|
2006
|
|
|
Aizu, eta posible al da garai
|
bateko
kantuak baino hobeak egitea. Ranroberran, Txoria nintzela, Biri biri, Kilometro bat oinez...
|
|
2008
|
|
|
Artatxiki uztaren jaian kanta bera behin eta berriz errepikatuz elkarren atzean zirkuluan egiten dute dantza. Bat
|
bateko
kantutik ere badu une batean. Koplatan hasi dira,. Egun da Santimamiña?
|
|
|
Berehala, beste kantu berri bat: Marinel galduaren balada. Kantu tristea, hitzak berriak izanagatik garai
|
bateko
kantuak gogora dakartzana.
|
|
2009
|
|
|
Giro horretan nostalgia gailendu daitekeela baina nostalgia ez dela txarra adierazi zuen Gontzal Mendibilek. Aitzitik, ideia zoragarria iritzi dio orduko kantari sorta bat elkartu eta jendaurrean garai
|
bateko
kantuak emateari. Orduko gazte izpirituak gazte izaten jarraitzen du.
|
|
|
Hamar urteko ibilbideaLan berrian taldearen hamarkadari errepasoa egiten diote eta ibilbide horretan garrantzia izan duten abestien moldaketak jaso dituzte.Emanaldian abestutako 22 kantuetatik 15 jaso dituzte disko DVDan, hastapenekoak zein kanturik berrienak. Tartean Graffiti kantu berria dago.Hain justu ere, garai
|
bateko
kantuak gaur egunean nola definitu izan da, beste gauza askoren artean, kontzerturako hautatu zuten errepertorioa entseatzean lortu behar izan zutena. Hala, taldeko kideek esan dute lan handia egin behar izan zutela kontzertuaren aurretik," zuzeneko lan hau ez baita izan bira baten barruan grabatu ohi den kontzertu bat:
|
|
|
Euskal amerikar gazteek gurasoengandik jaso zutena itzultzen ari ziren, belaun zaharrekoen aurrean zer edo zer esanguratsu egiten. . Zaharrengatik egin genuen jaia, sasoi
|
bateko
kantu zaharrak berriz entzun zitzaten?.
|
|
|
Garai
|
bateko
kantuak gaur egunean nola defenditu. Hori izan da, beste gauza askoren artean, kontzerturako hautatu zuten errepertorioa entseatzean lortu behar izan zutena.
|
|
2011
|
|
|
Aipa ditzagun banan banan: Alberto Gorritiberearen Arriya, baserri giroko drama; Asier Altunaren Bertsolari, bat
|
bateko
kantuari buruzko dokumentala; Telmo Esnalen Urte berri on, amona! komedia beltza; Imanol Rayoren Bi anai, Bernardo Atxagaren testuan oinarrituriko esperimentu bisuala; Juanjo Elordi eta Asisko Urmenetaren Gartxot, Kanpionek idatzitako leienda marrazki bizidunetara eramana.
|
|
|
garai
|
bateko
kantuen oihartzunak
|
|
2012
|
|
|
Jendea harriturik gelditu zen, baina, agindu bezala, egun batean denak etorri ziren trumoi eta tximistaz armaturik, etsaia menperatu zuten eta euskaldun guztiak amaierarik gabeko zelai batean bildu ginen. Han, Amagoiak bere harparekin garai
|
bateko
kantu paganoak jo zituen, eta ondoren aurrean zituen euskaldun guztiak binakatu eta amodioa egiteko agindu zien, askatasunaren semeei dei eginaz, hantxe hasten baitzen euskaldunentzako izate berri bat.
|
|
2013
|
|
|
Eta sorkuntza bien emaitza dela aldioro. Indibidualtasun konbinatuen performanzea da bat
|
bateko
kantua. Norbanakotasun indartsurik gabe ez du ondoegi funtzionatzen.
|
|
|
Buruhauste bereziak zegozkion, egia esan, bertsolaritzari. Bat
|
bateko
kantuaren ezaugarriak nahiko ezohikoak dira. Bere ezaugarriek urrundu egiten dute masa kulturaren parametroetatik.
