|
2002
|
|
|
–Izan ezazu arreta gehiago, esan zion Pertseori?. Hegaztiak beldurtu egingo lirateke euren alboan sandalia
|
bat
hegan ikusiko balute.
|
|
|
–Baina abioitxo
|
bat
hegan ikusi, eta zelaira sartzea bururatu zaigu, bertatik bertara ikusteko –esan zuen Karmelek.
|
|
|
–Hamaika ikusteko jaio ginen, bai: ene alaba
|
bat
hegan...!
|
|
2004
|
|
|
Ordu batzuk lehenago bizi izandako gertaera bera zen gutxi gorabehera: esan nahi baita aita gaizki esaka ari zitzaiola amari, laidoka eta irainka, modu txarrean; amonaren ordez, baina, nik neuk hartu nuen aiztoa eszena hartan, hil ezazu aita, hil ezazu aita...; eta, lepo egitera nindoakion, baina bat batean baloi
|
bat
hegan etorri eta hizketan hasi zitzaidan, bere aho txikia rekin:
|
|
2009
|
|
|
ongi baino hobeto laburbil baitezake une haietan bizi izandako esperientzia hunkigarria: . Zuhaitz
|
bat
hegan jartzea miraria ere bada?!?, biharamunean ere, lanera iritsi orduko, Mateo Sukunza ingeniariari errepikatu ziona: horregatik hartu zuen jai eta horregatik zegoen, hain zuzen ere, bere prismatiko haiekin Nazario Orbe, xehetasunik ez galtzeko, udako egun hartan, Regina eneko goiko terrazan.
|
|
|
–Hots horiek azken judizioko eguna oroitarazten didate!?, eta aitak, zeinaren besoari helduta baitzegoen Teofilo Maria, are ozenago: . Zuhaitz
|
bat
hegan jartzea miraria ere bada?!?, prismatikoak begietan itsatsita.
|
|
|
aurki topatuko zelako, beste dimentsio batean, berak sinesten zuèn Jainkoaren graziaz; edo ideala eta idealaren aldeko borroka, odoletik haratagoko anaitasun unibertsala, askatasun haizea hauspo? aski sari zirela pentsatu zuen, beharbada, beste sari baten peskizan ibili gabe; edo, beharbada, ezerezik handienean amiltzear zela sentitu zuen, atomo
|
bat
hegan, hegan, beti hegan!, unibertsoaren infinitutasunean eta betiko bakean?
|
|
|
Era berean, Josu Erkoreka, Espainiako Kongresuko diputatu jeltzaleak, Patxi lehendakari izatera iristea zerri
|
bat
hegan ikustea bezain zaila dela, esan izana salatu du: Adierazpen horiekin aldaketaren alde botoa emango duten milaka hiritar iraindu ditu.
|
|
|
Txoritxoren bat entzuten da, eta bestela haizearen soinua soilik. Itsumustuan, mahai gainetik itzal
|
bat
hegan; gero beste bat. Eta segundo batean, hogei bat putre hurbildu dira mahaira eta haien hego izugarri eta beldurgarriekin irudia inguratzen dute, dagoen guztia hautsiz, apurtuz eta bukatuz.
|
|
|
Orduan, baina –Domingok hamar bat segundo egin zituen hilzorian–, bake handi bat sentitu zuen, beharbada; orduan, baina, izeba Ernestinari askotan entzundako kantaren zatia etorri zitzaion burura, beharbada: ...arekin –emakumeekin, batez ere– aurki topatuko zelako, beste dimentsio batean, berak sinesten zuèn Jainkoaren graziaz; edo ideala eta idealaren aldeko borroka –odoletik haratagoko anaitasun unibertsala, askatasun haizea hauspo– aski sari zirela pentsatu zuen, beharbada, beste sari baten peskizan ibili gabe; edo, beharbada, ezerezik handienean amiltzear zela sentitu zuen, atomo
|
bat
hegan –hegan, beti hegan! – unibertsoaren infinitutasunean eta betiko bakean...
