2000
|
|
...ezen mendian galdurik zebilen behiren bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak; urte hartan, aldiz, tigrea izan zen, zeinari herritarrek" jauregiko tigrea" irizten baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten zituela bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar
|
batek
baino gehiagok zin egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela basoaren ertzean, eta begi haiek tigrearenak baizik ezin zitezkeela izan.
|
|
Kontatu dizut bertze nonbait zer pena hartu zuten aitak eta Mattinek, tigreak oihanerat egin zuenean, eta kontatu dizut, halaber, nola sortu zen leienda. ...en bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak; urte hartan, baina, tigrea izan zen, zeinari herritarrek jauregiko tigrea deitzen baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura deabrua zela, Pagabasoko leizean bizi zela eta oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten zituela bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar
|
batek
baino gehiagok zin ere egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela baso bazterrean, eta begi haiek tigrearenak baizik ezin zitezkeela izan.
|
|
Eta hala izan ez bazen ere, berdin, zeren, ulertu, guztiok ulertu baikenion bederen. Eta sinetsi ere bai
|
batek
baino gehiagok, zeren anitz baitziren historiak eta anekdotak jakinarazten zutenak ezen inkuboek haurdun uzten zituztela neskatoak eta emaztekiak, eta inkuboek haurdun uzten bazituzten, zergatik ez sugegorri batek.... Ez al zitekeen, bada, deabru engainatzaile guztiz ahaltsua, gizonez bezalaxe, sugegorriz ere mozorro eta itxuralda?
|
|
—Ehiztari bikaina zara, baina, ehizarat joan ginenean erran nizun bezala, beregainezko eta emendailuzko ehiztaria izaiteko, hartzaren froga falta zaizu... errege
|
batek
baino gehiagok ere ezin gainditu izan duena, zeren eta hortxe baitugu, konparazione, Asturiasko errege Favilaren kasua, hartz batek atzaparkatua hil zenarena... Eta ezpatarekin ere ez zaitugu makala, nahiz eta ez litzaizukeen eskola batzuen hartzea gaizki etorriko... eta har ezazu, hasteko, ezpata zurekin eramaiteko ohitura, zeren eta abituak ez baitu monjea eginen, baina ezpatak ezpataria bai —eta, aitari beha, hala mintzatu zen—:
|
|
Ez, osabak ez zuen austriarren arrano inperiala akabatu, baina zein arrai eta alegera sentitu nintzen, halarik ere, zeren eta osabak ere, Galileok bezala, gibela egin baitzuen, baina urrats bat aitzina egiteko, bere egite haren bidez, eta zeren bere urrats hura bertze urrats bat izan baitzitekeen, gizon
|
batek
baino gehiagok gerorat gogora zezakeena eta gogoratuko zuena, libertaterako bide luzean...
|
2001
|
|
Etxera sartu orduko berriketak berehala bukatu dira ordea. Koadrilako gainontzekoak han daude izan ere, eta
|
batek
baino gehiagok berandu datozela eta gero goiz joan beharra dutela aurpegiratu die. Bost bat minutu iraun du eztabaidak, harik eta norbait denbora ez galtzeko modurik onena lehenbailehen hastea dela konturatu den arte.
|
2002
|
|
Otxarkoagan ere zakur borrokak izaten direla
|
batek
baino gehiagok salatu du.
|
|
Geroztik
|
batek
baino gehiagok esan zidan hango eta hemengo tokitan ikusi zutela. Ni hara joan eta aztarrenik ez.
|
|
bost urte haietan ezagun egin zituèn herriko gizon emakumeei, esate baterako. Haietako
|
batek
baino gehiagok galdetu izan baitzion zer moduz ote zegoen Sergio, aspaldi ez zutela ikusi... " Aita hil zitzaion, eta Malagan dago", erantzuten zien Sarak.
|
|
Badakit zer pentsatuko duen
|
batek
baino gehiagok: Leireren arazoaren aurrean hartu nuen jokabidearekin, umekeriak elikatzen aritu nintzela.
|
2003
|
|
‘zu, pinu maitea, ene bizitzako aditza! ’". Eta badirudi orduan –mihi gaizto
|
batek
baino gehiagok hala dio behintzat– halako igoaldi mistiko batean sartu zela, eta behetik gora egin zuela, gelako sabaiaren kontra sekulako kaskarrekoa hartu arte: kaskarrekoak iratzarri zuen, antza, eta kaskarrekoak eraman zuen igoalditik jaitsialdira:
|
2004
|
|
Orain, halere, tesi horren estrategiari jarraiki lortutako emaitza kaskarrak auzipean jarri ditu euskalgintza mikroaren ikuspegiak, eta testuinguru kontraesankor honetan piztu da batzuen eta besteen arteko kritika jarioa. Pertsona mailako hizkuntza jokaera zabar nagiak antzeman ditu
|
batek
baino gehiagok lurraldetasun printzipioa modu mekaniko eta koherentziarik gabean aplikatu izanean. Ikuspegi mikroaren eztenkada etorri da, beraz; botere baliabideen aldarrikapen zorrotzak ezin duela zuritu, inola ere, abertzale gehiegiren euskarari buruzko utzikeria.
|
|
Erdararen itsasoari harresiak eraikitzea bezalako zerbait izan zen euskalgintza eredu haren ekimena. Hala, ikastolen fenomenoak erakutsi zuen herri kemena ikusirik,
|
batek
baino gehiagok zera pentsatu genuen geure kolkorako: hezkuntza sistema euskalduntzen badugu, euskal komunitatearen bizkarrezurra berriro ere osatu eta egituratu ahal izango dugu.