|
|
|
Bertsogintzaren muina sinplea da: bat
|
bateko
kantu biluzia. Muin hori bere soiltasunean garatzen ari den bitartean, bere bidean doa.
|
|
|
Kanona zen haien planteamenduen korapilo bat nire ustez. Bat
|
bateko
kantua genero (genero izatera iristen bada) anekdotiko periferiko bat da kultura" aurreratuetan", eta gurean garrantzia hartu badu, zerbait gaizki dago, edo desberdintasuna azpimarratzeko egiten dugu, edo beste generoei lekua kentzen ari gara, edo erridikulua egiten ari gara. Sakonean, kanonekiko konparazioa dago, homologazioa, gugan zerbait desberdina ikusteko erresistentzia.
|
|
|
Muga handiak ditu bat
|
bateko
kantuak, gure jolas ezdeus honek. Beste aukera batzuk ematen ditu idazteak, denbora mugarik gabe musika edo beste edozer sortzeak.
|
|
|
esanez hasi zenean. Konexioa izan genuen bat
|
bateko
kantuaren espiritua ulertzeko moduan. Handik bi urtera elkarrekin emanaldi bat egin genuen Euskal Herrian, eta hartarako euskaltasunari buruzko gogoeta bat prestatu nuen bere hizkuntzan.
|
|
|
Bertsolaritzak bere modura egin du trentza azken hamarraldiotan. Jarraiduraren eta irekiduraren arteko ariketak dentsitate propioa hartu du bat
|
bateko
kantuan.
|
|
2015
|
|
|
Bat
|
bateko
kantuaren muin bat gertu sentitu dut, bertsolaritzan bainoago gauza batzuetan. Berbaren zirkulazioa, luze eta lasai, presarik gabe eta arrunt, larunbat goizean, horizontalitate handiz.
|
|
|
Bakarren bat soilik omen, tradizioan emakumeen jarduna ere bazen arren. Oro har, bat
|
bateko
kantuaren unibertsoan leku askotan gertatzen ari dena: bizilege tradizionalari lotua dago hitzaren jario berezi eta patxadatsu hau, eta kulturbide garaikidean ertzean ari da geratzen, adin batetik gorakoen zirkuluetan.
|
|
2017
|
|
|
Bilbok badu paradoxa handi bat bertsoekin: ez dago Bilboko bertso eskolarik, ez bere burua bilbotar izendatzen duen bertsolari saldorik, baina hiriburuaren lurretan bat
|
bateko
kantu errimatuarekin lotutako pasadizo eta gertakari ugari aurki daitezke.
|
|
2018
|
|
|
2.BOLLO BERTSO SAIOABizkaiko eta Euskal Herri osoko plaza eta agertoki anitzetan ohikoak diren bertso saioek jaialdiaren izaerari helduta bestelako gai batzuk taularatuko dituzte. Bat
|
bateko
kantuak heteropatriarkatuaren aurkako aldarri bilakatuko dira Amaia Agirre, Maider Arregi eta Saioa Alkaiza bertsolarien ahotan. Ainhoa Aranburuk zuzenduko du saioa, gaiak aukeratu eta jarrita.
|
|
|
Manifestazio herrikoi baten instituzionalizazioak arriskuak dakartzan arren, glosadoreak, pixkanaka, glosa funtzionalitateaz hornitzen joan ziren, eta ordu arte ezezagunak izan ziren gizarteko zenbait esparrutan sartzen. Glosadoreek irrati eta telebistetan presentzia handiena izan zuten urteak izan ziren, bat
|
bateko
kantuaren ezagutza eta zabalkundea hauspotzen zuten programekin, desiratutako kalitatea beti lortzen ez zen arren.
|
|
2019
|
|
|
Ikuskizunaren lehen zatian, Garmendiak garai
|
bateko
kantuak abesten ditu, euskal ondare tradizionalekoak. Mikrofonorik gabe, sopranoek ohi duten eran.
|
|
2020
|
|
|
Herrialde Katalanetan bat
|
bateko
kantuak forma aldetik aberastasun eta aniztazun izugarria erakusten du: izan ere, ohiko kantutegi genero ia guztiek, baladak eta kantu erlijiosoak izan ezik, interpretea erabat aske uzten zuten abestiaren testua inprobisatzeko, bertso heptasilabikoen gainean artikulatua askotan (metrika katalanak silaba kontaketa azken silaba tonikora arte egiten du).
