|
2003
|
|
|
Badago premia, orobat, indarrean dagoen gizarte ordenarekiko alternatiba bideragarri
|
bat
irudikatzeko. Donald
|
|
2005
|
|
|
Iru diaren aroan bizi gara eta aro honetako protagonistetako bat da idazle hau. Bere lanetan ibilbide
|
bat
irudikatu ahal da, ikus entzunezkoen mundutik datozkigu bere narrazioak. Gaurko eszenatokiak paratzen dizkigu, urbanoak batez ere, eta gaurko pertsonaiak agertzen dira bere lanetan, anitzak, marjinalak, ‘besteak’ Harremanei ematen die lehentasuna, egungo gai jorratuenetako bat literatura guztietan, sexua eta amodioa ditugu bere orrietan molde berri eta zaharren artean dantzan.
|
|
2010
|
|
|
Une horretan ez da amaitutzat ematen zientzia eta demokraziaren teoria bat, baina ebaluaketa prozesuan elementu alternatiboak integratzea eta zientzia ulertzeko modu
|
bat
irudikatzea lehen pauso bat da. Hurbilketa analitikoari dagozkion auzi horiek lehen urrats bat dira zera baieztatzeko:
|
|
2011
|
|
|
Liburu honek, zenbait alderditatik, antz handia izan lezake Bernardo Atxagaren azken liburuarekin (Zazpi etxe Frantzian, 2009). Kasu biotan egilearen traiektorian erabateko aldaketa
|
bat
irudikatzen du, aurreko lanekiko haustura handi bat, Euskal Herria utziz eta horren ordez (kasu biotan) akzioa Afrikara eramanez. Nire iritzia da Atxagaren kasuan benetako aldaketa baten aurrean gaudela (edo, gutxienez, aldaketa saio sakon baten aurrean, garbi baitago paisaia erabat aldatzen bada ere pertsonaiek atxagianoak izaten segitzen dutela neurri handi batean), baina Sarrionandiaren kasuan ez dago benetako aldaketa bat, aurrekoaren garapena baizik, azken muturreraino eramana.
|
|
2012
|
|
|
adibidez, karlistek behin eta berriro bide armatua jarri zuten mahai gainean, eta aurrez aurre izan zituzten beren kide eta lagun ugari; halaber, negoziazioak abiaturik, behin eta berriro estrategia posibilistak eta intrantsigenteak talka egin zuten (jakina denez, Nafarroan estrategia posibilista nagusitu zen 1839ko egoeraren ondoren, eta aldiz mendebaldeko probintzietan intrantsigenteak nagusitu ziren, batez ere bizkaitarren eraginez, baina euskal erakunde guztietan zegoen denetarik). Ñabardura kontua da, beharbada, baina nire begietan Agirreazkuenagak Foruen aldeko ibai zabal bakar
|
bat
irudikatzen digu, korronte desberdinekin, baina korronte nagusia liberal foruzaleek osatzen zutela aldezten du, ñabardurak ñabardura, 1793tik 1919ra arte.
|
|
2013
|
|
|
Azken batean, Txillardegi, gu bezala, errealitate honetan bizi zen, errealitate hobe
|
bat
irudikatzen zuen arren, eta errealitate hobe horren alde lan egiten zuen arren.
|
|
2014
|
|
|
Kaosaren poetikari gorazarre egiten dion obra horrek Elorrioko Arriola Antzokira narama, 1999ko garai hartara, ordura arte antzekorik ikusi gabekoak ginen sasoira. Abandonatutako egunkari bateko erredakzio
|
bat
irudikatzen zuen eszenarioak, idazteko makina zaharren hotsarekin; zortzi espiritu burlatik kaosaren erritmoa sortuz ematen zioten hasiera obrari. ‘Zer’ sortzen dugu eta ‘zelan’ sortzen dugu galderei bueltaka zebiltzan orduan Antzerkiolakoak, beti ere kolektiboak ziren galdera zein erantzunak.
|
|
2016
|
|
|
Hala Bedik komunitate
|
bat
irudikatzen du bere egunerokoan. Balio zehatz batzuk transmititzen ditu eta errealitatearen aurrean irakurketa zehatz bat egiten du.