|
|
|
Orbetarrak, berriz, Regina eneko goiko terrazan zeuden... hantxe Regina ere, Adaz erditu berria, lepotik prismatiko batzuk zintzilik zeramatzàn senarraren ondoan, etxeko jaunak, lanean gutxitan huts egiten zuenak, baimentxo hura eman baitzion bere buruari egun hartan, pilotu trebeen hegaldi lurreraldien ikuskizuna ikusteko; Nazario Orbek, izan ere, ezin ahaztuzko oroitzapentzat behar zuen hamalau hamabost hilabete lehenago ikusia, 1910eko martxoaren 27an doi, noiz eta Hubert le Blon pilotuak exhibizioa egin baitzuen bere aireplano Bleriot XIrekin, hiriko hondartza inguruko ikusle ezin zurtuagoen begiradapean; pilotuak –heroiak– hiru egunetan jardun zuen, 27an bertan –igandea–, 28an eta 29an; hain liluratuta geratu zen Nazario igandeko erakustaldiarekin, non haren iruzkinak –lehen hegazkin haiek zurezkoak ziren funtsean– ongi baino hobeto laburbil baitezake une haietan bizi izandako esperientzia hunkigarria: " Zuhaitz
|
bat
hegan jartzea miraria ere bada...!", biharamunean ere, lanera iritsi orduko, Mateo Sukunza ingeniariari errepikatu ziona: horregatik hartu zuen jai eta horregatik zegoen, hain zuzen ere, bere prismatiko haiekin Nazario Orbe, xehetasunik ez galtzeko, udako egun hartan, Regina eneko goiko terrazan.
|
|
|
" Hots horiek azken judizioko eguna oroitarazten didate!", eta aitak, zeinaren besoari helduta baitzegoen Teofilo Maria, are ozenago: " Zuhaitz
|
bat
hegan jartzea miraria ere bada...!", prismatikoak begietan itsatsita.
|
|
2011
|
|
|
Pozezko ardaila harrotu zen neskatilen artean. Gizon egoki, garai
|
bat
hegan hurreratuta, Megi programa hartu eta zerbait zirriborratu zion; Megek Leila erakutsi zion:
|
|
|
Hementxe, egitura zirkularrarekin egiten dugu topo, Medemen filmen atal garrantzitsuenetako bat. Filmaren hasieran uso
|
bat
hegan eta, ondoren, bere jabearen besoan jarrita dagoen belatz bat ikusten ditugu. Belatzak, usoaren kakaz zikindua izan ondoren, usoa hil egingo du.
|
|
|
Iñigo Diaz: " Aloñako igoera antolatzeko arrazoi
|
bat
hegan egiteko dauden tokiak ezagutaraztea da"
|
|
|
Hirugarrena gurutzadetako pasadizo bati buruzkoa zen: tenplu ilun baten barruko eskaileretan soldadu mordoa zegoen hilda, gorputzak geziz zulatuta; haien erdian, hilda baita ere, elizgizon bat, apezpikua edo, gurutze handi bati besarkaturik; gorpu guztien gainetik, eszena beldurgarriari argi apur bat emanez, uso txuri
|
bat
hegan. Irudi horiek, dendako argi motelak eta barruko isiltasunak antzinako garaietara eramaten zituzten bezeroak eta ez zen harritzekoa horietako batzuk alde batera eta bestera begiratzen hastea, euren oinek egurrezko oholei ateratzen zizkieten karrazka hotsekin izututa.
|
|
|
Neuk egin nuen tiro hark baino lehen. Hidalgoren buru zati
|
bat
hegan atera zen, odol hari mehe eta luze bat bertatik zeriola.
|
|
|
Elkarren osagarri direnean ere logika bien arteko oposizioa ez da ibitzen. Errealitatea isurkorra da, etengabe aldakorra, eta errealitate hori adierazi ahal izateko (txori
|
bat
hegan pinta liteke, baina ez hegada bera) hizkuntzak egiten duena da errealitatea kontzeptuetan lotu, higigabetu, munduko sagar guztien diferentzia guztiak" sagarra" bakarrean homogeneizatu.
|
|
|
ubarroi
|
bat
hegan olatuen gainetik,
|
|
2012
|
|
|
Nola? Bada, bakoitzak badu berezko modu
|
bat
hegan egiteko, dituen beharren arabera. Hegazti batzuk planeatzaileak dira; beste batzuek hegoei azkar eragiten diete; saguzarrek deformatu egiten dituzte hegoak, maniobratzeko ahalmena izateko; kolibriek eta intsektuek aire zurrunbiloak sortzen dituzte airean geldirik egoteko; eta inor ez dago ziur nola egiten zuten hegan pterodaktiloek, dinosauroen garaian.
|
|
|
Hantxe zeuden hosto txiki berde berdeak, oihanaren iluntasunean neskatilaren belarrietako esmeraldekin nahastu zituenak. Orduan bezala, txori multzo
|
bat
hegan pasa zen gainetik.
|
|
|
Elbe, Donau, Sena ainara
|
bat
hegan zeruan negarrez.
