|
2002
|
|
|
Gurean ez du zertan erosi, hizkuntzak ematen dio legitimitatea. Guk erdaraz esan dezakegu «euskaldunak gara eta hizkuntza berezi
|
bat
hitz egiten dugu». Gizartearen legitimitatea, nolabait, hizkuntzatik sortzen da.
|
|
2004
|
|
|
Jendeak, herritarrek behar dute euskarari eusteko borondate irmoa. Hizkuntza
|
bat
hitzegin nahi ez duen herriari ez dago bortxaz mintzarazterik eta ikastarazterik?. 234
|
|
|
Kopuru horiek gorabehera, Hizkuntzen Europako Urtea zela eta egindako Europako Eurobarometroaren arabera, 2001ean, espainiarren %72 ez da gai ama-hizkuntza ez den beste hizkuntza batean hitz egiteko; Europar Batasuneko (EB) gainerako biztanleen %56, berriz, gai da. Bost nazionaletik batek bakarrik dio beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten duela —nagusiki ingelesa—, eta Europako Erkidegoaren batezbestekoa ia bi hizkuntzatik batean dago. Alde handia da, eta areagotu egiten da Espainia oso kasu zehatzekin konparatzean, hala nola Luxenburgokoarekin, non biztanleen %95ek ezin hobeto komunikatzen baitu berea ez den beste hizkuntza batean, gutxienez.
|
|
|
Europako Estatistika Bulegoak (Eurostat) Europako Batzordearentzat egindako estatistika-txosten baten arabera, Espainiako herritarren %32 bakarrik da gai atzerriko hizkuntza
|
bat
hitz egiteko, eta horrek Europar Batasunaren (EB) ilaran jartzen gaitu, hungariarren eta britainiarren aurretik soilik. Viviane Reding Hezkuntza eta Kulturako komisarioak atzo argitaratu zituen zifrak, eta Christopher Huhne Europako Liberalen eta Demokraten Aliantzako eurodiputatu britainiarrak (Alde) egindako galdera bati erantzuten diote.
|
|
2005
|
|
|
Hori dela-eta lexiko eta morfologiako elementu batzuk aztertu ostean, ondokoa proposatu zuen: penintsularen hegoaldean euskararekin zer ikusirik zuen hizkuntza
|
bat
hitz egingo zela, baina lurralde honek ele hau galduko zuela iberizazio prozesuaren ondorioz, eta beraz, bata desagertuz zihoan heinean, bestea ezarri zela, berezitasun batekin: bi hizkuntzen arteko kontaktuaren ondorioz, iberierak, euskararen itxuradun mintzaira horren hainbat elementu linguistiko onartuko zituela.
|
|
2007
|
|
|
Joseba Achoteguik, Bartzelonako Laguntza Psikopatologiko eta Psikosozialeko Zerbitzuko psikiatrak (SAPPIR), sindromearen definizioan zehazten du ez dela berez depresioa, osasunaren eta gaixotasunaren arteko mugako nahastea baizik. Ez da erraza urrutiko herrialde batean bizitzea beste hizkuntza
|
bat
hitz eginez, beste erritu batzuk praktikatuz eta bertako biztanleen ezaugarri fisiko desberdinak erakutsiz. Soziologia-nitxo marjinalenetan lan egiteak, lanpostu gutxietsienetatik lan-merkatura sartzeak eta soldata irrigarriekin edo oporrik gabe lan egiteak ez du laguntzen, espezialistak azpimarratzen duenez, osasuntsu egoten.
|
|
2008
|
|
|
Kasu batzuetan zaila da ingurukoekin euskaraz hitz egitea, lotsa galtzea... gainkarga eta guzti sortu daiteke. Horregatik, hizkuntza berri
|
bat
hitz egiteko garaian, beldurrak kontrolatu egin behar ditugu.Tituluen homologazioak metodologia aldatuko al du. Kasu batzuetan bai, ikasle guztiek ez baitira tituluaren bila etortzen. Horregatik, ikasturteko plangintza egiten dugunean, ikasleak hartzen ditugu kontutan.
|
|
|
Etorri nintzenean banekien hemen beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten zutela, baina nik ez nuen hizkuntza ezagutzen, eta ikasten hasi nintzenean ulertzeko oso zaila iruditu zitzaidan. Seigarren mailan nengoenean aparteko eskolak eman zizkidaten euskara ikasteko, eta gauza batzuk gaztelaniaz egin nitzakeen.
|
|
|
Hori dela-eta, gero eta estatu gehiago ari dira bultzatzen ingelesaren irakaskuntza bigarren hizkuntza moduan lehen-hezkuntzatik unibertsitatera bitartean (Crystal, 2004). Dena den, Quebeceko ingeles-hiztunen kasuak argi adierazten duen moduan, nahiz eta hizkuntza-komunitate batek prestigio asko duen eta nazioan eta nazioartean oso zabalduta dagoen hizkuntza
|
bat
hitz egin, eskualdean bizindarra gal dezake demografikoki, instituzionalki eta estatus legalari dagokionez (Bourhis, 2001b; Bourhis eta Lepicq, 2004).
