|
2003
|
|
|
Herritar heziketa egiten denean, sekten mehatxua aipatzen da zuzen den maneran, baina hitzik ez da ateratzen hain hurbil daukagun herriaren askatasunaren aldeko politika larruz gorde ETA sekta militarraz. Euskaraz ikasteko helburu bakarraz haurrak ikastolan jarri dituzten gurasoak hein
|
bateko
beldurrean bizi dira. Gazteei argiki azaldu behar liteke ez dutela derrigorrez bortizkeria justifikatzen duten ideologoen ildoetan sartzerik, hautua dutela, libre direla, eta, ilegaltasun politikoaren bidea hartzen baldin badute, ondorioak berengain dauzkatela, manifestaldi batetarik landa poliziak atxilotzen baldin baditu adibidez.
|
|
2004
|
|
|
Bat
|
bateko
beldur ziztada batek zeharkatu zidan bihotza, Patuaren aitzinean sentitzen den izu ikara. Hura guztia aldez aurretik prestaturik balego bezala zen, nire bizitza osoak une hartaraino eraman banindu bezala.
|
|
2007
|
|
|
Autoa gelditu, jaitsi eta txakur bat gerturatu zaigu, zaunkaka, buztana urduri mugituz. Txakur ttattarra da, ostiko batekin betiko urrunduko litzaigukeen horietako bat, eta hala ere, Leirek eskutik heldu dit, bere bat
|
bateko
beldur infantila ezin disimulatuz. Aupa, biologa!
|
|
2009
|
|
|
bat, bi, hiru??, bat batean, bi lagun zaharrak bildu zitzaizkion, itxuraz, beldurra eta errabia; beldur hura beldur handiago bat zen, ordea, izuikararen parekoa, baina are handiagoa zuen, beharbada, errabia, errabiazko errabia, ikusi ere apenas ikusten baitzuen Damasok betaurrekorik gabe?, gorputza ere halaxe sentitu baitzuen deblauki, suak hartuta; Txatok zenbatzen segitzen zuen, lau, bost, sei??, eta Damaso kinka larri hartan zebilen, altxatu ez altxatu, Teofilo Mariaren oihua entzun zuenean: . Gelditu, Txato!?; orduan, baina, bere beldur izugarri hura errabiaren arragoan itxuraldatu balitz bezala, beste mota
|
bateko
beldurra bihurtzeko, aurrerarazi egiten zuena balaztatu eta atzerarazi beharrean, Damaso altxatu eta honela mintzatu zen:
|
|
|
debekuaren zama gainean zuelako, beharbada, eta aitaren beste zigor baten beldur zelako, debeku haustearen ondorioz: debeku hura, bai, gurasoek ezarria, baina ez hitz edo agindu baten bidez, bai baitira debekuak ez hitzik eta ez agindurik behar ez dutenak, ezta ageriko zeinurik ere, hain egoten dira, bestela ere, agerian, usaindu ere usaindu egiten baitira, nolabait esatearren; bazuen, gainera, beste mota
|
bateko
beldurra edo prebentzioa: ez baitzekien barruan zegoèn zaintzaileak, izeba Ernestinak edo Rakelek?
|
|
|
...zezaketen Gabino gaizki jokatzen ari zelako epaia, objektibotasunaren izenean eman ere, Gabinoren errealitate subjektiboa guztiz bestelakoa zen arren; eta, halere, egia zen, halaber, Gabinoren begirada aitarenarekin topatu zenean, aitaren begiradak ez zuen Felipe Gastaminzarenarekin zerikusirik, bistan da?, aitaren gaitzespenak gaitzetsia eta astindua sentitu zela, autoestimua eta harrotasuna bat
|
bateko
beldurraren menera igarota, non geratu ote ziren aitaren laudoriozko hitzak: –Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme!
