2002
|
|
90ko urteetako euskal literaturaren eta, batez ere, narratibaren ibilbidea errepasatzean, azpimarratzeko iruditzen zaidan beste alderdi bat da emakume idazleen presentziaren areago  tzea; badago emakumeen literaturaren boom
|
batez
hitz egin duenik ere. Izan ere, hamarkada horretan zehar (eta, batik bat, bigarren erdian) emakumezko egileen izen berriez hornitu da euskal literaturaren panorama:
|
|
Baina boom bezalako hitz potoloen erabilerak arriskuak ditu beti (izan ere, esapide berbera erabili izan da, baita ere, 80ko hamarkadako emakumezko idazleen ugaritzea deskribatzeko, Arantxa Urretabizkaiak" emakume idazle bakarra" izateari utzi ziolarik hain zuzen ere). Koantitatiboki, behintzat, zaila da eztanda izugarrizko
|
batez
hitz egitea, Mari Jose Olaziregik ondo azaldu duen bezala: euskal literaturaren esparruan, emakumezkoen urteko batez besteko produkzioa txikia da oraindik (%15 ingurukoa), gure auzokoekin konparatuta behintzat.
|
2009
|
|
Elkarri gerturatuak zituzten aulkiak. Balio eta zifren izenak trukatzen zituzten, eta halakoak aipatu ondoren isildu egiten ziren eta elkar begiratzen zioten aurpegi zoriontsuz, naturazaleek edo artezaleek paisaia edo koadro
|
batez
hitz egingo luketen bezala, zeinek, hitz gutxirekin elkar ulertuko luketenez, hunkiturik egingo bailukete hasperen paisaia edo koadroa gogoratze hutsarekin.
|
|
Ez duzu behar beste kontsulta Frantziatik kanpo. Aparteko kasu
|
batez
hitz egin didate...
|
|
Soldados de Salamina bezalako literatur lan bat argitaratzeak sekulako zalaparta eragin dezakeela, zergatik eta norabide bakarreko genesi historikoa duen estatu baten iragan hurbileko gertaera batzuk kontatzeagatik, historia 1975 urtean hasten da, eta aurreko guztia ezkutuan eta gordean geratzen da sistematikoki. Halako punturaino non, RTVEk koproduzitutako telesail batzuetan ere, Espainiako Gerra Zibilari buruz hitz egitean, ideologia desberdineko bi alderdiren arteko gerra
|
batez
hitz egiten da, eta ez Espainiak berrehun urtean izandako bigarren demokrazia aldia erorarazi zuen mugimendu faxista batek eragindako estatu kolpeaz. Halako punturaino non alderdietako batek moralki zuritu dezakeen altxamendua beste alderdiaren kontrolik eza eta hilketak argudiatuta, nahiz eta jakin, datuak mahai gainean jarriz gero, gerrak zuzenean eragindako biktimen kopurua, zeharka eragindakoa ez aipatzeagatik?
|
2010
|
|
Hegoaldeko jende gutxi joaten zen orduan Zuberoara. Geroagoko Kakueta famatua leku bakarti eta garbi bat zen garai hartan eta bertako tabernan nekez ulertzen genuen zuberera itxi
|
batez
hitz egiten zuten. Hamabost urteren ostean itzuli nintzenean diru espainiarra onartzen zuten, oso ondo ulertzen zen behe-nafarrera antzeko mintzaira batez hitz egin ziguten eta Kakueta ederra pintadaz beteta zegoen, euskaraz eta gaztelaniaz.
|
|
Geroagoko Kakueta famatua leku bakarti eta garbi bat zen garai hartan eta bertako tabernan nekez ulertzen genuen zuberera itxi batez hitz egiten zuten. Hamabost urteren ostean itzuli nintzenean diru espainiarra onartzen zuten, oso ondo ulertzen zen behe-nafarrera antzeko mintzaira
|
batez
hitz egin ziguten eta Kakueta ederra pintadaz beteta zegoen, euskaraz eta gaztelaniaz. Lehen aldiz joan ginenean Santa-Grazin lo egin genuen, kanpin dendan.
|
|
Ez zion egia esan. Honen ordez, prestatzen ari zen dokumental egitasmo
|
batez
hitz egin zion, belaunaldi berrietako artisten panorama aztertu nahi zuela eta Castagna hauen artetik adierazgarrienetakoa zela iruditzen zitzaionez, bere azken lanak ezagutzera hurbildu zela eta, ahal bazuen, Castagna berarekin kontaktua sortzera. Jendea ugaritzen ari zen neurrian, Alberto orduan eta lokalaren atzeko alderago zihoan, ihesi egin nahian edo.
