan
|
behar
ditu bertsoak. Hori guztia kalkulatu egin behar du bertsolariak, xake jokalariak xake mugimendu bakoitzak dakartzan ondorioak edota xake matea emateko biderik dagoen kalkulatzen duen bezala.
|
|
|
Dultzinea benetan burutsua iruditu zitzaion Santxari, eta berak ere ahalegin bat egin
|
behar
zuela bertsotan otu zitzaion. Zidacos ibaiari eskaini zizkion bere buru ahaleginak.
|
|
2023
|
|
|
Hori bai, buruhausteek ez dizkigute buruak hustu eta hortik aurrera beste zenbait kontutan ibili izan gara; adibidez, 2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusiko tira komikoak egiten. Izan ere, gogoratu
|
behar
dugu bertsoa ardatz hartuta sormenari ateak zabaltzea dela gure helburua, eta horrek esan nahi duela guztia ez dela saioen antolakuntzara mugatuko. Horrela, urritik abendura bitarte, gure sare sozialak hornitzen jarraitu nahi izan dugu, presentzia mantentzeko.
|
|
|
Niri, behintzat, gehiago laguntzen dit oholtza bakoitzean egokitu zaidan aldarte hori onartu, eta bertsotarako gai izateko indar hori bilatzeak. Alegia, ikasi dut hobe dela aitzakia guztiei ihes egin eta gai izatea onartzeko “gaur horrela nago eta horrela egin
|
behar
dut bertsotan, ez dago besterik”.
|
|
|
Izan ere, bestela, Txapelketako zurrunbiloak oso bide ilunetik zaramatza. Badirudi tesi bat idatzi
|
behar
dugula bertso bakoitzean, eta Txapelketak berez duen tentsioarekin, zaleek jartzen dioten tentsio horrekin… zu ere horra erortzen bazara, arriskua dago ganbarako kontzentrazio hori ofizioetan galbide izatea. Nik horren aurka egin dut borroka.
|