|
|
2017
|
|
|
Barrea gertaera intelektualen artean intelektualena bilakatzen da orduan, erosotasun moralaren eremu lasaigarriak aztoratzen baititu: teologo zurrunek, moralista itsuek ez dute barrea maite, idatzita ez dagoen beste mundu posible
|
bat
irudikatzeko modua baita. Pentsatzea ez da inoiz ziurra, hausnartzeak zalantza dakar beti, kontraesan etikoei aurre egitea...
|
|
|
herri hau euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izango. Izan ere, nortasun elementu
|
bat
irudikatu behar dugu, gizarteko elementu guztiak kontuan hartuko dituena; ez baitago euskaldun komunitate bakar bat, nortasun bakar bat. Eta gizarterako iruditeria hori beharrezkoa da, iruditeria nahi bateratu hori.
|
|
2018
|
|
|
Metro gutxi batzuk besterik ez daude bi eraikinen artean. Nahikoak amildegi oso
|
bat
irudikatzeko. " Museoak gizartearekin eta gertuko komunitatearekin harreman estua izan behar du".
|
|
|
Alboratu gabe, guretik ere. Gustuko edo ez, baina etorkizun
|
bat
irudikatzen. " Ikuskizunaren momentu batean galdera hori egiten baita:
|
|
|
Ezkerraren hondamendiaren ostean biak nola uztartu begitantzen zait galdera nagusia natiba
|
bat
irudikatzea, argi hauteman litekeen alternatibarik ez izatearen ondorioak onartzea baizik" (2016: 123; aipamen guztien itzulpenak nireak dira).
|
|
2020
|
|
|
Alde horretatik ere atseginez ikusiko nuke etnikotasun subalternoen borrokan bilduko balira, hau da, estatu nazionalismo autokratiko eta kapitalismo neoliberalaren15 aurkako erresistentzietan herri espiritu singular berriak sentigarri egiteko gai izango balira. Nire ustez, euskal tradizio separatistatik ez luke arazo handirik izan behar jatorri edo sorrera (zergatik ez, etengabeko etnogenesi) berri
|
bat
irudikatzeko; adibidez, euskal errepublika baten eratze lanean, non denok garen etorri berri.
|
|
|
Herri oro da poligenetikoa, baina aldi berean jatorri mitiko baten pean bildua (jatorria historiko edo transzendental moduan aurkezten den arren, izaera biltzaile
|
bat
irudikatzea eta gauzatzea dena, eta horregatik ere batzuetan patu, etorkizun edo potentzialtasun moduan agertu ahal den jatorria). Modu asko daude, nola ez, herria irudikatzeko edo figuratzeko.
|
|
|
Hortaz, Garaten proposamena alboko apal batean ahantzirik gelditu bazen ere, Iraultza garaian zabaldu ziren aukera ezberdinen artean bide posible zehatz
|
bat
irudikatzen du. Eta, batez ere, Frantziako Iraultzaz egiten den interpretazioa gaindituz, Iraultzaren laborategia egungo errealitatea ulertzeko eta indarrean dauden korapiloak askatzeko lagungarria izan daitekeela ohartarazten digu.
|
|
|
Nazioaren eta hizkuntzaren arteko estekak errealitate egoskor
|
bat
irudikatzen du. Nazioaren adiera guztietan, Herodotoren garaitik gaur arte, hizkuntzaren ezaugarritzea (beraz kulturarena) oinarri oinarrian aurkitzen da.
|
|
|
Nazioaren adiera guztietan, Herodotoren garaitik gaur arte, hizkuntzaren ezaugarritzea (beraz kulturarena) oinarri oinarrian aurkitzen da. Dela hizkuntza komunitate jakin
|
bat
irudikatzen duelako, dela hizkuntza komunitate berri bat eraikitzea xede duelako. Erran nezake funtsezko korapiloa beste nonbait aurkitzen dela.
|
|
|
Historiak ibilbide
|
bat
irudikatzen du, nazioaren iragan komun bat ekartzen digu gogora. Lurraldea ezaugarritzen du, eta, aurrera begira, herritarrek duten partaidetza sentimendu komuna irudikatzeko oinarri sendoa ere ezartzen du.
