|
2000
|
|
|
Eta zalantzaz zalantza gabiltzanok, eta ihardesterik gabeko galderak argibide ditugunok, gauaren besoetan itzali hurran den eguzkia horizontean, zer...? ...ak, eta boz batzuk ozenak eta kolore bizikoak direla, eta bertze bazuk, isilagoak eta kolore apalagokoak... eta nik gero eta maiteago ditut boz isilak eta kolore apalak, zeren ukituaren eztiaz babesten nauten larrukiak baititut laket, untxi larruz edo azeri larruz eginak, eta ez zaurtzen nautenak... edo zaurtuko ninduketenak, hobeki, nola gertatuko bailitzaidake baldin neure burua sagarroi larruki
|
batez
estali nahiko banu.
|
|
|
Edo, bertzela erranik, ez zuen ontzat emaiten ezen pertsona bat salbatzeko estakuruarekin eta haren desenkusarekin —edo familiaren ohorea salbatzeko, hobeki—, bertze bi kanporat kondenatu behar izaitea. Baina, bertzalde, Mattinen eta aitaren bekatuetarik harat, osabaren hitz haiek guztiz biluztu ninduten, nihaur ere berdintsu eta orobatsu ari nintzenez, bekatu bat bekatu handiago
|
batez
estali nahian. Zeren nik ez bainuen anaia, bekatutik eta galbidetik salbatzeko asmotan, salatu, baina mendeku hutsagatik eta mendekuaren satisfatzeagatik... ohorearen estakuruaz baliaturik, hori bai, eta obligazino moral ustezko bat apaingarri harturik.
|
|
|
Jauregitik ez oso urrun bazen, baso ertzean, zelai zabal bat, norat eramaiten baikenuen tigrea gurdi batean, begiak oihal
|
batez
estalirik, eta norat erakartzen baitzuen aitak inguruetako ehiza, morroiek lagundurik beti ere eta morroiek soilik, ez orek, zeren eta hauek, halakoetan, etxean uzten baikenituen, tigreak arretarik gal ez zezan eta ehizaren bidetik desbidera ez zedin, orei zien ezinikusi hura zela kausa. Halarik ere, ehiza ugaria zen arren, ez zen beti gauza segura eta, izaiten ez zenean, guhaurk eskaintzen genion, libratzen genituela, hartarakotz, kaiola batzuetarik, bat banaka, untxiak edo erbiak, Uraitzeko hudozain baten trabailuari esker geureganatzen genituenak; eta kentzen genion tigreari begietarik oihala, eta untxien eta erbien gibeletik abiatzen zen hura, jauzi arin ezin bizkorragoetan.
|
|
|
Eta Maddalenek osabaren bizkarreko zauriak garbitzen segitu zuen, eta haiei ukendua emaiten; eta, gero, zauri haiek guztiak oihal
|
batez
estaltzen zizkiola, erran zion:
|
|
|
blusa eskote handiduna, gona estu ñimiñoa eta zapata takoidunak. Horiek berak erantzi nizkion, hiru egun lehenago, bere gorputza mihise errukitsu
|
batez
estali aitzin.
|
|
|
Sudurra painolu itxurako mukizapi urdin argi zabal
|
batez
estaltzen zuen, oraindik xukatu gabeko malkoen elkargune.
|
|
2001
|
|
|
Gutxika gutxika, mutilaren begiak laino etilikoz, somniferoz estaltzen hasi ziren; dantzaren magia beltzak bahitu zituen Alesen irribarreak eta neskaren mugimendu bakoitzak bertigoa eragiten zion, amildegira erortzen ariko balitz bezala. Armiarma sare batek josi zion begirada eta noizean behin, zuri beltzeko ametsetan bezala, Maria agertzen zitzaion, bufanda gorri bakar
|
batez
estalita. Loak sorgindu zuen.
|
|
|
Ondoko aldagelan sartu nintzen. Aterik gabe, alderik alde gortina
|
batez
estalita dauden aldagela horietakoak ziren, bata bestearen segidan zeudenak. Bikotearen elkarrizketa ozen eta garbi entzun nezakeen.
|
|
|
Lotu egin dugu badaezpada ere. Tapaki
|
batez
estalita eta erdi eserita mantentzen saiatuz. Mingaina irents ez zezan.
|
|
2002
|
|
|
Brontosauro lepoluze baten antzera edo. Kezkatuta, ahoa esku
|
batez
estali zuen gizonak.
|
|
2003
|
|
|
Bestela, gizon luzea eta meharra zen don Estebe, gorputza sotana
|
batez
estaltzen zuena; ohera ere sotanarekin sartzen zen, itxura batean; guztirako balio baitzion sotana beltz hark: traje bezala, pijama bezala... baita musu-zapi edo ezpain-zapi bezala ere.
|
|
2004
|
|
|
Begiak itxi ireki horren segundoan, zuriz jantzitako emakume bat ikusi nuen: gaztea, burua zapi
|
batez
estalita zeukan, hau ere zuria. Erizaina zirudien.
|
|
|
Eta ni lurretik ikusten ari nintzen, soropil izoztuan bainengoen luze luze. Kapela zabal
|
batez
estalitako gizon baten itzala agertu zen leihoaren lauki itsugarrian.