|
|
|
Dena den, joera ideologikoak, hizkuntza-eskubideak, hizkuntza-politikak eta babes politikoa baino gauza gehiago har ditzake barne legitimitate ideologikoak. Bourdieuk (1982, 2001) adierazi zuen hizkuntzak" merkatu linguistiko" batean lehiatzen direla, eta gutxiengoaren hizkuntza
|
bat
hitz egiten duten kideek beren hizkuntzak legitimitate gehiago edo gutxiago duela nabaritzen dutela, merkatu horretan duen balio sinbolikoaren arabera. Gutxiengoaren hizkuntza hitz egiten dutenek, ez badute uste beren hizkuntzak balio handirik duela merkatu horretan, gutxietsi egiten dute beren hizkuntza eta gizartean" legitimitate" gehiago duen hizkuntza edo duten hizkuntzak ikasten eta erabiltzen saiatzen dira (Bourhis, 1994b).
|
|
|
Barran eskatzen zegoen mutil
|
bat
hitz egiten hasi zait.
|
|
|
Hitz egitean, elkarren jarraian ahoskatzen ditugu hitz taldeak. Idazten dugunean, hitzen artean uzten ditugun tarteak ez datoz
|
bat
hitz egitean hitz taldeen artean uzten ditugun denbora-tarteekin. Beharrezkoa da idazten jakitea hitzei mugak jartzen jakiteko.
|
|
2009
|
|
|
Beste jarduera-eremu batzuk, beste kontzeptuzko sistema, beste diskurtso, erlazionatzeko beste modu eta sare, eta beste funtzio eta hierarkia batzuk agertu eta txertatzen dira gizartean. Beste hizkuntzabarietate
|
bat
hitz egiten duen botere batetik datozenez, hizkuntza edo barietate" zibilizatzailearen" aldeko desplazamendueta ordezkapenprozesuak izaten dira. Azkenean, herritar guztiek gauza bera egiten dutenean, bizi-estilo bera badute, berdin antolatzen badira, modu berean dibertitzen badira, kultura-produktu berberak kontsumitzen badituzte... guztiek berdin hitz egingo dute, hots, barietate bera erabiliko dute.
|
|
|
Homo erectus deritzona (1,5 eta 0,5 milioi urte artean), 800 eta 1100 zentimetro kubiko arteko garunez (Homo sapiens, ca. 1350), artista profesionala da funtzio diferenteetarako silex mota ezberdinak politzen, zaldiak-eta ehizatzeko bi metro eta erdiko lantza zurezkoak jaurtitzen ditu, ehiza larriak haren elikagai arrunta dirudi, eta bere biziera kasik zibilizatuan jantokia, lantokia eta etzatokia aparte berezituak dauzka; sua kontrolatzen du (duela bostehun mila urte inguru ezkero), etc. Neanderthaldarra denaz bezainbatean, sapiensa baino garun bolumen handiagokoa bera (ca. 1500), jendaia txundigarri honek hizkuntza moduren
|
bat
hitz egiten du antza, abila da, kreatiboa, jakin-mina, hasia da arrain eta itsaskiak jaten, interes estetiko eta musikala erakusten du, okre kolorearen erabilera zaharrari jarraitzeaz gain mineral kuriosoak kolekzionatzen ditu, maskorrak eta hortzak xulatu eta iduneko apainak egin, txilibitu eta txirula txikiak asmatu hezurrekin, eta erritu eta praktika erlijiosoak ezagutzen ditu.... Labur:
|
|
|
Ni ez naiz inoiz atzerriratuen komunitate baten kidea izan eta, lan egingo banuen, azkar ikasi beharra neukan hizkuntza. Hizkuntza berri
|
bat
hitz egiteak ematen duen askatasuna gogoko nuen, eta hain bihurtu nintzen hiztun «jatorra» non lagun minek erne ibiltzeko adierazi behar izan zidaten. Izan ere, bolada batez «Me cago en la leche» eta horrelako esamolde koloretsuak barra-barra erabiltzen nituen.
|
|
2010
|
|
|
Aizpea Goenagarentzat, atipikoa da ekimena. Ederra da mundu osoko jendea euskara den hizkuntza gutxitu
|
bat
hitz egiten jartzea.
|
|
|
Aurrekariak hizkuntzaren filosofiatik etorriak ziren: lehenik, Wittgenstein-ek (2002 [1958]) ondorioztatu zuen hizkuntza
|
bat
hitz egitea praktika eta ekintza sistema oso batean murgiltzea dela, hau da, hizkuntza jokoak egitea, eta, beraz, hitzekin gauzak> egitea.> Beste filosofo bat, John L. Austin (1911 -60), izango zen hitzak erabiltzeagatik zein gauza mota egiten ote dugun sistematikoki ikertu zuena. Zer gauza egiten dira hitzekin?
|
|
|
KOLDO harrituta. KLAUDIA k tarte
|
bat
hitz egin dezan, baina KOLDO k ez du ezer esaten.
