2000
|
|
Han eta hemen behatu nuen, barnean eta kanpoan, harik eta lorategiko zoko gorde batean hasperen nahasi
|
batzuk
aditu nituen arte. Eta, bihotza bizkortzen zitzaidala, aitzina egin nuen:
|
|
Eta ikusia nuen hori, eta handik gutirat bertze ikuskizun baten lekuko izan nintzen, noiz eta, ibaian goiti gindoazela, hegitik zetozen oihu
|
batzuk
aditu baikenituen; eta hurbildu ginen txalupaz... eta indiar haiek ikusi genituen, gorputza eta bisaia marra horiz pintatuak; indiar haiek, ordea, ez ziren urrezko aroan bizi, baina buztinezkoan, zeren tiraka eta bultzaka ari baitziren orga luze batetik, zeina harriz beterik baitzegoen, astoak balira bezala, hauek aitzinetik, haiek gibeletik, lan gaixto bortxazkoan, eta zeren bizpahiru gizon zuri...
|
|
Baina Antoniok hura erran zuen, eta istant berean oihu
|
batzuk
aditu genituen: zaldun haietarik bat zen, bertzeen artean itzal handienekoa zirudiena eta bertzeei ezpaten gordetzeko eta maginan sartzeko keinua egin ziena, guarnizinoko hiru soldadu lagun zituela.
|
|
Handik gutirat, alabaina, bertze boz
|
batzuk
aditu nituen, guardienak segurki, Nenbo eta Gunbe isilarazi zituztenak... eta larritu nintzen eta asaldatu nintzen, guardiek neba arrebak harrapatu ote zituzten beldur...
|
|
Izan ere, nola bidea egun eta erdikoa baitzen, oihanaren bazter batean gelditu behar izan genuen gauez, lurra etzaleku eta goiko izarrak ohezeru. Eta gero, berriz, ez dakit zer gertatu zen, zeren eta, lotan nengoela, oihu
|
batzuk
aditu bainituen... eta izarren artean itzarri eta, ohartzerako, hogei bat indiarrek inguraturik geunden nahaste borraste hartan, eta guarnizinoko bi soldaduak eta gu ginderamatzaten morroietarik bat ere hilik eta erhainik zeuden eta bertze bat hil hurran.
|
|
—Orain dela urte
|
batzuk
aditu izan banik hori, mahaitik altxatu eta alde eginen nian, haserre, zeren katoliko suhar bainintzen... Eta orain ere katolikoa nauk, baina ez nagok akort Eliza Katolikoak egiten duen guztiarekin, zeren Kristoren eliza eta Asiskoaren eliza pobreen eliza duk, eta Erromakoa ez duk, egun, pobreena...
|
|
Jauregiko behe solairuko pasabide luzetik nindoan, jostailu bat eskuan —zurezko kanoi tipi hura zen, aitak urte batzuk lehenago erregalatua—, noiz eta egongela tipian marmar
|
batzuk
aditu bainituen... Eta, orduan, atearen parean etzan nintzen, paratu nuen belarria ateak eta zolak uzten zuten zirritu edo irekidura hartan doi, eta entzuten hasi nintzen.
|
|
Eta, noiz eta guztia bakean zegoela baitzirudien, bertze hots
|
batzuk
aditu nituen bat batean: bertze urrats batzuk ziren, aitzinekoak baino erreusagoak eta urduriagoak.
|
2002
|
|
Bazihoan gizon bat Asteasuko ingurumarietan ibilaldi bat egiten. Andazarrateko muinoan dagoen leize zuloaren ondotik igarotzerakoan, zakur intziri
|
batzuk
aditu zituen.
|
|
Iritsi zen, bada, San Markoko gotorlekura, baita kanoi batzuk zeuden lekura ere, nik ez dakit nola, zeren soldaduren batek behar baitzuen inguru haietan guardia egiten: hantxe behar zuen, bai, oihu
|
batzuk
aditu baitzituen bat batean: " ¡ Alto!
