|
2000
|
|
|
Ipuin batzuetan plano ezberdinekin jolasten du. Hala nola, Egun
|
bat
espetxean ipuinean. Honela, narratzaile estradiegetikoak intradiegetikoari bidea irekitzen dio.
|
|
2002
|
|
|
Ohar bedi, gainera, espetxe arruntetan, magistratuaren bisita ustekabekoa izanagatik ere, erraz ezkuta daitekeela eta, alafede, halaxe egin ohi dela, gauzen benetako egoera; izan ere, epaileak espetxearen zati bat arakatzen duen bitartean, gainerako zatiak osatu eta konpondu egiten baitira; denbora nahikoa izaten da, halaber, presoak behar bezala prestatu eta epaileari zer erantzun behar dieten ongi irakasteko. Panoptikoan, berriz, magistratu
|
bat
espetxean sartzen denerako dena geratzen da haren begien bistan.
|
|
2006
|
|
|
Iñakik horrelako jarrera bat hartzeak Euskal Herrian zer nolako alderdi, instituzio eta agintari ditugun erakusten digu. Nola ulertu sakabanaketa politikoak duen krudelkeria, eta areago euskal herritar
|
bat
espetxe zigorra beteta kartzelan egotea euskal egunkari batean bi eskutitz argitaratu dituelako. Lotsagarria da.
|
|
2008
|
|
|
Justiziaren erabilera politikoa lotsagarria.Garai hauetan justizia erabat baldintzatuta dago botere politikoarengatik. Eta hori nahikoa ez eta kanpaina mediatikoa izugarria egon da, kasu honetan pertsona
|
bat
espetxean sartzera behartzeraino. Kasu hori nirea da.Maiatzaren 21a nola gogoratzen duzu. Bezperatik hasi genuke. Maiatzaren 20an telebistan ikusi nituen atxilotuen argazkiak eta berehala sumatu nuen atxilotuko nindutela.
|
|
2009
|
|
|
Familiarik onenetan senideren
|
bat
espetxean dagoela ikusiko duzu, drogan sarturik ibili delako. Polizia taxizaleen atzetik ibiltzen da.
|
|
|
Bigarrengoen egoitza arruntena kartzela izanzen, ofiziala edota falangistek edota erreketeek antolatutakoak, errepublikazaleenaldean ospetsu egin ziren txeka famatuak. Arrazoi ugari zeuden pertsona
|
bat
espetxean sartzeko: politikoak, sindikalak edota kristau moralaren aurkako jokabidearekin lotutakoak ugari, baina beste askok zerikusi gehiago zuten egunerokoharremanekin, beste pertsona batzuekin zituzten zorrekin, esate baterako, edotafamilia arteko ezinikusiekin.
|
|
|
Gaixotasun larriak dituzten euskal preso politikoak sufrimenduaren atzaparretan itotzeko espetxean edukitzeak adierazten du preso politikoak hiltzeko borondatea dagoela, dio AAMk. Ulergaitza egiten zaio minbiziak jota edo eskizofreniak jota dagoen preso
|
bat
espetxean edukitzea. AAMren ustez, Espainiako Gobernuak mezua igortzen du preso gaixoak askatu gabe:
|
|
|
Haien lanei uko egiteko arriskua hor dago, bizi bizirik. Beste hainbeste esan daiteke adin produktiboan dagoen senideren
|
bat
espetxean duten familiei buruz ere. Preso dutenaren ekarpena jaso ordez, haren sostenguan lagundu egin behar dute.
|
|
|
Ortuellan lehen omenaldia egitekoak ziren atzo. Martinez, berriz, 1991n atxilotu zuen Espainiako Poliziak eta 18 urte hauetan makina
|
bat
espetxe ezagutu du. Atzo, Zaragozako Zuerako kartzelatik (Aragoi, Espainia) atera zen.
|
|
2010
|
|
|
Urte eta erdi egin zituen preso Uriak. Atxilotu zutenean, zarauztar batek erran zien, orain ikusiko duzue zer den senide
|
bat
espetxean izatea. Biek onartzen dute arrazoi zuela.