|
|
|
Errepide estuak sigi saga igo zuen pagadi
|
batez
estalitako muinoa eta, berehala, gazteluaren masa gris zurixka izan genuen bertatik bertara. Dorre nagusia eskuin aldean zutitzen zen, Alme ibar izoztuaren gainean zaindari.
|
|
|
mando nekatua uhaletatik zeraman lodikoteak altzairuzko buru babesa zerabilen, begi estuetaraino sartuta. Harekin hizketan zihoan flakostak, berriz, izkinetan korapiloak eginda zituen musuzapi zuri
|
batez
estaltzen zuen kaskasoila. Mando gaineko zakutoetan, hiru soldaduen mantekin batera, inguruko baserrietan bildutako jakiak zeramatzaten.
|
|
|
–Zergatik daukat irudipena esaten duzuna baino gehiago dakizula? Zergatik uste dut hasieratik eduki nauzula gezurrezko laino
|
batez
estalia?
|
|
|
Nik ez nuen semerik izan, baina iloba bat oroitarazten didazu, seme semetzat hartu izan nuena garai batean... –eta, bere begiei zerièn malenkonia beste irri
|
batez
estaltzen zuela, erantsi zuen– Baina berak ez ninduen aitatzat hartu, eta hor bukatzen da historia...
|
|
2006
|
|
|
Denek gomazko eskularruak zeramatzaten. Taldearen erdian maindire
|
batez
estalitako konkor bat zegoen. Odolak maindirea eta zoru iluna gorritzen zituen.
|
|
|
Kandelaren argitan, erreten sakonak bihurtzen zitzaizkion zimurrak aurpegian. Ilea zapi
|
batez
estaltzen zuen eta lurrerainoko gona luzeak ez zigun oinik ikusten uzten.
|
|
|
Beira zati distiratsu bakarra onartu zidan. Berak egindako beste mordo batekin nahastu, oihal hori gorri koloretsu
|
batez
estali, eta eraman zituen.
|
|
2008
|
|
|
baina suak agerian utzi zuena, ama nagusia, haatik, nekez ohar zitekeen xehetasun hartaz, hain zen mehea eta hain ilunaren ertzekoa biak bereizten zituèn bospasei metroko tartearen argitasuna? uko bortitz
|
batez
estali zuen Ernestinak: esan nahi baita ezetz esan ziola ama nagusiari, ozenki esan ere, oihuaren ozentasunaz bere beste gabezia eta ezintasun guztiak, galdua dagoenak bere buruaren galera du ostertz?
|
|
|
Hemen ez dago san Mamertoren irudia, arrazoi duzue, baina san Mamertoren hutsunean ere san Mamerto ikusteko gai izan genuke, san Mamerto esentzial bat, Jainkoak ukitua, Eliza Ama Santuak ere horixe ematen baitigu aditzera garizumako ohitura batean? irudi guztiak zapi more
|
batez
estaltzeko ohitura horretaz ari natzaizue, irudi guztiak, bat izan ezik: gurutzearen irudi santua.
|
|
|
Poliziak zinta jaso eta traje marroi iluneko gizonari pasatzen utzi zion. Marmolezko iturri hondatu baten atzealdera eraman zuen eta lurrean manta
|
batez
estalita zegoen gorpua seinalatu zion. Gizona belaunikatu, manta jaso eta tinko begira geratu zen.
|
|
|
–Utzi amaitzen. Burua zapi
|
batez
estaltzen duela entzun dut, eta gustuko duela erratz baten makila eskuan eramatea. Oso pasatuta dagoela ere esan didate.
|
|
|
Bera bai ikusi dudala abaildua eta eroria. Ilea zapi
|
batez
estalita eta betaurreko beltzekin agertu da elkarteko terrazara eta masail bat eskaini dit musu hotz bat eman diezaiodan. Ondoan eseri eta une batez burua nire sorbaldan pausatu du, baina nik badakit bere gogoak Venezian jarraitzen duela eta jarraituko duela luzaroan.
|
|
|
...uen nobiziak, kosta ahala kosta gorde nahi zuèn sekreturik barrukoena kanporatu baliote bezala– berriro egin zion bihotzak eztanda eta berriro jarri zitzaizkion masailak sutan... baina suak agerian utzi zuena –ama nagusia, haatik, nekez ohar zitekeen xehetasun hartaz, hain zen mehea eta hain ilunaren ertzekoa biak bereizten zituèn bospasei metroko tartearen argitasuna– uko bortitz
|
batez
estali zuen Ernestinak: esan nahi baita ezetz esan ziola ama nagusiari, ozenki esan ere, oihuaren ozentasunaz bere beste gabezia eta ezintasun guztiak –galdua dagoenak bere buruaren galera du ostertz– maskaratu nahian edo.
|
|
|
Arestian esan dizuet irudietatik haratago joateko gai ere izan genukeela, eta orain esaten dizuet, irudirik gabe ere, otoitz egiteko gai izan genukeela. Hemen ez dago san Mamertoren irudia, arrazoi duzue, baina san Mamertoren hutsunean ere san Mamerto ikusteko gai izan genuke, san Mamerto esentzial bat, Jainkoak ukitua, Eliza Ama Santuak ere horixe ematen baitigu aditzera garizumako ohitura batean... irudi guztiak zapi more
|
batez
estaltzeko ohitura horretaz ari natzaizue, irudi guztiak, bat izan ezik: gurutzearen irudi santua.
