|
2010
|
|
|
Gaiaz zerbait ikasi duen orok badaki hizkuntzaren gizarteerabileran gertatzen diren zenbait ohitura aldaketa finkatzeko, ezarpen aldi luzeak, behartzeko hainbat neurri eta hedabide andana behar izaten direla, biztanleriaren lekualdaketa garrantzitsuekin batera. kolore gehiegi egoteak adierazten du gaixorik dagoela hizkuntza. duela soilik bi edo hiru belaunaldira arteko egoera hizkuntza continuum bat bazen, azken aldian ordezkapena indartsu sartu da. ...e gehiengoa euskalduna duten beste ingurune batzuk, hala nola bizkaiko itsasertza eta arratia bailara. esan beharrik ere ez dago une horretan gehiengoa euskalduna zuten eskualdeak landa eremukoak zirela eta, beraz, biztanleria txikiena zutenak. euskararen ezagutza maila handia edo dezentekoa zuten eskualdeetan, bigarren edo hirugarren belaunaldiak ziren euskaldunenak. gainera, hiriburua eskualdeko
|
batez
bestekoaren azpitik ageri zen beti, eta gune erdaratzaile gisa jarduten zuen. egoera hori biribiltzeko, ez zen inolako berreskurapen zantzurik antzematen jada azken belaunaldietan erdaldundutako eskualdeetan, eta are gutxiago euskara berrezartzeko zantzurik, bertako euskara duela zenbait mende galdu zutenetan. hauek lirateke hegoaldeko guztizko kopuruak, urte hartan (nafarroako datu fidagarririk ... 2.650.000 pertsonako biztanleriatik 490.000 pertsona izango lirateke euskaldunak, gutxi gorabehera biztanleria osoaren %18, 5 begi bistakoa zen zer arrisku zetorkion gainera euskarari, eta ez dakienak edo ulertu nahi ez duenak, aski du ikustea zer bilakaera izan zuen garai hartan euskara baino erabiliagoa zen bretoierak, handik aurrera. gertaera horren aurrean, eaeko agintari politikoek euskararen erabileraren normalizazioaren oinarrizko legea onartu zuten 1982an. hizkuntza desagertzeko bideari buelta emateko aukera bakarra zen. horrenbestez, rlS bati aurre egiten zion munduko lehen lurraldeetako bilakatu zen, bere burua hizkuntza gutxitu baten erabilerei buruzko lege batez hornitzean, jada 1977an Quebecen (kanada) 101 legeak markatutako ildoari jarraituz. nafarroari dagokionez, jada aipatu dugu 1986ra arte ez zela hasi datu demolinguistikoak biltzen. horregatik, mapan ageri diren datuak bost urte geroagokoak dira, nahiz eta badirudien 1981eko koloreak oso antzekoak izango zirela. nafarroaren atzerapen demolinguistikoa legearen eremura ere hedatzen da; izan ere, ez zen halako legerik onartu, harik eta 1986an bertan euskararen Foru lege polemikoa onartu zen arte. lege horren bidez, hizkuntza gutxitu bat ofiziala soilik zati batean zuen lehen autonomia erkidego bilakatu zen nafarroa.
|
|
2014
|
|
|
8 taula: azpeitiera,
|
batez
bestekoaren azpitik eta tarteko zenbakiaren gainetik
|
|
|
12 taula: euskara batua,
|
batez
bestekoaren azpitik Nire ustez, euskara batua oso formala da
|
|
2016
|
|
|
Dauzkagun datu apurrekin nekeza da ondo aztertzea jardunguneen eragina. Ikusi dugu lagunarteko solasaldi informaletan
|
batez
bestekoaren azpitik dagoela euskararen erabilera, baina alderaketa ona egiteko hobeto xehatu lirateke bai testuinguruak —elkarrizketaren xedeak—, bai pertsonen arteko harremanak; eta, jakina, jardungune bakoitzetik elkarrizketa kopuru altuagoak eta berdintsuak lirateke alderaketak fundamentuz egiteko.
|
|
|
Hau da, taberna inguruetako giroan ere nabarituko zela Aiara kanpotik etorritako jendearen eragina, kalean gehien ibiltzen diren gazte eta heldu gazteak direlako. Lagunarteko testuinguruko gisa identifikatutako elkarrizketetan
|
batez
bestekoaren azpikoa da euskararen erabilera (%58), baina, aldiz, jai giroko testuinguruan, ez (%80 euskaraz). Kaskoko elkartean erdiak dira euskaraz eta erdiak gaztelaniaz, baina elkarrizketa gutxi dira; Santioko tabernetan %38 bakarrik entzun dut euskaraz, baina kasu honetan auzoaren ezaugarriek pisu handiago dutelakoan nago.
|
|
2017
|
|
|
...ikasle hauek beste hainbat aldagaitan duten puntuazioa aztertu da. aldagai horietan batez bestekoaren gainetik erantzun badu euskaraz aritzen dela, euskaldun sentitzen dela eta euskal kultura euskaraz eginikoa dela, ikasle hori euskara eta euskal kultura ardatz duen profilean sailkatu dugu. gazteleraz euskaraz baino erosoago sentitzen diren ikasleak hautatu ditugu bestetik eta aurreko aldagaietan
|
batez
bestekoaren azpitik puntuatu badu gaztelera eta identitate espainiarra ardatz dituen profilean sailkatu dugu. azkenik, euskaraz gaztelaniaz bezain eroso sentitzen diren ikasleak hautatu ditugu eta aurreko aldagaietan batez bestekoaren inguruan puntuatu badu, identitate definiturik ez duten ardatzaren profilean sailkatu ditugu. lan honetan, azken taldean sailkatutako 7 ikaslek hartu dute parte....
|