|
|
2011
|
|
|
Egun batzuetako dudak uxatu ostean, CLIPPER pizgailu bat erosi eta Beitiari bidali nion gutun azal barrubigun horietako batean. Une batez otu zitzaidan itzuliko zidala, preso
|
bat
espetxez aldatu eta presondegitik gutuna itzultzen dizutenean bezala lekuz aldatuta!!! oharrarekin.
|
|
2012
|
|
|
Afizioz pilotaria zen, eta bestela, udaletxeko enplegatua. Urte pare
|
bat
espetxe barruan pasa ondoren, libre utzi zuten, baina bere lana galdu egin zuen. Urte gorriak hurrengoak; etxean egoten zen, eta bazuen nahiko lan, lanik izateko.
|
|
|
«Zuzenbide estatuaren eta terroristen moduan zuzenbide estatua oso modu larrian urratzen dutenen arteko diferentzia objektiboa gizatasunean datza», esan du Baltasar Garzonek. Epailearen iritziz, «zuzenbide estatu batek ezin du utzi pertsona
|
bat
espetxean hiltzen». Baltasar Garzonek errespetua azaldu die Jose Luis Castro Espetxe Zaintzako epaileak eta ondoren fiskalak hartutako erabaki kontrajarriei.
|
|
2013
|
|
|
Azken batean, errepresio mekanismo horien guztien ondorioz ere zentsura hori nolabait nabarmenago egiten da, eta autozentsura ere bilakatzen da, esaten denaren araberako mehatxua ikusita. Horrek zer esan nahi du, hemendik aurrera preso
|
bat
espetxe batean edo espetxe politikaren ondorioz hiltzen bada dela egoera hori salatu. Horrek argi eta garbi uzten du zein den Espainiako Estatuaren jokabidea eta zein izaera demokratiko gutxi duen.
|
|
|
Fernandezen ustez, amaitu egin behar dute egungo espetxe politikan indarrean jarraitzen dute «iraganeko errealitate batzuk». «Bakartze egoera ez dator
|
bat
espetxeen inguruko legediarekin, ezta giza eskubideen errespetuarekin ere», azpimarratu du Radio Euskadin eginiko elkarrizketa batean. Bestalde, azken egunetan izan diren kale erasoak «iraganeko astinduak» direla adierazi du Fernandezek, baina, nabarmendu du eraso horien eraginez ezin dela «perspektiba galdu».
|
|
2014
|
|
|
Eskaeretan argi da multzo handi
|
bat
espetxean ikusi nahi duela fiskalak, bi urte eta hilabete batzuetako zigorra eskatzen duelako. Bi urtetik beherako zigorrarekin ez dago espetxera joan beharrik, zigortuak indarrean dagoen beste zigorrik ez badu bederen.
|
|
|
Euskal presoen kolektiboko kideek, baina, beti izan dituzte oztopoak eztabaidarako eta hartutako erabakiak euskal gizarteari helarazteko. 25 bete dira aurten euskal presoak sakabanatzeko erabaki politikoa indarrean sartu zenetik, eta euskal presoak ehun
|
bat
espetxetan izateaz gain, kartzela barruan ere inoiz baino banatuago dituzte: modulu batean bi edo hiru euskal preso izaten dituzte, eta espetxe berean dauden besteekin harremanak, debekatuta.
|
|
|
Baldintza kaskarrak dituela, maiz salatu dute presoekin lan egiten duten elkarteek. 2009an Kontrolatzaile Nagusiak egin zuen ustekabeko bisita
|
bat
espetxera. Frantziako Asanblea Nazionalaren aginduz sortua da Kontrolatzaile Nagusiaren erakundea; autoritate administratibo independente bat da, espetxeak eta haien gisakoak ikuskatzeaz arduratzen dena?. Bisita haren ondoren txostena egin, eta gobernuari igorri zion, nabarmenduz, besteak beste, kartzelaren gainpopulazioa handia zela, presoek ez zutela ur berorik, ziega batzuetan lau ohe ere bazituztela sartuak, bakartze ziegetan ez zela argi aski, eta preso eriak artatzeko azpiegiturak ez zirela egokiak.