|
|
2013
|
|
|
Besoak altxatuta geratzen diren gizakiak, beraien artean dantza egiten hasten direnak, txorien moduan, beheko txorien moduan, eta han goikoak, kunturrak eta albatrosak, hegaldi garai eta begi biziz guztia ikusten. Eta ikusten du kunturrak gizaki
|
bat
hegan, sumendi zuloaren gainean hegan den gizaki zalantzatia, airean haztamuka balebil bezala, azpian duen esfera argitsuari begira, non ikusten duen kuntur bat berari begira. Baina ezin du atzera begiratu.
|
|
|
–Niri ere ederra gertatu zitzaidan umetan: ikusi ez nuen, bada, gamelu urdin
|
bat
hegan, hodeien artean galtzen?! Baina okerrena izan zen, orduan zera sinesten hasi nintzela, gameluak, hurrengo eurialdian, goitik beheiti eginen zuela?
|
|
|
hauen artean paratu zuena, erdi erdian, eta, sinbolikoki, Allahren bertze dimentsio hori erakusten duena, bertikaltasunari eta lauaren batasunari lotua. Horregatik, borzgarren hari hori astintzen duzuenean, txori
|
bat
hegan sentitu behar duzue, edo txori baten kanta, txorien hizkuntza baita Paradisukoa.
|
|
|
Mihisean ikaslearen eta entomologoaren elkartzea gauzatzen da. Azken horren eskutik koleoptero
|
bat
hegan hasten da eta Midoriren arreta bereganatzen du. Geroxeago, posizio zenital batetik, basoan sartzen ikusten ditugu neska eta gizona.
|
|
|
Bere nahi handienetako
|
bat
hegan egitea zenez, bizitzaren zati handi bat hegan egiteko asmakizunei eskaini zien. Hala, hegazkin baten planoak marraztu zituen, eta baita helikoptero batenak, delta hegal batenak eta helikoptero batenak ere.
|
|
|
Bere nahi handienetako bat hegan egitea zenez, bizitzaren zati handi
|
bat
hegan egiteko asmakizunei eskaini zien. Hala, hegazkin baten planoak marraztu zituen, eta baita helikoptero batenak, delta hegal batenak eta helikoptero batenak ere.
|
|
|
lau berdin bat; horregatik sartu zion Ziryabek, nik uste, bertze hari bat lauko lautari... hauen artean paratu zuena, erdi erdian, eta, sinbolikoki, Allahren bertze dimentsio hori erakusten duena, bertikaltasunari eta lauaren batasunari lotua. Horregatik, borzgarren hari hori astintzen duzuenean, txori
|
bat
hegan sentitu behar duzue... edo txori baten kanta, txorien hizkuntza baita Paradisukoa. Ez etorri, beraz, niri erraten Ziryaben lauta ongi jotzen ikasi duzuela seinale hori aditzera ematen ez zaizuen bitartean...
|
|
|
" Niri ere ederra gertatu zitzaidan umetan: ikusi ez nuen, bada, gamelu urdin
|
bat
hegan, hodeien artean galtzen...! Baina okerrena izan zen, orduan zera sinesten hasi nintzela, gameluak, hurrengo eurialdian, goitik beheiti eginen zuela...
|
|
|
Ate
|
bat
hegan. Primeran.
|
|
2014
|
|
|
Ez zen nekatzen neskari begiratzeaz: adar bat kulunkan edo kaio
|
bat
hegan ikustea bezala zen. Haren besoak, ederki belzturik, bihurri mugitzen ziren platinozko uhin apalen artean; ukondoa azaltzen zen lehenik, besaurrea atzera eramanez urak erortzean markaturiko erritmoarekin, eta gero luzatu eta bildu egiten zuen, bidea egiteko sastaka ariko balitz bezala.
|
|
|
Edo zuhaitz batetik zintzilik gelditzea. Putre
|
bat
hegan zebilela atera nahi nuen eta zuhaitz batera igo nintzen. Bertan izan nintzen bi orduz eta jaitsi behar nintzenean motxila korapilatu zitzaidan zuhaitzean eta han gelditu nintzen zintzilik.
|
|
2015
|
|
|
–Orain egin hegan Kairo Berriraino, Karabino, hoa hire zerrikitonarengana, hire txolinarengana, hasi zitzaizkidan, barre zantzoka?. Irrikaz gaudek txerri
|
bat
hegan ikusteko! Ze, han horixe izango haiz, hemen txatarra eta han txerri, aberatsen zaborrak eta margaritak jango dituena?
|
|
|
Segundo luzeegiz. Auto
|
bat
hegan amildegitik.
|
|
|
Zure ipurditik unikornio
|
bat
hegan irteteko aukera handiagoa dago norbaitek izena emateko baino.