|
|
Urruti samar joan ote zaigu bada Azurmendiren planteamendua euskararen normaltze bideak zehazteko saiakera horretan? Dudarik gabe, euskaltzale
|
batek
baino gehiagok halaxe iritziko dio. Alegia, hizkuntzaren barrutitik atera eta gehiegi aldendu dela berez euskarari baizik ez dagozkion auzi mauziak tratatzeko.
|
|
Operazioari Eguzki Beltza klabe izena jarri zioten, eta guztiz isilpekoa izan zen. Dakidanaren arabera, dagoeneko gizon
|
batek
baino gehiagok galdu du bizia entzuten ari zaren hau entzun dezazun. Eta, hala ere, ez da gauza handirik jakiterik lortu.
|
|
beren idoloarekin egotea... baita oheratzea ere, ahal izanez gero, orain ezinezkoa bazen geroago, minutu batean ez bazen segundo soil batean: neska beattlemanoekin garai batean gertatu zen bezala, emakume enekomano
|
batek
baino gehiagok behar baitzuen Bartzelonako auzoetan barreiatuta...
|
|
Badakit –jakingo ez dut, bada! – irakurle
|
batek
baino gehiagok –intelektualek zer esanik ez– neurriz kanpokotzat jo ditzaketela txapelketa apal baten ondorioak, baita futbolaren inguruan –orokorki hartuta– izaten diren era guztietako bitxikeria deigarriak ere.
|
|
Izan ere, ongi bai ongi oroitzen nuen nola joan ziren Errealetik Barçara, nire aurretik, urte batzuk lehenago, Artola, Urruti, Alonso, Bakero eta Txiki Begiristain, eta nola haietako
|
batek
baino gehiagok arazoak izan zituen hainbat zaletu txuri urdinekin, batzuek traidoretzat ere hartu ez zituzten, bada! Nirea ez zen diferentea izan.
|
2006
|
|
730 Hemen Ortega-k subtilezia amarrutsu batekin jokatzen du: inork ez du esaten, dagoen zibilizazio oro(" la"), arraza bakar batek sortu duenik – tuaregek ere beren zibilizazioa dute; baina,
|
batek
baino gehiagok esan du, Ortega-k horien artean, zibilizazio historiko handi bakarra, arraza –ariar– bakarrak jaso duela.
|
|
" Erantzunik gabeko maitasuna" izena zuen gaitz sendaezin hartaz hala sufriarazten ari zen nagusi gaztearentzat ukendu eta leungarri izan zedila eskatu zion Barbarari, askotan itxaropen izpi batek sendagile aldra
|
batek
baino gehiago egin baitzezakeen, hitz goxo batek botika onenak baino on handiagoa...
|
|
Entzun ninduenak, nire arrazoiak sinestera, ondorio bakarra aterako zuen, alegia, Nabarrenkoxe papisten hilobi bilakatzen ari zela eta hartan erabakigarria gertatzen ari zela Joanes Mailu delako baten eskua. Gehienei mukizu ahobero bat iruditu izanen nintzaien, baina
|
batek
baino gehiagok bere burua ikusi izanen zuen nire mirail gaztean.
|
2008
|
|
Ondo esana zegoen marru hitza, guztiz saminduta baitzegoen Pew eragozpenen aurrean; eta azkenean, amorrazioaren mende, ezker eskuin joka hasi zen bere itsumenean, eta kide
|
batek
baino gehiagok jasotako makilazoak ere entzun nituen. Haiek, beren aldetik, madarikazioka erantzuten zioten gizatxar itsuari, eta hitz ikaragarriekin egiten zioten mehatxu, baina alferrik saiatu ziren makilari heldu eta eskutik kentzen.
|
|
Espainia, berriz, ia ia lurra sortu zenetik existitu da, ez du asmatzailerik behar izan. Hori diote jende frankok, eta begirunez entzuten die
|
batek
baino gehiagok. Hori etengabe errepikatzen dutenek, barkatu atrebentzia, ez dute ideiarik.
|
|
–Bi buruk
|
batek
baino gehiago pentsatzen dute. Nork esan du abileziarik gabekoa dela ipuine tarako?
|
|
Marxismoaren eragina egon liteke irizpide horren atzean, baina, egia esan, marxista izan gabe ere,
|
batek
baino gehiagok onartuko luke definizio hori bere komenientziaren arabera. Aurreko tesian jarrera mentalistaren keriak genituen euskaldun izatearen mugatzaile, orain, aldiz, ekonomiaren keriak:
|
|
Langileen hitza ere hitz arrotza da gure nazioaren mintzairan eta kulturan: nazio zapaltzailearen hitza entzuten da langile zapalduen ahotsetan,
|
batek
baino gehiagok entzungor egiten badu ere egitate mingarri horren aurrean. Ez dago klase mugarik Euskal Herrian:
|
|
Historiaren arabera, Ahmed Al Mansurrek songai inperioa eta Tinbuktu konkistatu zituenean milaka gatibu ekarri zituen basamortuaz honantz, eta islama hartu bazuten ere, ohitura animisten kutsua duten erritu sinkretikoei eutsi zieten, Ameriketan kristautasunarekin jazo zen legez. Ozeanoaz bestaldeko beltzen kulturarekin lotu ditu
|
batek
baino gehiagok gnawen ohiturak eta musika, vuduarekin eta jazzarekin adibidez. Beltz esan gura ei du gnawa inguruko bereberren hizkuntzan, hortik Iparraldeko herriek darabilten Ginea berba ere.
