|
2010
|
|
|
Edo bestela zu joango zara Pauera."" Velosolex berrian", baieztatu nuen. Amak esana zion Angeli erosteko moto txiki hura, gidatzeko karnetik
|
behar
ez zuena, trenera joateko modu erosoa izan nezan. " Ez dizute Velosolex bat erosiko, baizik eta moto handiago bat.
|
|
|
—Horiek txikikeriak dira, ene Chiara maitea, gure herrien arteko harreman adiskidetsua zapuztu
|
behar
ez luketenak.
|
|
|
Haserre eta zalantza sasoia izan zen, nahasteena eta erabaki beharrena. Jakinaren gainekoak izaten dira Alterrek markaturiko era bateko edo besteko marrak, Egok pasatu
|
behar
ez dituenak. Boterea ezartzeko, bestearen portaeraren askatasuna murrizteko modu asko daude.
|
|
|
Bai Aljeriako eta bai Marokoko historian, Bled el Makhzen edo autoritate zentralaren menpeko territorioaren alboan, hiriburutik urrun, zergarik ordaindu gabe eta euren buruaren jabe bizi ziren tribu menperatu gabeen Bled es Siba aldea zegoen, bi espazioen arteko muga malgu eta aldakorrarekin. Adibidez, bazeuden Bled el Makhzen horren barrutian tribu batzuk zergarik ordaindu
|
behar
ez zutenak, beste tribuei ordainarazteko eginbidea zutenak. Makhzen alde hori arabofonoa zen normalean, Siba aldea edo obedientzia ukatzen zuten tribuak berberofonoak ziren artean, burujabetza lauso eta marginalarekin.
|
|
|
" bestearen alternatiba espektroa murrizteko ahalmena" da boterea. Alterrek markaturiko era bateko edo besteko marrak, Egok zeharkatu
|
behar
ez dituenak. Bestearen portaeraren askatasuna murrizteko modu asko dago.
|
|
|
Estatuaren legitimitatea zalantzan ipini gabe egitura estataletan parte hartzen duten euskaldunak bereziki eskertuak dira, gainera. Galderarik ez egiteko legea betetzea ondo ordaindua da.1004 Nahi izan
|
behar
ez zenukeena ez duzu aipatu behar, autodeterminazioaren printzipioa adibidez, nahiz eta justua izan. Nahi izan behar zenukeena aipatu behar duzu, demokrazia adibidez, hitzetik eginkizunetara alde handia izan arren.
|
|
|
Ez den ala baden iriztea da gutxienekoa. Ez da sistema politiko eman edo idatzi bat, jendeak gurtu eta aldatu
|
behar
ez duena. Demokrazia, ohitura gramatikalen kontra, izentzat baino gehiago adiztzat hartu beharrekoa da, denen artean ideal utopiko batzuen alde egitea delako.
|
|
2011
|
|
|
Zer da mehatxu hori, zer da nahitaez aurre egin behar diodan hondamen eragile hori? " Terrorist a", erantzuten da, mantra errepikatzeak edo figura ilun horren ebokazioak beste esplikaziorik
|
behar
ez balu bezala. Baina nor da etsai hori eta zerk bereizten du haren modus operandia beste ekintzaile bortitzenetik?
|
|
|
Dena dela, arratsalde ilun batez, tximistaren bristadaren batek tarteka argiturik, Xabierri gerritik heldu nion haren motorraren atzealdeko eserlekura igota, eta antolatutako hitzordura joan ginen. Han herrixkaren bateko taberna zoko batean bi gizon izengabek emandako hitzaldi bat entzun nuen, sekula amaitu
|
behar
ez zuela zirudiena, euskal gizartearen eta politikaren ikuspegi ezkertiar erradikal batetik egina. Gogoan dut neure baitan galdezka aritu nintzela hitz egiten zuten bitartean, nola prozesatuko ote zuten haien mezua nik ezagutzen nituen baserritarrek; izan ere, edonondik begiratuta, kapitalista porrokatuak eta politika aldetik moderatuak baitziren baserritarrak.
|
|
|
Erlojua opari, baita
|
behar
ez duzunean ere
|
|
|
Bainan Imanol ez zen bakarrik kantari, eta ez zen kantari bezala bakarrik etxetik urrundu, Euskaditik. Behar ez zuena kantatu zuelako,
|
behar
ez zuen tokian kantatu zuelako, behar ez zenari kantatu ziolako ihes egin behar izan zuen. Etxean mehatxuak jaso zituelako.
