|
2001
|
|
|
Garai
|
batean
baso izan ziren eta artzantzaren garapenaren poderioz piskanaka belaze eta larre bilakatu dira gure mendietako sail asko. Harria ugaria eta eskulana merkea zen tokietan harresiz mugatzen ziren larreak.
|
|
2002
|
|
|
Kipulak juliana eran garbitu eta moztu (zerrenda meheak). Lapiko
|
batean
baso erdi olio berotu eta, ondoren, tipula xehatua bota. Utzi erregosi su ertainean 15 minutuz, saiatu ez erretzen eta horizta geratzen.
|
|
2008
|
|
|
Sarawak Energy Berhad en aurkezpena, Txinako web orri batean agertu zena, ezabatu egin da. Ehiztari biltzaile nomadak dira.’ Horietako asko sedentario bihurtu dira berriki, baina neurri handi
|
batean
basoaren mende jarraitzen dute bizitzeko. Gaur egun, 300 bat lagunek bizitza nomada dute.
|
|
2009
|
|
|
Norberaren etxerainoko bidea eskuz eta pikatxoiarekin egin izan du hainbatek. Hasiera
|
batean
basoetako harriak eta gerora galipota botata. Billelabasotik ibarrerako bidea, ostera, inguruko auzokoek egin zuten auzolanean.
|
|
|
Haien ustez, basoak biomasa sortzeko kudeatu ditugu. Garai
|
batean
basoa ikatza egiteko zenbait zuhaitz motarekin diseinatzen zen legez, etorkizuneko erronka da biomasa sortzeko zer baso klase behar dugun eta hori nola kudeatuko dugun aztertzea. Bestelako belardi eta zelaiak ondare gisa mantendu nahi baditugu, ordaindu egin dugu, ezin baitira lurralde zabal eta ederrak mantendu estetikoki ederrak direlako soilik.
|
|
|
Erdi Aroan, ontziolen gorakada itzelaren ondorioz, egurra ustiatzeko erabili ziren baso autoktonoak, eta baita ongarritarako orbela eta gizaki zein animalien elikadurarako ezkurrak eta gaztainak lortzeko ere. Hasiera
|
batean
basoaren jatorrizko egiturari bere hartan eutsi bazitzaion ere, poliki poliki, gizakiak bere erara moldatu zituen zuhaiztiak, eta horrek basoen homogeneizazioa eta txirotzea eragin zituen. XX. mendean, gainera, baso autoktonoak baztertu egin dira kanpotik ekarritako intsinis pinuaren (Pinus radiata) eta eukaliptoaren (Eucaliptus globulus) mesedetan, batez ere.
|
|
2010
|
|
|
Bittorrek sagastiaren puska handia galdu du. Anaiak, garai
|
batean
basoa zen terrenoa.
|
|
2011
|
|
|
Etxola pasa ondoren, iturria dugu parez pare. Hemendik eta helmugara bitarteko bidea hein handi
|
batean
basoan barrena egingo dugu. Bide zoragarria, batez ere uda partean, laiotza baita zinez.
|
|
2012
|
|
|
Nire gaztelura itzuli eta handik bizpahiru egunera, bururatu zitzaidan, Ostiral bere jateko modu ikaragarritik eta gizajale sabelaren aho gozotik urrunarazteko, beste haragi mota bat eman behar niola dastatzeko, eta horrela goiz
|
batean
basora eraman nuen. Nire ahuntz taldeko ahuntz bat hil, etxera eraman eta prestatzeko asmoa nuen, baina bidean ahuntz eme bat ikusi nuen itzalean etzanda, bi antxume alboan zituela.
|
|
|
Horregatik nahi izaten ditugu gure herrietako kaleak argiztatuta eta kexatu egiten gara gutxiagotzen bada. Garai
|
batean
baso ilunetik atera zitezkeen piztitzarrek sortarazten ziguten beldurra; orain gaizkileek eta antzekoek. Beldur atabikoa, dudarik gabe.
|
|
2015
|
|
|
hasiera
|
batean
basokoak ginelako.
|
|
2016
|
|
|
Eta galderarik ez denean, da sententzia, zuzen zuzenean urdailera doana: salatzailea" hautestontzien demokrazia/ beirazko kutxa bezain hauskorra da", ekologista" orain baskoak garela/ hasiera
|
batean
basokoak ginelako", herrijasotzailea" Eraikuntza nazionala: Guggenheim museoa", beti gure miseriak agerian uzten dituena" 21 dira/ 1987an Bartzelonako hipermerkatuan/ jarritako bonba batek asasinatuak,/ zu eta ni bezalako 21 lagun hil".