|
2011
|
|
Quadrazaiseko lekukoei aipatu nien hori eta emakumeaz hitz egin zidaten. Gizon
|
batez
hitz egin zidaten, baina haren izena ez zen Antonio, Manolo baizik. Portugaletik Frantziara joan nahi zutenen kontaktu bat zen:
|
|
Geltokian utzi genituenean, lanera joan aurretik generoa erakutsi nion Bernardori, eta Curtinaz galdetu nionean, Bilbon bizi zela esan zidan. Bueltatu zenean beste
|
batez
hitz egin zidan, baina ez omen zen oso fidagarria, eta azkenean bidaia horretan ezer saldu gabe itzuli nintzen. Arakamaren seme batek Gabierrotaraino eraman ninduen eta handik mendi bidez Xagura itzuli nintzen.
|
2012
|
|
Oheburuaren ondoan lanpara txiki bat zeukan piztuta. Ahots izpi ahul
|
batez
hitz egiten zuen.
|
2018
|
|
Brunorekin izandako elkarrizketen berri eman dio Joni, eta asko poztu da mutila, satorkide berri bat badutela eta. Egitasmo berri
|
batez
hitz egiten dio Jonek, eta Brunoren ezagutza eta kontaktu sarea oso interesgarriak izan daitezkeela horretarako, gainera. Antolatzen ari diren satorren bilkuraz ere hitz erdi bat aipatu dio.
|
2019
|
|
Kaleko txakurrak bezala goitik behera blai eginda iristen gara ateetara, eta mundu guztiak mespretxuz tratatzen gaitu. Bibliak" esnea eta eztia jarioan datozen" leku
|
batez
hitz egiten du. Lur promestua da.
|
|
Kode asko ditugu aitak, amak, kongregazioko senideek eta nik. Igual gauza
|
batez
hitz egiten dugu eta berez beste kontu batez ari gara. Sinesgabeetatik babesteko izango da.
|
|
Badira hitz batzuk ezin ditugunak esan. Orduan, horien ordez, beste batzuk bila  tzen ditugu, eta, pixkanaka, beste kontu
|
batez
hitz egiten hasten gara.
|
2020
|
|
–Bai, baina Jaungoikoari begiratzen zion Arc-eko Juana
|
batez
hitz egiten diet nik nire eliztarrei... Santaren gerlari jarduna ez zait interesatzen.
|
|
Leteren ustez, kantagintza modernoaren hasieran musikariak autonomoak ziren mugimendu sozial eta eragin politikoekiko. Are gehiago, hartzaileaz ari delarik ere, Letek entzuleria ez hain markatu
|
batez
hitz egiten du:
|
2021
|
|
–Gaur istorio bera kontatu dit Tasiok, bere ikuspuntutik. Hainbat orduz geldirik eduki zituen droga
|
batez
hitz egin dit, eta hura eman zion mutil misteriotsua zure neba izan zen, Estibalitz.
|
|
–Ba, garai ilun hartako kontu
|
batez
hitz egiten du agiri honek. Gerra kontseilu bateko akta bat da.
|
2022
|
|
andre zahar handikote makal buru-zuri bat. Akats bat zuen ahotsean, semeak bezala, eta totelka arin
|
batez
hitz egiten zuen. Etorri zela Freeddy eta nahiko ondo zegoela esan zioten.
|
|
oies, zakar eta xuhur. Gorputz handi ondo elikatu eta astun batetik sortzen zitzaion burua, baina ahots ahul bitxi
|
batez
hitz egiten zuen; haserretzen zenean, ahotsa zoli eta dardarti bihurtzen zitzaion, histeriak jotako emakume batena bezalakoa. Egun hartan ate itxietan zehar iragazten zen Michaud andreak hain ondo ezagutzen zuen hots kirrinkaria.
|
|
Gehiago izango da intuizioa, ados, ikerketek erakusten baitute gauza bat eta kontrakoa. Baina testu honen motibazioa ez da hain zuzen bizi esperantzaren zergatia ezartzea, ezpada maskulinitate molde
|
batez
hitz egitea, maskulinitate molde hori kritikatzea, maskulinitate molde horren alternatibak badirela, are osasungarriagoak direla agerian uztea.
|
2023
|
|
Astemea dastatu zutenak, eta astemea dastatu zuen beste zeinahi animalia irentsi zutenak". Ekiten zion Ãngelak," Ametsak ditun horiek" eta" Hago isilik", baina aurpegirik gabeko emakume
|
batez
hitz egiten zion ondoren Bernadetak. Otsoek sudurra eta ahoa jan zizkiotelarik bizirik ote zen edo hilik ote zen galdetzen zuen, eta oihu egiten zuen Ãngelak," Asmatzen ari haiz, aski!".
|