|
|
|
Zientzia linguistikoa, egiaz, hitz egitearen dimentsio kulturalean zentratzen da, hain zuzen," hizkuntza" bera —gogora dezagun Humboldt—" gizakiaren berezko gaitasun sortzailearen emaitza historikoa" delako37 Testuinguru horretan kokatu behar da, hain zuzen," konpetentzia edo jakite linguistikoa", eta, hortik abiatuz, baita gure autorearen ahalegina" hitz egitearen teoria orokor" bat abian jartzeko38 Helburu horri jarraituz, bada, Coseriuk, batetik —eta gorago aipatutakoaren haritik—, jarduera kulturala den hitz egite horretan bertan" hiru maila" bereizten ditu, hain zuzen," unibertsala, historikoa eta indibiduala" 39. " Hitz egitea" bera, ezeren aurretik," giza jarduera unibertsal edo orokorra da" —animaliek ez dute zentzu berean hitz egiten— eta nola edo hala" kongruentzia" logiko bati dago lotua40 Baina" hitz egitea, beti, hizkuntz komunitate historiko bati dagokion hizkuntza partikular
|
bat
hitz egitea da" eta, horrenbestez," zuzentasun" linguistiko baten menpeko da ere41. " Hitz egitea", bestela," beti da indibiduala", alegia," banakoak gauzatzen du situazio jakin batean" eta, beraz, bada halaber" egokitasun" diskurtsiboaren araberakoa42 Kontua da, aurrerago ikusiko dugun bezala, hitz egitearen hiru maila horietaz jarduteak, egiaz, gaitasun linguistikoaren beste hainbeste dimentsio kontsideratzera eramango gaituela.
|
|
|
Horrenbestez, bada, hiru" ekintza linguistiko" ezberdintzen ditu, hala nola," lokutiboa"(" zerbait esatearen ekintza")," ilokutiboa"(" esaterakoan zerbait egitea") eta" perlokutiboa"(" esatearekin ondorio bat eragitea") 56 Horretan guztian sakonduz, Searlek, bestela," hizketa ekintzak" 57 ditu hizpide: kontua da autore horrek ezinbestekoa ikusten duela hizkuntz estudioa, egiaz, orokorragoa den ekintzaren teoria baten baitan kokatzea, hain zuzen, hizkuntza
|
bat
hitz egitea hainbat arauen bidez kontrolaturiko hizketa ekintza bat gauzatzea delako. Horregatik dio:
|
|
|
" Nafarroara sartu ginenetik, espainol aldean, Iruñea hiriburua delarik, guztiz ezinezkoa egiten zaigu konpreniaraztea. Herritarrek euskara (agian okerki) deitzen dugun dialekto
|
bat
hitz egiten dute...".
|
|
|
Baamraniek axelheraren bariante
|
bat
hitz egiten zuten. Sarrionandiak hainbat lan egin zuen baamraniekin, hiztegi bat osatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Hori esaten zion irakasleak Eder Monteroren (Bilbo, 1975) amari. Haren semeak ez zuela inoiz hirugarren hizkuntza
|
bat
hitz egin ahal izango. Saiatzea ere alferrik izango zela.
|
|
|
zein da beste hizkuntzekiko loturaren oinarrizko kontzeptua? hizkuntza bat ez da galtzen hiztunek bat-batean hitz egiteari uzten diotelako edo mututu egiten direlako, baizik eta hiztunek beste hizkuntza
|
bat
hitz egitea erabakitzen dutelako, hau da, hizkuntza ordezten dutelako. hizkuntza bat hiltzen denean, giza komunikazioa ez da bertan behera gelditzen; hizkuntza-kodea ordezten da.
|
|
|
Dirua izan bazuten, baina ez zuten hain erraz askatzen. Eta beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten bazuten ere, ederki zekiten nahi zuten hura ulertarazten. Gaztelaniaz ere ongi ulertzen zuten komeni zitzaienean.
|
|
|
–Hizkuntza
|
bat
hitz egiten dutenei, beren kultura estimatuko badute, behar beharrezko zaie hizkuntza hori eta herriaren literatura, ahozkoa nahiz idatzia, ikastea?. File, Clifford N.,. Hizkuntza, identitate kulturalaren euskarria?, Unescoren Albistaria, 3 alea, 1985, 6 or.
|
|
|
Hizkuntza bat mehatxu-egoeran sartzen da belaunaldien arteko transmisioa eteten hasten denean. Alegia, belaunaldiz belaunaldi, hizkuntza
|
bat
hitz egiten, idazten, irakurtzen, ulertzen duten lagunak gero eta gutxiago izatetik dator hizkuntzarentzat mehatxua. Horrelako prozesuak gertatzen diren komunitateetan, ondorioz, «jatorrizko» hizkuntza alde batera utzi eta haren ordez beste hizkuntza batera pasatzen dira, hizkuntza handiago batera.
|
|
2012
|
|
|
Ekuadorrekin-eta izan dugu harremana azkenaldian eta esaten ziguten: baina beste bailaran diferente janzten dira eta beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten dute. Leitzatik Andoainera egon daitekeen saltoa berdina da.
|
|
|
Areago doa Gemma Sanginés: " hizkuntza gutxitu
|
bat
hitz egiten duten pertsonen artean beste kimika berezi bat sortzen da. Eta ez da gauza kimikoa, baizik eta nolabait, zer edo zer, ideia batzuk sortzen dira buruan:
|
|
|
Libre zegoen eserlekuan jesarri zen Andreas. Ateak itxi bezain laster, bertan zegoen eskale
|
bat
hitz egiten hasi zen. Egunkariak saltzen zituen 75 zentimoren truke.
|
|
|
GERMAN.-Baduzu tartetxo
|
bat
hitz egiteko?
