|
2008
|
|
|
Baina ez bakarrik balio izan dit ondorio pertsonal horretarako, esan baitezaket eta esaten dut orain: artea datzala, garai guztietan eta edozein tokitan, gizakia eta haren errealitatea integratzen, lotzen dituen prozesu batean, ezerez den ezerez
|
batetik
abiatuz Dena, Erabateko bat den beste Ezerez batean amaitzen dena existentziaren azken erantzun eta irtenbide izpiritual bezala (Oteiza, 2007a: 504).
|
|
|
Ildo horretatik, enpoderamendua buruaskiagoa izatean datza, estatuaren zerbitzuen beharra murrizteari begira, estatuaren esku hartzearen murrizketa estrategia bati jarraiki. Neoliberala beharrean ikuspegi erradikalago
|
batetik
abiatuta, beste mota bateko enpoderamendu bat bilatzen da, gizartearen mobilizazioa behetik gorako estrategia bat bezala planteatzen denean estatuaren eta merkatuaren interes hegemonikoei aurre egiteko. Boterea gatazka eta erlaziozko terminoetan ikusten denez, baztertutako giza taldeen enpoderamenduak erlazio politiko eta ekonomikoen egiturazko eraldaketa bat bilatzen du.
|
|
|
Azkenik, subjektuetan zentratuta baina beste perspektiba
|
batetik
abiaturik, ezinbestekoa da berauen jarrera eta motibazio pertsonala aztertzea (Chambers, 1997). Metodologia parte hartzaile txukun bat izan dezakegu, baina finean hortik aterako dena, parte hartzaileen borondatearen esku dago beti.
|
|
2009
|
|
|
Ezagutza praktikoa suposatzen du, inguru sozial eta materialaren ulermenera eta menderatzera bideratuta. Gerturatze ez positibista
|
batetik
abiatuta, ulermenean eta fenomeno sozialen interpretazioan oinarritzen da. Horrela, banakoaren eta gizartearen arteko zubi moduko kontzeptua suposatzen du, hainbat zergati, informazio, sinesmen, iritzi, estereotipo zein jarrerari men eginez.
|
|
2010
|
|
|
Ezagutza praktikoa suposatzen du, inguru sozialaren eta materialaren ulermenera eta menderatzera bideratuta. Gerturatze ez positibista
|
batetik
abiatuz, ulermenean eta fenomeno sozialen interpretazioan oinarritzen da. Horrela, banakoaren eta gizartearen arteko zubi moduko kontzeptua suposatzen du, hainbat zergati, informazio, sinesmen, iritzi, estereotipo zein jarrerari men eginez.
|
|
|
Internet darabilte, telebista darabilte? ez beti jakinda zein mundutan barneratzen diren, ez beti jarrera eta ikuspuntu beregain eta kritiko
|
batetik
abiatuta horietara.
|
|
|
Alegia, ez dauka... eta kitto!, Barren edo Karkara batek duen ibilbidea ezta filosofia ere. Ez dator 80 hamarkadaren bukaeran izan zen loraldi horretatik, beste eredu
|
batetik
abiatu da eta eragiteko orduan, beste hirurek atzean zuten euskara elkarteen babes hori ez du izan Aikorrek»16.
|
|
2011
|
|
|
Zailtasun horri irtenbidea bilatzeko, marko teoriko metodologiko honek oinarrizko ikuspegi teoriko bikoitza hartzea proposatzen du. Batetik, begirada neoestrukturalista
|
batetik
abiatzen da, eta bestetik, ikuspegi analitiko sozialago batetik. Hau da, kontuan hartzen da lurraldeko eragileak era antolatuan egituratzen direla erakunde publiko eta pribatuen bidez, portaerako balio eta arau multzo bat garatuz (Sunkel, 1995; Bitar, 1988; Machado, 2002).