|
|
|
Hagin eme bat baino gehiago ezagutzen baduzu, denen fruituak bildu. Eskukada
|
batean
baso oso bat hartzeko gai zara. Baso bat zure esku.
|
|
|
Irudia: Edward a Udazkeneko larunbat edo igande
|
batean
basoan ibilitako txikienekin topo egitea oso atsegina izango da, eta kolore handiko paleta bat izango da paisaian. Urrian eta azaroan, hostoek tonu iradokitzaileak hartzen dituzte, horitik gorrira, okre eta lurretatik igaroz.
|
|
2017
|
|
|
Soldadua, mosketoia eskuetan eukala," Ai ama! Ai ama!" hasi zan eta bat
|
batean
basorantz alde egin eban. Ni amaren bila nenbilen, baina ez zan inon agiri.
|
|
2018
|
|
|
arina izatea eta lantzen erraza, biguina alegia. Eskalapoingileak garai
|
batean
basoan bertan, zuhaitza bota eta bertan egiten omen zuten lehen lanketa, zura berde berde hezea eta gordina, izerditan zelarik. Gero bukatuko zituzten etxeko lantokian.
|
|
|
Eta halako
|
batean
basoan barrena, Joxemiel eta Txurruta builaka hasi ziren: Onddoak, onddoak!
|
|
2019
|
|
|
Apur batean begira gelditu zen Alizia, zer egingo ote zuen pentsatuz, bat
|
batean
basotik korrika lekaio bat irten zen (Aliziari lekaio bat zela iruditu zitzaion libreaz jantzita zihoalako; bestela eta bere aurpegia ikusita arrain bat zela pentsatuko zuen ziur aski) eta atea gogor jo zuen. Atea beste lekaio batek zabaldu zion, aurpegi biribila eta igelaren begitzarrak zituena.
|
|
|
Bost gau osoak behar izan genituen Tanzaniara heltzeko. Behin mugatik harago, herritxo txiki
|
batean
basoko automobilekin bi lagun zain genituen itsasoraino eramateko. Beste lau egun behar izan ditugu nazio handia zeharkatzeko, eta dagoeneko Madagaskarrera doan itsasontzi barruan gaude.
|
|
|
Behin
|
batean
basoa beldurgarria zen. Lamien, gauekoen eta sorginen basoa zen.
|
|
|
lor osagaiak ere sortzen ditu hainbat zalantza; izan ere, egun ezagutzen den lorbakarra, gogoan besterik ez bada ere, garai
|
batean
basoan leku aldrebesetan enborrak ateratzeko erabiltzen zen teknika da: enborrak lorreanateratzen ziren.
|
|
2020
|
|
|
Eta galderarik ez denean, da sententzia, zuzen zuzenean urdailera doana: salatzailea" hautestontzien demokrazia/ beirazko kutxa bezain hauskorra da", ekologista" orain baskoak garela/ hasiera
|
batean
basokoak ginelako", herrijasotzailea" Eraikuntza nazionala: Guggenheim museoa", beti gure miseriak agerian uzten dituena" 21 dira/ 1987an Bartzelonako hipermerkatuan/ jarritako bonba batek asasinatuak,/ zu eta ni bezalako 21 lagun hil".
|
|
2022
|
|
|
Aliantza instituzionalen adibideen artean, aipatzekoa da 2009an Ilnuen eta Lac Saint Jeaneko Biztanleen Baso Komunitateen Garapenerako Agentzia sortu izana. Irabazi asmorik gabeko erakunde horren helburua tokiko komunitateen garapen jasangarria sustatzea da, autoktonoak nahiz ez autoktonoak izan, neurri handi
|
batean
baso industriaren mende baitaude. 2009an, Lac Saint Jeaneko Montagnaisen Kontseilua Lac Saint Jeaneko Energia Komunitarioko Sozietatean sartu zen (zeinak garai hartan Domaine du Roy eta Maria Chapdelaine konderriko eskualde udalerriak barne hartzen baitzituen), eta aliantzarako beste ekintza zehatz horrek ere eragin nabarmena izan zuen lurraldearen antolamenduan eta garapenean.
|
|
2023
|
|
|
Lehengoan bulegora etorri zitzaidan emakume bat. Loreontzi
|
batean
basoko iratze bat zekarren opari, urtetan etxeko balkoian eduki duena. Izan ere, nik beti esaten dut umetan iratzeak ekartzen nituela basotik baina lurrez aldatzen nituenean hil egiten zirela.
|