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza gutxituen testuinguruan aurkitzen den beste ezaugarri bat izan ohi da hizkuntza gutxitu
|
bat
hitz egiten duten hiztunen artean hizkuntza gutxitua eta hizkuntza nagusia nahastea (ikus Musk, 2010). Hizkuntza gutxitu bateko hiztunek hizkuntza nagusira kodea aldatzearen atzean dauden arrazoien artean dago hizkuntza gutxitu horretan baliabide faltan sentitzea.
|
|
|
Eta 1967an jaio nintzenez, zaila zen niretzat gatazka saihestea». Gogoan du ezen, bere lehen liburua idazten ari zelarik, politikaren eta literaturaren inguruko jardunaldi batzuetan ikaskide
|
bat
hitz egiten hasi zela katolikoek zer pentsatzen zuten eta. «Ni ez nentorren bat esaten ari zenarekin, eta orduan ohartu nintzen nik nire esperientziei buruz hitz egiten ez banuen beste norbaitek egingo zuela nire ordez, ni ados ote nengoen edo ez kontuan izan gabe».
|
|
|
Helbidea ere apuntatu zuten, dokumentalaren ale bat bidaltzeko. Hizkuntza pilo
|
bat
hitz egiten zuten. Munduan ibilitakoak ziren.
|
|
|
Murgiltze-ikastaroak Espainian egiten dira, gehienak Espainiako ikasleekin. Hala, atzerriko hizkuntza
|
bat
hitz egitea nahitaezkoa den arren, gaztelaniaz komunikatzeko aukera dago beti. Atzerriko ikastaroek ziurtatzen dute eskolak irakasle natiboek emango dituztela eta ikasleak hainbat herrialdetakoak direla.
|
|
|
Espero da hautatuek ikastea «arazoak konpontzen eta ingurune aldakorrera nola egokitu». Lehentasuna emango zaie «bikaintasuneko ikasleei», espediente akademiko on bat eta beste merezimendu batzuk dituzten ikasleei, adibidez, nazioarteko beka edo esperientzia bat lortu izana edo atzerriko hizkuntza
|
bat
hitz egitea. Ekimena izatea eta beren ideiak ematea ere espero da, askotan enpresa berritzaile horietan proiektutik kanpoko pertsonen ekarpenak oso baliotsuak izan daitezkeelako.
|
|
|
Baina euskara ikasten hasi banaiz gramatika ikasteko eta euskaraz hitz egitera ausartzeko segurtasuna hartzeko da. Landu gabe hizkuntza
|
bat
hitz egitea aholkatzen duten arren, nik ez nuen besterik gabe hasi nahi esaten ari nintzena kontrolatu gabe, eta orain pixkanaka hasi naiz: erosketak egiterakoan, tabernetan, lagun artean ere hasi naiz… hanka sartu arren nahikoa konfiantza badago eta.
|
|
2014
|
|
|
Kontua da, hala ere, zenbait kasutan irakaslea tokian tokiko hizkuntza eta espainola, biak hitz egiteko gai dela eta, orduan, liburuan espainolez datorrena hartu eta tzotzilera edo tzeltalera itzulirik ematen dizkiola argibideak ikasleari. Askotan, gobernuak, guztizko intentzioan, bertakoa ez bestelako hizkuntzaren
|
bat
hitz egiten duten irakasleak bidaltzen ditu komunitate hauetara, espainolez hitz egitera behartzeko denak. Diskurtso ofizialak esango dizu Mexikoko hezkuntzak gazteleratzea ardatz zuen hezkuntzatik -50eko hamarkadako sistematik, alegia-, hezkuntza elebidunera egin duela jauzi; elebiduna, eta kulturbiduna.
|
|
|
Arlo formaletan, (euskara, gizarte eta natura) ikasleek irakasle eta ikaskideei euskaraz egiten diete. Arlo ez-formala denean, ordea, ikasleek irakasleari euskaraz egiten diote, baina beraien artean euskara ez den beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten dute. Euskaraz bizi atalean ikusiko dena aurreratuz, badirudi ikasleen% batek euskara eta euskararen erabilera ikastetxeko hizkuntzarekin identifikatzen duela.
|
|
|
«Sinpleki, estrategia diskurtsibo
|
bat
hitz egin eta idatzi ahal izateko leku bat sortzea da, orrizuriak berak ere esandako/ idatzitako zapaltzailea dakarrenean» (Zerilli, 1992: 112).
|
|
|
Ongi, bada beste kontu
|
bat
hitz egin behar duguna.
|
|
|
Neska mordo
|
bat
hitz egiten ibili da eta denak limusinetan joango dira.
|
|
2015
|
|
|
Baina badu beste kontu
|
bat
hitz egiteko, eta horrek kezka handiagoa sortzen dio: ez daki euskaldunek pairatutako erasoaren atzean zein dagoen.