|
|
Hargatik, igande hartan ere, osaba Lazarori emandako hitza betetzeko –baita neure zaletasunari bidea emateko ere, bidenabar–, Txoritokietako zelai hartara joan nintzen, osaba paseatzeko asmotan. Hantxe nengoen, bada, bat batean oihu
|
batzuk
aditu nituenean:
|
2007
|
|
Oharkabean pasa ohi zaizkit abesti horiek gehienetan, baina batzuetan arreta jartzen diet. Orain egun
|
batzuk
aditutakoa geratu zait gogoan. Kantaria ezagutu eta guzti egin nuen, nik uste, gauza hauek gehixeago interesatzen zitzaizkidaneko oroigarri edo:
|
2008
|
|
Gatozen egungo egoerara eta beha dezagun bertatik bertara ezkerraren politika nazio ukatuei buruz Europako testuinguruan. Horretarako ezkerraren plazan esandako gauza
|
batzuk
adituko ditugu. Zehatz mehatz, Londresko Gizarte Foroan (2004) globalizazioaren aurkako jardunaldien lekukotasunak ditugu ondoko lerro hauek:
|
|
Pixka baten itxaron behar izan zuen erasotzaileak, eta azkenean ozta ozta ateratzen ziren berba
|
batzuk
aditu zituen:
|
2011
|
|
Aita hoska dabilkizu, Amaia, banoa, Asifek ez zuen azertatzen leihatila zabaltzen, laguntzera etorri natzaio, aita. Mutilak ez du euskaraz jakin beharrik ulertzeko, gauza
|
batzuk
aditzeko aski ohi da tonua, eta ez zaio gustatu Amaiaren desenkusa, desenkusa kolorea baitzuten haren hitzek, inondik ere, gatzak eta ahaztuta utzi eta korrika eta presaka irtete horrek, ihes egite txoro horrek. Amayita tuntuna, kapritxosoa, Amayita eta bere katutxo beltza, zer ez du egingo anaiari jostailua kentzeagatik, baina aspertzen denean hari aginduko dio katuari jaten emateko, bera lagunekin geratua dela eta berandutzen ari zaiola.
|
|
Maisu ikasleek, jarraian, ukabilkada bortitz
|
batzuk
aditu zituzten, atearen kontra, atea bera bortxatzera balihoaz bezala.
|
|
Eta, negarrez ari zela, behetik goiti zetozèn oihu
|
batzuk
aditu zituen, run run eta run run?
|
|
bata, eskortaren ingurukoa, eta bertzea, kilometro pare batera zegoena; baina, bi taldeak banaturik zeuden arren, bazuten beren artean harremanik, hauek adar bat baitzuten eta haiek itxurako bat, soinu diferenteak ateratzen zituztenak, halako eran, non komunikazio tresna gisa erabiltzen baitzituzten zerbaiten beharra zutenean. Orduan ere turutots iduriko
|
batzuk
aditu genituen, eta, aditu bezain laster, eskorta inguruko valentziarrek jakinarazi ziguten arno zein ur beharrean zeudela bertze taldekoak, dozena erdi bat gizon guztira.
|
|
Auzora ailegatzeaz batera, jendea asaldaturik zebilela igarri zuen. Gainera, oihu izugarri
|
batzuk
aditzen ziren, errimeegiak, zeharo debekatuen kategoriakoak.
|
|
Katurik ez zen. Bat batean, isiltasunetik oihu
|
batzuk
aditu ziren. Soldaduren batzuk mugitzen hasi ziren parapeto eta gordegietan.
|
|
Etxerantz itzultzean kexu beeka
|
batzuk
aditu nituen sasitza aldetik. Inguratu eta antxume bat topatu nuen, adar txikiak sasietan korapilaturik, hankak eta muturra lokatzez zikindurik, arnasestuka zegoela.
|
|
Solas urdurian bustitzen dira. Aiene solte
|
batzuk
aditzen dira hemendik.
|
|
Dakusagunez, jatorrizko mintzairen hiztun zapalduek jasan duten eta jasaten ari diren gutxieste eta umiliatzearen ondorio ezin larriagoz josirik dago mundu hau. Hizkuntz sumisioa, hizkuntz dimisioa, autoestimuaren gainbehera eta autogorrotoaren ondoezak pairatu dituztenen ahotsen oihartzuna non nahi adi dezakegu. Ondorengo lerrootan ahots horietako bakan
|
batzuk
adituko ditugu. Lekukotasun batzuk, beste askoren erakusgarri.
|
2013
|
|
Aski lan, gure hatsari lotzen. Kanoikada urrun
|
batzuk
aditu genituen. La Soberana beharbada ez, baina bertze batzuk borrokan ari ziren guregandik hurbil aski.
|
|
Bertze danbor batzuk eta bertze txirimia
|
batzuk
aditzen genituen jada. Bertze eztarri batzuk, oihuz urratzeko puntuan, eta bertze arraun batzuk, bertze beso batzuen eraginez, itsasoko ur azala urratzen.
|
|
Ez nuen ene herrikideak defendatzeko lanik hartu. Giza urrats
|
batzuk
aditu genituen etxeko sarreran.
|
|
Ibilaldi guztia egin zuen ahoa ireki gabe. Soinu espantagarri
|
batzuk
aditzen hasi ginen noizbait.
|
|
Irri isil
|
batzuk
aditu ziren armagizonen taldean. Horien arrazoia konprenituko ez banu bezala so egin nien nik.