|
|
|
Baina ez orainaldi etnografiko mugiezin bat, baizik eta bere historian kokatuta. Beraz, estrategia metodologikoa, kulturaren segmentu edo adierazpen zehatz
|
batetik
abiatuz, kasu honetan erritu batetik, komunitatearen alde globaletan eta testuinguru geopolitikoetan sakontzea izango litzateke. Horrela, erritua, prozesu historiko sozial baten barnean gertatzen den beste prozesu bat izango litzateke, eta zentzu horretan gaur egun duen egitura eta historian zehar pairatu izan dituen aldaketak aztertuko ditut.
|
|
2012
|
|
|
Horrek beharrezko egiten du etorkizun hurbilean literaturaren historiaren transmisioa berreskuratzea eta ikasleak irakurle kritiko gisa hezteko helburuari heltzea. Azken batean, adituetako batek zioen moduan, premisa
|
batetik
abiatzen gara etorkizunera: irakurle kritikorik ez izateak euskal literaturaren sistema ahuldu baino ez dezake egin, eta literaturaren geroa merkatu irizpideetara gero eta makurtuago utzi.
|
|
2013
|
|
|
Entomologoaren fikzioa, zati dokumentala nahiz animaziozko atala ez datoz bat eta filmaren barne josturak agerian geratzen dira. Zinemagile donostiarraren asmoa, finean, pieza dokumental
|
batetik
abiatuz fikzio bat sortzea da. Arrazoi erakargarria bezain zilegia.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, berez hitz hori oso hurbileko ahaideekiko lotura adierazteko erabiltzen da gure artean, gehienbat etxekoak direnekiko harreman estuak eta hurbilekoak agertzeko. Horregatik, kirol jardun
|
batetik
abiatu, euskal pilotaren esparrutik kasu honetan, eta hain harreman estu eta indartsuak garatzera iristea ez da erraza izaten. Horrek adierazten du benetan zein neurritaraino heltzen diren komunitatea eraikitzeko gogoa, beharra eta harekiko atxikimendua.
|
|
|
Nahiz eta, oro har, desadostasunak kudeatzeko estrategia argirik ez egon, hurrengo bikote honetan kudeaketa horretaz kontziente dira. Estrategia hori denbora eta distantzia hartzean datza, desadostasuna edo haserrea sortu duen gaitik aldendu eta, modu horretan, negoziaziorako prest egoten dira, lasaitasun egoera
|
batetik
abiatuta:
|
|
|
Hala ere, gaur egungo gizartean nagusi den maitasun erromantikoaren ideologiarekin (Esteban, 2011; Herrera, 2011) bat ez datozen praktikak aurrera eramatean, hala nola negoziatzea, banakotasuna berrestea, tabu gisa definiturik dauden gaiez mintzatzea eta abar? kontraesanak, gatazkak eta birplanteamenduak sortzen dira bikote horietan, nahiz eta hasiera batean berdintasunaren aldeko posizio
|
batetik
abiatu. Beraz, berdintasunaren defentsa ideologiko horretatik eguneroko praktiketarako jauzian dauden oztopoetara hurbiltzea ezinbesteko eginkizuna da.
|
|
|
40). Kataluniako komunikabideen gainean egindako ikerketa
|
batetik
abiatu zen adierazpen hori egiteko, baina joera orokorra zen jada ordurako. Nazioartean, esaterako, Washintong Post egunkariak 2007an erakutsi zuen lehenengo bideo informatiboa bere webgunean.
|
|
2017
|
|
|
Urte horretan (2015) argitaratu zuen urtekarirako egindako bilketa bibliografikoan 400 erreferentzia baino gehiago batu ziren (Azpillaga, 2015), artikuluak, liburuak, txostenak eta besterik batera hartuta. Erreferentzia horietan euskarazko hedabideen gaineko ikerketaz gain, Euskal Herrian beste hizkuntzetan egiten den komunikazioaren gaineko ikerketak sartu ziren, ikuspegi orokor
|
batetik
abiatuta.