|
|
2009
|
|
|
Lurrera erori bitartean, pentsatu zuen zakur batek hozka egin ziola, baina berehala ohartu zen oker zegoela. Burua txano
|
batez
estalitako morroi bat zegoen bere gainean. Morroiak larruzko jaka distiratsu bat zeraman eta Oskarren perspektibatik catch eko borrokalari erraldoi bat zirudien.
|
|
|
...ola traizionatuko zuen Gabinok, izan ere, bere lagun mina?; eta, halere, traizionatu beharra zuen noizbait, etxetik alde egin ezean; etxetik alde egiteko zegoen, baina, baldintza haietan?!; zer egin ataka estu hartan?; nola traiziona zezakeen laguna, bestela esanda, traizioaren zama sentitu gabe, tartean kontzientziaren agindu bat bazegoen?; zer buruhauste zen hura, haatik, agindu bat beste agindu
|
batez
estal zitekeenean?; eta orduan, beste pentsamendu bat ere gurutzatu zitzaion ausaz une hartan: ez al zion lagunak berak esan, Maria Bibianaren bidez, osasuna garrantzitsuagoa zela politika guztiak baino??, honela mintzatu zitzaion arrebari:
|
|
|
Kontuak kontu, komunistek Nazario eta Teofilo Maria begiak benda
|
batez
estali, automobil batean sartu eta eraman egin zituzten, abokatu baten hiri inguruko landetxe bakarti batera eraman ere, hirurehun bat metrora zegoèn etxe multzo bat zen eraikuntzarik hurbilena, auzo txiki baten antza zuena?, nora joaten baitzen jabea, lagunen artean abokatua baino lehenago mutilzaharra zela aitortzen zuena, erdi txantxetan erdi serio, bizpahiru lagunekin, uso pase garaian; behin hara iritsita, erortzen ari ez zen arren, etxea ez zegoen baldintzarik onenetan, geletako kare geruza zuria altxatua baitzuen hanbat tokitan?, begietako benda kendu eta hantxe itxi zituzten bahituak, bi zaintzaile armaturen begiradapean:
|
|
|
Antzinateko heroi baten irudira hautatua zuen bere mozorroa. Hektor bizkar oker bat, lanak zituena baztangak xehaturiko sudurra trapu
|
batez
estaltzen.
|
|
|
Dukea ohean zetzan, sukarrez eri, bisaiaren erdi kolpatua mantar
|
batez
estalita. Hala ere, bazen mintzatzeko eta are irriz aritzeko gauza.
|
|
|
Lekuko zuzenek El País i esan ziotenaren arabera, Jesus Ulaiar, ezkondua, lau seme alaba?, oinez zihoan etxera, bakarrik. Atarian sartzean, burua galtzerdi
|
batez
estalita zeukan gazte batek keinua egin zion haren arreta deitzeko, eta ondoren bost tiro jo zizkion. Jesus Ulaiar lurrean etzanda geratzen zelarik, erasotzaileek ihesari eman zioten kolore zuriko Chrysler markako auto batean, Ataunerantz (Gipuzkoa), Lizarrustitik.
|
|
|
Kontuak kontu, komunistek Nazario eta Teofilo Maria begiak benda
|
batez
estali, automobil batean sartu eta eraman egin zituzten, abokatu baten hiri inguruko landetxe bakarti batera eraman ere –hirurehun bat metrora zegoèn etxe multzo bat zen eraikuntzarik hurbilena, auzo txiki baten antza zuena–, nora joaten baitzen jabea –lagunen artean abokatua baino lehenago mutilzaharra zela aitortzen zuena, erdi txantxetan erdi serio– bizpahiru lagunekin, us... bata Nikolai zen, eta bestea, herren egiten zuèn beste militante komunista bat, Gregorio Mendia, gorpuzkera sendokoa, zeinari Nikolaik Grigori deitzen baitzion; zaintzaileekin batera, beste bi gizon zeuden:
|
|
|
...a traizionatuko zuen Gabinok, izan ere, bere lagun mina?; eta, halere, traizionatu beharra zuen noizbait, etxetik alde egin ezean; etxetik alde egiteko zegoen, baina, baldintza haietan...!; zer egin ataka estu hartan?; nola traiziona zezakeen laguna, bestela esanda, traizioaren zama sentitu gabe, tartean kontzientziaren agindu bat bazegoen?; zer buruhauste zen hura, haatik, agindu bat beste agindu
|
batez
estal zitekeenean?; eta orduan –beste pentsamendu bat ere gurutzatu zitzaion ausaz une hartan: ez al zion lagunak berak esan, Maria Bibianaren bidez, osasuna garrantzitsuagoa zela politika guztiak baino? –, honela mintzatu zitzaion arrebari:
|
|
2010
|
|
|
erakusgarri: ?, imajinatzen duenak ezen Jainkoagandik gehiago jasotzen duela liluraldien, estasi eztien eta mesede berezien mende dagoenean, sutondoan edo ukuiluan dagoenean baino, Jainkoa bere mende hartu, burua kapa
|
batez
estali eta banku baten azpira bultzatu bezala egiten du. Izan ere, Jainkoa modu batera edo bestera bilatzen duenak, modua bereganatzen du eta Jainkoa galtzen, zeina moduaren azpian ezkutatuta dagoen?.