|
|
|
beste tren bat zen, astiro eta geldiro hurbiltzen ari zena; zutitu zen Ada jauzi batean, jarri zitzaion begira, hurreratu zen trenbidera, trenak zarata izugarria ateratzen zuen?, gelditu zen, hogei bat metrora zuen trena?, begiak gero eta distiratsuago, bihotza gero eta azkarrago? eta memento hartan, Ana Kareninaren tokian jartzen saiatu zelako edo, hain zen erraza, zinez, munduarekin eta munduko pena guztiekin bukatzea!?, urrats bat aurrera egin zuen, heriotzaren presentzia zorabio bat zen, balaztaren burrunba kirrinkariak zorabioago egiten zuena?, baita bi atzera ere jarraian, bat
|
bateko
beldurra, bizi senak eragindakoa, nagusitu balitzaio bezala, begiak lekuetatik aterata; une hartan, beraz, Ada beldur zen, beldurra berehala estaltzen ahalegindu bazen ere burura zetorkiòn pisuzko argudio andanarekin, hain da zorrotza eta hain adimentsua bizi sena, non beldurra eragin orduko asmatzen baititu pisuzko argudiorik pisutsuenak beldurraren lotsa ez izateko?: –Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!?;. Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!??; Adak, gainera, nerbioak airean zituen, nola ez, bada, segundo hamarren batean ohartu bazen ezen bizitzatik heriotzarainoko tarteak hari baten mehetasuna zuela!?, baina bizi senak bizitzaren aldeko hautua egin zuenetik, Adak bazuen ipar bat, nora bildu baitzitzaizkion kontzientearen eta inkontzientearen indar guztiak, nerbioek eragin ziezaioketèn nahaste borrasterik txikienean ere ordena jartzeko; jarraian, trena gelditu, eta handik segundo gutxitara bozgorailu batek zekarkiòn ahotsa entzun zuen:
|
|
|
Haietako egun batean eman zuen, hain zuzen ere, aspaldian pentsatua zuèn pausoa; aurretik ere saiatu zen, egia esan, hiruzpalau bider, pauso hura ematen, baina saio haietan guztietan atzera egin zuen azkenean... debekuaren zama gainean zuelako, beharbada, eta aitaren beste zigor baten beldur zelako, debeku haustearen ondorioz: debeku hura, bai, gurasoek ezarria, baina ez hitz edo agindu baten bidez, bai baitira debekuak ez hitzik eta ez agindurik behar ez dutenak, ezta ageriko zeinurik ere, hain egoten dira, bestela ere, agerian, usaindu ere usaindu egiten baitira, nolabait esatearren; bazuen, gainera, beste mota
|
bateko
beldurra edo prebentzioa: ez baitzekien barruan zegoèn zaintzaileak –izeba Ernestinak edo Rakelek– nola erreakzionatuko zuen, barrura sartzen utziko zion ala ez, eta ez baitzekien, sartzekotan, zerekin topatuko zen:
|
|
|
Orduan, baina, beste ziztu batek atera zuen Ada bere gogoetetatik: ...ena–, begiak gero eta distiratsuago, bihotza gero eta azkarrago... eta memento hartan, Ana Kareninaren tokian jartzen saiatu zelako edo –hain zen erraza, zinez, munduarekin eta munduko pena guztiekin bukatzea! –, urrats bat aurrera egin zuen –heriotzaren presentzia zorabio bat zen, balaztaren burrunba kirrinkariak zorabioago egiten zuena–, baita bi atzera ere jarraian, bat
|
bateko
beldurra, bizi senak eragindakoa, nagusitu balitzaio bezala, begiak lekuetatik aterata; une hartan, beraz, Ada beldur zen, beldurra berehala estaltzen ahalegindu bazen ere burura zetorkiòn pisuzko argudio andanarekin –hain da zorrotza eta hain adimentsua bizi sena, non beldurra eragin orduko asmatzen baititu pisuzko argudiorik pisutsuenak beldurraren lotsa ez izateko–: " Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!";" Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!"...; Adak, gainera, nerbioak airean zituen –nola ez, bada, segundo hamarren batean ohartu bazen ezen bizitzatik heriotzarainoko tarteak hari baten mehetasuna zuela! –, baina bizi senak bizitzaren aldeko hautua egin zuenetik, Adak bazuen ipar bat, nora bildu baitzitzaizkion kontzientearen eta inkontzientearen indar guztiak, nerbioek eragin ziezaioketèn nahaste borrasterik txikienean ere ordena jartzeko; jarraian, trena gelditu, eta handik segundo gutxitara bozgorailu batek zekarkiòn ahotsa entzun zuen:
|
|
|
...Gabino gaizki jokatzen ari zelako epaia, objektibotasunaren izenean eman ere, Gabinoren errealitate subjektiboa guztiz bestelakoa zen arren; eta, halere, egia zen, halaber, Gabinoren begirada aitarenarekin topatu zenean –aitaren begiradak ez zuen Felipe Gastaminzarenarekin zerikusirik, bistan da–, aitaren gaitzespenak gaitzetsia eta astindua sentitu zela, autoestimua eta harrotasuna bat
|
bateko
beldurraren menera igarota –non geratu ote ziren aitaren laudoriozko hitzak: " Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme!