|
|
2021
|
|
|
Hemerografia historikoan egindako bilaketetan gaiari arreta jarri bazaio ere, apenas topatu ahal izan da bat
|
bateko
kantu errimatuak nazioartean dituen beste fenomenoen erreferentziarik. Lore Jokoen zikloan testu bakarra topatu da, eta frankismo garaiko zikloan beste bost.354 Pieza bakan horiek harribitxi ederrak dira, esaterako, Basarrik La Voz de Españan hasi berritan, 1949an, Kubako inprobisatzaileei buruz bi piezatan idatzi zuena, 355 baina pieza horien bakanta354 Hau da zerrenda osoa:
|
|
|
Baskerrek Iturengo eta Zubietako inauteria, pilota partida Oiartzunen, kalejira eta aurreskua Abadiñon, Sakabi eta Egañazpi, idi dema eta Jose Antonio Lopategi Agerre II.a harri jasotzailearen erakustaldia Aiako plazan, Zabale aita semeen txalaparta saioa Martutenen (soinu tresna honen inguruko irudirik zaharrenak dira), Zumarragako trikitia eta Ondarroako taberna
|
bateko
kantua eta irrintzia erakusten ditu sekuentzietan bertsolaritzaz gain. Bonde i Baskerlandek, aldiz, nekazari bizitzaren inguruko hainbat irudi.
|
|
|
Xaho izan zen bertsolaritza ikur nazional izateko bidean jarri zuena. 1844an egin zuen apologian bat bateko bertsolaritza euskal nazioaren bereizgarritzat jotzen du, eta 1845ean argitaratuko Aitorren kondaira taulada baten gainetik bat
|
bateko
kantuan ari den bardo baten ahotan jarri. Bertsolarien janzkerak jarri zizkion euskaldunon patriarkari.
|
|
|
Artista gutxi izango da munduan mugimendu horri buruz bere jarrera definitu ez duenik (J. Zabaleta); Egungo egunean munduan nazio gutxi izango da India bezain jainkozale (Garate); Oso doktore gutxi egoten da erdi mailako ikastegietan (Pérez Iglesias, Salaburu); Egun gutxi da herri honetan nagoela (Ezkiaga); Gauez nahiz egunez, gutxi ohartuko da konpas
|
bateko
kantuarekin bakarrik orduak bete daitezkeenik (P. Zabala).
|
|
|
1) yodel estrofa bat duten gstanzlak; 2) yodel estrofa erdia duten gstanzlak; 3) yodel erako bertso labur bat duten gstanzlak; 4) 2 lerrokoa. Yodel estribilloek funtzio garrantzitsua betetzen dute, adibidez, gstanzlen bat
|
bateko
kantu lehiaketetan: talde osoa —abeslari zein entzule— yodelean ari den bitartean, abeslariak ondoren zer kantatuko duen pentsatzen du.
|
|
|
Dokumentu sorta horrek badu bitxikeria bat: korala eta dantza zenbait grabatzeaz gain, Makeako (Lapurdi) afari
|
bateko
kantu eta bertsoak bildu baitzituzten. Baina ez edonolakoak; Mattin eta Xanpun bertsotan frantsesez ari baitira.
|
|
2022
|
|
|
Iñaki Murua bertsulariak, Euskal Herriko Bertsozale Elkarteko lehendakari ohiak du txapela eskainiko finalistari, 2 saria Irantzu IdoateFunosas hazpandar bertsulari gazteak du emanen, ondotik Sagrario Aleman euskaltzain kideak 3 eta 6 sariak banatuko ditu, Edurne Azkarate aktoreak beste bi sariztatuko ditu, Paulu Zeddak Sardiniako cantada bat
|
bateko
kantuaren inprobisatzaileak du azken saria emanen. Erran gabe doa txartel guziak aspaldidanik salduak direla.
|
|
|
Terraza batean gaueko haize epeletan azaldu dizkit bat
|
bateko
kantuaren kontu batzuk. Unibertsotxo konplexua da, poliki noa kartografia egiten.