|
|
Horiek lurrikarek sortzen dituzte eta lehorrera iristean egiten dira handi, itsas hondoa ukitzen dutenean. Arrantzale
|
batek
baino gehiagok esan izan dit ontzi azpitik pasa izan zaizkiola tsunamiak, eta konturatu ere ez direla egin. Ur handietan bazabiltza, ez direla batere arriskutsuak.
|
2009
|
|
Bada, honezkero zuetako
|
batek
baino gehiagok pentsatuko zuen demaseko putada dela neurea bezalako familia izatea. Aitarik gabe.
|
|
Huraxe zuten euren ondare bakarra; errentan bizi ziren. Somorrostro aipatu zidan
|
batek
baino gehiagok.
|
|
E, 56 zenb.); baina mundua betetzen duten mila gauzen aurrean fraidea, lur gorrian belauniko? egotea (E, 221 zenb.), komentuko lagun
|
batek
baino gehiagok aurkituko zuen mundutarregia eta ez oso, arrazoizkoa?. Elorri ko Gandiagak argiarekin, paisaiarekin, koloreekin bat egiten du, horiekin batera lurragaz.
|
|
Poesia jasotzeko ahaleginotan, bertsogintzan eta herri poesian beti aurkitzen diren neurri (bulgare) etatik ihesi,
|
batek
baino gehiagok entseatu ditu, lehenago ere, erritmo?, zailago?, berriak, nolabait eleganteago edo landuagoak antza.
|
|
Hemen zeudek bularreko angina jasatea lortu ez zutenak. Orduko hartan, ordea,
|
batek
baino gehiagok eskua markapasora eraman behar izan zuen, ustekabeak larrituta. Gizon gazte baten gorpua zetzan mendeek zuritutako hezurren artean.
|
|
Baina, amak hitz egiten zien bitartean, Domingok eta Maria Bibianak berdin segitu zuten, Adaren eskuetako mina gozatu nahian, putz eta putz; eta amak atzera egin behar zuen, baina Domingoren eta Maria Bibianaren gehiegizko keinuek, amak ikusi baitzuen, ongi ikusi ere, nola seme alabek egindako putzaldietan listukada
|
batek
baino gehiagok egin zien ihes, perdigoi zuriak iduri, bere onetik atera zuten, eta, orduan, are amorru handiagoaz esan zuen:
|
|
Eta ikusi zutenek lezio bikaina aterako zitean, beren arimak salbabidean jartzeko: beste munduan
|
batek
baino gehiagok eskertuko dik, hago seguru.
|
|
boxeoa, lutxalibrea, eskuz harrika, tiragomaz? Mutil
|
batek
baino gehiagok galdu izan zuen begia borroka haietan, baina, ohorea eta harrotasuna jokoan zeudenean, ez zegoen begirik balizko bertute haien parean jar zitekeenik, antza; Lepantoko bataila itsasoan izan zen arren, halaxe deitzen zioten zelaiari; izen egokiagoak izan zitezkeen Waterloo edo Austerlitz, edo, hain urrutira gabe, Orreaga edo Oriamendi, baina jende guztiak Lepanto deitzen zion, Lepant... esan nahi baita zortzi mutilak ere bildu zirela, halako batean, Lepantora, arratsaldeko seiak aldean, orbetarren eta zetatarren arteko konponezina konpontzeko prest; aurre erabaki bat hartua zekarten, haatik, orduko:
|
|
7 Reginarena, haatik, ez zen garai hartako kasu bakarra, bistan da; are gehiago: gaur egun ere hamaika eta hamaika kasu aurki daitezke, antz antzekoak, Opuseko katoliko sutsu bezain itsu
|
batek
baino gehiagok Erroma entzun orduko usainduko baititu ausaz, ziurki, paradisuko arrosak, musulman batek Meka entzun orduko, Jean Marie Le Penek La France entzun orduko, euskal abertzale batek Euzkadi ala Euskal Herria, edo rockero batek Elvis Prestley.
|
|
Behin batean, baina, ederki igaro zuen marra; bazegoen Felipe Gastaminza izeneko mutil bat, azentu itxia zuena eta gelako azkena, gelako ikaskide euskaldun batek. Astaminza? ezizena jarri, eta halaxe deitzen zion
|
batek
baino gehiagok?, zeinari natur zientzietako fraideak galdetu baitzion:
|
|
da ezen han bilduak zeudenetatik
|
batek
baino gehiagok izango zuela galderaren bat; are gehiago: guztiek izango zuten buruan galderen galdera hura, agerian nahiz ezkutuan:
|
|
lehena zen orbetarrek, iritzi publikoari begira, beren marka eta seinalea zutela, berezia bezain nabarmena? itzalean egoten saiatu arren probintziako enpresaririk ahaltsuenetakoa baitzen Nazario, eskuin muturreko jarrerekin lotua; argazki bat ere gordetzen zuten hiritarrek, gainera, azken bolada hartan hartua eta hiriko egunkari
|
batek
baino gehiagok argitaratua, zeinean Teofilo Maria eta integristen hautagaia besarkada estu batean josita azaltzen baitziren, aurreko hauteskundeetan; esan nahi baita jende hura, orbetarrak, bereziki arriskutsua zela komunisten ikuspegitik, eta halako jendea neutralizatzea eta giltzapetuta edukitzea bete beharreko lehen araua zela, gerrari buruzko edozein eskuliburutan irakur zitekeenez; bigarren arrazoia, berriz, zera zen, komunistek noiznahi erabil zezaketela beren alde operazio hura, nola bahisari bat eskatzeko, hala balizko preso truke bati ekiteko, gerra luzea izan baitzitekeen eta gerra luze batean ugariak izan baitzitezkeen gorabeherak; zeudèn puntuan egonda, beraz, altxor bat zuten komunistek, eta hargatik hartu zuten, beharbada, gau hartan bertan, altxorra leku seguruan ezkutatzeko erabakia, Nazario eta Teofilo Maria toki gordeago batera eramaten zituztela, haien automobila Regina eneko sarrera nagusiaren parean utzita gero, kaleko burdinesiaren ondoan; eta, handik aurrera, badirudi komunistek bala bala zabaldu zutela berri pare bat hara eta hona:
|
|
Eta hau ez da heresia. Hau santu
|
batek
baino gehiagok defendatu izan du: Donibane Gurutzekoak, adibidez.