|
|
|
Aitonak orkatila pomada berde
|
batez
estaltzen zion bitartean, telefono bidezko elkarrizketa errepasatzen saiatu zen Amaia. Bazuten ahots bat:
|
|
|
Bigarren saioan, hagina mehetu zidaten, estalaktita baten itxura eman arte. Mingainarekin paisaia bolkaniko berria laztandu nuen, harik eta haginlariak, pudoreagatik segur aski, ordura arte baino narratsago eta presatuago, behin behineko pieza
|
batez
estali zuen arte.
|
|
|
Gero, haginkada leunez, katakumeari lotzen zion apurtu zuen. Jaioberriak sator itxura zeukan begiak itxita eta geruza lirdinga
|
batez
estalita zegoen. Lilik miazkatzen zuen bitartean, bigarrena etorri zen, zuri kolorekoa.
|
|
|
Nivea geruza potolo
|
batez
estali genituen eskuak.
|
|
|
Hots batzuek bizkorrarazi egin zuten gizon dotorea irakurtalditik. Ate joka ari zen norbait eta gizona, nahigabeturik bat bateko etenagatik, liburua besaulkian utzi kuxin
|
batez
estalirik eta atea zabaltzera joan zen.
|
|
|
" hain pobre, non ez bainuen tokitxo bat bera ere eduki behar, Jainkoak non ekin ere izan ez zezan" —, autokonplazentziatik ihes, Eckhart maisuaren beraren hitzak —Fontiveroskoak ere halatsu zioen— erakusgarri: "... imajinatzen duenak ezen Jainkoagandik gehiago jasotzen duela liluraldien, estasi eztien eta mesede berezien mende dagoenean, sutondoan edo ukuiluan dagoenean baino, Jainkoa bere mende hartu, burua kapa
|
batez
estali eta banku baten azpira bultzatu bezala egiten du. Izan ere, Jainkoa modu batera edo bestera bilatzen duenak, modua bereganatzen du eta Jainkoa galtzen, zeina moduaren azpian ezkutatuta dagoen".
|
|
2011
|
|
|
–Ni berorren aginduetara??. Handik aitzina, neska errukarria saiatu zuan bere burua defendatzen, baina azkenean ezin, eta don Jaimek, eskuak gibeletik lotuta eta ahoa zapi
|
batez
estalita, bortxatu egin zian?
|
|
|
–Mila seiehün ta hirutan hogei ta bateko azaroaren zortzian eho die Beñat Goihenetxe Mithikileko erretora. Goiz goizik eraman die ürkabeala büria eskapila beltz
|
batez
estalirik, borreüak aixkora altxa eta berhala egin du bere lana. Gero, korpitzaren zatiak Ziberoako bide kürütxüneetan estekatzeko manamentü eman da.?
|
|
|
Berriro besoan zuen. Eta hura lasaitua, taxian Janeyren atzetik sartu, bien hankak marra gorri eta horiko tapaki
|
batez
estali?, eta gidariari arin joateko esatea, tea hartu gabe zeudela eta. Bukatu zen terik ez hartzea, edo bakar bakarrik hartu beharra.
|
|
|
Limoi ura! Ontzikada bete dago mahai batean, zapi
|
batez
estalita; eta arrain kamutsen antzeko limoiek zipriztintzen dute ur horia. Sendoa ematen du, gelatina bezalakoa, baso lo dietan.
|
|
2012
|
|
|
Berak zangoari heltzen zion, zaurien gaineko aldean, azkurari eusteko. Azkenik, ebakia hesgailu
|
batez
estali nuen.
|
|
|
Dasilvak paperezko txano
|
batez
estali zuen burua. Gomazko eskularruek mugimenduak eragozten zizkiotenez, lanak izan zituen txanoa zabaltzeko.
|
|
|
Zirriborro bat egin zuen mandatariak adierazitako tokian eta paketea hartu zuen. Gutun azal handi bat zen, plastikozko poltsa
|
batez
estalita. Dasilva estalki gardena urratzen saiatu zen, baina plastikoa oso gogorra zen.
|
|
|
Mixinoak lanpardaren antzeko animaliak dira: itsasokoak, luzeak, aingiraren eitekoak eta horiek bezala gai likatsu
|
batez
estalirik larruazala; baina, aingirak eta lanpardak nabarmenki arrainak badira ere, mixinoek beste nonbait (eta ez arrainen artean) eskatzen dute beren lekua bizidunen sailkapenean.
|
|
|
Hizketan oraindik, besotik heldu zidan Fortunatok. Zeta beltzezko mozorro
|
batez
estali nuen aurpegia, roquelaure batean bildu soina, eta neure jauregira eraman nintzan utzi nion.
|
|
|
Jatordua amaitu zenean, ugazaba bere langileengana joan zen, eta, haren ahots eta keinuengatik igarri nuenez, ni arreta handiz zaintzeko ardura eman zion emazteari. Oso nekatua nengoen eta loguraz, eta honetaz ohartu zenean etxekoandrea, bere ohean ipini ninduen eta sudur zapi zuri garbi baina gerraontziko bela nagusia baino handiago eta zarpailagoa zen
|
batez
estali ninduen.