|
|
2018
|
|
|
Egiturazko aldaketek modernitateko gizarte mugimenduen izaera aldatu egin dute, baita mugimendu nazionalistena ere. Ikuspegi historiko
|
batetik
abiatuta, P. Ibarrak (2005) hiru mugimendu mota ezberdintzen ditu maila teorikoan: gizarte mugimendu zaharrak, gizarte mugimendu berriak eta gizarte mugimendu berri berriak edo globalak.
|
|
2019
|
|
|
Ana Gandarak (2016) bere aldetik, premisa argi
|
batetik
abiatzen du artikulua: ahozko ondarea baliabide sinboliko garrantzitsuenetarikoa izan zela bitarteko kultur berregituraketan.
|
|
2020
|
|
|
Jaialdi hauei esker, Estatu Batuetan euskaldunen irudia indartu eta, askotan, hobetu egiten da; amerikar gizarteak euskal gizartea ezagutzeko aukera izango du, eta, zergatik ez, baita euskal produktuak, unibertsitateak eta enpresak ere. Horrek erakusten du ekimen kultural
|
batetik
abiaturik, beste mota bateko harremanak eta helburuak ere lor daitezkeela, hala nola ekonomikoak edota akademikoak, eta, ekimen horien bitartez, euskal diaspora diplomazia publikoko agente bihurtzen dela.
|
|
|
Horretarako, ondarearen paradigma holistiko eta soziokritiko
|
batetik
abiatu nahian, ikasketa batzuk ere proposatzen ditu, ezaugarri hauekin: idatzitako iturrietan (irakurketak, iruzkinak, gertakari historikoen berreraikitzeak...) eta dokumentu grafikoetan (dokumentuen bilketa, sailkapena eta interpretazioa) oinarrituta, ondare ondasunez (museoez, erakusketez, azterketarako bisitaldian zehaztutako eraikuntzez) egindako iruzkinetan nahiz eraikuntzen berreraikitzeetan (planoak, marrazkiak, maketak) aipatutako paradigma hori aplikatzea.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar, bestalde, Lehen Hezkuntzaren helburu nagusietako bat hurbileko inguruarekin harremanean aritzeko gai diren pertsonak heztea dela, gero eta zabalagoak izango diren espazio eremuetan ere aurrera egiteko. Gu geu artikulu honetan adierazten dugun proposamen honekin testuinguru soziokultural zehatz
|
batetik
abiatzen garenez (Gipuzkoako hego mendebaldeko Debagoiena eskualdetik), han artikulatzen dira kultura ondarearen barruan dauden askotariko erreferenteak, hots, natura, historia, arte, antropologia, etnografia, zientziaeta teknologia adierazpenak, eta horiek lehengo eta oraingo kulturen ezagutza integralera garamatzate ezinbestean. Horrela posible izango zaigu bat egitea bai Gizarte Zientziekin, bai Natura Zientziekin oso loturik dauden kontzeptuekin, bai eta hala landu nahi dugun ingurune horren iragana eta oraingo antolaketa politiko, ekonomiko eta sozialarekin bat datozenekin ere.
|
|
2021
|
|
|
Ikuspegi gramsciar
|
batetik
abiatuz, artefaktu kulturalek estatuen kultura hegemonikoa adierazteko balio izan dute. Erreminta garrantzitsua da identitate nazionalak, menpekotasun sentimenduak eta kohesio soziala eratzeko.
|
|
|
Kontrahegemonia/ Zauri
|
batetik
abiatutako errealitatea/ Norbere ahots hutsetik sortzea
|
|
|
Horrez gain, zenbait sortzaileek zauri
|
batetik
abiatutako errealitatea (n= 2;% 15,4) plazaratzen dute, inoren ongizatea goraipatu ordez.