|
|
|
Euskal Herria gainditu, eta mundu zabalean dauden euskaldunendako jardungo dugu besteetan, liburuak-eta idazten direnean, adibidez. Baina euskalki jakin
|
bat
hitz egiten den herri edo eskualdean ere erabiliko da euskara batua, dela Gipuzkoako Goierrin, Bizkaiko Arratian, Nafarroako Bortzirietan edo Nafarroa Behereko Baigorrin, esate baterako, eta bidezkoa da, halakoetan, herri edo eskualde horietako ezaugarriek zipriztintzea euskara batua.
|
|
|
Gainera, beste euskalkiren
|
bat
hitz egiten zen lekuetara lanera zihoazenek bertako hizkera ikasi behar zutela uste zuen. Herririk herri zebiltzan apaiz eta fraideak zituen gogoan, eta hauxe Larramendiren (1969:
|
|
|
Biolentzia-garaiari eta batzordeei buruz hitz egindakoa: 3 galdera egin ziren gai hauei buruz zenbat hitz egin den aztertzeko («Egiaren Batzordeari buruz hitz egin duzu txostena kaleratu ondoren?»; «Egiaren Batzordeari buruz hitz egin duzu azken hilabetean?»; «Biolentziaren garaiari buruz hitz egin duzu Egiaren Batzordearen txostenak zer dioen jakin ondoren»?) eta beste galdera
|
bat
hitz egiteko premia/ beharra ezagutarazteko («Garai hartaz hitz egiteko zenbateko premia izan duzu?». Lau galdera horiekin hizketa-maila neurtu zen(??=. 87).
|
|
|
Web guneek eduki lokal garrantzitsua eskain dezaten uztea. Funtzio hori erabilgarria da, betiere ingelesa ez den beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten bada. 3 Kokapen-doikuntzak Irudia:
|
|
|
❖ Makina
|
bat
hitz egiten da musikaz terapia gisa, baina oso gutxi edo deus ez musikaz gaixotasun gisa.
|
|
|
Bere inguruan ainitz teoria badira, eta Bakkerrek ere berea badu. " Litekeena da Afrikatik duela 60.000 urte atera zen gizakiak hizkuntza komun
|
bat
hitzegitea eta hizkuntza horrek jarraitutasuna izaitea euskarara heldu arte. Egitura kontsideratuz, badirudi duela 30.000 urte inguru sortutako hizkuntza dela".
|
|
2016
|
|
|
Baliteke hori nahiko ulergaitza izatea Asturiaseko testuingurutik kanpo, baina bi aldagairen arabera azal daiteke: gaztelaniarekin inolako antzekotasunik ez daukan hizkuntza propio
|
bat
hitz egiteari dagokion kontzientzia historiko gardena, bi hizkuntzen arteko hibridazio-egoera erreal baten bidez (nahiko handia eta hedatua) kontrastatuta dagoena. Egoera horren barruan, forma-irizpideen inguruko mugarriztatzea aukerako ariketa da, azken finean.
|
|
|
Baliteke hori nahiko ulergaitza izatea Asturiaseko testuingurutik kanpo, baina bi aldagairen arabera azal daiteke: gaztelaniarekin inolako antzekotasunik ez daukan hizkuntza propio
|
bat
hitz egiteari dagokion kontzientzia historiko gardena, bi hizkuntzen arteko hibridazio-egoera erreal baten bidez (nahiko handia eta hedatua) kontrastatuta dagoena.
|
|
|
Gelara nindoala, korridorean zerbaitek nik baino errainu handiagoa egiten zuela nabaritu nuen; Monsieur Dessein zen, hain zuzen ere, ostatuko nagusia, bezperetatik itzuli berria eta, sonbrerua besapean zekarrelarik, atsegin handiarekin segika zetorkidana nire beharrak gogora ekartzeko. Desobligeanta ez nuen oso begiko, eta halaxe idatzia nuen; eta Monsieur Desseinek sorbaldak jasotzeaz
|
bat
hitz egiten zidan, esanez bezala ez zitzaidala komeni, eta berehala igaro zitzaidan burutik ibilgailuak errugabeko bidaiari batena izan behar zuela, zeinak, etxera bueltan zetorrela, Monsieur Desseinen gomendioan utzi baitzuen albait etekinik handienak atera ziezazkion. Lau hilabete zeramatzan Monsieur Desseinen patioko bazter batean, Europan barrena egiten zituen lasterketei amaiera eman zienetik; eta bideari ekin zionarekin batera konpondu behar izan bazuten ere, eta birritan mila puska eginda geratu bazen ere Cenis mendian, ez zuen probetxu askorik atera bere abenturetatik; baina inongo abenturak ez zion hain mesede gutxi egin nola Monsieur Desseinen patioko bazterrean inoren errukia jaso gabe hainbeste hilabetez emandako denborak.
|
|
|
Usoa eta suzko mingainak ezkutatu zirenean, guztiz eraldatuta zeuden gizon haiek: hizkuntza-mordo
|
bat
hitz egiteko gai ziren, liburu bakar bat irakurri gabe zekizkiten doktrina guztiak, ezin hobeto mintzatzen ziren. Gero, eskolan ikasitakoa etxean aipatu genuenean, ikastetxearen izena hortik zetorrela azaldu zigun amak.