|
|
–Apez frankok baino gehiago dakizu honezkero. Are apezpikuren
|
batek
baino gehiago ere.
|
|
Eta ikusi zutenek lezio bikaina aterako zitean, beren arimak salbabidean jartzeko: beste munduan
|
batek
baino gehiagok eskertuko dik, hago seguru.
|
|
Eta hau ez da heresia. Hau santu
|
batek
baino gehiagok defendatu izan du: Donibane Gurutzekoak, adibidez.
|
|
Nikolairen lekuz kanpoko ekintza ezkutatzeko edo askatu zituzten berehala bahituak; eta pentsatzekoa da Nazario eta Teofilo Mariarekin ere berdintsu jokatuko zutela, neurri haren aurkako bi arrazoi ikusi izan ez balituzte: lehena zen orbetarrek, iritzi publikoari begira, beren marka eta seinalea zutela, berezia bezain nabarmena... itzalean egoten saiatu arren probintziako enpresaririk ahaltsuenetakoa baitzen Nazario, eskuin muturreko jarrerekin lotua; argazki bat ere gordetzen zuten hiritarrek, gainera, azken bolada hartan hartua eta hiriko egunkari
|
batek
baino gehiagok argitaratua, zeinean Teofilo Maria eta integristen hautagaia besarkada estu batean josita azaltzen baitziren, aurreko hauteskundeetan; esan nahi baita jende hura –orbetarrak– bereziki arriskutsua zela komunisten ikuspegitik, eta halako jendea neutralizatzea eta giltzapetuta edukitzea bete beharreko lehen araua zela, gerrari buruzko edozein eskuliburutan irakur zitekeenez;... ezetz, beraiek ez zutela zerikusirik bahiketa balizko harekin –balizkoa baino gehiago ere bai, kontu hartan guztian gauza garbi bakarra baitzegoen:
|
|
da ezen han bilduak zeudenetatik
|
batek
baino gehiagok izango zuela galderaren bat; are gehiago: guztiek izango zuten buruan galderen galdera hura, agerian nahiz ezkutuan:
|
|
boxeoa, lutxalibrea, eskuz harrika, tiragomaz... Mutil
|
batek
baino gehiagok galdu izan zuen begia borroka haietan, baina, ohorea eta harrotasuna jokoan zeudenean, ez zegoen begirik balizko bertute haien parean jar zitekeenik, antza; Lepantoko bataila itsasoan izan zen arren, halaxe deitzen zioten zelaiari; izen egokiagoak izan zitezkeen Waterloo edo Austerlitz, edo, hain urrutira gabe, Orreaga edo Oriamendi, baina jende guztiak Lepanto deitzen zion, Lepant... esan nahi baita zortzi mutilak ere bildu zirela, halako batean, Lepantora, arratsaldeko seiak aldean, orbetarren eta zetatarren arteko konponezina konpontzeko prest; aurre erabaki bat hartua zekarten, haatik, orduko:
|
|
Baina, amak hitz egiten zien bitartean, Domingok eta Maria Bibianak berdin segitu zuten, Adaren eskuetako mina gozatu nahian, putz eta putz; eta amak atzera egin behar zuen, baina Domingoren eta Maria Bibianaren gehiegizko keinuek –amak ikusi baitzuen, ongi ikusi ere, nola seme alabek egindako putzaldietan listukada
|
batek
baino gehiagok egin zien ihes, perdigoi zuriak iduri– bere onetik atera zuten, eta, orduan, are amorru handiagoaz esan zuen:
|
|
7 Reginarena, haatik, ez zen garai hartako kasu bakarra, bistan da; are gehiago: gaur egun ere hamaika eta hamaika kasu aurki daitezke, antz antzekoak, Opuseko katoliko sutsu bezain itsu
|
batek
baino gehiagok Erroma entzun orduko usainduko baititu ausaz –ziurki– paradisuko arrosak, musulman batek Meka entzun orduko, Jean Marie Le Penek La France entzun orduko, euskal abertzale batek Euzkadi ala Euskal Herria, edo rockero batek Elvis Prestley.
|
2010
|
|
Txorakeria bat iruditu zitzaidan, baina halako gauzak esaten zituzten Alemania Handiaren kontzeptuarekin itsututa zeuden alemanek. Zergatik behar zuen aleman batek frantses
|
batek
baino gehiago, edo frantses batek aleman batek baino gehiago, zauriek eta minezko minek guztiak berdintzen zituztenean, heriotzak zer esanik ez. Zer axola zitzaidan niri, izan ere, zoritxarrak bere mende eduki ninduèn gerra egun luze amaiezinetan, nire bandera gorri hori beltza izatea edo beste kolore batekoa?
|
|
Txorakeria bat iruditu zitzaidan, baina halako gauzak esaten zituzten Alemania Handiaren kontzeptuarekin itsututa zeuden alemanek. Zergatik behar zuen aleman batek frantses batek baino gehiago, edo frantses batek aleman
|
batek
baino gehiago, zauriek eta minezko minek guztiak berdintzen zituztenean, heriotzak zer esanik ez. Zer axola zitzaidan niri, izan ere, zoritxarrak bere mende eduki ninduèn gerra egun luze amaiezinetan, nire bandera gorri hori beltza izatea edo beste kolore batekoa?