|
|
|
Ez nuen pertsonalki ezagutu eta tratatu, baina zentzuzkoa iruditzen zait Juaristik eta Arregik Imanoli buruz diotena: " Loturarik nahi ezta, libre bizitzea erabaki zuen[...] bere bizitzan nahi duena egin izan du edo, behintzat, nahi duena egiten saiatu da[.] musikaz, musikagatik, musikarekin bizi baitzen, ez bestela" Juaristik; eta" Behar ez zuena kantatu zuelako,
|
behar
ez zuen tokian kantatu zuelako, behar ez zenari kantatu ziolako ihes egin behar izan zuen. Etxean mehatxuak jaso zituelako.
|
|
2012
|
|
|
Idazleak elizetatik eta partidu politikoetatik urrun mantendu behar direla beti. Horrekin ez zuen esan nahi idazleek ideia politikorik izan
|
behar
ez dutenik. Ez horixe.
|
|
|
liburu berri bat etxera ekartzen dudan bakoitzeko lehendik neuzkanetako batek edo bik etxetik kanpora joan behar dute, nahi eta nahi ez. Jada
|
behar
ez ditudan aspaldiko liburu horiek oparitu egiten ditut, zakarrontzira botatzen nonbait papera birzikla dezaten edo utzi egiten ditut leku batean edo bestean. Horrela gazte garaian erositako" Mao Tse Tsung eta iraultza kulturala"," Askatasuna eta komunismoa"," Borroka soziala Hego Ameriketan"," Marcuse eta ikasleen iraultza"," Sexua eta klase borroka", eta antzeko asko eta asko etxetik ateratzen ditut liburu berri batekin etortzen naizeneko.
|
|
2013
|
|
|
Euskara normal bihurtu behar dugula, eta normaltasun horretan beharrezko. Orduan biziko dela euskara, euskaldunok euskaraz bizitzeko ahaleginik egin
|
behar
ez dugunean. Horixe da hamarraldiotan egin dugun lanaren dimentsio bat:
|
|
2014
|
|
|
Libertimenduan, berriz, kodifikazioa jartzen da aktorearen gerizatzaile, espazioak definitzen ditu, zirkulua eta musikarekin. Hots bertsolari ttipiei eskatzen zaiena zailena da haste hastetik, ez da harritu
|
behar
ez badute komunikatzen, barnera so hasten badira kantatzen, beren baitan bertso eskolako etxea bilatuz. Bertsolaria zirku pertsonaia egiten da prestakuntza eskas horren erdian, euskaraz duen trebezia erakuts objektu bilakatzen da, eta Iparralde honetan bederen, hizkuntzaren galtzeari lotua zaioke.
|
|
|
Produktuen helburua ez da jada gure bizitza erraztea, ezta bizitza osoan zehar irautea. Kontsumismo hipermodernoaren — hiperkontsumismoaren— helburuak gozatzea baino ez du izan behar;
|
behar
ez ditugun gailuak erosten ditugu behin eta berriro, gutxira obsoleto, zaharkitu edo matxuratuak geratuko diren produktuak.
|
|
2015
|
|
|
Giza historiaren dagokigun garai asaldatu honetan, badugu ingurua aztertzeko aukera, gertatzen zaigunaz hausnartzen gelditzeko aukera. Baditugu energiaren eta astiaren soberakin batzuk, gure historia osoan estreinako aldiz, eguneroko bizirik irauteko borrokan erabili
|
behar
ez ditugunak. Iragan diren gauzetan pentsa dezakegu, iraganarekin batera oraina diren gauza berorietan.
|
|
|
Noiz? Murru haiek
|
behar
ez dituztenean. Murruen egileek behar dutena ahazmena denean.
|
|
|
Hara eraman nuen Grenet, Baionako alkatea, eta kordelez eginiko karrika haiek erakutsiz: Begira ezazu, alkateak egin
|
behar
ez duena, eta egin duena. Baina zenbaitzutan egin behar da egin behar ez dena
|
|
|
Beste kutxa batzuk FROBetik diru publikoa hartu zuten, eta hori bai saritu zuten, Banca Civicaren kaltetan. Hilabete batzuk lehenago bularra atera zuten diru publikorik
|
behar
ez zutelako, baina orain hori desabantaila zen. Era berean, Oderizek arrazoitu zuen Banca Civicaren mailegu zorroaren arriskua ez zela behar bezala neurtu.