|
|
|
Azkenaldian maiz begiztatu da gizon
|
bat
hegan egiten Peckhamen.
|
|
2016
|
|
|
6 Korrika egitea putzuak zapalduz. 7 Kometa
|
bat
hegan egitea. 8 Arrain bat sare batekin harrapatzea.
|
|
2017
|
|
|
Mendi oilarrak5 kantari hasi ziren. Chocota6 talde
|
bat
hegan pasa zen behe behetik: pila bat.
|
|
|
Eguerdiko eguzkiak izpi eta lamadaz lehertzerainoko labe bihurtzen zuen Santa Ana muinoan irekitako zulotzarra. Sarraskijale
|
bat
hegan igaro zen gainaldeko algarroboetarantz: sabai erabat urdin hartako beltzune bakarra.
|
|
|
Beharba idiak izutu nahiko zituen... Tximuak isiltzian eta basoilo
|
bat
hegan atea zela sentitzian, berriz, zea esan nien hauei: tigria!
|
|
|
Baina, mendeetan zehar, duela hamarkada gutxi arte, fantasia baino ez zen. Ingalaterrako monje
|
bat
hegan egiten saiatu zen hamaikagarren mendean, baina, ehun yardako bidaia egin ondoren, lurrak hankak apurtu zizkion. Duela hamarkada gutxi arte, gizakiok hegan egitea txerriek airetan ibiltzea bezain ezinezkoa izango zen.
|
|
|
Eguzkia gora zegoen jadanik, zeruak eta lurrak dirdira betean, ihintza izarniaka hostoetan. Xoxo
|
bat
hegan igaro zen nire aurretik, basa madariondo baten adarrean pausatu, buztan luxea firurikatu, mokoa zabaldu, niri begira jarri, eta bizpahiru txinta jo zituen trufa antzean.
|
|
|
Eguerdi ingurua zen eta gorputzeko itzala, beltz beltza, oinen inguruan biltzen zitzaidan. Zapelatz
|
bat
hegan ari zen goi goian, hegalak hain azkar erabiliz non iduri baitzuen geldi zegoela. Nire pauso hotsa entzunik, eper bat sasi artetik zimiztan irten zen eta bere hegada metalikoak airea urratu zuen tiro zarta baten antzera.
|
|
|
Geroz eta zubi handiagoa, orduan eta zutabe lodiagoak. Giltza bat behar du giltzarrapo bakoitzak, heldulekuren
|
bat
hegan egin nahi duen orok, pentsatu zuen Manuk, kotxea 140an jartzen zuen bitartean.
|
|
2018
|
|
|
Eta era berean obligaziozkoa. Bereziki, haizatu berri zituzten esku paperetako
|
bat
hegan harrapatu eta bertan zekarren txanpinoi erraldoia ikusi ostean.
|
|
2019
|
|
|
Haren ezpainetan irribarre mamu
|
bat
hegan ikustea iruditu zitzaidan, zehaztu zuenean:
|
|
|
Auskalo, agian, etorkizuneko hegazkinek supereroaleekin egindako motor elektrikoak izango dituzte. Halako motorrek potentzia izugarria eman dezakete; agian, baita hegazkin
|
bat
hegan jartzeko adina ere. Oraingo motor elektrikoak ez dira horretarako gai.
|
|
|
Argiak izakiak ikaratu zituen;
|
bat
hegan hasi zen, eta haren hegoek burrunba handia sorrarazi zuten hautsaren erdian. Izaki hura Coralinerengandik hurbil igaro zenean, neskatoak saihestu egin zuen.
|
|
|
Coraline zutik geratu zen larrean, ikusiz nola urruntzen ziren hiru ume haiek (euretako bi oinez,
|
bat
hegan) ilargi itzelaren argipean zilarrezkoak ziruditen belardietan barrena.
|
|
|
Une batez iruditu zait oso urruti nengoela: etxeko logelan oheratuta; ilargiaren argia burkoan; zafla zafla txori
|
bat
hegan, gelatik irten gabe jirabiran, eta ziust, aire kanpora; eta katua, baratzetik etorri eta salto leiho koskara, eta kaskabilo baten hotsa; ni etzanda, eta entzuten, eta orduan zure oihua: –Non zaude??, eta zure ondoan nengoen, eta guztia, logela, ilargiaren argia, katua eta txori izua?
|
|
|
–Bai, esan zuen honek, konbentzituta bai, baina ez hain konbentzituta, beharbada?: nola liteke, ordea, elefante
|
bat
hegan??
