|
2000
|
|
|
Esanahia ‘Uste dut gorria orain eta hemen ikusten dudala’ motako enuntziatuetan oinarritu beharrean, fisikalistaren aburuz hobe litzateke ‘Hau gorria da’ edota ‘Norbaitek u unean eta t tokian hau eta bestea hautematen du’ motakoetan oinarritzea. Horrela, esanahia duten enuntziatuak subjektuarteko hizkuntza
|
batera
murriztu zitezkeen, Carnapek ‘gauza hizkuntza’97 edo ‘gauza hizkuntza fisiko’ deiturikora, hain zuzen ere, zeren
|
|
|
Interpretazio honen pean Aufbau a funtsezkoa agertzen zen, hain zuzen Carnap kontzeptu guztiak oinarri fenomenalista
|
batera
murrizten ahalegindu zelako, Russellek Our Knowledge of the External World (1914) liburuan gomendatu bezala115 Eta interpretazio —estandar— honek Aufbau a tradizio fenomenalistan eta enpirista erradikalean kokatzen duen moduan, Aufbau aren proiektu hark porrot egin zuela ere onartzen du. Eta porrotak, jakina, enpirismo erradikala eta egiaztagarritasunaren gainean eraturiko ikusmoldea arrastatu zituela suposatzen du, ondoren ikusmolde estandarraren ikuspegi holista eta irekiagoei kabida emanez.
|
|
|
Psikologia zientzia bateratuaren zati izan ahal izateko, beraz, behavioristika edo konduktismoaren itxura hartu behar zuen, hau da, ingurune fisikoa dela-eta gizakien jokaera edo portaera aztertzen zuen psikologiaren forma. Psikologiaren kasuan, Zirkuluak haren terminologia guztia termino fisikalistez osaturiko bakar
|
batera
murriztu nahi zuen, termino horiek ‘kinada’, ‘erreflexu’, ‘gizakien portaera’ eta antzekoak izanik:
|
|
|
Termino hauek perpaus batzuen barne adierazten dira, eta perpaus horiek objektu batzuek, baldintza batzuk direla-eta, era jakin batean jokatzen dutela adierazten dute. Vienako Zirkuluaren ikusmoldeak, eta harrezkero ikusmolde estandarrak, ‘x objektua disolbagarria da’ bezalako enuntziatu bat ‘x uretan sartzen bada, orduan x disolbatuko da’ behaketazko enuntziatu
|
batera
murriztu zitekeela uste zuen. Edota ‘x objektuak c Celsius gradutako tenperatura du’ enuntziatua ‘termometro batek x objektua ukitzen badu, orduan termometroak c Celsius gradu erregistratuko ditu’ enuntziatuaren baliokidea dela zeritzoten.
|
|
2001
|
|
|
Kategoriek esperientziaren oinarri gisa duten baliotasuna argitu ondoren, hauen erabilera esperientzia ahalgarri
|
batera
murrizten dela zehazten du Kantek. " Kategoriek ez dute gauzen ezagutzan erabilerarik, gauzak esperientziaren objektu ahalgarritzat hartzen diren heinean izan ezik" (B147 (E141)).
|
|
2003
|
|
|
Egoera horretan ez zen emaitza kontsistente eta interpretagarririk atera. Arrakastaren aurretiazko baldintza, hain zuzen, ekintza elektrikoa distantzia jakin batera dauden partikula batzuen arteko grabitazioaren antzeko ekintza
|
batera
murrizten zuen paradigma izan zen. Franklinen ondoren, elektrizitatearen ikertzaileek ekintza elektrikoa zentzu horretan ulertu zuten; Coulombek zein Cavendishek horren arabera diseinatu zituzten beren aparatuak.
|
|
2004
|
|
|
Ahaidetasunaren oinarrizko egiturak izeneko obra garrantzitsuan Levi Straussek erakutsi zuenez, kultura ezberdinetan ageri diren" arau itxuraz konplexu eta arbitrarioak kopuru txiki
|
batera
murritz litezke: ez dago, egon, hiru ahaidetasun egitura posible besterik; hiru egiturok truke forma biren laguntzaz eraikitzen dira; eta truke forma biok ezaugarri bereizgarri bakar baten mende daude, hots, kontsideraturiko sistemaren izaera harmoniko edo ez harmonikoaren mende, alegia".