|
|
esango nuke orain, zuk muturra okertuko badidazu ere, Damaso?, debeku marra igaro gabe, Novalisen eta maitasun neurrigabearen lore urdina gogoan, neurriaren zentzu gutxieneko bat gidari, artean Novalis ezagutzen ez nuen arren; halaxe esan dut, eta halaxe gogoratzen ditut gauza haiek; eta ez ditut, ez, neure, merituak? aipatzearren kontatzen, zin degizut, tontotzat ere hartuko ninduke
|
batek
baino gehiagok, seguru baietz, Helenarekin era lohi eta basatiago batean ez jokatzeagatik?, hitz hori ere aspaldi sartu bainuen, zer da, bada, merituak egitea, guztia edo ia guztia emana datorkigunean!, hitz handi hutsalen zerrenda partikularrean.
|
|
Azkenean, uste baino gutxiago izan zen; nik behintzat ez nuen inoren altxatzerik ez hegaldirik ikusi, bertaratutako
|
batek
baino gehiagok bestela baieztatu zidan arren, doña Gertrudis maistraren senarra ere tartean, honela esan ziguna: –Nik ere ikusi dut, istant batean izan bada ere, ikusi ez ikusi, lurretik metro erdira edo??; giroa, hori bai?
|
|
hondarrean beste denbora bat hartu badut ere, testua txukuntzeko, baita pasarte bat edo beste berridazteko ere, nahiz eta ez nagoen hain seguru? Izan ere, azken bolada honetan ezusteko
|
batek
baino gehiagok hainbat gauzaren inguruko ikuspuntua aldatu dit, eta duda hori da: pasarteak nituèn bezala utzi, garai bateko ikuspuntua errespetatuz, edo ikuspuntu berrira egokitu, bere mementoan erabakiko dut?
|
|
Prentsaurreko haren ondorioz sortutako informazioaren jarraipen zabal eta loriatsua eman zuten komunikabideek hurrengo egunetan. Baina ekainaren 8ko eguerdi hartan bertan,
|
batek
baino gehiagok ez zuen dena horren garbi ikusten. Gilen taldean hasieratik egondako hiru arkeologoak susmoak hartuta zeuden, zeramika puska horiek lurretik atera zirenean haiek aztarnategian lanean ari zirelako, eta ez zutelako inoiz grafito edo marrazki edo idazkun bakar bat ere antzeman.
|
|
XX. mendearen hasieran, eta beste faraoi zenbaiten hilobietan egindako aurkikuntzei esker, erreginaren izena ezagun ezin zen. Hori guztia ezagun samarra zen,
|
batek
baino gehiagok aipatu zuelako. Arazoa zen orain grafia irakur zitekeela, argazkia bera lehen aldiz orduan erakutsi zelako:
|
|
Azkenean, uste baino gutxiago izan zen; nik behintzat ez nuen inoren altxatzerik ez hegaldirik ikusi, bertaratutako
|
batek
baino gehiagok bestela baieztatu zidan arren, doña Gertrudis maistraren senarra ere tartean, honela esan ziguna: " Nik ere ikusi dut, istant batean izan bada ere, ikusi ez ikusi, lurretik metro erdira edo..."; giroa —hori bai— izugarria zen, inoiz baino beroagoa... eta are gehiago berotu zen, bidente nazionalistak, arotza ere bazenak, hil hartan bertan gurutze handi bat ipini zuenean; neuregatik baino gehiago, zuregatik desiratzen nuen Ama Birjinaren ohiz kanpoko adierazpenen bat, Damaso, ea seinaleren batek bihotzean ukitu eta bihotz berritzen zintuen, baina alferrik; aldiz, aurkako adierazpenak eta seinaleak iritsi zitzaizkizun, handik egun pare batera zuk zeuk jakinarazi zenidanez, Bibiren bitartez...
|
|
Ez pentsa idazki hau jardun jarraituan idatzi dizudanik, aste batzuetako beta hartuta, prozesua luzeagoa —bospasei urtekoa, hortxe hortxe— eta etenkakoa izan da-eta... hondarrean beste denbora bat hartu badut ere, testua txukuntzeko, baita pasarte bat edo beste berridazteko ere, nahiz eta ez nagoen hain seguru... Izan ere, azken bolada honetan ezusteko
|
batek
baino gehiagok hainbat gauzaren inguruko ikuspuntua aldatu dit, eta duda hori da: pasarteak nituèn bezala utzi, garai bateko ikuspuntua errespetatuz, edo ikuspuntu berrira egokitu, bere mementoan erabakiko dut...