|
|
|
–Agian norbait bidali du, proposatu zuen. Ubarroi
|
bat
hegan igaro zen ur arras, buia hori baten gainean pausaturik zegoen kaio bat uxatuz, zeina haserrezko karranken artean hegaldatu baitzen. Rita, ordura arte kaian erdi lo egona, zaunkaka hasi zen amorruz, eta uretara salto egin zuen bi hegaztiak haizatu nahian.
|
|
|
insomnioa, bele
|
bat
hegan.
|
|
2021
|
|
|
50 ideia kanpoan egiteko National Trust ek, interes historiko eta naturaleko lekuak kontserbatzeko eta birbalorizatzeko 1895ean sortu zen fundazio britainiarrak, duela urte batzuk ‘50 gauza egin behar dituzu 11 eta ¾ baino lehen’ kanpaina jarri zuen abian, 12 urte bete baino lehen pertsona guztiek probatu lituzketen atari zabaleko jarduerekin. Bota begi bat zerrendara, eta aukeratu kometa
|
bat
hegan egitea, intsektuak ehizatzea edo geozentrching ean aritzea, adibidez. Ingurune natural batean jolastea eta irakurtzea Aipatutako azterlanaren arabera, egun honetan hain egun garrantzitsua ospatzeko falta ezin diren bi jarduera dira jolastea eta irakurtzea.
|
|
|
Rosari joan egin zitzaion haserrea orduan. Bere eskuetako
|
bat
hegan goratu aldakatik, hegatxabal bat bezala oraingoan, eta ia tristeki jo zuen ate aldera.
|
|
2022
|
|
|
Emazteak ere bazuen bere amesgaiztoa edo ez hain gaiztoa. Maiz ikusten zuen axuri
|
bat
hegan etxeko korridorean. Ukan ez zuten haurraren ikur bat zela begitantzen zitzaion.
|
|
|
Segituan errekako ezkailu eta gainerako ur animaliatxoekin entretenitu egin zen, halako eran entretenitu ere, non zerrama zaintzeko mandatua ere zeharo ahaztu egin baitzitzaion: hemen ezkailu batzuk igerian, hor karramarro bat edo beste oinez, han zapaburu multzo handi bat isatsak mugitzen; harri baten ondoan tximeleta bat pausatu nahian ziru zira, ur azalaren gainean sorgin orratz
|
bat
hegan eta orbelaren artean eulien zunburruna. Hantxe ari zen mutikoa gogara, bere baitan bildua eta jardun hartan erabat murgildua, harik eta bat batera eta gutxien uste zuela:
|
|
|
Txori
|
bat
hegan txakurraren kokozpetik. Lorezaina eskulturatik sartu irtenean.
|
|
|
Maitasun desengainuren bat, arazoren bat lantegian... –Pilar isildu egin da, pentsakor, eta zerurantz jaso du begirada; uso
|
bat
hegan igaro da haren gainetik, harik eta hurbileko jauregitxo baten teilatu hegalean lur hartu duen arte– Gauetik goizera gertatu zen dena. Egun batez paper fabrikatik itzuli zen, gure ama eta bera gela batean sartu ziren, eta hurrengo egunean Lourdesa joan zen.
|
|
|
Arrano
|
bat
hegan dabil itsasadarraren gainean, bi neskek ondoan duten ermitatik metro gutxira. Cestero begira geratu zaio:
|
|
|
uso
|
bat
hegan!;
|
|
|
Nekez sinets dezaket. Halako tramankulu
|
bat
hegan eta soldadu bat hankak dilindan. Ez da beldur inondik ere.
|
|
2023
|
|
|
Sekulako danbatekoa entzun zen ostertzean, trumoi guztien aldarria, eta jarraian igitaia zirudien suzko forma
|
bat
hegan. Orduantxe konturatu ziren euria egiteari utzi ziola; bestela nola ikusi sugar hura zeruan zehar?
|
|
|
Amaren inguruan guztiak egiten zuen dar dar, eta eztanda ere bai deskuidatuz gero: egun eder eta alaitsu batean, esate baterako, hautsontzi
|
bat
hegan ateratzen da leihotik eta birrin birrin egiten espaloian, banatzaile zurtuaren parean, zeinari ahaztu baitzaio auskalo zer merkantzia ekartzea. Amaren ohiko suminaldietako bat baino ez da, pixkanaka puztuz doana harik eta oihuka dioskun arte koskorretaraino dagoela bere negozioaz, eta gero akabo dena, ekaitzaren ostean barea:
|
|
|
Ibaiertzeko bidetik pirripita dabil eder eta ixil ipurtargia bezain: puntu distiratsu
|
bat
hegan gauean barna
|