|
|
2007
|
|
|
Ezinezkoa da guztia formazioaren ideal bakar
|
batera
murriztea. [...] Denok komunean eduki dezakegun gauza bakarra, egiaz, pentsatzeko eraren oinarrizko arau moduko zerbait da,[...] eduki kulturalek bizitza bezain anitzak behar dute izan.68
|
|
2008
|
|
|
Aristotelesen testuinguru filosofikoan, badena (to on), da (esti) eta izan (einai) hitzek jatorrizko adiera aniztasun bat adierazten dute. Aniztasun horren adierak edo zentzuak ezin dira haietako adiera bakar
|
batera
murriztu; baina zentzu guztiak, azken finean, printzipio bakar batera zuzentzen dira, eta printzipio hura substantzia da. Metafisika ren V 7 atalean Aristotelesek izate zentzuak zerrendatzen ditu; filosofoaren ustez, izan, badena, edo zerbait dela, lau zentzutan esan daitezke:
|
|
|
Kausak lau dira, alegia, materia[...], forma[...], mugimenduarena eta xedea. Azken hirurak, sarritan, kausa
|
batera
murrizten dira, esentzia eta xedea gauza bera baita, eta mugimenduaren sorburua dena ere, espezieari dagokionez, gauza bera da, gizaki batek beste gizaki bat sortzen baitu (Fisika II 7, 198a25).
|
|
|
Hortik abiaturik, Butlerrek eztabaida esanguratsua planteatzen du. Butlerrek desio kontzeptua bizitza guztiari zabaltzea nahi du, eta ez bakarrik une bakar
|
batera
murriztea, bere arabera Hegelek egiten duen bezala. The Psychic Life of Power liburuan (1997) bere planteamendua osatzen du Antigonaren esanahia zehaztuz.
|
|
2009
|
|
|
Zuzenbidea, morala, erlijioa," kontzientzia forma horiek ez dira osorik desagertuko klaseen arteko antagonismoaren desagertze osoarekin ez bada", gizarte komunistaren horizontean35 Bitartean," berdintasunezko" zuzenbideak ezin du indibiduo konkretuen arteko benetako berdintasuna gauzatu, beren determinazio sozialen multzo orokorrean harrapatuta baitaude. Neurri berdinez neurtu ahal izateko, indibiduo bakoitza abstrakzio juridiko
|
batera
murrizten du, alokairugoak lan zehatza lan abstraktura eta lan indarra merkantziara murrizten dituen bezala.
|
|
|
Psikologia klasikoaren subjektu razional eta kontzientearen krisiak jauzi egin du klasearen errepresentazio alegorikora, izan ere klasea baitzen historiaren subjektua. Alabaina, hori ez da aski arrazoia galdutako subjektibitatea" kategoria sozio profesionaletara" edota nork bere hondar utopia lantzen duen subjektu pribatuez osaturiko aniztasun amorfo
|
batera
murrizteko.
|
|
2012
|
|
|
Teoria Kritikoa bera ere demokrazia formalen eskakizunetara bildu zen Habermasen eskutik. Habermas, kutsu hegeliarreko marxismo batetik abiatuta (bere lehen aldian defendatu zuena), benetako proposamenak joera kantiarra duen pragmatismo
|
batera
murrizten zituen formalismo kantiarrerantz zihoan atzerako bidea eginez joan zen. Urte dezenteren buruan, ezkerreko teorialari batzuk programa komun moduko bat egiten saiatu zirenean, euren arteko urruntze handiagoa ekarri zuten desadostasunak azalaraztea baino ez zuten lortu; baina sarreran, aldiz, ados daudela dirudi:
|
|
2014
|
|
|
Bere libretoetan, erromantizismoko elementu karakteristikoenak ziren batzuk sartu zituen: baina efektu erraz
|
batera
murrizten zituen; gotikoarekiko maitasunera, Erdi Aroarekiko maitasunera, sentimendu heroikoetara, askatasunaren exaltaziora, pintoreskoa zenera eta tokian tokiko kolorera, hori dena aurki dezakegu Scriben zein Victor Hugon. Gai erromantikoen debaluazio bat dira, nahikoa berriak burges arrunten interesa eszitatzeko, baina nahikoa edulkoratuak ez aldentzeko.
|
|
2022
|
|
|
Testuinguru horretan, filosofiak beste diziplina batzuen arteko batek bezala funtzionatzen du, joko arau beren pean. Horren ondorio dira, batetik, pentsamenduaren praktikak estandarizatzea eta, bestetik, filosofia korronte espezializatuen multzo eskematiko
|
batera
murriztea, izan historiko erakoak, linguistiko analitikoak, edo tematikoak (estetika, etika, filosofia politikoa, etab.). Marko horren baitan, Mendebaldeko filosofiaren eta haren historiaren kontzeptuak dira nagusi, gero eta sarriago sektorializatuta gehitzen direnekin batera: genero filosofia edo tokiko filosofiak (espainiarra, txinatarra, etab.). Tokiko aldaerak aldaera, filosofia fakultate guztiek elkarren antza dute.
|