|
|
|
Erraza izango da. Hizkuntza bantuetakoren
|
bat
hitz egiten duzu?
|
|
2017
|
|
|
1989an Tomasz Wicherkiewicz hizkuntzalariak Polonia hego-mendebaldeko Wymysou herria bisitatu zuen, han hizkuntza germanikoren
|
bat
hitz egiten zelakoan. 3.000 biztanleko herria hizkuntza-uharte izan omen zen.
|
|
|
LINGXIA ZHOU-ren hitzaldia izan zen hurrengoa eta berak Txinako Herri Errepublikaren hizkuntza politika aztertu zuen, non %95 mandarinaren aldaera
|
bat
hitz egiten duen eta %68 ez diren gai mandarinera ofizialaz egiteko ere. Hasteko, fang yan (eskualdeko edo bertako aldaera) eta putonghua (denon hizkuntza) kontzeptuen arteko ezberdintasuna aipatu zuen, esanez guri ezaguna zaigun" amankomuneko hizkuntza jasoaren" garrantzia handitzen ari dela, fang yan aldaeren aldean (aldaera batzuk debekatuta daude, esaterako).
|
|
|
Horrekin lotuta, bi kasutan, haurrak anaiarrebekin eta batzuetan gurasoekin, hizkuntza hori erabiltzen hasi dira, nahiz eta gerora jatorrizko hizkuntza berreskuratu duten. zentzu horretan, muda gutxi batzuk atzeman ditugu euren ingurunean nagusi zena ez beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten zuten umeen artean. kasu horietan, pertsonek azkar hartzen dute hizkuntza nagusiaren erabilera soziala eskolako lagunen artean: gaztelania-hiztunek katalana hartzen dute, eta alderantziz. horrekin lotuta, bi kasutan, haurrak anaiarrebekin eta batzuetan gurasoekin, hizkuntza hori erabiltzen hasi dira, nahiz eta gerora jatorrizko hizkuntza berreskuratu duten. beste hizkuntzaren hiztun ezohiko horiek sarri ikusezinak izaten dira kideentzat, testigantza hauek erakusten duten moduan:
|
|
|
Sendagileak eta erizainak elkarri begiratu zioten harriturik, hala nola, tximino
|
bat
hitz egiten entzun izan balute bezala. Berriro begiratu zioten Martxelori, gero emazteari.
|
|
|
La Paz hiriburuan egindako ekitaldian, aimaraz eta gaztelaniaz hitz egin zuen Evo Morales presidenteak, 2.500 ziurtagiri banatu zituzten bertako hizkuntza indigenaren
|
bat
hitz egiteko gai diren zerbitzari publikoen artean, eta gaztelania nola iritsi zitzaien gogoratu zuten: konkistatzaileen armekin batera, milioika indiar hiltzea eragin zuen sarraskien bidez." Orain duintasuna daukagu, ordea, eta horregatik agurtzen ditut gaur gure hizkuntzak berreskuratzeko ahalegina egiten duten guztiak, herriari zerbitzu hobea eskaintzeko", esan zuen presidenteak.
|
|
|
Beti elkarrekin egoten ziren eta bata bestearen atzetik mugitzen ziren, gehienetan Sigmund buru. Esperanto familiar itxuragabeko
|
bat
hitz egiten zuten beren artean, errusiera, frantsesa, finlandiera, alemana eta ingelesa nahasten zituena; norbait inguruan zenean, isiltasun arraro batean egoten ziren. Mr Brooken deserosotasuna ez zuen Zilenskytarrek egin edo esandako gauza partikular batek eragin.
|
|
|
Izan ere, hizkuntza bat da pertsona bat hizkuntza
|
bat
hitz egiten. Edo gertuago:
|
|
|
" Nafarroara sartu ginenetik, espainol aldean, Iruñea hiriburua delarik (irudian), guztiz ezinezkoa egiten zaigu konpreniaraztea. Herritarrek euskara (agian okerki) deitzen dugun dialekto
|
bat
hitz egiten dute. Probentzala frantsesentzat bezain ulergaitza da, oro har, espainolentzat...".
|
|
2018
|
|
|
Hori inkonstituzionala da, ordea! Inkonstituzionala da, Konstituzioaren 3 artikuluak esaten duelako gaztelania ez beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten den erkidegoetan, bertako hizkuntzen ofizialtasuna autonomia estatutuaren arabera arautuko dela. Konstituzioak berak dio!
|
|
|
Ni, Finlandia partetik nator, non hiru samiera hizkuntza diren. Haietako
|
bat
hitz egiten dut, Norvegia partean ere hitz egiten dena, hain zuzen". 4.000 ipar samiera hiztun dira Finlandian, eta beste 2.000 hiztun, berriz, dituzte beste bi samiera hizkuntzek herrialdean.
|
|
|
-Katu
|
bat
hitz egiten?
|
|
|
Beti defendatu du jai parekidea, inoiz desfilatu ez badu ere. . Nik banuen lagun
|
bat
hitz egiteari utzi ziotena; haren haurrei ere mespretxuak egiten zizkieten. Aldiz, haren adiskide batzuk medikua eta erizaina ziren, alarde parekideko kideak haiek ere, baina ez nuen ikusi haiei hitza ukatu zietenik.
