Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 24

2006
‎juduak desberdinak dira; edo arraroak dira; edo guztiz arrotzak. Baina nire deserosotasunak hamar urteko ume batek esplikatu ezin duen argibide sakonago bat merezi zuela iruditzen zitzaidan. Nekazari sorabiarrak beren hizkuntzan entzun nituenean konturatu nintzen horretaz:
2007
‎berdinak direlako beren artean, eta bestelakoak beste talde batzuetan eragi (te) n dutenetatik719 Hein horretan nazioaren kontzeptua erlatiboa da, «berekitasunaren» esferak erlatiboak diren bezala: ...ibo politikoki, esate baterako), edo beste hainbeste alderantziz; eta nazio (linguistiko) aren barruan ere diferentzia dialektalak daudenez, eta gizon emakumeen artean diferentzia kulturalak, esan daiteke jende batzuk eta besteak modu diferenteetan direla nazionalak, modu ezberdinetan txertatzen direla nazioan720 Baina nazioaren esanahi edo modu ezberdinok lotuak eta esanahi oinarrizko, jatorrizko batek esplikatuak daude.
2010
‎euskaldunak garelako edo izan nahi dugulako, lana topatzeko edo ikasketak jarraitu ahal izateko, lagunekin hitz egin ahal izateko edo lagunak egiteko, jaso dugun kultur aberastasuna gordetzeko, kultur ondarea zaintzeko, arbasoen altxorrari jarraitzeko e.a. baina zaila egiten da izan nahian oinarritutako zergatia arrazoitzea. Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den azaldu behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi baten kasuan ez da sekula galdera hori egiten: zergatik hitz egiten duzu gaztelaniaz edo frantsesez?. hizkuntza nagusiak ez du justifikazio beharrik, hizkuntza hauen eguneroko erabilerak justifikatzen baitu bere erabilera. gutxiengotua denak berriz bai. izaten jarraitzeko arrazoiak eskatzen zaizkio hizkuntza nagusiak dituen bezala, logika, argumentu arrazionalak, erabilerak edo hizkuntza baten praktikak indartzen dituen arrazoiak. gizartean maila ahulena duen hizkuntza erabiltzen duen hiztunari motibazioak eragiten dio hizkuntza hori erabiltzen jarraitzea. ez du erabiltzen hizkuntza gehiengoak hitz egiten duen hizkuntza delako, berezkoa duen hizkuntza —edo berezko egin duena— gorde nahi duelako baizik. hizkuntza gutxituari edo hil zorian dagoenari, balio gutxiago aitortu ohi zaio gizartean eta bizirik mantentzeak pena merezi ote duen ere galdetzen da. batzuen aldetik ukatu nahi den arren, euskarak badu bere errealitatea ordea. gu bagara, euskaraz bizi gera eta hala bizitzen jarraitu nahi dugu. garelako izaten jarraitu nahi dugu, bada errealitate bat eta hori gorde nahi dugu. gure zergatia ez da arrazoian oinarritzen, motibazioan baizik, borondatezkoa da, baina badu errealitatea. euskararen berreskurapenarekin euskararen errealitate hori sendotu nahi dugu bere biziraupenari eutsi ahal izateko.
2011
‎Harritzarraren gainean harri txiki mordoa, juduen hilerrietan ikusi ohi den eran. Adiskide judu batek esplikatu zigun behin, harritxook hilarri gainean jartzeak" gogoan zaitugu" edo" gure begirapena erakusten dizugu" adinatsu esan gura duela haientzat.
2012
‎Adibidez, XIX. mendean, fisikari batzuek esan zuten planeta batek egon behar zuela Eguzkiaren eta Merkurioren artean. Argudio gisa, Neptuno iragartzeko erabilitako argudio bera baliatu zuten; alegia, Merkuriok oso orbita arraroa zuela, eta beste planeta batek esplikatuko zuela orbita hura. Ustezko planetari Bulkano izena eman zioten, eta gogoz bilatu zuten.
‎Oso grabea da hori, lehen gure iraultza Espainiako iraultzaileekin elkartasunean emango zela uste baikenuen, ez baikenuen inondik ere pentsatzen Espainiako herri osoa aurka dugula. Zein puntutaraino ari den nazionalismo irrazionala sartzen Espainian, arrazoi batek esplikatzen du: formazioan dagoen nazio bat dela, lehen aipatzen nizunez.
2014
‎Hots lekukotasun biltzera goazelarik labirinto batean gabiltza. Eiheralarreko dantzari ohi batek esplikatu zidan ezkondu eta ez zela gehiago bolantez beztitzen. Ulergarria da esanahitik, ikusi eta ikusiko dugu.
‎Miarritzeko aterbera heldu eta, maletak pausatu ditugu eta" Surfrider Fondation" gelarat joan gira. Hango andere batek esplikatu dauzkigu, joko batzuri esker, ingurumena, itsasoaren poluzioa eta haren ondorioak. Arratsaldearekin, hiriko autobusak helarazi gaitu Baionarat.
2016
‎Lehenik artzain zuloa ikusten da; hogeita hamar bat metra beherago hartz zuloa; segituz heltzen zira Laminen osinerat, azkenik agertzen dela herensugearen (dragon) gotorlekua, 60 metra luze eta 20 metra gora izanki. Andere gidari xarmant batek esplikatu du euskaraz horgo historia berezia. Gero bazkal ondoan Aralar mendi luzearen kukulan izanki baita santuario bat 1341 metretan.
2017
‎Alferrik, ordea.Aulki gehien Ciudadanosek eskuratu izanak ez du garrantzirik, propagandak propaganda. Haren aldeko kanpaina begien bistakoa bezain bizia izan da, eta, noizbait, baten batek esplikatu du nondik atera den halako dirutza. Baina, azkenean, PP irentsi bai, baina ez dute askoz gehiago lortu.