|
|
|
bat, bi, hiru... –, bat batean, bi lagun zaharrak bildu zitzaizkion, itxuraz, beldurra eta errabia; beldur hura beldur handiago bat zen, ordea, izuikararen parekoa, baina are handiagoa zuen, beharbada, errabia –errabiazko errabia, ikusi ere apenas ikusten baitzuen Damasok betaurrekorik gabe–, gorputza ere halaxe sentitu baitzuen deblauki, suak hartuta; Txatok zenbatzen segitzen zuen –lau, bost, sei... –, eta Damaso kinka larri hartan zebilen, altxatu ez altxatu, Teofilo Mariaren oihua entzun zuenean: " Gelditu, Txato!"; orduan, baina, bere beldur izugarri hura errabiaren arragoan itxuraldatu balitz bezala, beste mota
|
bateko
beldurra bihurtzeko, aurrerarazi egiten zuena balaztatu eta atzerarazi beharrean, Damaso altxatu eta honela mintzatu zen:
|
|
2010
|
|
|
Bazeuden, hala ere, gutxi batzuk, txakurra ikusi baino lehenago, segundo hamarren bat lehenago, hortxe hortxe? ni neu ikusten nindutenak, antza, ekin ere, ekiten baitzioten niri irriz eta mespretxuz begiratzeari; segundo hamarren bat geroago, ordea, txakurra ikusi ez beste, alegia?, irriak eta mespretxuak bat
|
bateko
beldurrari toki egin eta beldurrak itxuraldatzen zien begirada, itxuraldatu orduko izoztu. Eta ni boteretsu sentitzen nintzen.
|
|
|
Eta, neure nahiaren arabera ere ikusten nuelako, nabarmena iruditzen zitzaidan ni txakurrarekin ikusteak jendeari eragiten ziòn erreakzioa, begirune osozkoa. Bazeuden, hala ere, gutxi batzuk, txakurra ikusi baino lehenago —segundo hamarren bat lehenago, hortxe hortxe— ni neu ikusten nindutenak, antza, ekin ere, ekiten baitzioten niri irriz eta mespretxuz begiratzeari; segundo hamarren bat geroago, ordea —txakurra ikusi ez beste, alegia—, irriak eta mespretxuak bat
|
bateko
beldurrari toki egin eta beldurrak itxuraldatzen zien begirada, itxuraldatu orduko izoztu... Eta ni boteretsu sentitzen nintzen.
|
|
2011
|
|
|
Berez urduriak diren burtsak euren onetik aterata dabiltza azken egunotan. Itxura batera aparteko ezer erakusten ez duen datu batek, oinarri gutxikoa dirudien zurrumurru batek edo bat
|
bateko
beldurrak txinpartak sor ditzakete. Kea den lekuan sua egoten dela dio esaera zaharrak.
|
|
2014
|
|
|
Denbora asko zeramaten isilik; gehiegi, gauza onerako. Garai
|
bateko
beldur eta kezkarik sortzen ez duten arren, zer pentsa ematen diote jende askori; batik bat, Francoren azken urteak jasan, edota etxean Francok eragindako errepresioa pairatu zutenen artean. Belaunaldiz belaunaldi pasatzen da beldur hori, militarrek zer edo zer esaten dutenean gorri kolorea hartzen duen beldurra.
|
|
2016
|
|
|
Zergatik ez zien amak esan aita non zegoen? Garai
|
bateko
beldurragatik. Zeukan traumarengatik?
|
|
2021
|
|
|
Eta inori aitortuko ez diona: eragiteko gai ziren garai
|
bateko
beldurra ere bai.
|
|
|
Kasko zokoan neuzkan Amaia Salazarrekin trukatu azkeneko irribarreen oihartzunak. Nafarroako giro politikoa aldatzen ari zen, garai
|
bateko
beldur zantzuak ezeztatzen zihoazen eta bestelako bizitzak ahalezkoak zirela zirudien. Zerbitzariak ezagutu ninduen.
|
|
2022
|
|
|
ez dago Nikorena baino auto azkarragorik. sustoa: bat
|
bateko
beldurra hatz erakuslea: erhi erakuslea sakatzen du:
|
|
|
13 Bat
|
bateko
beldur edo larritasun sentsazioak ditut: (3) Oso maiz (2) Askotan (1) Ez askotan (0) Inoiz ez
|