|
|
|
Eta bidaia egiten badugu, garrantzitsua da aldez aurretik informazioa biltzea glutenik gabeko gastronomia eskaintzen duten hotel eta jatetxeei buruz. Bisitatzen dugun herrialdean beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten bada, komeni da idatzita eramatea, tokian tokiko hizkuntzan, zeliakia zertan datzan, zer jan dezakegun eta zer ez, FACEren web orriko atal honetan agertzen den bezala.
|
|
|
Txita
|
bat
hitz egiten.
|
|
2019
|
|
|
Mailak ikusten dituzte, haiek hemen behean daude [besoa jaitsi du], eta hara hitz egitera doana, ni, hemen goian nago [besoa gora darama]. Beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten dugu, eta gainera, gobernuaren ordezkari gara. Haiek baino garrantzitsuagoak garela uste dute.
|
|
|
Isabelek ez du ulertzen zergatik harritzen duen hainbesteraino horrek, eta ez, adibidez, auto
|
bat
hitz egiten ikusteak. Baina halakoetan ez dio aitari ezer galdetzen, badaezpada.
|
|
|
Gauza da etxe langilea izanda ez duzula bertako jendearekin harreman askorik, ordu asko egiten nituen lan eta libre ematen zidaten denbora apurra ikasketetarako erabiltzen nuen. Hor konturatu nintzen, praktiketan nengoela, hemen jendeak beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten duela. Komentatu zidaten zailtasunak izango nituela euskara gabe haur hezkuntzan lan egiteko, hemen euskara gabe ezin baita haur eskola batean lan egin.
|
|
|
Obligaziozko hitzengatik da. Soinu partikularra eransten diote aitaren ahotsari, atzerriko hizkuntza
|
bat
hitz egiten denean bezala. Aurpegia ere mudatzen zaio, baina tamainan.
|
|
|
Uste dut hautatuak Kevinen antzekoak garela horretan. Atzerriko hizkuntza
|
bat
hitz egiten dugula ematen du.
|
|
|
Casey, momentu
|
bat
hitz egin dezakegu?
|
|
2020
|
|
|
Orain asko kostatzen da garai hura gogoratzea, baina irakasleek ez zekiten desberdintzen amazigera eta arabiera. Marokoarrek arabieraz aparteko hizkuntzaren
|
bat
hitz egin zezaketenaren arrastorik ez zuten eskoletan.
|
|
|
Galde diezaiokezu: " Gaztelaniaz gain beste hizkuntzaren
|
bat
hitz egiten al duzu?".
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira etorritakoan hizkuntza hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren
|
bat
hitz egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua hitz egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun-asebeteta-aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur egun euskara ikasteko motibazioa dutenera arte.
|
|
|
Jon Juaristi konbentzituta egon zen euskara bere kontura ikasten ari zen pertsona bakarra zela munduan, urte batzuk geroago Aresti ezagutu zuen arte. Ondoren Krutwigekin egin zuen topo, eta hark ere bere gisara garatutako euskara
|
bat
hitz egiten zuen, nahiz eta euskalki bitxi horrek oinarrian lapurtar klasikoa izan zezakeen. Xabier Kintanak, aldiz, euskalki guztiz definitu eta garbia omen zuen, nahiz eta euskara molde hori ere bere etxean bakarrik hitz egiten zen.
|
|
|
Hitz egin eta gero jendea ongi gelditzen dela ikusten dugu. Kostatzen zaio hitz egitea, baina lan hauek balio dute, nolabait, terapiatxo
|
bat
hitz egiteko. Kanporatzerakoan, hitz egiterakoan, omenaldietan-eta, gauzak zabaltzerakoan, nolabait, sendatzen dira.
|
|
|
Oso gaizki sentitzen naiz. Badakit askotan hitz egin dugula honetaz, baina gauza
|
bat
hitz egitea da eta bestea, oso ezberdina, aurrera eramatea.
|
|
|
Esan ohi zen buhameek, herriaren aldirietan bizi baitziren? beste hizkuntza
|
bat
hitz egiten zutela, baina nik uste nuen hura ez zela benetako hizkuntza bat, asmatutako hizkuntza bat baizik, beren artean erabiltzeko soilik, nire neba Yanok eta biok hitz egiten genuenaren tankerakoa, neba txikiak, Tilak, gure arteko jarduna uler ez zezan.
|
|
|
Goiz hartan, inoiz ikusi ez zuten galoiekiko gizon
|
bat
hitz egiten ari zitzaien zurezko kaxa handi baten gainetik. Pazoko hazitokietako bat zen, mintegi bat, norbaitek hara eraman eta denon aurrean ipini zuena.
|
|
|
Egun batzuk lehenago deitu zuen mutilak; etxean bakarrik nengoen, eta neuk hartu nuen telefonoa. Ahots ezezaguna izan arren, eztarriko dardara leun bat sumatu nion, benetako kezka
|
bat
hitz egiteko moduan. Aurreko jabeen semea zela esan zidan, Jon izena zuela, eta kontatu zidan ama hil eta pare bat hilabetera anaiak etxea saltzeko proposamena egin ziola.