|
|
|
Ez da egia egungo hiperkontsumitzailea askea denik; azken hamarkadetan agertu diren auto zerbitzuek ere ez dute hiperkontsumitzailea autonomoa bihurtzen, saltzailearen beharrik ez badu ere, regateorik
|
behar
ez duen arren, bezeroa engainatu nahi duen saltzailerik ez dagoen arren, kontsumitzaileak hautatuko du eskaintzen zaion artean zer edo zer eta, eskaintzen zaion horren artean, ziurrenik publizitatearen bidez buruan sartu diotena. Jada nahi duguna lortzen dugula sinistu ohi dugun arren, Zeusek sorturiko lainoak baino ez dira.
|
|
2016
|
|
|
Eliz lanak ez ezik bestelako testuen itzulketak ere taxutu zituen Legazek; ezagunena Campionek bukatu gabe utzi zuen Los ultimos navarros alegia historikoaren aldaera izan zen, 1878.eko Euskara aldizkarian" Baztander batec" sinaturik agertu zena. Nafarroako konkistaren azkenengo egunetan giroturik, Baztango juradoak Gaztelaren kontra jo behar zutenetz erabakitzeko bozka egiten ari ziren, eta ezetz, borroka gehiagorik egin
|
behar
ez zutela onartu ostean, Zigako Martin Ulibarri honela mintzo zen:
|
|
|
Udal lurrek hiru ezaugarri berezi dituzte: Jabetza absolutua, betidanik jabe izan diren arbasoengandik jasoa, eta dokumentu frogagarririk
|
behar
ez duena; oinordekoei transmititu beharra, senitartetik kanpo saldu ezina; eta zergak ordaintzetik libre egotea. Ezaugarri hauek guztiak direla eta, hiztegi eta aditu guztiek, udal eta feudal, elkarren antonimo bezala aurkezten dituzte.
|
|
2017
|
|
|
" Baina beti metodoari buruzko kritikak izaten dira, teoriarekiko jarreran eragin
|
behar
ez luketenak. Orokorrean, ez legoke txarto zera azpimarratzea:
|
|
|
Zergatik jarraitu betikoarekin? Eta, betikoarekin jarraitu
|
behar
ez badugu, zeri heldu genioke. Aldatzerik ote dago?
|
|
|
Ezinbestekoak iruditzen zaizkigu, lanean zehar azaldu bezala. Hemen ere, ez dago paradoxarik, jada Gidaririk ez dagoela esan badugu, irakasle tradizional, apaiz, salbatzaile edo halakorik
|
behar
ez dugula esateko baitzen, nolabaiteko laguntzaile edo gidaria beharrezkoa baitzaigu. Haatik, nolakoak izan behar dute?
|
|
|
Lege hauek (Espainiako eta Frantziako konstituzioak) hizkuntza baten beharra eta nagusitasuna bermatzen dituzte, noski, gainerakoen baztergarritasuna agerian utziz. Gure adibidera itzuliz, Linux programa" legez" guztiek ezagutu beharra duten erdaran aurkitzen bada, zertarako galdu denbora, lana eta ahaleginak inork jakin
|
behar
ez duen Euskarara itzuliz. Hizkuntza bakoitzari dagokion legea ez edukitzeak sortzen duen galdera.
|
|
2019
|
|
|
Elkarbizitzaren bigarren eguna, lehenengo goiza. Suzzek korrika egitera alde egin du, eta inoren ernagailua entzun
|
behar
ez nuenean baino lehenago gosaltzen ari naizela ziurtatzen dit sukaldeko hormako errege berriak. " Neure" erlojuak, alegia.
|
|
|
Kapitalak biztanleriaren parte bat enplegatzen ez baldin badu, ez da ekoizpenean
|
behar
ez duelako, baizik eta esplotazio maila baxua dela eta, lan indar eskariak soldaten igoera eta gainbalioaren beherakada eragingo lukeelako (Mattick, 2014: 148).