|
|
|
Zeharkako makilek babesten zituzten zaldizkoak eta zaldiak plataformatik eror ez zitezen; eta Enperadorea hain pozik zegoenez, denbora pasa hura zenbait egunez errepikatzeko agindu zuen, eta behin, gora altxa nezan nahi izan zuen, berak aginduak emateko; eta eragozpen handiz baina lortu zuen Enperatriza bera ere konbentzitzea nik esku aulkian eduki nezan plataformatik metro pare batera, handik ekitaldi guztiaren ikuspegi osoa izan baitzezakeen. Nire zorionerako, ez zen istripurik gertatu denbora pasa hauetan; behin bakarrik kapitain baten zaldi sugartsuak zoruari ostikoka zuloa egin zuen sudur zapian eta, hanka behera sartu zitzaionez, gainekoa eta biak erori egin ziren; baina berehala lagundu nien biei, eta, zuloa esku
|
batez
estalirik, besteaz jaitsi egin nuen talde osoa, gora jaso nuen era berean. Erori zen zaldiak ezkerreko hankagaina okertu zuen, baina zaldizkoak ez zuen minik hartu, eta nik ahalik ongien konpondu nuen sudur zapia; halere, ez nintzen aurrerantzean haren sendotasunaz fidatu halako zeregin arriskutsuetarako.
|
|
|
Ohe gainera jausi zen; zotinka ari zen. Rolet atsoak gona
|
batez
estali zuen eta zutik geratu zen bere alboan. Gero, erantzuten ez zuenez, andre gajoa urrundu egin zen, bere gorua hartu zuen eta lihoa harilkatzen hasi zen.
|
|
|
Gela, haiek sartu zirenean, solemnitate goibel batez gainezka zegoen. Jostun mahaiaren gainean, zapi zuri
|
batez
estalia, kotoizko bospasei matazatxo zeuden zilarrezko erretilu batean, gurutze handikote baten ondoan, piztutako bi kandelargiren erdian. Emmak, kokotsa bere bularraren kontra, larregi zabaltzen zituen betazalak:
|
|
|
Hartan, ostegun batez, Emma harritu egin zen M. Homais aurkitzean, Lion d. Or eko sukaldean, bidaiari jantziz, alegia ezagutzen ez zitzaion beroki zahar
|
batez
estalirik, esku batean maleta bat zuela eta bestean bere dendako hankaberotzekoa. Bere asmoa ez zion inori aipatu, bere ausentziarengatik bezeroak kezkarazteko beldurrez.
|
|
|
Ordena konposatuko kapelu horietako bat zen, non kausitzen baitira ilezko sonbrailuaren elementuak, chapskarenak, kapela biribilarenak, igaraba larruzko txanoarenak eta kotoizko txapelarenak, gauza pobre horietako bat, alegia, zeinaren itsustasun mutuak ergel baten aurpegiak adinako espresio sakontasunak baititu. Oboidea eta balea bizarrez hanpatua, hiru buzkantz zirkularrez hasten zen; segidan, xingola gorri batek bereizirik belusezko erronbo batzuk eta untxilezko batzuk txandakatzen ziren; ondoren zaku antzeko zerbait zetorren poligono kartoiztatu batez buruturik, galarru bordatu bihurri
|
batez
estalirik, eta honetatik zintzilik, kordoi luze meheegi baten puntan, urre harizko gurutzeburu txiki bat, purpuseta eran. Berria zen; bixerak distira egiten zuen.
|
|
|
Beste batzuek, horma gainean zankalatrau, beren hankei eragiten zieten, itxitura txikiaren eta azkeneko hilobien artean hazten ziren asun handiak beren eskalapoiez moztuz. Berde zegoen leku bakarra zen; gainerako guztia harriak besterik ez zen, eta, sakristiako erratza gorabehera, hauts fin
|
batez
estalia beti.
|
|
|
Azkenean, haitz garaiaren tontorrera heldu ginen. Zapalda, duelurako berariaz prestatu balute bezala, hondar mehe
|
batez
estalita zegoen. Inguruan, egunsentiko laino urrekaran arian arian galduz, estu estu hedatzen ziren mendi gailurrak, azkengabeko aldra bat bailiran.
|
|
|
Arratsean, Grigori Aleksandrovitx armak hartu eta gotorlekutik irten zen. Ez dakit nola egin zuten; kontua da gauez itzuli zirela biak, eta jagoleak ikusi zuen Azamatek emakume bat zekarrela zelaren gainean trabes jarrita, eskuak eta oinak lotuta eta burua belo
|
batez
estalita.
|
|
2013
|
|
|
Neva ibaia izotz geruza
|
batez
estalia azaltzen bere zen begietara, distiratsu, eta farola bakanetako argiak indarge islatzen ziren bertan.
|
|
|
zuzeneko irudia zen! Aurpegi guztia buru beroki
|
batez
estalia zuen gizonezko bat, beltzez jantzia, azaltzen zen gelaren erdian, eta mugimendu arraroak egiten ari zen.