|
|
|
gidatu, hizkuntza berri
|
bat
hitz egin edo
|
|
|
Eman dezagun paseo
|
bat
hitz egiteko.
|
|
2021
|
|
|
• Gaztelaniaz gain beste hizkuntza
|
bat
hitz egin dezaketen Espainiako beste Erkidego Autonomietan jaio eta EAE-n bizi diren biztanleen datuak ere kontuan izan dira.
|
|
|
Ikerketa honek aintzat hartu ditu atzerritarreko biztanleen inguruan bertako biztanleek dituzten jarrerei buruz egin diren ikerketen zenbait emaitza. aldaera horietako
|
bat
hitz egiten dakiten, eta 4) etorkinek harrera-lurraldeko hizkuntza-errepertorioari hizkuntza bat edo gehiagoko ekarpena egiten dioten (Moreno Fernández 2009, 141).
|
|
|
Euskal Herriko hizkuntzei buruz dituzten iritzien inguruko ideia nagusiak azpimarratzeko gogora ekarri behar da, hasteko, harrera-gizartean bi hizkuntzaren presentziaren aurrean jartzen direla, eta integraziorako baldintzak, beraz, desberdinak direla abiapuntuan horietako
|
bat
hitz egiten jakinez gero. Eta, hala, espero izatekoa da jarrera horiek desberdinak izatea kasu batean eta bestean.
|
|
|
Euskal Herriko hizkuntzei buruz dituzten iritzien inguruko ideia nagusiak azpimarratzeko gogora ekarri behar da, harrera-gizartean bi hizkuntzaren presentziaren aurrean jartzen direla, eta integraziorako baldintzak desberdinak direla abiapuntuan horietako
|
bat
hitz egiten jakinez gero.
|
|
|
Europaren integrazio prozesuan. guztiek hitz egin beharko luketela lehen hizkuntzaz gain, beste hizkuntza bat gutxienez, eta% 72k uste du atzerriko hizkuntza bat baino gehiago jakin behar dela. Hizkuntza komun
|
bat
hitz egitearen alde daude europarrak(% 69), eta gehiengoak(% 53k) uste du hizkuntza bakarra hartu beharko luketela EBko erakundeek Europako herritarrekin komunikatzeko (European Commission, 2012).
|
|
|
• Gogoratu nahi izan zuten Europan 40 miloi herritar dagoela hizkuntza gutxitu
|
bat
hitz egiten dutenak.
|
|
|
Azken gauak. Zortzi egunen buruan, ordu hartan, nire inguruko jendeak hizkuntza ezezagun
|
bat
hitz egingo zuen.
|
|
|
Ahizpa enpresari bilakatzeak beste janzkera bat, beste hizketa gai batzuk, beste manera batzuk, eta batez ere beste hizkuntza
|
bat
hitz egitearen gailentasuna eta bakardadea ekarri zizkion amonari. Ez ditu ments ez baserria ez bizimodua ez ohiturak ez iragana; iraganetik, lentzeria eta ordulari kontrabandoan ibiltzen zeneko garaiaz hitz egiteak soilik argitzen dio aurpegia.
|
|
|
Serioegia, harroputza naizela edo adarra jotzen ari natzaiela pentsatzen dute. Beste hizkuntza
|
bat
hitz egingo banu bezala. Baina zurekin erraza izan da beti elkar ulertzea.
|
|
|
Baina hizkuntza horrekiko edo horiekiko oharmena ez da haurrak bere garapenean modu natural eta neutroan egiten duen prozesu psikologiko unibertsal bat. Alderantziz, hizkuntza
|
bat
hitz egiten ari dela jabetzen da testuinguru zehatz batean.
|
|
2022
|
|
|
• Hizkuntza
|
bat
hitz egiteko ongi sentitu (edota eroso sentitu) beharra dago.
|
|
|
Bilboko Alondegian erakusketa bat egin zuten 1980ko urteetako kinkiei buruz. Gai horretatik abiatuta, pila
|
bat
hitz egin daiteke historiaz, hirigintzaz, espazioen banaketaz, lekuak biztanleongan duen eraginaz... Baina, historiari zegokionez, erakusketa azalekoa zen.
|
|
|
1940 Zirkularra, funtzionarioek erabili behar duten hizkuntzaren gainekoa: «Lanean ari direla Estatuaren hizkuntza ofiziala ez besteren
|
bat
hitz egiten duten funtzionarioak ipso facto kargugabetuko dira, errekurtso aukerarik gabe».
|
|
|
Hain zuzen ere, gurasoak funtsezkotzat jo du testuinguru linguistikoaren berri ematea iritsi berri direnei, eta, era berean, bertakoei ulertaraztea haiek ere ematen diotela garrantzia euskarari: «Nahiz eta beste hizkuntza
|
bat
hitz egin, errespetua diogu euskarari. Hori transmititu behar zaie, eta etorri berri direnei eta bertakoei ulertarazi.
|
|
|
Beste jatorrikoak izatea? Beste hizkuntza
|
bat
hitz egitea. Itxura, janzkera, bizimodu, eta abar luze ezberdin bat izatea?
|