|
|
|
Mundutik etorrita ezagutu ditugun bat
|
bateko
kantuaren adierazpide gehienetan ez bezala, itxura denez, hemen kantu inprobisatuak duen dentsitateak ahalbidetzen du funtzio, tonu, modalitate eta gai desberdinak garatzea. Gai sozialak, politikoak, nekazari girokoak, urbanoak, ziria, umorea.
|
|
|
Gauean taberna batean Marinho anaien kontzertua dago, eta aukera bikaina omen da poesia popularraren eta bat
|
bateko
kantuaren unibertsoan sartzeko.
|
|
|
Bat
|
bateko
kantuaren bultzatzaile edo jakitunak ezagutu nahi nituela. Hemen dira ba batzuk.
|
|
|
Eskualde harekin loturaren bat badute inguruan tokatu zaizkidan gehienek. Bat
|
bateko
kantua eta poesia herrikoia ipar ekialde zabalean eta Brasil kontinente osoan hedatua bada ere, eskualde horretan dentsitate berezia hartu behar du kontuak.
|
|
|
Hurrengo baterako, ezinbesteko eskala: Pajeu, bat
|
bateko
kantuaren eltzea.
|
|
|
Kalean inprobisatuz" kantuz dirua biltzen" zebiltzanak ikusten ziren han eta hemen, eta halako batean parean tril egin nuen arlo horretako goi mailako profesional batekin, Edmilsonekin, bertako mugimendu sozialen jaialdi erraldoi batean. Lurrari lotutako mugimenduek deituta, milaka eta milaka aktibistak unibertsitateko kanpuseko zelaiak hartu zituzten lau egunez, debate, ospakizun eta kulturazko zorabio batean, nire memorian mitiko bihurtu den pobreen Woodstock hartan.1 Edmilson, inprobisatzaile profesionala izateaz gain, aktibista ere bazen, elkarte bat zutela aipatu zidan, eta bat
|
bateko
kantuak Brasilen zuen panorama orokorra marraztu.
|
|
|
Ez nengoen ni bat
|
bateko
kantuaren kontuei erreparatzeko aroan. Haizeak zakar zerabilen hostoa nintzen, neurriz zegozkidanak baino handiagoko dilema eta minen artean solte zebilena.
|
|
|
Batzuetan halako astinduak izaten ditu bizitzako erromesaldiak, maite dituzun gauzen ertzak ere desitxuratzeraino. Bestetik, Brasilgo mugimendu sozialen unibertsoan izandako hiru hilabeteko murgiltze hartan, hainbesterainokoak zitzaizkidan inpaktuak... bat
|
bateko
kantua bazterreko kontua besterik ez zitekeen izan.
|
|
|
Auskalo. Baina ditugun zantzuen arabera, ziurrenik mundu mailan bat
|
bateko
kantuaren gune nagusietakoa izan liteke Brasil, nagusia ez bada. Eta bereziki, Brasilgo ipar ekialdea.
|
|
|
Eta bereziki, Brasilgo ipar ekialdea. Bertsozale Elkarteak eta Mintzolak asmo duten moduan munduko bat
|
bateko
kantuaren mapa egin behar badugu, kontinenteetan lehengusuak bilatu behar baditugu, hauek ere ezagutu behar genituzke. Eta beharbada zubi
|
|
|
Bat
|
bateko
kantua, neurtitzaren errima jolasa, familietan, koadriletan, etxeko ospakizunetan, tabernetan... barreiaturik irudikatzea. Hori izan liteke mugimendu bizigarri baten oinarria, hortik gora egin litezkeen maila eta sofistikazio guztien abiapuntu.
|
|
|
Bat
|
bateko
kantua, kasu honetan cantoria de viola modalitatea, barazki bat da, bere forma propioa duena. Baina barazki hori baratze zabalago baten emaitza eta parte da.
|
|
|
Aurreko astean bat
|
bateko
kantutik eta herri poesiatik hartutako ahapaldiekin opera bat estreinatu omen zen hiriko antzoki batean. Pena galanta eman dit opera hori galdu izanak hain egun gutxigatik.
