|
2000
|
|
|
Tamalez, askotan ikusi dut poema horretan Euskal Herrian bizi dugun egoeraren isla. Poliziak komunista atxilotzean, disidentzia eta erantzun oro zapuztearekin mehatxatzen zuen tresneria geratzeko astia izanik, gizarteari prozesua noiz geratu
|
behar zuen
erakusteko baliagarria zelakoan nengoen. Poemak duen moraleja ulertzen nuelakoan nengoen.
|
|
2010
|
|
|
Eta zer esan
|
behar zuen
erakutsi zioten, haiek ere:
|
|
2012
|
|
|
hizkuntzaren gaitasuna frogatzea, euskarak, noranahiko? izan nahi hartan zein bidetatik ibili
|
behar zuen
erakustea baizik; Orixerentzat, giza-pentsamenduaren oinarrizko kontzeptuei dagozkien hitz nahitaez berriak euskararen baitako baliabideetatik abiatuta sortu behar ziren eta, horretarako, filosofia eta inguruko jakintza-alorrak jorratu behar ziren euskaraz beste ezer baino lehenago, grekoak, latinak eta alemanak egin zuten bezalaxe alegia, berak aipatu ohi zituen adibideak ematearren?.... Honetantxe saiatu zen Aitorkizunetan:
|
|
2013
|
|
|
Hurrengo egunean, Mladenek erakutsi zion mundu berri hartako mapa. Norengana, nora, noiz jo
|
behar zuen
erakutsi zion. Hiruzpalau, konfiantzazko lagun?
|
|
2017
|
|
|
Egia erran, gizona zela eta emazteak maitatzeko prest zela
|
behar zuen
erakutsi. Ez nintzen urrunago joaten ahal.
|
|
2018
|
|
|
Dantzan egiteko nola jardun
|
behar zuen
erakusten emateko, Amandak egin zizkion ukituak atsegingarriak egin zitzaizkion; maitasunez beterik sentiarazten zutela. Amanda eta biak, biak bietara aritu ziren luzaroan bira-biraka pozaren pozez barreka lehertu beharrez.
|
|
|
Ezer egin gabe. Aitak ez zion bizitzako egoera guztien aurrean nola borrokatu
|
behar zuen
erakutsi. Oinaze fisikoa, istripua, gaixotasuna erabat arrotzak ziren berarentzat.
|
|
2019
|
|
|
Ordulariak ordu bata jo zuenean, Brouzak zetazko zurubia burdinazko bi kakotan lotu zuen, aurrez iltzatuta eta ziri banarekin segurtatuta baitzeuzkan miradoreko eskudelean. Gero, zer egin
|
behar zuen
erakutsi zion van Delleri, zeinak gorputz osoa dardaran zuen. Eskudelera igo eta zetazko zurubian behera jaitsi zen, harik eta aurpegi sudur-zapala bistatik galdu zen arte.
|
|
|
Hotsak gogaiturik, Raimundo Silvak zeharka egin zuen so, agiraka eginez bezala, ez da dudarik, egiten du gogoeta, atzera jotzeko tentazioa giza espeziean konstantea dela, On Afonso Henriquesek zakarki jaten badu, hatzekin, alegia, tira, zer egingo diogu, behialako ohitura da, nahiz eta hortik zehar zenbait berrikuntza ikusten hasi den, adibidez labana xerran iltzatzea eta gisa horretan ahora eramatea, inori bururatuko zaio laster labanaren ahoan bertan hortzak egiteko ideia begi bistakoa, berandutzen ari dira asmazioarekin, nahikoa litzateke asmatzaile despistatuek nekazariek segatu duten garia batu eta biltzeko erabiltzen duten sarde zakarretako hortzei erreparatzea, garia ez ezik garagarra ere bai, eta bildu ez ezik jaso eta gurdietan sartu, esperientziak garbi erakutsi du, behin eta berriz, artean bezala bizitzan inor ez dela oso urrutira joango gorteko azturek itsututa gelditu bada. Baina gozotegiko emakume honek ez du barkamenik, seguru bere gurasoek, neke handia hartuta, mahaian nola jokatu
|
behar zuen
erakutsi ziotela, eta begira orain, berriz jardun txarrean, agian mairuak eta kristauak azturetan berdintzen ziren garai haietako ohituratik asko geldituko zaio, hau, bestalde, oso iritzi eztabaidagarria da, ez baita falta zibilizazio-kontuan Mahomaren jarraitzaileak nagusi zirela uste duenik eta frogatzen saiatzen denik, besteak, bitartean, astapotro ez nolanahikoak, beren egoskorkerian tinkoag... Eta horrela ikusten da nola, berez, ahaleginik gabe, gauzarik gauza, leun, labain egitearen kariaz, A Graciosan jaten ari den emakumearen hostopil horretatik Harengana igotzen den, batere jan beharrik ez duena baina, ironikoki, guregan mila nahikari eta behar jarri zituena.
|
|
2021
|
|
|
Henri IV.k ez zuen itsasargia ibiltzen ikusiko (urte bat aitzin hila izan baitzen) baina, argiki, eraikuntza hori bere erregealdiarekin lotua da. Cordouan-eko itsasargiak, Frantziako erresumaren indarra
|
behar zuen
erakutsi, Akitanian partikularki (ingeles lurraldea baitzen XV. mende arte). Muga bezala erabilia zen, estuarioan sartzeko, Bordelera heltzeko, epoka hartan Europako lehen portua izanez.
|
|
2023
|
|
|
Nora joan
|
behar zuen
erakutsi zioten. Atea jo eta hamar-hamabi metro karratuko gela soil batera sartu zen; leiho batek goiz grisaren argia proiektatzen zuen mahai handi samar baten gainean.
|