|
2005
|
|
|
lehenengo oinaztua ikusten da, eta oinaztua ikusten denean, segundoak zenbatu behar dira, bat bi hiru. Oinaztua da argi handi
|
bat
leihoetatik sartzen dena. Eta oinaztua ikusten denean, segundoak zenbatu behar dira trumoia entzun arte, bat bi hiru lau.
|
|
2009
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada?
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada??, izebak ez zuen mutikoa ispiluaren aurrean jarri nahi izan?. Barka, Domingo, baina txoria leihotik sartu eta horma jota hil zen??; aitzitik: egiaren erlatibotasunaz ohartuta, hura ez baitzen egiazko egiaren aldia, ausaz, amak asmatutako gezurrarena baizik?, isilik geratu zen; Domingok, baina, zerbait gehiago nahi zuen?
|
|
|
ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada? nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako, burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango??, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela, abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere?, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza, bataren irudiak bestearen irudira baitzeraman, ia ezinbestean... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina, lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera?, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean?
|
|
|
Arrazoi horiek, egia esan, Domingorentzat gordeak nituen, baina, nola arestian zakar jokatu baitut guztiekin, erantzuna guztiei zor dizuedala iruditzen zait. Mila bider kontatu izan dizuegu nola Domingo jaio zen egunean kanario
|
bat
leihotik sartu, sehaskan pausatu eta kantatzen hasi zen. Bada, hori gezur hutsa da, egia guztiz bestelakoa da-eta:
|
|
|
baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen, pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada?, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua?, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori
|
bat
leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere?
|
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ...an ere, joan ez zitzaion, bada... nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako –burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango... –, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela –abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere–, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza, bataren irudiak bestearen irudira baitzeraman, ia e... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina –lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera–, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean...
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada...
|
|
|
Arrazoi horiek, egia esan, Domingorentzat gordeak nituen, baina, nola arestian zakar jokatu baitut guztiekin, erantzuna guztiei zor dizuedala iruditzen zait. Mila bider kontatu izan dizuegu nola Domingo jaio zen egunean kanario
|
bat
leihotik sartu, sehaskan pausatu eta kantatzen hasi zen... Bada, hori gezur hutsa da, egia guztiz bestelakoa da-eta:
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen... baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen –pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada–, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua–, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori
|
bat
leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere...
|
|
|
" Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada...", izebak ez zuen mutikoa ispiluaren aurrean jarri nahi izan –" Barka, Domingo, baina txoria leihotik sartu eta horma jota hil zen" –; aitzitik: egiaren erlatibotasunaz ohartuta –hura ez baitzen egiazko egiaren aldia, ausaz, amak asmatutako gezurrarena baizik–, isilik geratu zen; Domingok, baina, zerbait gehiago nahi zuen... izebaren berrespena nahi zuen, eta hitzez nahi zuen, gainera:
|
|
2015
|
|
|
Berehala ohartu ginen ibiltari haiek gerarazi zituen ikuskizunaren sendoaz. Jada ondo ezagutzen nuen Maeght galeriaren aurrean garabi handi bat ari zen ezinean, alabastrozko bloke handi
|
bat
leihotik sartzeko ahaleginean. Gehiegi pentsatu gabe hasia zen, antza, han lekua izango zuelakoan, baina arte lanaren izkina eta angelu arraroek jarduna zaildu zioten.
|
|
2019
|
|
|
–Hemen ez gara apaingarriak eramatekoak, oihanean gure presentzia salatu besterik ez dute egiten, eta gure etxeetan gordeta ere aukera guztiak daude mika
|
bat
leihotik sartu eta ostu ditzzan. Kutxatila hau, ordea, erabilgarria izan daiteke.
|
|
2021
|
|
|
Bertsolari donostiarraren bizitzan eta sormen lanean sakonduko dute Unai Agirre, Eñaut Agirre, Maddalen Arzallus eta Amets Arzallus bertsolariek, baita haren zenbait bertso kantatu ere, Joxan Goikoetxea eta Imanol Kamio musikarien laguntzaz. Antzoki Zaharrak hartuko du saioa; hain zuzen, bertako langile izan zen Bilintx, eta bertan bizi izan zen, baita hil ere, 1876ko San Sebastian egun batez karlistek botatako bonba
|
bat
leihotik sartu eta sei hilabetera, jasandako zauri larrien ondorioz.
|