|
|
Irri
|
batzuk
aditu nituen. Emakumea ez zegoen bakarrik.
|
2016
|
|
Hotsik ez hasieran; etxea hutsik ote dagoen pentsatu du; beharbada ez da inor bizi... Badaezpada eta azken saio gisa berriro jotzekotan dagoela, hotsen
|
batzuk
aditu uste ditu atearen bestaldean...
|
2017
|
|
Bizitza sozial osoa du jomugan, ez bizitzaren eremu publiko batzuk soilik. Euskaraz bizitzea espazio publiko batzuk euskalduntzea baino askoz gehiago baita, nahiz eta batzuetan, gure arteko diskurtso
|
batzuk
adituta, besterik dirudien.
|
2018
|
|
Denak eserita zeuden berriro, eta solasa ere lehengoratzen hasia zen, harik eta zur gainean hatz koskoen ukaldi autoritatezko
|
batzuk
aditu eta monsieur Dupont zutitu zen arte. Bat batean, denak mututu ziren.
|
|
Ezinbestean konturatu nintzen, beraz, bi jaunak ekinean hasiak zirela solasean, afaritan aski isilik egon baziren ere. Handik ordu laurdenera, ahots sumindu
|
batzuk
aditu ziren. Jakina, ez nintzen geratu zer esaten zuten entzutera, baina ezinbestean entzun behar izan nituen lord jaunaren garrasiak:
|
|
Lokartzear zegoela, marmar hotz eta ilun bat entzun zuen etxe barruan, haize leunarena bezalako zurrumurru bat. Gero, pauso leun eta mantso
|
batzuk
aditu zituen gela batetik bestera eta ondoren bigarren gelatik lehenengora. Une hartan, haizea altxatzearekin batera, zeruko hodei beltzak arindu egin ziren, eta poliki poliki mugitzen ikus zitezkeen leihotik, estuario bateko uraren pare.
|
|
Soinu
|
batzuk
aditzen dira, croissant bustia irensteari dagozkionak seguruenik.
|
2019
|
|
Hurrengo minutuak mantso igaro ziren. Gero, pauso hots
|
batzuk
aditu zituzten eta, segidan, gazte bikote builoso bat hurbildu zen erdi txistuka erdi kantari tren geltokiko zubiaren aldetik. Marik lasaiago hartu zuen arnasa.
|
|
Bertakoak nituen aitona amonak eta bertan jaioa nuen ama ere hil eta gero, egon naiz Granadan, orain bospasei urte, dagoeneko Granadarekin lotzen ninduen inor ez nuenean. Betetzen ari nintzen estereotipoaz lotsatuta bisitatu nituen, penitentzian bezala, Granadako karrikak eta plazak,
|
batzuk
aditzez oso ezagunak nituenak. Bizi gabeko oroitzapenak oinordetzan hartzera edo Granadara joan nintzelako sentipena izan dut harez geroztik.
|
|
Erietxe batera eraman, eta are larriago jarri zen. Iraintzen zuten ahots
|
batzuk
aditzen zituen; jende guztiak burla egiten omen zion, eta abar. Gurasoen etxera aldatu zuten, eta izkina batean geratu zen, mugitu gabe.
|
|
Gurdiak, ordea, beste tarte luze bat egin du gelditu aurretik. Orduan, norbait sentitu dute jaisten eta kolpetxo
|
batzuk
aditu dituzte laster upeletan. Batera agertu dira neska bien buruak, gordelekutik azeriak alde egin duen ikusi nahi duten erbi biren moduan.
|
2020
|
|
Andoni atzetik joan zitzaion, irribarre behartua aurpegian. Zarata
|
batzuk
aditu ziren sukaldean. Segundo bakarrean Andoniren hazpegiak aldatu egin ziren, estutu.
|
2021
|
|
Txakurkeriak esan dira gizonaren erabakia dela-eta. Horietako
|
batzuk
aditurik, haren ustezko agintea emaztegaiarengan norainokoa bide zen literaturaren historiako adibideren baten bidez azaldu behar izango banu, Histoire d’O hartuko nuke horretarako. Baldin eta ez baneki histoire hori ez dela preseski guztiz kristaua.
|
2023
|
|
Hasperen
|
batzuk
aditu ditu ordenagailuko bozgorailutik, gero intziri batzuk, eta azkenik Laetitiaren beraren hatsa, gero eta bizkorragoa, gozamen ufada batekin isildu arte. Chloék ez dezake sinets, ez daki irriz karkailaka hasi, ahalkea sentitu ala altzairuzko emakume haren kontrako aiherkundea jabaltzen utzi, haragizkoa izatearen froga horren ondotik.
|