|
|
|
Askatasuna interbentzio ezara mugatzen duen pentsamendu liberalak17 ez bezala, errepublikanismoarentzat askatasuna inoren menpe ez bizitzeko gaitasun politikoan datza. Hau da, askeak lirateke inoren menpe bizi
|
behar
ez luketenak, gizarte zibila osa dezaketen bakarrak, izan ere komunitate politikoaz arduratu litezke bestelako ardura material existentzialei erreparatu beharrik gabe. Ildo honetan, askea den gizabanakoa sui iuris da, hau da, pertsonalitate juridikoa eta publikoa den guztiarekiko (Res publica rekiko) eskubideak izango lituzkeen subjektua.
|
|
|
Inoiz ez zidaten ezer kontatu aitonaren iraganaz, amonak ez zidan ezer esan horri buruz, eta are gutxiago berak. Ulertzekoa da haiek ez nahi izatea ni historia horren jakitun izan nendin, hura pasatutako zerbait baitzen, ahanzteko zerbait, haiei zegokiena, eta nik, gazte izaki, beste mundu eta beste belaunaldi batekoa, jakin
|
behar
ez nuena.
|
|
|
Bertze garai batzuetan, euskararen lurraldea zabalagoa izan dela nahiko froga izanda ere, guretzat garrantzia duena eta ahaztu
|
behar
ez duguna hauxe da: bertze leku batzuetan erabilia izanda ere, garai haietan hizkuntza hau aurkitu dugun lekuetan mintzatzen zela.
|
|
|
—Ondo dago zuk imajinaziozko zaldi bat bilatzea, ogiaren bila ibili
|
behar
ez duzunez gero. Baina nik jatekoa eraman behar dut etxera.
|
|
|
Komunaren logika justiziala da: justoa da, batzuek
|
behar
ez dituztenak, behar dituzten beste batzuek berengana ditzaten.
|
|
|
(hartu lasai tartetxo bat galdera erantzuteko, mesedez) Bolo bolo ari dira esaten han hemenkako tertulietan politikariek galdua dutela herritar gehienen konfiantza. Politikari guztiak berdinak direla esan
|
behar
ez dudan honetan, ez baitira inondik ere denak berdinak, ulergarria egiten zait oso mesfidantzazko jarrera orokorra.
|
|
2020
|
|
|
Baina haren kideez inguratuta izaki, kazetariek zaila dute berak zer dioen aditzea edo ikustea. Batek pentsa lezake hurbilekoak direla zerbait hori entzun
|
behar
ez dutenak.
|
|
2021
|
|
|
Horrekin guztiarekin ez dut esan nahi datuak bildu behar ez direnik, edo ume eta nerabeak ahalik eta hoberen ezagutu
|
behar
ez ditugunik, eskolek Martin Lindstrom ek aipatu Small Data erabili zezaketela baizik, behaketa eta anotazio gizatiar eta ez mekanizatua, Sonia Dfezek esan bezala, benetan garrantzitsua dena eskolarentzat ume eta nerabeekin denbora errealean gertatzen dena ezagutzea baita. Gizatasuna, ordea, ez da eskola hipermodernoaren ezaugarri nabarmena egun, publikoki horren aldeko aldarri ozena egin arren.
|
|
|
Hortaz, prozesuak, errituak, garrantzia galdu du, egungo kultura hiperkontsumistan garrantzitsuena ez da metaketa, bat bateko gozamena baizik. Sukaldean luzaroan egon
|
behar
ez dugun bezala, telebistan unean nahi duguna ikusteko aukera daukagun bezala, ez da ulertzen erritu luze eta malkartsuari zain egotea produktua lortzeko; kontrara, egungo gurasoek, produktu mota bat ala bestea desiratu, beren kimuek prozesuan zehar gozatzea aldarrikatzen dute, ahalik eta oztopo edo traba gutxien edukitzea, nahi dutena unean lor dezaten. " Izan daitezela zoriontsu!".
|
|
|
Eskarmentu eta zentzabide, heriotza zigorra sufritu zuten liburu madarikatua zirkulazioan jarri zuten kopistek eta liburu saltzaileek ere. Suetoniok itzulpenik
|
behar
ez duten hitz batzuekin azaldu zuen azken horien kondena: librariis cruci fixis.
|
|
2023
|
|
|
" Abegi (on): Janik eta aterperik
|
behar
ez duten pertsona batzuei jana eta aterpea ematera bultzatzen gaituen bertutea."
|