|
|
Hurrengo hitzorduan barkamena eskatu zidan, jakina, eta nik ere barkamena eskatu, eta horrela egon ginen biok irribarretsu, eskuak eskuetan lotu genituen arte; edo" lotu zitzaizkigula" esan behar ote dut?, zeren eskuak bai baitzekien ordurako beste eskurako bidea, eta zeren eskuak eskua aurkitu bezain laster mugagabetu baitzitzaizkigun gorputz arimen mugak, barkamenak gure aldeak eta bestelakotasunak limatu balitu bezala eta harrokeriaren ertzak jan, nitasun bat beste nitasun batean urtuz eta bi gorputz zeudèn tokian bakarra osatuz...; bai, egia da egoera haietan haragiaren bultzada nabaritzen nuela neure baitan, beti aurrerago bultzatzen ninduena, nengoèn puntutik haratago, baina egia da, halaber —denboraren aterpe hartan aroma hura aditzen nuelako, Bécquerren poemen esentzia desdenborazkoarekin lotuta egon zitekeena eta nortasunaren alde ekintzailea geldiarazten zidana; edo susmoa nuelako apaizen ahotik mila bider entzuna egia izan zitekeela: ...nuke orain, zuk muturra okertuko badidazu ere, Damaso—, debeku marra igaro gabe, Novalisen eta maitasun neurrigabearen lore urdina gogoan, neurriaren zentzu gutxieneko bat gidari, artean Novalis ezagutzen ez nuen arren; halaxe esan dut, eta halaxe gogoratzen ditut gauza haiek; eta ez ditut, ez, neure" merituak" aipatzearren kontatzen, zin degizut —tontotzat ere hartuko ninduke
|
batek
baino gehiagok, seguru baietz, Helenarekin era lohi eta basatiago batean ez jokatzeagatik—, hitz hori ere aspaldi sartu bainuen —zer da, bada, merituak egitea, guztia edo ia guztia emana datorkigunean! — hitz handi hutsalen zerrenda partikularrean.
|
|
Txorakeria bat iruditu zitzaidan, baina halako gauzak esaten zituzten Alemania Handiaren kontzeptuarekin itsututa zeuden alemanek. Zergatik behar zuen aleman batek frantses
|
batek
baino gehiago, edo frantses batek aleman batek baino gehiago, zauriek eta minezko minek guztiak berdintzen zituztenean, heriotzak zer esanik ez. Zer axola zitzaidan niri, izan ere, zoritxarrak bere mende eduki ninduèn gerra egun luze amaiezinetan, nire bandera gorri hori beltza izatea edo beste kolore batekoa?
|
|
Txorakeria bat iruditu zitzaidan, baina halako gauzak esaten zituzten Alemania Handiaren kontzeptuarekin itsututa zeuden alemanek. Zergatik behar zuen aleman batek frantses batek baino gehiago, edo frantses batek aleman
|
batek
baino gehiago, zauriek eta minezko minek guztiak berdintzen zituztenean, heriotzak zer esanik ez. Zer axola zitzaidan niri, izan ere, zoritxarrak bere mende eduki ninduèn gerra egun luze amaiezinetan, nire bandera gorri hori beltza izatea edo beste kolore batekoa?
|
2011
|
|
ezetz erran ziola, zeren, deus izatekotan, Toledoko artzapezpikua izanen baitzen egunen batean eta ez akolito ezdeus bat. Lagun
|
batek
baino gehiagok muturra okertu zuen Leonek asmatua entzutean, baina inork ez zion bertze galderarik egin, Toledoko artzapezpikuarena edonor isilarazteko modukoa baitzen, itxura batean?
|
|
Batzuk, gainera, arin arin jaisten ziren, eta hura ere ez zen nolanahiko ikuskaria, mandoen arnasotsen eta gurdien kirrinken artean: Benhur eta Mesala ikusi nahi lituzke urgaindar
|
batek
baino gehiagok, beren koadrigetan, malda hartan beheiti?!
|
|
Niretzat garrantzitsua izanik ere, ez zen gertakari hori luzapena eskatzeko erabili nuen arrazoi nagusia, idazle gisa bidea egiten hasteko antolatu nahi nuen bizimodu berria baizik. Dante Allighierik Beatrice hil eta berehala ez zuela beste emakumerik maitatuko erabaki zuen, eta maite hilaren omenez idatzi zuen Vita nuova. Geroztik idazle
|
batek
baino gehiagok erabili dute izenburu hori bizimodu aldaketa iragartzeko.
|
|
Ihesaren sekretua du bozak, esateko modua sekretua da eta, orain, pertsona
|
batek
baino gehiagok dakielarik, hargatik, are eta sekretuagoa da.
|
|
Hala ere,, herri zinema? etiketa jarri izan dio
|
batek
baino gehiagok, giro hori hautatzen duela argudiatuta. Olletakoak dio berdin zaiola zein etiketa jartzen dioten, berak ez duela herriaren eta mundu urbanoaren artean bereizketarik egiten, batez ere egungoa bezalako mundu informatu eta globalizatuan.
|
|
–Hizkuntz identitatea?,
|
batek
baino gehiagok begitan hartua daukan adigaia da: –Hizkuntza bat partekatzeak dakarren, identitate linguistikoa?, hainbatek eta hainbatek gaitzetsia, exorzitatu behar den deabrua da, horretarako eraginkorrak diren berariazko erritualak gauzatuta?.
|
|
Klaus Zimmermann-ek zorrozki ikertua daukan gisan, kultura identitatearen galera ondorioek, nortasun pertsonalaren zutabe diren neurrian, zauri larriak eragiten dituzte gure nortasun sistemaren osaeran. Bateko kultur zapalkuntza dela, besteko eskolatze traumak direla, eta, oro har, halako asimilazioaren ondorio aztoragarriak direla, kultur identitatearen andeatzea gertatzen da hiztun akituaren nortasun erasanean. Ulertzekoa denez, larderiazko baldintza soziolinguistiko horien pean, kikildutako hiztun
|
batek
baino gehiagok ihes egingo du bere berezko izaera linguistiko eta bizieratik.
|
|
Ohartarazi zaigunez, herri indigenak eta estaturik gabeko nazioak ez dira berez estatus sozial bereko fenomenoak. Haatik, aldeak alde, herri indigenen artean ere
|
batek
baino gehiagok ez dio muzin egiten burujabe izateko helburu politikoari, daukan kontzientzia nazionalaren erakusgarri. Beste aldetik, berriz, estaturik gabeko nazionalitate edo nazio batek baino gehiagok ez luke gutxietsiko nolabaiteko autonomia politikoaren babesa.