|
|
|
nahiz eta, haiek ematerakoan, kontu handiz ibili beti: bazekien taldekideak baino urrunago iristen zela bere bakezaletasunean, eta horregatik praktikatzen zuen autozentsura moduko bat, bere ideiarik erradikalenak anbiguotasun
|
batez
estaltzen zituela, lagunik ez mintzeko edo ezusteko kalapitak saihesteko; hartarako, gainera, bere lagunartea zuen, tariqako hiru kidek, unibertsitateko bizpahiru irakaskidek eta auzoko hiruzpalau musikarik osatua, hamarren bat, guztira?, zeinekin auzoko Plaza Nagusiko kafetegi batean biltzen baitzen, bi astetan behin, tea hartu, nargilean erre eta honetaz eta hartaz jarduten zuten bitartean, gai...
|
|
|
Burutazio horiei bueltak ematen etsita, autoaren bila nindoan etxera itzultzeko asmoarekin, neska ezkaratzetik ateratzen ikusi nuenean. Ibiltzeko moduagatik ezagutu nuen beste behin, aterki borobil
|
batez
estalia baitzeraman aurpegia. Bere ondotik hamar aldiz igarota ere ez ninduela ikusiko erabaki nuen, eta atzetik abiatu nintzaion.
|
|
|
Ilea poliki bildua eta buruko
|
batez
estalia zuen. Soineko beltzak zangoetaraino egiten zion, eta kasik kokotseraino goleta zuriak.
|
|
|
Erregai kupelak, denetariko tresnak eta mangerak ikusi zituzten, lurrean edonola sakabanatuta. Aretoaren hondo hondoan, plastiko urdin
|
batez
estalita, hegazkina izan behar zuena ikusi zuen Amaiak.
|
|
|
Abdel Haqq, baina, politikak kezkatzen zuen arren, ez zen politikaria –" Musika da nire espazioa eta nire denbora, musika da nire bizitza eta nire guztia", erraten zien seme bikiei edonoiz–, halako moldez, non, politikari buruz zituèn ideiak eta iritziak, gehienik ere, lagun arteko solasetan ematen baitzituen... nahiz eta, haiek ematerakoan, kontu handiz ibili beti: bazekien taldekideak baino urrunago iristen zela bere bakezaletasunean, eta horregatik praktikatzen zuen autozentsura moduko bat, bere ideiarik erradikalenak anbiguotasun
|
batez
estaltzen zituela, lagunik ez mintzeko edo ezusteko kalapitak saihesteko; hartarako, gainera, bere lagunartea zuen, tariqako hiru kidek, unibertsitateko bizpahiru irakaskidek eta auzoko hiruzpalau musikarik osatua –hamarren bat, guztira–, zeinekin auzoko Plaza Nagusiko kafetegi batean biltzen baitzen, bi astetan behin, tea hartu, nargilean erre eta honetaz eta hartaz jarduten zuten bita...
|
|
2014
|
|
|
Zigarroa amaitu eta eraikin barrura sartu nintzen atzera, erresidentziatik lehenbailehen irteteko asmo sendoarekin, balkoitik hurbilen zegoen andre zaharraren begirada nirearekin gurutzatu zenean. Emakume txikia zen, nire ama baino dezente baxuagoa eta mozkoteagoa, kolore bizi nahasiez estanpaturiko bata
|
batez
estalia. Ziur nengoen lehenago ez nuela nire bizitza osoan ikusi, baina haren soan ezagutzaren zantzuak sumatu nituen, eta haren parean geratu nintzen, zer esan ez nekiela.
|
|
|
Altxatu eta, trakeski, gela zeharkatu nuen. Emakumea tapaki
|
batez
estalia zegoen. Begiak apur bat ireki zituen.
|
|
|
Bere itxuraz egin zuen gogoeta. Beso eta sorbaldak agerian zituen, hauts krema kolore
|
batez
estalita. Bazekien leun antza zutela eta esneak bezala dir dir eginen zutela gau hartan haren silueta tankeratuko zuten bizkar beltzen kontra.
|
|
|
Azken batean, ez dizu askorako balioko infernura bazoaz. Ahoa eta sudurra zapi
|
batez
estali zituzten Mariok eta ondoko presoek, gaixoaren alboan egon ahal izateko. Begiak irekitzen zituen ohean zegoen gizon indarge eta argal hark:
|
|
|
Sultanen emazte haietatik gehienak Transkaukasiako eta Persiako merkatuetan erositako esklaboak baino ez ziren. Batzuek aurpegia agerian zeukaten, eta beste batzuek, aldiz, belo
|
batez
estalia, begiradetatik ezkutatzeko. Guzti guztiak sekulako luxuaz zeuden jantzirik.
|
|
|
Beharbada, osasun makaleko gizona izaki, karga emozional gehiegizkoagatik, edo ezkortasunaren mailarik gorenera iristeagatik, kontua da ahalmenen ahultze bat nabari zaiola. Azken aldi honetako narrazioak sinplistagoak dira eta nostalgia lauso
|
batez
estaliak. Hala ere, erdipurdiko lanen artean, badaude salbuespen batzuk ere, hala nola Chance (Patua) eta The Shadow Line (Itzalaren marra).
|
|
2015
|
|
|
Hirurogei eta hamar urtetik gora izango zituen, nahiz eta ijitoekin adina asmatzea zaila izan. Feltrozko kapelu ilun
|
batez
estaltzen zuen burua, baina ez bere adatsak erabat urdinduak zeudela ezkutatzeko beste. Begiak aldiz, berde argiak zituela erreparatu zuen Errek.