|
|
|
Hainbat genero sortu ditu hemengo herri poesiaren baratzeak, baina esan liteke bi bide handi nagusitzen direla, gure bertsolaritzaren kasuan bezala: ahozkoan, cantoria de viola bat
|
bateko
kantua, eta idatzizkoan, kordel foiletoak.
|
|
|
Eskala txiki samarrean ari gara. Munduko bat
|
bateko
kantuaren geografia zabaletan, ordea, tresna baliagarria izan liteke.
|
|
|
Gaia zera du: norgehiagoka desafioak edo lehiaketak bat
|
bateko
kantuan. Horretaz nire iritzia eta euskal bertsolaritzaren esperientzia ezagutu nahi du.
|
|
|
Kabiliarren mosaikoan, hara non ponentzia batean aipatzen duten bat
|
bateko
kantuaren gaia. Gehienetan bezala, bat bateko kantua ez da elementu isolatua.
|
|
|
Kabiliarren mosaikoan, hara non ponentzia batean aipatzen duten bat bateko kantuaren gaia. Gehienetan bezala, bat
|
bateko
kantua ez da elementu isolatua. Kultura komunitario zabalago baten adierazpide da, gizartean mini funtzio jakin batzuk betetzen dituena.
|
|
|
Nekazari gizarte baten taupada komunitarioaz ari dira hizlariak, eta hor bat
|
bateko
kantuak betetzen zuen lekuaz. Gauza horiek dokumentatu, berreskuratu eta biziberritu nahian ari dira.
|
|
|
Hizlariak bat
|
bateko
kantuaz eta komunitate bizitzaz ari direla, Oumaimak burua biratu du nire aldera. Auzolan moduko baten ondoren egiten zituzten kantu saioak gogoratu zaizkio:
|
|
|
Bertsozale Elkarteak kudeatzen duen Mintzolatik etxeko lan xinple samarra jarri didate: munduko bat
|
bateko
kantuaren datu baserako informatzaile iraunkor izan daitekeen pertsona identifikatzea. Eta gehi dezagun betikoa:
|
|
2023
|
|
|
Bat
|
bateko
kantua
|
|
|
Munduko herrialde guztietan, bat
|
bateko
kantua presente dago, indar handiagoarekin edo txikiagoarekin. Gizarte ekintza ororen agerraldi gisa aitortua da:
|
|
|
Elkarrizketa horretan estilo irudi asko agertzen dira eta etengabe hainbat ideia iradokitzen. Gainera, poetak ahots ederra eta tinbre melodiatsua baldin baditu, maisutzat hartzen da eta bat
|
bateko
kantua goraipatzen laguntzen du. Hori dela eta, poeta ezagunen arteko hitz jolasek beti erakarri izan dituzte jendetzak; ohikoa da, bestalde, goi mailako inprobisatzaileen arteko topaketa ospetsuak kontatzen dituzten bertsoak aletzea.
|
|
|
Animaleko berrikuntza zekarren Abadiak bat
|
bateko
kantuaren lehiaketa aintzat hartu izanak, ez zen horrelakorik egiten beste Lore Jokoetan, baina ez zen horretara mugatu bertsolaritzak euskal kulturgintza modernoaren hastapen haietan izandako eragina; idatzia bertso jarrien lehiaketa zen, bat batekoaren doinuetan egina, eta bertso lehiaketa deitzen zitzaion espresuki, ez poesia lehiaketa: «Koplarien guduak» 1860ko kartelean, «Bertsutako gudua» 1869koan, edo «Bertsularien gudua» 1887koan, besteak beste.
|
|
|
Egia da garaiko eragileek bat
|
bateko
kantu errimatuaren aldeko apustua egin zutela, hau nortasun ikur bihurtu nahiz jendarte modernoaren parametroetara egokitzeko ahalegina egin zutela. Apustu originala izan zela ere egia da, kultura idatzia lehenesten zuen korronte hegemonikoaren kontra hartutakoa, baina garaiko bat bateko bertsolari onena, Pello Errota, idatziaren eredura gerturatu ziren Iparragirre, Bilintx edo Otañorena bezalako figurekiko bigarren plano batean gelditu izanak argi uzten du benetan zaila zela korrontearen aurka igeri egitea.
|