|
2008
|
|
|
Hor bi leiho edo irekigune ditugu. Eta hirugarren
|
baten
hasiera.
|
|
|
Esango nuke garai berri
|
baten
hasieran gaudela, eta hori adierazi nahi da hi tzal di honen izenburuan. Euskarazko terminologia lanari nolabaiteko babes ofiziala eman nahi diola adierazi dio UZEIri Jaurlaritzako Hizkuntza Politikak.
|
|
2009
|
|
|
Aro berri
|
baten
hasiera izan zen Villasanteren hautatzea. Batetik, Arantzazun onartutako irizpideak oinarri hartuta, euskara batua finkatze bidean egin beharreko lanak eta urratsak egiteari ekin zion Euskaltzaindiak.
|
|
2010
|
|
|
Arrisku horri aurre egite aldera, hiztegira jo dut, eta hona definizio labur bat: Liburu nahiz hitzaldi
|
baten
hasieran egiten den sarrera gisako argitasuna(*). Jakina, eta zer da argitasuna?
|
|
|
Hona hemen Eracus ale
|
baten
hasiera (ikus 297, 321 or., esaterako).
|
|
|
Ber gauza gertatzen da beste bi adibideetan ere. Azkenengoan, gainera, galdera
|
baten
hasiera da, hots, aski da beste enuntziatzaile bat sartzea. Badakigu, bestalde, molde honetako tartekiak guztiz normalak zirela latinez (inquit, >).
|
|
|
Hau da, ikastola batzuek nork bere irtenbidea bilatu nahi zuten, sare publikora pasatuz. Eta hori izan zitekeen, une hartan, odoluste nekoso
|
baten
hasiera?.
|
|
2013
|
|
|
Alde batetik, gerla lekuetako berriketariak zeuden, hainbat aldiz pausalekuetatik edo une lasaietatik idazten zutenak, baina noiznahi gerla lekura igorriko zituztelako kezkarekin zeudenak. Bestetik, Baionako idazleak zeuden, gerlaren ikuspegi orokorra eman nahi zutenak eta edozein mementotan gudu handi
|
baten
hasiera iragartzen zutenak.
|
|
2015
|
|
|
Beraz, Euskal Literaturaren lehenengo lekukoak, literatura handien hasikin literario idatziekin alderatuz gero, berantiarrak dira; ez, ordea, Euskal Literaturaren parekoak diren beste zenbait literatura periferikoren idatzizko lehenengo dokumentuekin konparatuta. Eslovenieraz, lituanieraz edo finlandieraz, besteak beste, batzuetan ahozko literatura aberats baten jabe badira ere?, benetako literatura profano
|
baten
hasierak, orobat, XVI. mende ingurukoak dira. Beranduagokoak oraindik, XVII. mendetik aurrerakoak, eslovakieraz, letonieraz edo estonieraz.
|
|
2021
|
|
|
bihartik aurrera, gaurtik astelehenera, hemendik aurrera, hortik ez zoaz inora... Orduan ere abiapuntua, denbora tarte
|
baten
hasiera ematen du aditzera: Noiztik ez zoaz elizara?; Bihartik hasita erretzeari utziko diot...
|
|
|
3 Ekintza
|
baten
hasiera (loratu, eguna argitu) edo egoera aldaketa adierazten duten aditzei esaten zaie inkoatibo. Askotan aditz batek berak har ditzake bi adierak:
|
|
|
Askotan aditz batek berak har ditzake bi adierak: gertaera
|
baten
hasiera, nahiz gertaera osatu ondorengo egoera aldaketa: argaldu, aberastu, zahartu, gaztetu, haserretu...
|
|
|
jarduera fisikoak (arnasa hartu, hats hartu), psikologikoak (amore eman, atentzioa eman, atsegin eman, atsegin hartu, etsia hartu, min eman, min hartu), pertsonen arteko harremanekin zerikusia dutenak (aurpegi eman, bizkarra eman, errieta eman, eskerrak eman, fede eman, kargu hartu, kontu (ak) hartu, musu eman...). Beste batzuek ekintza
|
baten
hasiera edo amaiera adierazten dute: azkena eman, buru eman, hasiera eman, gaina hartu (Zabala 2004).
|
|
|
arimak eman, buruak eman, gogoak eman, loak hartu, negarrari eman, bideari lotu, ihesari lotu. Ekintza
|
baten
hasiera adierazten dute datibo sintagma duten predikatuek. Orduan buruak eman zidan, edo gogoak, edo arimak, edo nik ote nekien ba ni baitako zerk eman zidan, alferrik zirela otoitzak (Jimenez).
|
|
|
Bi mota bereiz daitezke horrelako aditzen artean: (berezko) egoera aldaketa edo gertaera
|
baten
hasiera baino adierazten ez dutenak (erori, heldu, jaio, loratu) eta inkoatibo/ kausatibo oposizioa era dezaketenak, hau da, da eta du laguntzailearekin erabiltzen direnak (argaldu, bihurtu, bilakatu, garatu, gizendu, goibeldu, heldu ‘fruituez mintzatuz’, sortu, tristatu, umotu...). Adjektiboetatik eratorritako aditz gehienak mota honetakoak dira (ikus § 6.1c, § 6.1d).
|
|
|
6 Ikus EH: " (Helburuzko perpaus
|
baten
hasieran nahiz amaieran, indargarri gisa). Batez ere Ipar." (amoreagatik, s. v. amore).
|
|
|
10 EH: " (Helburuzko perpaus
|
baten
hasieran, indargarri gisa). Ipar." (s. v. arren).
|
|
|
Lehen biei esker bereizten ditugu katu eta patu; bigarrenei esker, jazo eta jaso. Baina gero, hitz
|
baten
hasieran, edo bokal artean, edo amaieran gertatu, ez ditugu beti berdin berdin ahoskatzen/ p/ edo/ k/; hala ere, ahoskera aldaera horiek ez ditu kontuan hartzen gure belarriak. Euskaldun askok, bestalde, antzera ahoskatzen dituzte/ s/ eta/ z/, baina badakite euskarak bi fonema horiek bereizten dituela.
|
|
|
42.8h Baina berez juntagailu direlakoek berek ere izan dezakete leku perpaus lokabe
|
baten
hasieran, hots: aurrekoarekin perpaus elkartu bat osatzera iritsi gabe.
|