|
|
|
Erantzunik gabeko galderak, kotxearen kristalaren aurka kolpatzen ziren elur malutak adina ugaritu zitzaizkion Erreri, biltegiaren ate parera iritsi zirenerako. Ilunabarra zen eta elurra isiltasun bare
|
batez
estaltzen ari zen poligonoaren ertz zorrotz guztiak.
|
|
|
Izara zuri
|
batez
estalia jaiki zen hondartza eta, itsasotik zetozen ufada izoztuei aurre eginez, jende ugari bildu zen pasealekuko barandillatik argazkiak ateratzera. Kontxa elurtua.
|
|
|
Euria ari zuen Loyola Miarritzera iritsi zenean. Zaparrada gogorrik ez, baina bai gauza guztiak berniz distiratsu
|
batez
estaltzen zituen zirimiri isil etengabea, azken egunetako eguraldi polarraren ondoren, kasik gustura eta guzti hartzen zena. Euriarekin batera epeldu egin zuen apur bat eta, mendi tontorrak elurtuta zirauten arren, kale eta zelaiek jantzi zuri izoztua erantzia zuten ia erabat, inauterien bukaera hurbilarekin mozorroak alde batera utzi eta normaltasunera itzuli nahiko balute bezala.
|
|
|
Hala daudela, beltzez jantzitako gizon bat sartzen da gelan. Burua kaputxoi beltz
|
batez
estalia dauka. Erretiluan sei botila ur dakartza.
|
|
|
–Utzi paperak hemen eta kaboari deituko diogu atea itxi dezan. Bermitisen hitzek lerde mintz
|
batez
estaliak ziruditen?. Ala guztiz legala ez den zerbait dela pentsatu dut?
|
|
|
Zaildua, aurpegi zorrotza, ironia eta mespretxuaren artean okerturiko irribarrea. Ilea motots batean bilduta eta kokotsa bizar bakan
|
batez
estalita: zirudienez, iparraldeko jende haiek ez zuten guraizeen berririk.
|
|
|
Etxeko hormak tapiz berde
|
batez
estaltzea pentsatzen ari naiz. Berde Scheele.
|
|
|
Hark, behintzat, ez dio buruko min gehiago emango. Maindire zuri
|
batez
estali du gorpua eta Magnus semeari hots egin dio.
|
|
|
aurpegia buru beroki
|
batez
estalia ez bada
|
|
|
Jonek ezagutzen zuen Tolosako Santa Maria parrokiako apaiz gazte bat, Juan Mari, laguntzeko prest omen zegoena; Juan Mari horrek berak azaldu zigun multikopistaren sistema ere: klixeak ziren garrantzizkoenak, argizari antzeko gai
|
batez
estalitako orri batzuk, haien gainean, geruza hura kenduz, makinaz idazteko edo eskuz ere bai, puntzoi batekin; han idatzitakoa negatibo gisa geratuko zen grabatuta, eta hortik nahi adina kopia aterako genuen gero. Klixeak garesti samarrak ziren gure ekonomia urrirako, baina Juan Marik aurreratu zizkigun, aldizkarien salmentatik ateratakoarekin ordaintzekotan.
|
|
|
Oinazeak jasanezinak dira. Begiak zapi
|
batez
estaliak ditut. Espainiako itzulia irratian.
|
|
|
Kartzela hartara eraman beharrekoak ziren presoek ez zuten inguru haietan begiak pausatzeko aukerarik izaten; presoak orga batean eramaten zituzten, loturik eta burua kapa beltz
|
batez
estalita. Gehienetan bidaia ez zitzaien atsegina suertatzen, bide ertzetako begirale nagiak hasten baitziren presoei oihu eta harrika, itsuski irainduz.
|
|
|
Ez dut oroitzen. Ederki oroitzen dudana ospitaleko amesgaiztoa da, ama negarrez eta erreguka, eta aurpegia zapi berde
|
batez
estaliriko sendagile haren betaurrekoen distira, eta argi hotz itsugarri hura... eta, azkenean, kloroformoaren hats itogarria, nire oihuak eta amarenak estaltzen, zirujauaren betaurrekoen dirdira ere amatatzen, dena beltz eta isilean gelditu zen arte. Hankako zauriarekin batera beste hots bat etorri zen, istorio honetako bigarrena, erabat berria niretzat orduan, baina denborarekin nire bizitzako musika bilakatu zena:
|
|
|
Hezetasuna ukigarria zen ia, itogarria. Hormetako harlandu erraldoiak hauts zurixka
|
batez
estalita zeuden, eta berriz ere filmetako leotz ustelak etorri zitzaizkidan burura.
|
|
|
Sukaldeko ate ondoraino lagundu eta kanpoko lorategian zenbat tulipa ikusten dituen galdetu dio. Esku
|
batez
estali du berak ezkerreko begia.
|
|
|
Kosta egiten zitzaion kontatzea. Ezkerreko begia esku
|
batez
estali, eta hala zenbatzen zituen. Ikusmena ez ezik, adimena ere nahasten hasia zuen, baina umorea ez zuen galtzen.