|
|
|
Erabiltzen dituzten estrategiak eta estetikak, sortzaileen emozio
|
batetik
abiatu eta hartzaileen emozioetara eragiteko hautatuko ditu sortzaile kulturalak. Beraz, emozioetatik sortu eta emozioetan eragiteko asmoarekin sortzen dute (n= 13;% 100).
|
|
|
Desparekotasun sozialak, pobrezia, prekarietatea, ingurumen narriadura eta abar sortzen dituen eredu ekonomiko kapitalistari alternatibak planteatzen dizkion eredua da ekonomia solidarioa. Artikuluan zehar azaldu dugun bestelako arrazionaltasun
|
batetik
abiatzen da, bestelako espazio sozioekonomikoak eraikitzeko. Merkatu soziala espazio horietako bat da, ekonomia solidarioaren logikan dauden antolakunde eta eragileak estrategia konkretu baten inguruan artikulatzea bilatzen duena.
|
|
|
Polanyi ren (1944) obra zabalaren analisi batek artikulu honen mugak gaindituko lituzkeen arren, badira, gutxienez, azpimarratu beharreko bi kontzeptu. Autore hungariarra, eta ondoren ekonomia solidarioa, ekonomiaren ikuspegi substantibo eta plural
|
batetik
abiatzen dira. Ekonomia substantiboa da, gizarte egituretan txertatuta dagoelako; hots, ez da, ekonomia neoklasikoak argudiatzen duen moduan, esfera isolatu bat.
|
|
|
Testuingurua hobeto ulertzeko, Mance ren (2008) lankidetza solidarioan oinarritutako sareen teoria, emantzipazio soziala helburu duen gizarte postkapitalista baten eraikuntza prozesuan kokatzen da. Autorea kapitalismoak baztertzen dituen sektore herrikoien burujabetzarako proposamen
|
batetik
abiatzen da, esan bezala, bestelako gizarte postkapitalista bat eraikitzeko; ekoizpeneta kontsumo harreman solidario eta eraldatzaileak oinarri izanik. Horretarako, autoreak deritzon kontsumo solidarioa kontsumo jarduera guztietan egin behar da.
|
|
|
Ekonomia solidarioak ekonomia kapitalistarekiko kritikoa den ikuspegi
|
batetik
abiatutako errealitate sozioekonomiko eta praktika eraldatzaileak gorpuzten ditu. Eta merkatu soziala da horren hedapenerako azkenaldian garatutako estrategia zentrala.
|
|
2022
|
|
|
Innobideak Kudeabide Programa) berrikuntza proiektuak gauzatzeko kapitala lortzen lagundu diezaieketenak. Horretaz aparte, bottom up ikuspegi
|
batetik
abiatuta, berrikuntza taldeak erakunde mota hauetan jokabide berritzaileak sustatzen lagun dezaketen gako eta tresna izan daitezke, langileek erakundeetan berrikuntza sustatzea eta beren lan testuinguruetan sortzen denaren protagonista bihurtzea ahalbidetzen baitute. Hori horrela, Covid sortutako egoerak are garrantzi handiagoa eman dio enpresa mota hauen berritzeko beharrari, bizi dugun testuinguru zalantzagarrian biziraun nahi badute eta lehiakorrak izaten jarraitu nahi badute.
|
|
2023
|
|
|
Joxe Azurmendik mende horretan Euskadin argitaratu zen guztia ezagutzearen interesa nabarmendu zuen (Pentsamenduaren historia Euskal Herrian, 2020), humanitate digitalen proiektu baten eta ikerlan labur honen abiaburu. Bada, artikuluan, XVIII. mendea izango dugu aztergai, eta ikuspegi kuantitatibo
|
batetik
abiatuta garai hartako euskal lurraldeetako inprimategien bilakabidea deskribatuko da, orduko gizarte testuinguruan eta garaian kokatuta. Hizkuntza zein genero gaiak zeharka baino ez dira aipatuko, eta beste artikulu batean dira aztertzekoak xeheago.
|