|
|
|
Begiek ez diote nahi bira horri jarraitu. Paretaren zuriak beste denbora
|
bat
irudikatzen du. Geldiunearen denbora.
|
|
|
Distopia beste gauza da, ordea. Distopiak gaur egungoa baino okerragoa den gizarte
|
bat
irudikatzen du, ez munduaren azkena. Lyman T. Sargenten definizioak dio zehaztasun handi samarrez deskribatutako gizartea dela distopia, ez dela existitzen eta irakurlea bizi den gizartea baino okerragoa den bat irudikatu nahi izaten duela idazleak (‘The Three Faces of Utopianism Revisited’).
|
|
|
Distopiak gaur egungoa baino okerragoa den gizarte bat irudikatzen du, ez munduaren azkena. Lyman T. Sargenten definizioak dio zehaztasun handi samarrez deskribatutako gizartea dela distopia, ez dela existitzen eta irakurlea bizi den gizartea baino okerragoa den
|
bat
irudikatu nahi izaten duela idazleak (‘The Three Faces of Utopianism Revisited’). Hau da, gaurkoa baino okerragoa den eta existitzen ez den gizarte baten deskribapena da distopia.
|
|
|
distopia gaurkotasunaren kritika da, baina gaur ez da distopia Ñabardura bat, jarraian, esan berri denari: distopia idazleak" irakurlea bizi den gizartea baino okerragoa den
|
bat
irudikatu nahi izaten du"; hau da, ez du unean uneko gizartea bera deskribatzen, haren hausnarketaren batetik abiatuz hura baino okerragoa den bat baizik. Distopiak, beraz, ‘gaurko’ gizarteari idazten dio, gaur ez izateak ahalbidetzen dion distantziatik.
|
|
2021
|
|
|
Aurrerago, Euskal Herriak bere teleologia propioa eraikiko du, xx. mende erdialdeko optimismo iraultzailean sortua. Baina neoliberalismoaren razionalitatearen nagusitasun osoarekin egingo du denbora historiko berean topo, hegemonia global
|
bat
irudikatzen duen erraldoi batekin.
|
|
|
zaharra kritikatu eta desmuntatzen dabil ibilian teoria dekolonialak, queer teoriak, feminismo berriak, marxismo berriak, aldi berean ziurtasun berriak eskaintzeko erabateko beharrez. Eta ziurtasun egarriz bizi den kultura eta garai batean, ukazioaren zein konspirazioen teoriek, berdin Europan berrindartu den antigoaleko ezker komunistak ere, modernitateko errelatu puskatu nagusietara egiten dute ihes (elite omnipotente
|
bat
irudikatuz, kasu guztietan). Egarriari ura, desertuan.
|
|
2022
|
|
|
maitasunez deskribatzen du Simone de Beauvoirrek bere aitonaren egunerokotasuna, erritual poetiko gisa. Emandako betiko paseoak, erosketak egiteko betiko denda txikiak, kafea hartzeko lagunak eta tabernak..., egunez egun errepikatutako agertoki atsegin
|
bat
irudikatzen digu. Zer dela-eta egiten du gora egunerokotasuna erritualizatzeko joerak zahartzaroan?
|
|
|
Eta utopia horren zertzelada zehatz bat emango dut, amaitzeko. Faktore, elementu, egitura eta erakunde anitz behar dira familia patriarkal, kolonial eta liberaletik pasatzen ez diren bizitzaren produkzio eta mantentze espazioak, lurraldeak, hiriak eta komunitateak sortzeko eta horren konplexutasuna ulertu eta beste mundu
|
bat
irudikatu ahal izateko. Adibide bat jarriko dut.
|
|
|
Arlo guztiek jarraitu duten eredua izan da hori. Baina horren ondorio, bi zutabe nagusi zituen sistema
|
bat
irudikatzen zuen: zerbitzuen katalogoa eta diru-laguntzen katalogoa.
|
|
2023
|
|
|
Euskararik gabeko Euskal Herri
|
bat
irudikatzen duzu?
|