|
|
2016
|
|
|
Bazter batean zegoen eskuko eskailera bat hartu, eta anodizazioko kubetetako baten kontra jarri du. Betiko eskailera da, egurrezko zahar bat, lantegiaren berritze eta birmoldaketa guztien gainetik iraun duena, hamarkada luzeetako hauts, orban eta zipriztin guztiak jasatearen poderioz tortika ilun
|
batez
estalia, munduaren erasoetatik babesteko hura ere geruza batean bildu balitz bezala.
|
|
|
Bizikletatik jaitsi eta lipar batez atari mortuari begira geratu nintzen. Itxita geratu zen ezkerreko aterdi beltzak zeharka moztuta, eskailera txiki piko bat begiztatzen nuen, alfonbra gorri
|
batez
estalia: gorrimina zen, bizia, odol kolorekoa.
|
|
|
Eserlekuen ondotik sefarim ak (zeta brodatuzko oihal aberatsetan bilduta, haien zilarrezko koroa makurtuekin eta txintxarri dilindariekin, Tora ren erroilu sakratuek monarkia koloka baten euskarri gisa erakutsitako errege etxeko ugatz haur segida bat ziruditen...) prozesio alaian igarotzen zirenean, doktorea eta Herrera ingeniaria oldarrean luzatzen ziren beren eserlekutik kanpora, ahalik eta oihal ertz gehieni musu emateko halako suhartasun eta ezinase ia lizun batez. Zer axola zuen Ermanno irakasle jaunak, haren semeak imitatuta, begiak talèd mutur
|
batez
estali, eta otoitz bat ezpainartean xuxurlatu baino egiten ez bazuen?
|
|
|
Albertorenganantz jiratu zen irribarre eginez; neba han gertu zegoen eguzkitan lo kuluxkan, beste etzateko aulki batean luze, aurpegia gari ebakitzaile sonbreru lastozko
|
batez
estalia zuela.
|
|
|
Hortaz, biblioteka espezializatu oso bat neukan nire esku, eta gainera, bitxia den eran, gogo handia nuen goizero han egoteko, erdian oihal gris
|
batez
estalitako billar mahai bat zeukan areto handi epel isil hartan, goitik beherako marra zuri gorriak zeuzkaten zetazko gortinaz jantzitako hiru leiho handitatik sartzen zen argitasunarekin; hartara, ondoko bi hilabete eta erdian burutu ahal izan nuen Panzacchiri buruzko tesia. Nahi izan banu, lehenago ere bukatuko nuen, batek jakin.
|
|
|
Bera egon ohi zen mahaiaren atzeko armairura joan eta oihal beltz
|
batez
estalitako pakete bat ekarri zidan liburu saltzaileak. Niregana itzuli, eta ireki egin zuen paketea.
|
|
|
Leiho ondoan jarrita, berrogeita hamar bat urteko gizon sendo bat dago; burua, soiltzen hasia, albo batera makurtutako txapel
|
batez
estaltzen du. Adi adi begiratzen dio leihoaz bestaldekoari:
|
|
|
Txikia zenean bai, hitzez hitz sinesten zuen amaren kontaera; gero, berriz, adin batetik aurrera neska mutilek txoko ezkutu batean elkartuz gero zer gauza egiten zituzten ikasi zuenetik, zalantzak pizten hasi zitzaizkion, ez luzerako ordea, berehala konbentzitu baitzen elkarri maitasuna hitzez ez baizik egitez adieraziko ziotela; izan ere, euskalduna oso jende prestua izango zen, bai, kristau zintzo eta seme alaba are zintzoagoak, baina haragiaren grina, pentsatzekoa denez, beste edozein jentil herrik bezalaxe sentitzen duena, eta larru gogo hori beste guztiek bezalatsu gauzatuko zuena; gauzatzeko modu honetaz ez zuen Alsinak iritzi zehatzik, ez baitzuen informaziorik ere nolatsukoa ote zen Begoña eta Koldo biltzen ziren txoko sekretu hura: izan zitekeen arraun txalupa bat, hondoratze kasuetarako eta izaten diren horietakoa, oihal zatar
|
batez
estalia, komikietan sasiko bidaiariren bat eraman ohi duena eta bi lagun etzanentzako gordeleku egokia ere izango zena; izan zitekeen garbiketako tresna eta erratzak gordetzeko gelatxo estu mehar bat, bi pertsona zutik ozta sartzen direna, iluna, hezea, usain mindukoa eta mugitzeko tokirik ere uzten ez duena, baina gauza jakina da hartarako borondatea eta gustuko konpainia dagoenean ez dela leku ...
|
|
2017
|
|
|
–Goazen barrura?, esan zuen txalo pare bat joz, eta atarian harrera egiteko erabiltzen duten eraikin txikira sartu ginen. Mahai luze bat zegoen biluzik, mantel zuri
|
batez
estalia, erdigunean Muniategiandikoetxearen eskultura bat zuela, ezegonkortasuna adieraz zezakeen zeramikazko plater erdi bi elkarri lotuta, Oteizaren. Pare mugikorra, gogoratzen zuena.
|
|
|
Azaroan, estatua Semionoven etxean berreskuratutakoan, lanari ekin genion. Birusaren kultiboak egin eta mintz berezi
|
batez
estali genuen, kontserbatzeko. Zigarreta pizten denean, beroak eta listuak mintz hori urtzen dute:
|