‎argazki, estatistika, konparazio guztien aurka, bai Trump eta bai haren bozeramaileak ebidentzia oro baztertu eta beren datuak baieztatzen saiatu ziren. Haren hurreko kontseilari batek esplikatu zuen, gertakizun alternatiboaz, baliatzen zela Trump.
2018
‎Noiz gertatzen da nahasketa hori? Azterketa faktorearen eta erantzun aldagaiaren arteko lotura hirugarren elementu batek esplika dezakeenean, «nahaste aldagai» deritzona. Adibidez, kafearen kontsumoa minbizia izateko arrisku handiagoarekin lot daitekeela esaten denean, baina askotan kafearekin batera zigarroa doa.
‎Ziudadelaren eraikuntza lanak 1571n hasi ziren eta abiada onean egin zuten aurrera lehen uneetan. 1590eko txosten batek esplikatzen du nola moztu zituzten gaztelu zaharraren hormak, hari kendutakoa gero ziudadelara eramateko. Baina hasierako abiada apaldu egin zen halako batean, eta polikiago egin zuten lanek aurrera, baliabide ekonomikoak zirela-eta.
2019
‎proletarioak ez dira sekula gutxiengoa izan kopuru aldetik, eta sekula ez dute osatu kolektibitate bereizi bat. Dena dela, gertakari baten faltan, bilakaera historiko batek esplikatzen du zergatik existitzen diren klase gisa eta nolatan dauden gizabanako horiek klase horretan. Proletarioak ez dira betitik izan:
‎Azkenean, goragaleak jarri ninduen martxan. Komunean, tripak bota beharrean nengoela jabetu nintzenez, gauza bakar batek esplika zezakeen gertatu berri zena. Hain zuzen, gure sekretuak sekretu izateari utzi izanak.
‎Hizkuntza asko dakizkit itzultzaile interprete naizelako, edota alderantziz, itzultzaile interprete naizelako dakizkit hainbeste hizkuntza. Behin Holandan kide batek esplikatu zidan berrogei edo berrogeita hamar urte barru nederlandera guztiz desagertu egingo dela mundu honetatik, ingelesak irentsi egingo duela, gaur egun gazteek nahiago dutelako ingelesez mintzatu, jaiotzez holandarrak izan arren, eta ia beren herritik ateratzen ez badira ere. Komentario hau entzutean gogora etorri zitzaidan behin Donostian izan nuen antzeko eztabaida, baina orduan zalantzazko hizkuntza euskara bera zen.
‎Kubako indigena batek esplikatzen zizkion Diego Koloni naturatik berez ikasitakoak, eta Pedro Martir de Angleriak Filosofo Biluzia deitu zion.35 Kolondarrei marabilla iruditu zitzaien dena Karibean, giza begik sekula ikusitako lurralderik berdeen eta joriena, eta egundo ezagututako gizakirik humanoenak, gaiztakeria itzalik gabekoak, edozer emateko prestuak. Gorputzez ondo formatuak, begi ederrekoak, amultsuak eta irribarretsuak tratuan.
2020
‎bata ile gorria, bestea ilehoria, bestea gaztaina kolorekoa eta denak erdaldunak. Bertso saioa bukatu genuenean, anaia horietako batek esplikatu zigun anaia zaharrena hasi zela pinua Soriara garraiatzen eta, bueltan, trailerra hutsik ekarri beharrean, anaia bakoitzari andre bana ekartzen hasi zitzaiela. Barre batzuk egin genituen.
2022
‎Bigarren mailako irakasle gisa hasi berria nintzenez, zinez eguneroko klaseen segurtatzeko banuen kezkarik aski, ez nekien, funtsean, festibal istorio hura bazela ere, eta ez nuen nihaurek, bistan dena, parte hartzeko tiketik hara igorri. Presio handia ezarri zidaten, diru laguntzen biltzeko festibal hura hiru eledun deklaratua zen, eta orduan, telefonoz, ezagutzen ez nuen emazte batek esplikatu zidan sinpatia kontzentrazio lekua zela, irekia, eta jiteko. Ezetz, ulertu arte lizeo barnetik baietza emana izana zela jada.
2023
‎" Galdera hori genuen buruan, ea soilik balio sinbolikoa zuenetz, ea babes neurri zorrotzak ekartzen zituenetz. Frantziako Laborantza Ministerioko ordezkari batek esplikatu zigun zer ekartzen zuen, eta hortik hartu genuen eskaera egiteko deliberoa".
‎Arratsaldean, Xisterak fabrikatzen dituen eskulangile adindun batek esplikatu zaukun xisteraren fabrikazioa, hastetik buru. Gonzalez jaunak jakin ukan zuen gure interesa pizten eta mantentzen, zituen jakitate izigarria eta umoreari esker.
‎Arrantza zuria zer den Chocón urte askoan bizitako batek esplikatu zidan, behinola. Hau esan zidan, gutxi gorabehera:
‎Atertzera egin du, eta ostarteak ageri dira hodeitzarren artean; Zegaman ez dira hodeiak, lainoak dira, Euskal Herriko hainbat herritan bezalaxe. Ohiko lainoak solasbide, jakin nahi du aro bidaiariak hitz berezirik erabiltzen duten herrian; adineko batek esplikatu du lehen hegoakatza maiz ahoratzen zutela, Altsasu aldetik sartu eta Otzaurten gelditzen zen lainoari irizteko; gaur egun, aldiz, galzorian bide dago, arkatzak idatzita hegotik etortzen zaien hegoakatz izendapen eder hori.
‎lanaghei. Gizon batek esplikatu du etxean beti erabili izan dituztela atheri, euririk ez, eta lanaghei, lainorik ez?.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia