|
2013
|
|
|
Artikulu honetan amatasunaren inguruko irakurketa
|
bat
proposatzen dugu, eta Lucienne Goldmannek (1964) esaten zuena baiezta genezake: literatur egituren eta jendarte egituren artean homologiak daudela.
|
|
|
Urretabizkaiak, puntu honetan esan duguna azpimarratuz, ekarpen berri bat egin dio eduki aldetik euskal literaturari, esan nahi da zahartzaroan ere pentsa daitekeela eta egitasmo bihurtu, gazteen eskuetan edo erakundeen menean utzi gabe. Zahartzaroa antolatzeaz dihardu, eta sendi formula berri
|
bat
proposatu digu: lagun zahar alargunduekin osatutako komunitate bat.
|
|
|
Baina, horren haritik, Urretabizkaiaren Hiru Mariaeleberriak ekarpen berri bat egin dio eduki aldetik euskal literaturari, memoria albo batera utzirik, zahartzaroa egitasmo bilakatu digu, hau da, zahartzaroan ere pentsa daitekeela eta egitasmo bihurtu, gazteen eskuetan edo erakundeen menean utzi gabe. Zahartzaroa antolatzeaz dihardu, eta sendi formula berri
|
bat
proposatu digu: lagun zahar alargunduekin osatutako komunitate bat.
|
|
|
Hain justu ere, feminismotik eratorritako hitza eta ingelesez gay eta lesbianak iraintzeko termino bat, eta 1990eko hamarkadan AEBn sexualki normatiboa ez den guztia izendatzeko hartua konnotazio negatiboak positibo bihurtzeko. Queer teoria erabiliz, Teresa de Lauretis ek 1991n generoari buruzko teoria
|
bat
proposatu zuen. Teoria horren arabera, identitate sexuala, genero identitatea eta joera sexuala eraikuntza sozialak dira, beraz, generoa nahiz sexua historikoak eta aldagarriak, eraikitakoak, asmatutakoak dira (Alvarez, 2014).
|
|
2015
|
|
|
Euskal mitologiaren interpretazioan ere, pertsonaiak arreta nabarmena erakarri du, batez ere XX. mendeko hermeneutikak matri (ark) alismoaren teoriarekin lotu zuenetik. Mariren inguruan emandako azalpenek, ordea, ez dute bere gaia agortzen, eta bada abagunea azalpen berriren
|
bat
proposatzeko.
|
|
|
Izan ere, euskal matriarkalismoa babestu nahi duenak Mari eta figura mitologiko femeninoak nabarmendu, eta euskal hizkuntzan emakumezko elementuak bilatzea besterik ez dauka. Beste irakurketa
|
bat
proposatzen du, ordea, emakumetasuna lurrarekin batzeak beti beheko, azpiko, kutsua mantentzen omen duelako bere esanetan: Mari airekoa da, bere eginkizun garrantzitsuenak, meteorologia eta ugalketa?
|
|
2016
|
|
|
Hark proposatzen duen historia hain justu eredu horretatik aldentzen ahalegintzen da, hurbilpen, subalterno postnazional diferentzial? (55)
|
bat
proposatuz. Zentzu horretan, Atxagaren kritika hori aski goiztiarra dela esan dezakegu, eta gaurkotasunik ez duela galdu:
|
|
2017
|
|
|
Eta haztatu aditza azpimarratu nahi dut, atzera berriz, ezen ziurtatzea beste kontu bat baita. Haztatzearekin, ikerketaren ondorio litzatekeen bilakabideren
|
bat
proposatzea adierazi nahi da; inola ere ez ziurtatu, ez behintzat kasu guztietan. Hala ere, proposamen guztiak baliagarri izan daitezkeelakoan nago, batzuetan zenbait aukera baztertzeko baino ez bada ere.
|
|
2018
|
|
|
Zentsura itzulpena ideologia loturak oinarri hartuta, bikoitza da lan honen xedea: ikerketa programa
|
bat
proposatzea eta eskura ditugun datuak sailkatzen hasteko adibide bat eskaintzea. Batetik, eremuen teoriaren araberako ikerketa programa bat aurkezten da, lehenago proposatu izan direnen osagarri, euskal ikasketetan zentsura eta itzulpena elkarrekin gurutzatzen diren esparruetako eragin sortzaileak eta ezabatzaileak agerrarazteko; izan ere, funtsezkoa da gisa horretako marko orokor bat, ikerketa esparru berriak ikusarazten dituena, Memoria Historikoa Literatura Iberiarretan ikerketa taldea (MHLI) Archivo General de la Administracion (AGA) erakundean egiten ari den hustuketa laneko datuak sailkatzeko.
|
|
|
Lan honen helburua da euskal ikasketetan zentsura eta itzulpena elkarrekin gurutzatzen diren esparruak azalaraztea eta itzulpenaren eremuko ikerlerroak bistaratzea, euskal eremuko Frankismoaren zentsura instituzionalari buruzko datuak ustiatzeko. Lehenbizi, zentsuraren eta itzulpenaren ikerketarako baliagarri zaigun ildo teoriko metodologikoari buruzko zenbait ohar egingo ditugu, eta eremuaren teorian oinarritutako ikerketa programa orokor
|
bat
proposatuko dugu, hain zuzen ere, euskal itzulpen ikasketak ardatz harturik, zentsuraren eta itzulpenaren bat egitetik sortutako zenbait ikerketa esparruren berri eman eta ildo horretan egin daitezkeen ikerketa galderak plazaratzeko. Funtsezkoa zaigu programa orokor hori MHLI ikerketa taldea AGA artxiboan (Archivo General de la Administracion) egiten ari den hustuketa lana ustiatzeko.
|
|
|
Itzulpenen kasuan, bitartekaritza ideologikoaren eredu
|
bat
proposatzen du Tymoczkok:
|
|
|
Hemen proposatzen den ikerketa eskemak, nolabait, Uribarrirena garatu nahi du: batetik, ikuspegi sistemikotik haratago, eremuen araberako ikuspegiz egindako eskema proposatu nahi da; bestetik, euskara tarteko duten itzulpenak (euskaratik edo euskarara egindakoak) kontuan hartzeko eskema
|
bat
proposatu nahi da; eta, azkenik, zentsuraren alderdi ezabatzailea ez eze, alderdi produktiboa ere kontuan hartzen duen ikerketa eskema proposatu nahi da.
|
|
|
Artikulu honetan euskal ikasketen esparruan bizi izandako zentsura instituzionalaren eta itzulpenaren arteko lotura ideologikoak agerrarazteko ikerketagaien eskema
|
bat
proposatu dugu, eremuen teoriari eta zentsuraren ikerketaren inguruko teoria garaikideei jarraikiz. Testu idatziari lotutako adibideak eman ditugu, baina, gure ustez, eskema hau aplikagarri zaie, halaber, euskal kulturako bestelako produktuei (antzerkia, irratia, ikuskizunak ditugu gogoan).
|
|
|
Hala ere, begiratzen dituzunean hor dauden irakurketak, zeren lectorado hori bitarte horretan bizirik mantendu baita, ez dute kasik lanik egiten eta txostenak sinple sinpleak dira: visto buenoa eman eta aurrera edo, noizean behin, kasu berezietan, zigorren
|
bat
proposatu, baina ez dute kasik edukirik txosten hauek, baina, berriz diot, mantendu egiten da 1983ra arte. Horregatik, doktoretza tesian ordura arteko informazioa biltzen da.
|
|
2019
|
|
|
Benvenistek 1935ean erro teoria berri
|
bat
proposatu zuen proto indoeuroperarako. Teoria horren arabera, (aditz eta izen) erroa monosilabiko eta triliteroa da, CeC egiturakoa:
|
|
2020
|
|
|
Prosodia ere kontuan hartzen da, ordea. Euskararen prosodia edo, hobeto esanda, euskararen prosodiak aintzat hartzen dira eta, horiek errespetatze aldera, ez da azentu eredu
|
bat
proposatzen (Oñederra 1998: 449).
|
|
|
Era horretan, egoera linguistikoari dagokionez, Saizarbitoriak harreman bat sortzen du irudikatutako espazio urbanoaren eta irakurle euskaldunaren errealitatearen artean. Hala, oso ongi neurtutako gertutasun
|
bat
proposatzen du: irakurleak bere espazio ezagun bat igar dezake proposatutako hirietan, espazio gatazkatsua ez dena gainera, baina betiere distantzia batetik, guztiz bere sentitu gabe.
|
|
|
Horretarako, Saizarbitoriak hiriaren eta naturaren arteko aurkakotasun txiki bat sortzen du, baina antagonismo bat bilatzea baino, elementu bakoitzaren konplexutasuna atzematea duena helburu. Hiriaren eta naturaren artean, batak bestea baztertu beharrean, elkarbizitza posible
|
bat
proposatzen du. Esanguratsua da, besteak beste, Giselek desio ez duen haurdunaldia hiriko harrien artean jaiotzen den zuhaitzarekin alderatzen duen pasartea.
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun, proposatutako modeloa ez da homogeneoa, zeren," eskola batzuetan, haur eskolako lehen urteetan, irakaskuntza erabat euskaraz ematen da eta ordu parekotasuneko forma elebidunean jarraitzen da sekzio handian. Beste ikastetxe batzuek, aldiz, haur eskolako hiru urteetan zehar euskararekiko esposizio
|
bat
proposatzen dute denboraren hiru laurdenetan, geratzen den azken laurdena frantsesaren irakaspenari gordez" (MI, MCC eta MEER 2016: 58).
|
|
2022
|
|
|
Erauso polemikaz inguratutako pertsonaia da; horren eredu da 2022 urtean Azkuna zentroan erakusgarri dagoen" Ahots bat Erausorentzat (Trans gara) baterako epilogia" erakusketa. Paul B. Preciado erakusketaren komisarioak eta Cabello/ Carceller kolektiboak kontakizun historikoaren eraikuntza eta queer eta trans politika garaikideak harremanetan jartzen ditu, pertsonaia historikoari buruzko hausnarketa kritiko eta alternatibo
|
bat
proposatuz. Berrikuspen kritiko horrek, ordea, badu bere aitzindaria Amaia Alvarez Uriak 2011 urtean argitaratutako tesian.
|
|
|
13 Lan honen xedea da Ramon Saizarbitoriaren 100 metro (1976) nobelaren irakurketa
|
bat
proposatzea memoriaren ikuspegitik. Horretarako, memoria ikasketetan funtsezkoak diren kontzeptu batzuk erabiliko ditugu, eta memoriaren errepresentazioa literaturan ikertzeko tresna analitikoak ere deskribatuko ditugu, narratologia kulturalaren esparruan.
|
|
|
Ikerketa honen corpusa aukeratzeko, Boillosek eta Bereziartuak (2020) egindako lana hartu da oinarri. Lan horretan artikulu zientifikoen laburpenak euskaraz (ere) argitaratzen dituzten eta prestigio zientifikoa duten aldizkarien sailkapen
|
bat
proposatzen da. Sailkapen horretatik abiatuta, 2019 urteko ale guztiak argitaratuta dauzkaten Giza Zientzietako aldizkariak hautatu dira.
|
|
2023
|
|
|
Ondorengo orrialdeetan, Ikastolen Hizkuntz Proiektuaren helburu orokorrak aintzat hartuta garatzen den Pulunpa (e) ta Xin! erdal jatorria duten ikasleentzako harrera eta murgiltze plana garatuko da, eta horretarako, jarduera multzo espezifikoak jasotzen dituen programa
|
bat
proposatuko da. Programa horrek, kultura eta hizkuntza atxikimendutik abiatuta, jolasa, ludikotasuna eta euskara ditu tresna pedagogiko nagusiak; eta, balio erantsia ere badu, emozioak baitira hori guztiaren oinarri.
|