|
|
Haatik, aldeak alde, herri indigenen artean ere batek baino gehiagok ez dio muzin egiten burujabe izateko helburu politikoari, daukan kontzientzia nazionalaren erakusgarri. Beste aldetik, berriz, estaturik gabeko nazionalitate edo nazio
|
batek
baino gehiagok ez luke gutxietsiko nolabaiteko autonomia politikoaren babesa. Edota, agian, sistema federalen baitako formula eta aterabideren bat.
|
|
Ulertzen? Eta gero soldata eder askoa daukak, hartuko likek
|
batek
baino gehiagok. Eta nor hi bezain jantzia herri xixtrin honetan, Karlos?
|
|
Joan zen sarjentua litxarrerien bila, eta une hartantxe iruditu zitzaidan mendeak generamatzala batzar aretoan sartuak. Sentsazio bitxi hark alditxartu egin ninduen bat batean, bortizki astindu; halaxe jabetu nintzen gizaseme guztiok (Xanti gaixoak barne) bizar sarri itsusia geneukala, eta emakumezko
|
batek
baino gehiagok, bibotea. Irribarre ttiki bat egin nuen gizaldien exagerazio harekin, beti izan dut irudimen sukartsu xamarra.
|
|
Bisitan etortzen zitzaizkionen artean,
|
batek
baino gehiagok egin zion elizara joateko gomendioa. Bera ez zen eliza batean sartu Martinekin ezkondu zen egunetik.
|
|
Spray baineran garbitu zuten bezperan eta, erraza izan ez zen arren, distiratsu zihoan. Belarriak erne sartu zen eraikuntzan, eta erneago zeuden eurekin gurutzatzen zirenak; ez denek, baina
|
batek
baino gehiagok gaizki begiratzen zien.
|
|
Atzealdean gelditu ziren, eta
|
batek
baino gehiagok burua laztandu zion Sprayri. Luis Ortiz, Barakaldon denda txiki bat zuen gizona izan zen zakurrarekin ezeroso agertu zirenetako bat.
|
|
Etxeratu baino lehen mundu guztiak ezagutzen zuen istorio osoa eta horrek esan nahi zuen inork ez zuela uste erruduna zela, ez behintzat besteak baino gehiago. Poliziek ere horrela ikusi zuten, bere armak paperak zeuzkan, denek zekiten asko estutu zutela,
|
batek
baino gehiagok, ez Martinek bakarrik, eta luzaroan gainera; ziurrenik, herri guztiak estutu zuen neurri batean edo bestean, eta gehienei errukia sortzen zien. Etxera joan zen eta ez zen oihurik, barre gaiztorik, begirada maltzurrik edo pintadarik egon.
|
|
Horrela adierazi zioten poliziari taberna horren ingurutik ibili ohi ziren batzuek. Argazkia mugitu zuten eta, inork ezer zehatzik esan ez zuen arren, ez zuten Simonekin harremanetan ibili zirenen izenik lortu?, haren aurpegia ezagutu zuen
|
batek
baino gehiagok. Tuercas berriro polizia etxera eraman zuten; oraingoan ez zuen ezer galdetu:
|
2012
|
|
Kalean ere, ez zuen harreman handirik lagunak izandakoekin. Adinean aurrera joatean, ikaskide zenbait ezkondu egin ziren eta
|
batek
baino gehiagok seme alabarik ere bazuen.
|
|
Restoparen kanpoan, plastikozko hozkailuak ireki zituzten, bazkaltzen hasteko. Ribera del Dueroko ardoa erosi zuen
|
batek
baino gehiagok. Beste batzuek, ordea, nahiago zuten etxetik eramandakoa edan.
|
|
Begira, Martina, guk badugu susmorik hemen egon behar ez zuen emakume
|
batek
baino gehiagok urteak igaro zituztela itxita. Orain damutu da, esaldia ia amaitua duenean.
|
|
Sua da bere ezaugarrietako bat, eta sutatik bertatik jaiotzen ote den ere susmatzen dute
|
batek
baino gehiagok.
|
|
Hamargarren egunean pentsatu zen komenigarria izango zela hasieran proposaturiko kopurua bikoiztea; eta, azkenean, aurkikuntzarik batere erdietsi gabe igaro baitzen bigarren astea ere, eta kontuan izanik kaleko istilu larri samarretan gauzatzen hasi zela paristarrek poliziaren kontra beti izaten duten iritzi txar hori, bere gain hartu zuen Prefektuak hogei mila liberaren eskaintza egitea, hiltzailearen salaketa? lortzeko, edo, frogatzen bazen pertsona
|
batek
baino gehiagok izan zuela hartan zerikusia,, edozein hiltzaileren salaketa, lortzeko.
|
|
Biktimak guztiz pasiboa izan behar zuen, erabat haien borondatearen mendeko. Hori dela-eta, gogoan izan pertsona bakar
|
batek
baino gehiagok egindako eraso baten gertalekua izatearen kontra erabiltzen baldin badira, kasu horretan bakarrik direla erabilgarriak arboladia krimenaren gertalekua izatearen kontrako argudio gehienak. Erasotzaile bakarra bazen pentsa genezake, eta kasu horretan besterik ez, hain izan zela borrokaldi gogorra eta luzea, non ageriko, erakusgarri?
