|
2001
|
|
|
Are gehiago. Garunak
|
behar
bezala hazi ez zitzaizkidalako (kopetaldean nahiz garondoan ez dakit), adimendu urriaren jabe naiz, segur aski. Horrexegatik nonbait, argirik eza dela medio, ez diot antzematen zer ikuskizun duten oraindik oraingo aurkikunde miresgarri horiek hemen  darabilgun auziarekin.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, Amaren Pediatria Zerbitzuko buruak azpimarratu zuen haurrentzako onena amagandiko edoskitzea dela, batez ere sei hilabetera arte, haurrek hazkuntza egokia lortzeko behar dituzten mikroelikagai guztiak dituelako. Hala ere, adierazi zuen ez dela beharrezkoa haurrak amaren esnez elikatzea, gaur egun elikagai prestatuak eta behar bezain onak baitaude haurrak
|
behar
bezala hazteko.
|
|
2004
|
|
|
Lekuaren neurriek aukera ematen badute, beti da gomendagarria gutxienez zuhaitz bat izatea, bai maila apaingarriari dagokionez (askotan, zuhaitza lorategiaren gainerako diseinuaren ardatz bihurtzen da), bai uda garaian itzala eta freskagarria emateko. Zuhaitz bat landatu behar bada, funtsezkoa da
|
behar
bezala hazteko behar den arreta ematea. Ureztatzeaz gain, gehiegizko eguzkitik edo aire korronteetatik babesteaz gain, funtsezkoa da norbaitek errieta egitea, belarra gainetik moztea edo horrelako beste edozein gorabehera eragitea eragin dezaketen arduragabekeriak saihestea.
|
|
|
antzeko nutrizio propietateak dituzten elikagaiak dira, dietan esne falta ordezkatzeko. Esnearen propietateak Esneak mantenugai garrantzitsuak ditu haurrak
|
behar
bezala hazteko eta nerabeak. Jakina da esnea kaltzio iturri garrantzitsua dela, besteak beste, hezurrak sortzen parte hartzen duen minerala.
|
|
2005
|
|
|
Landareek behar dituzten substantzia elikagarrien artean, oligoelementuak daude. Horiek beharrezkoak dira, baina oso kantitate txikitan, landareek beren funtzio fisiologikoak egoki bete eta
|
behar
bezala haz daitezen. Burdina eta manganesoa oligoelementu guztiz zehatzak dira, haien gabeziak hostoen horixka eragiten baitu.
|
|
2006
|
|
|
Ehizarako animaliak, hazi ohi ez badira ere, giza-kontsumora pasa daitezke abaildu eta nahitaezko kontrolak igaro ondoren. Haragia izateko, animaliak
|
behar
bezala hazi eta hiltegi egokietan hil behar dira. Animalien eta haien kanalen hilketa eta manipulazio higienikoaren ondoren, haragia lortzen da, muskuluaren heltzetik datorren eta zorroztasun mortisaren ondoren hasten den produktua.
|
|
2007
|
|
|
Gene akastunek sortzen dute kolagenoa, azalean ugariena den proteina eta egitura funtzioa betetzen duten hezurrak. Kolagenoaren kalitatea eskasa da OI sufritzen duten pazienteetan, eta horrek esan nahi du hezurrak erraz hausten direla eta
|
behar
bezala hazten ez direla. Sortzetiko gaixotasun horri osteopsatirosi idiopatikoa, Lobstein edo Vroliken gaixotasuna eta sortzetiko osteomalazia ere esaten zaizkio, besteak beste.
|
|
|
Ez dago zalantzarik elikadurak garrantzi handia duela bizitzako lehen urteetan. Etapa horretan
|
behar
bezala hazi eta garatzeko behar diren elikagaiak emateaz gain (etapa horretan, gainera, elikatze ohiturak landuko dira), elikagaiek beste substantzia batzuk ekar ditzakete, hain gomendagarriak ez direnak, gure osasunean eragin negatiboa izan dezaketenak. Gero eta ohikoagoa da haurraren bizitzako lehen hilabeteetan esne ernalizatuak eta barazki, fruta edo bestelako osagai pureak dituzten industria prestakinak hartzea.
|
|
2008
|
|
|
Hori dela eta, gorputz osaera zehaztea da adinekoen asaldura hori diagnostikatzeko datuetako bat. Pediatrian ere erabiltzen da; izan ere, haurraren nutrizio egoerari buruzko gorputzaren neurriez gain, bioinpedantzia elektrikoak lagundu diezaioke pediatrari
|
behar
bezala hazten ez diren haurren arazoak edo haurren obesitatea pairatzen duten haurren arazoak baloratzen. Bioinpedantzia versus GMI Mendebaldeko mundura iristen den obesitate epidemiak lagundu du gure gorputza zer osagaitan osatzen den eta nola banatzen diren zehazten duten teknikak erabiltzeko beharra sortzen.
|
|
2009
|
|
|
doktrina sozialari buruz zuèn iritzia azaltzeko eta iraultzaileak eta bestelako jendilajeak bere lekuan uzteko, ez zen hura, haatik, Nazario Orbe seme alabei era hartan mintzatzen zitzaièn lehen aldia?, modu ezin zuzenago eta grafikoagoan: seme alabak
|
behar
bezala haztea eta heztea bere eginbeharra eta bere obligazioa zen, azken batean!
|
|
|
ikusi zuen Maria Bibianak zer errealismorekin eman zuen segundo batzuk lehenago esplikazioa, Drakulak bera bortxatu balu bezala; ikusi zuen izeba Bittoriren keinu nabarmena, Maria Bibianaren esplikazioak goragalea eman balio bezala; entzun zuen Domingoren inpertinentzia, Bittoriri are keinu nabarmenagoa eragin ziona, izerdi hotza sentitzerainokoa, antza, hain zuen zurbil aurpegia, kare geruza batek estalia bezala; hura guztia ikusi eta entzun zuen, bai, Nazario Orbek, eta orduan, semeari merezi zuèn zaplaztekoa emateko asmotan, muturra okertu eta lekutik altxatzekotan ere egon zen –bibotea heltzeari ere utzi zion une batez–, bere semeak jaurti berri zuèn lotsagabekeria hura ez baitzen inola ere onargarri... baina orduan, halaber, beste gauza bat ikusi zuen, agidanean, hura lezio labur magistral bat emateko abagunea izan baitzitekeen inondik ere, berak –Nazario Orbek– doktrina sozialari buruz zuèn iritzia azaltzeko eta iraultzaileak eta bestelako jendilajeak bere lekuan uzteko –ez zen hura, haatik, Nazario Orbe seme alabei era hartan mintzatzen zitzaièn lehen aldia–, modu ezin zuzenago eta grafikoagoan: seme alabak
|
behar
bezala haztea eta heztea bere eginbeharra eta bere obligazioa zen, azken batean!
|
|
2010
|
|
|
Haur endokrinologoen ustez, kasu horiek kontsultan aztertu behar dira, pertsona horien pubertaroa azkartu duen mekanismoa identifikatzeko. Izan ere, aurrez aipatu diren kanpoko arrazoiez gain, arrazoi fisiko nahiz hormonalek edo gaixotasun arrazoiek eragotz dezakete pertsona hori
|
behar
bezala haztea eta dagokion altuera lortzea.
|
|
2011
|
|
|
Gogoratu garrantzitsua dela oinetan konpresioak eta lesioak saihesteko neurri egokia erabiltzea. Organismoak dio oinaren luzera baino zentimetro bat handiagoa izan behar duela zapatak, eta, horri esker,
|
behar
bezala hazi ahal izango da, eta haurraren mugimendu naturalak erraztuko ditu. Gainera, gomendatzen du haurrak ez daitezela beste pertsona batzuenak izan diren oinetakoekin ibili, oinetako horiek lehengo jabearen forma dutelako eta eragozpenak sor ditzaketelako.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, Álvarez Garijok dioenez, «hezurrak bigunak direnean eta horietan erraz lan egin daitekeenean» egin behar da ebakuntza. Tratamenduaren helburua burmuineko edozein presio arintzea da, garezurrean behar adina leku duela ziurtatzea,
|
behar
bezala hazi ahal izateko eta haurraren buruaren itxura hobetzeko. Hainbat ikuspegi daude, dismorfiaren arabera:
|
|
|
Bartzelonako Vall d’Hebron ospitaleak arrakastaz bereizi ditu zazpi hilabeteko bi siamdar, sabeletik elkartuta jaio zirenak eta gibela partekatzen zutenak, zazpi ordu inguruko operazio delikatu baten esparruan. Horri esker, biek “bizitza independentea eta normala” dute gaur egun. Ume txikiak, Núria eta Marta,
|
behar
bezala hazi eta elikatu ahal izan ziren, bien artean 12 kiloko pisua lortu arte. Hori da, hain zuzen ere, etorkizuneko konplikazio txikiei aurre egiteko behar den gutxienekoa, Kirurgia Fetaleko Programako zuzendarikide José Luis Peirók azaldu zuenez.
|
|
|
Horiek, aleen habitataren baldintzen ondoan, gaixotasun askoren prebentzio arrakastatsua ahalbidetu dute. Animalien nutrizioa ere gehitzen da, dieta orekatuak hasten dira, eta espezie bakoitzaren eskakizunak aztertu ondoren, pentsuak egiten dira animaliaren bizitzako etapa bakoitzean
|
behar
bezala hazteko behar diren energiarekin, proteinekin, bitaminekin eta mineralekin, adin tarte bakoitzaren arabera. Horrek guztiak lagundu du aleen potentzial genetiko guztia lortzen, eta, beraz, modu naturalean eta adituek diotenez, animalien geneekin lan egin daiteke, eta aleak gurutzatu, espeziea hobetzeko.
|
|
2013
|
|
|
Gutxi gorabehera, 30 barazki eta landare usaintsuri buruzko informazioa eskaintzen dio irakurleari. Besteak beste, bakoitza urteko zein garaitan erein behar den, zein lan egin behar diren fruitu horiek
|
behar
bezala hazteko, zein oztoporekin topa daitekeen eta horiek saihesteko zein tratamendu jarrai ditzakeen azaltzen ditu Arinek. Guztia modu erraz eta laburrean azaldua.
|
|
|
Behi, txerri, ardi eta ahuntz espezietako animalien janarietatik dator elikagai hau, eta baldintza higieniko kontrolatuak izan dituzte. Haragia
|
behar
bezala hazi ondoren, ondoren sakrifikatu eta animaliak eta kanalak manipulatzen dira. Haragiaren ekoizpen prozesua eta haragi produktu nagusiak zehazten dira artikuluan.
|
|
2014
|
|
|
Bortzirietan, Malerrekan eta Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar. 2013a oso urte oso euritsua izan da, eta horrek sagar kantitatean eta sagarraren zaporean eragin zuzena izan du; ez zen
|
behar
bezala hazi eta gozatu. Beste fruitu askorekin ere gauza bera gertatu da:
|
|
|
Lurzorua ondo prestatzeak laborea
|
behar
bezala haztea dakar. Laborearen haziera oso loturik dago ondo egituratutako lurzoru bat prestatzearekin eta porodun sare jarraitu bat izatearekin, gehiegizko ura ondo drainatzeko, airea aske ibiltzeko eta sustraiak mugagabe hazteko.
|
|
|
Lurra nekatzea saihesten du.Lursail berean espezie bera behin eta berriz hazteak, lurzorua nekatzea? dakar.Izan ere, zenbait mantenugai lurzorutik behin eta berriz ateraz gero, laborea
|
behar
bezala haztea galaziko da, eta produkzioak, ondorioz, behera egingo du.Sustraitze sakoneko espezieak azaleko sustraiak dituzten espezieekin aldizkatzea komeni da, mantenugaiak lurzoruaren geruza desberdinetatik ateratzen baitituzte.
