|
2010
|
|
|
Animaliak adimentsuagoak balira, beren beharrak
|
behar
bezala egiten ikasiko lukete. Gizakiek ez bezala.
|
|
2011
|
|
|
Beste batzuk militar matxinatuen aldera ihes egin zuten. Hasieran, fronteak
|
behar
bezala zehaztu gabe zeudenean, oso erraza omen zen matxinatu frankistengana, Nafarroara, ihes egitea.
|
|
|
Ikuspuntu honen arabera, euskal gatazka ikertu eta gertatutakoa
|
behar
bezala berreraikitzeko, biktimen, gatazkan parte hartu duten protagonisten eta, oro har, herritarren artean inkestak egin behar dira eta datu kuantitatiboak bildu. Izan ere, balioko ikerketa bakarrak dira kontaketa onartzen dutenak eta laginketa errorea eta fidagarritasuna neurtzea ahalbidetzen dutenak.
|
|
|
Portaera edo gertaera sozialen sakoneko esanahia eta zentzua
|
behar
bezala ulertzeko, beraz, ikerketan parte hartzen dutenen esanahi sistema sinbolikoa ezagutu behar da. Eta hori teknika kualitatiboekin egin daiteke bakarrik.
|
|
|
Inkesta, sakoneko elkarrizketa, eztabaida talde edo bizitza historiekin batera, ikerketa dokumentalak behar dira. Euskal Gatazkaren inguruko ikerketa bibliografiko, hemerografikoak eta artxibistikoak bultzatu behar dira, gatazka
|
behar
bezala ulertzeko.
|
|
|
Gerra Zibileko esperientzia ezagututa, ezinbestekoa da gatazkaren aurpegi guztiak ikertzea eta memoria historikoaren aldeko ekimenak bultzatzea, hain justu ere, azken urte hauetan, alde guztietan ireki diren zauri psikologiko eta sozialak
|
behar
bezala osatzeko. politiko, sozial eta instituzionalen izan behar luke gertatutakoaren kontaketa justua eta zuzena egitea, eta sufritu duten guztien memoria bizirik gordetzea.
|
|
2012
|
|
|
Halere, kezkaz bizi dugu egungo egoera. Azken hilabeteotan mota askotako erpinak dituen gatazkarekin amaitzeko urratsak ematen ari dira, baina tamalez, euskararen gaia ez dago agendetan
|
behar
bezala txertatua. Ezer gutxi ari dira jasotzen euskaren gutxienekoez.
|
|
|
Informazio hau kontrolatzeko eta osatzeko, 68 elkarrizketa egin ditut, era batera edo bestera, Gerra Zibilean inplikatuta egon zirenen seme alabekin, ilobekin edota ahaideekin. Nahiz eta hauek ez zuten gerra ezagutu, edo ume ziren garai hartan, eman didaten informazioa ezinbestekoa izan da euren senideen historiak ezagutzeko, informazioa kontrastatzeko eta gerraostean gertatu zena
|
behar
bezala ulertzeko.
|
|
|
Bonbardaketek, atxiloketek, familiako kideen heriotzek, ondasunen bahiketek, irainek, ihesaldiek eta, oro har, gerra giroak beldur, frustrazio, desesperazio eta estutasun asko sortu zuten herritarren artean, gehienbat ezkertiarren eta abertzaleen familietan. Gerra irabazi zutenak harro eta gupidagabe agertzen ziren bitartean, galtzaileek ezin zuten ezer esan; ezta euren defuntuengatik dolua gorde edota
|
behar
bezala negar egin ere. Frankisten propagandaren ondorioz, biktimen familiak bigarren mailako herritarrak bihurtu ziren.
|
|
|
Markinarrek eta xemeindarrek oso gertutik bizi izan zuten gerra, baina agintari frankistekiko beldurrak, galtzaile izatearen lotsak, momentu mingarri guztiak bizkor ahanzteko gogoak, edota seme alabei frustrazioa eta amorrua ekidin nahiak belaunaldien arteko transmisioa oztopatu zuten. Gainera, garai hura bizi izan zuten ia denak hilda daude, eta bizirik gelditzen direnak gazteegiak ziren 1936an eta 1937an, jazoera guztiak
|
behar
bezala gogoratzeko. Horrez gain, Gerra Zibilak Markinan eta Xemeinen izan zuen eraginari buruzko lekukotasunik ia ez da bildu 75 urte hauetan, eta, beraz, gai honen inguruan gutxi dago aztertuta edota idatzita.
|
|
2014
|
|
|
3Hemen
|
behar
bezala laburtu ezin dudan Misio mugimendu hau. Sagarminaga, biografian dago izen jakinekin emana.
|
|
2015
|
|
|
Esan bezala, liburu honen asmoa da Gerra Zibilean Berriatuan eta Lekeitioko Frontean gertatu zirenak ezagutaraztea, eta sufritu zutenen memoria bizirik gordetzea. Hala ere, garai hori
|
behar
bezala ulertzeko eta testuinguratzeko, Berrezarkuntza garaia eta II. Errepublika ere ikertu ditugu.
|
|
2016
|
|
|
elebitasuna eta diglosia, lingua franka bezala beste hizkuntza batzuk erabiltzeko joera, estandarizazio eta forma idatzien falta, dialektoen arteko gehiegizko banaketa, hizkuntzaren modernizazio falta, argitarapenen gabezia eta hizkuntzaren ordezkapena. Gutxitutako hizkuntzen% 16,8 ezin da
|
behar
bezala garatu eta bizi era honetako arazoengatik.
|
|
|
Ama lurraren hondamena eta pobreen arteko lotura: . Gizakion ingurune eta naturarena biak batera hondatzen dira; beraz, ezin diogu ingurumenaren hondamenari
|
behar
bezala erantzun, hondamen gizatiar eta sozialarekin zerikusia duten kausei arreta jarri gabe. Hain zuzen, ingurumenaren eta gizartearen hondamenak planetako ahulenei erasaten die era berezian.
|
|
|
Hona ongi ezagutzen zuen kazetariak emandako argibide zehatzak. Horrela, bi lekukotasun hauetaz,
|
behar
bezala taxuturik geratzen direla, uste dut, Martin Ugarteren bizitza eta ibilbide literarioa. Baina beste xehetasun bat ere gehitzen du eta azpimarratzen Tere Belokik, ahaztea komeni ez dena:
|
|
|
Zeren eta aski frogatua dago: Europara ikastera doazen gazte madagaskartarrak, beren lurraldera itzultzean, ez dira gai izaten bertako arazoak
|
behar
bezala kudeatzeko; batez ere, madagaskartarren berezko burubidea galtzen dutelako».
|