|
|
Mihi gaiztoa dauka: haren epigramen eraginez onkote
|
batek
baino gehiagok ergel hutsaren fama irabazi du; behin, lehiakideek, bainuetxeko mediku bekaiztiek alegia, bere gaixoen karikaturak pintatzen zituelako surmurra zabaldu zuten; gaixoak sutan jarri ziren, eta ia denek berarengana joateari utzi zioten. Lagunak, hau da, Kaukason zerbitzuan ziren jende benetan zintzo guztiak, alferrik saiatu ziren haren omen galdua lehengoratzen.
|
|
Eta, gainera, zuhurtasuna ez da inoiz kalterako izaten: nik zaldi ederra nuen, eta kabardiar
|
batek
baino gehiagok begirada samurrak botatzen zizkion, esanez: –Iakxi tkhe, txek iakxi!?
|
2013
|
|
Aipatu dugunez, ez zen telebistako kamerarik Tomislaven heriotza grabatzen, baina Zagrebeko katedral zoragarria bisitatzen ari ziren turista
|
batek
baino gehiagok atera zion argazkia. Pena zen haietako inork egunkarietara argazkirik bidali ez izana.
|
|
Forentsearen ustetan, guztiz ezinezkoa zen inork bere buruari halako triskantza eragitea. Eta forentsearen ustetan, pertsona
|
batek
baino gehiagok hartu zuen parte eraso mortalean, gorpuan hainbat makila ezberdinen markak nabari zirelako.
|
|
Raissarena ez zen amets original bat. Kanpotik begiratuta, berriz, amets tipiko topikotzat ere joko luke
|
batek
baino gehiagok. Baina haiek. Raissa eta Abdel Haqq?
|
|
–Zelan esango dio Pankraxik ezetz hi lako pago lerden zuzen bati? Zelan esango dik ezetz, begi berde horiek badituk, emakume
|
batek
baino gehiagok beretzat nahiko lituzkeenak. Zelan esango dik ezetz, Garateko Ama Birjinari goizean goiz kandela bat piztu badiot??.
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak, kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa?, baina egia da, halaber, sexu ikastaro hura ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: . Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon
|
batek
baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire beste zer horren truke??.
|
|
La Force Henrikeren bigarrenetariko bat izan zen egiazki. Épernongo dukea, berriz, Frantziako eta Nafarroako erregeren hilketaren susmagarri nagusi egiten du historialari
|
batek
baino gehiagok. Hainbatek Espainiaren esku luzea ikusi du konspirazioaren erdian, Parisko enbaxadore Iñigo de Cárdenasen bitartez.
|
|
Harrotasuna eta aurrejuzguak. Pride and Prejudice izenburua, dirudienez, Fanny Burneyren Cecilia ren amaieratik aterea da, eta
|
batek
baino gehiagok adierazi du Austenek obra horretatik hartu zuela bere nobela honetako gaietako bat, hots, norberaren gogoaren eta familia harrotasunaren arteko borrokarena. Austenek hainbat motibo eta gai hartu zituen bere garaiko modako nobeletatik, baina lehenbailehen argitu behar da osagai horiei ematen dien trataera berri eta dinamikoan datzala haren merezimendu handienetako bat.
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak –kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa–, baina egia da, halaber, sexu ikastaro hura ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: " Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon
|
batek
baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire beste zer horren truke...".
|
|
" Zelan esango dio Pankraxik ezetz hi lako pago lerden zuzen bati? Zelan esango dik ezetz, begi berde horiek badituk, emakume
|
batek
baino gehiagok beretzat nahiko lituzkeenak. Zelan esango dik ezetz, Garateko Ama Birjinari goizean goiz kandela bat piztu badiot?".
|
|
Raissarena ez zen amets original bat. Kanpotik begiratuta, berriz, amets tipiko topikotzat ere joko luke
|
batek
baino gehiagok. Baina haiek –Raissa eta Abdel Haqq– ohiko errealitate astunarekin zerikusirik ez zuèn bertze mundu batean zeuden, hodeien mendeago lurraren mende baino, maiteminak jota... maiteminak harri filosofalaren ezaugarriak balitu bezala, zeinak hitzik merkeenak ere urrezko harribitxi bihurtzen baitzituen.
|
2014
|
|
txikitan literaturarekiko zaletasuna garatu zutela eritasun larriren batek ohera lotu eta irakurri eta irakurri aritu zirelako, luze, sendatu arte. Orduz geroztik,
|
batek
baino gehiagok kontatzen duen bezala, letraz gaixotu ziren,, letrazauritu, bihurtu ziren.
|
|
Urte horretan bertan hasi zen «gizartean ezagun egiten»; hau da, aitak, temati, hamaika dantzaldi modernotara eramaten zuen. Roger Buttonek berrogeita hamar urte zituen, eta hura eta semea gero eta hobeki moldatzen ziren; Benjaminek ilea tindatzeari utzi zionetik (oraindik ere grisaxka zuen) adinkideak ziruditen, eta anaiak zirela ere pentsatuko zuen
|
batek
baino gehiagok.
|
|
Agian norbaitek anaia putakume bat zela esatea bilatzen nuen, horrela nire mina, nire ezinegona, bere burua hormaren kontra joaz baretzeko. Seguru nengoen
|
batek
baino gehiagok pentsatzen zuela hori anaiaz, baina niri ez zidan horrelakorik inork esan.
|
|
1478 Alemantasuna eta germaniartasuna hainbeste erreklamatzen zituenez, arerio
|
batek
baino gehiagok aurpegiratu dio Treitschkeri bere jatorri eta deitura eslabiarra (ik. BOEHLICH, W., aip. lib., 22, 53, 162).
|
|
Anarkista ote zen galdetu izan du
|
batek
baino gehiagok Nemo kapitainaren bandera beltzari begira.
|