|
|
|
Etengabe erabiltzen bada, lurrotz deitzen zaion geruza trinkoa sorraraz dezake. Lurrotzak sustraiak
|
behar
bezala haztea galarazten du.
|
|
2015
|
|
|
Horiek uste izango dute bizitza okerreko gauzetan darabiltela [beste haiek], eta honetaz gozatzen bazter batean egotea dela zuzena. Jaunaren probidentzia da, nire iritziz, hauek ez jakitea noraino iristen diren beste haiek, hasierako gar horrekin berehala harainoko jauzia egin nahiko luketelako, eta ez zaie halakorik komeni; izan ere, oraindik ez daude
|
behar
bezala hazita; beraz, egun gehiagotan elikatu beharra dute hasieran esan nuen esneaz. Egon bitez jainkozko bular haien ondoan, Jaunak ardura hartuko baitu, indartsu egon daitezenean, gehiagora ateratzeko, bestela ez bailukete lortuko uste duten onurarik, beren buruari kalte egitea baizik.
|
|
2016
|
|
|
Behi, txerri, ardi eta ahuntz espezietako animalia zati jangarrietatik dator haragia, oso higiene baldintza kontrolatuak izan baitituzte. Animalia horiek
|
behar
bezala hazi ondoren, ondoren sakrifikatu egiten da, eta horiek eta kanalak modu higienikoan manipulatzen dira. Ekoizpen prozesu horren barruan sartzen da heltzea.
|
|
2018
|
|
|
Horri erreparatu dio Leioako Sortarazi elkarteak, arreta batez ere haurrengan jarrita. Haurrek ez dutela aukerarik
|
behar
bezala haz daitezen behar dituzten fruta, barazki, arrautza eta arrainik jateko, batez ere eskolek ateak ixten dituztenean. Horri buelta emateko modua pentsatu zuen elkarteak:
|
|
|
Baserritarrak gehien kezkatzen dituena, su gorrinaz gain, fitoplasmak (parasito mikroskopikoak) direla azaldu digu Etxeandiak, zuhaitza pixkana izorratu eta sagarrari
|
behar
bezala hazten uzten ez diotelako, beste ondorio batzuen artean. " Mahaiko sagarraren kasuan arbolak moztu daitezke, baina sagardotarako zuhaitzetan… ia ezer gabe geratuko ginateke".
|
|
|
Gainera, kaloria gutxiko jakia da, eta ezin hobea pisua ez handitzeko. B9 bitaminaren eta kaltzioaren iturria da, eta beharrezkoa da haurtxoaren hortzak eta hezurrak
|
behar
bezala hazteko. Era berean, azido folikoa du, fetua garatzeko osagai garrantzitsua.
|
|
2019
|
|
|
Gabezia handiak dituzte. Ume eta gazteon %30ek
|
behar
bezala hazteko zailtasunak ditu, klimaren eta behar bezalako elikadura ez hartzearen ondorioz.
|
|
2023
|
|
|
Zer egin ahuakatea
|
behar
bezala hazten ez bada?
|
|
|
Entziklopedista zen Garro, eta autodidakta; emango zizun matematikako klasea, edo musikakoa, edo natur zientzietakoa, edo euskarakoa; Bernardo Garro" Otxolua" idazlearen iloba zen; berak erakutsi zizkigun lehenbiziko aldiz aditzaren paradigmak eta deklinabidearen sekretuak hirurogeiko hamarkadaren amaieran; gero Xalbador Garmendia etorri zitzaigun aditzaren ikuspegia osatzera. Euskara Batuaren lehen urratsak ziren, landare jaioberri berria; botanikaz zertxobait jakin beharra zegoen gure hizkuntza
|
behar
bezala haz zedin sasi artean.
|