|
|
2015
|
|
|
" Tratu txarrak jaso eta gero, erasotzaile bilakatu da haietako bat; bizkarrean ditu aitak egindako deskarga elektrikoen arrastoak. Bertze
|
bat
espetxean izan da, drogekin lotutako arazoen ondorioz. Han zegoela jakin nuen nire amaren etxean izan zenean nire anaiek semeaz abusatu zutela.
|
|
|
Arzalluz eta Aznarren arteko arestiko feelinga zapuzten joan zen: eskumen sozialen gaian erakutsitako itxikeriak —ELAk behin eta berriro euskal alderdi eta instituzioei gogorarazten zienak—, ETAren aurkako estrategian —batik
|
bat
espetxe politikan— zituzten diferentziek, eta Mayor Oreja eta enparauek" Ermuko izpirituaren" izenean xaxatutako abertzaletasunaren eta abertzaleen aurkako jazarraldiak, gero eta tarte txikiagoa uzten zioten EAJri Aznar babesten jarraitzeko. Jeltzaleen pairamenaren basoa gainezkarazi zuen tanta535 Rodrigo Rato Ekonomia ministro eta Aznarren presidente-ordeak isuri zuen irailaren 17an —non eta Sabino Arana Fundazioan! — INEM" inoiz" ez zela transferituko ziurtatu zuenean, printzipio politiko bihurtuz ordura arteko praktika politikoa.536 Egun gutxira etorri zen EAJren erantzuna:
|
|
|
Eta nik? Lortuko ote nuke nik kartzelara egokitzea, zigorraren nire zatia betetzea, egun bakar
|
bat
espetxeko zulo ilunean igarotzea?
|
|
2017
|
|
|
Gizatasuna eta justizia. Giza eskubideak errespetatu eta beraien legediak betetzen has daitezela berehala.
Eta hori lortzea euskal jendarte osoari dagokigu, norbanako nahiz agintari politikoei.
Pertsona bakar
|
bat
espetxean egoera horretan egotea onartezina bada, gero eta pertsona gehiago egoteak zer pentsatua eman behar liguke. Horregatik, hori salatzea eta herritar guztientzat eskubide guztien defentsa irmoa egitea jendartearen ardura da, guzti guztiona eta gutariko bakoitzarena.
Horregatik guztiagatik, Azpeitiko Sarek preso gaixoen askatasuna eskatzeko ostiralean egingo den elkarretaratzean parte hartzeko eskatu die herritarrei.
|
|
2018
|
|
|
" ETAren bukaerarekin egoera ez da aldatu, okerrera egiteko ez bada", dio Olatz San Josek (Donostia, 1979). Haren bikotekideak, Jon Troitiñok, hamahiru urte daramatza preso, azken zortziak Murtzian (Espainia), etxetik 850 kilometrora, eta Frantziako pare
|
bat
espetxetan ere egona da.
|
|
2019
|
|
|
Agerraldian, halaber, atxilotuetako
|
bat
espetxera bidali dutela gogoratu dute. " Aurretik omen zeukan errekisitoria bat zela-eta espetxeratu dute; amorrua gainditzea oso zaila zaigun arren, hemendik gure elkartasunik goxoena helarazi nahi diogu".
|
|
2020
|
|
|
" 2006an, asmatu zioten bigarren delitu bat, ordura arte existitzen ez zena. Horren gakoa da ordura arte ETAko kide
|
bat
espetxean sartzen zutenean, ETAkoa zela eta espetxealdiak irauten zuen bitartean, erakundearekin harremanetan jartzen bazen ere, hori ez zela zigortzen. Bakarrik zigortu zitekeen berriz ETAn sartzea edo ETAn kolaboratzea behin espetxetik atera ostean.
|
|
|
Alan be, nik ezin negarrik egin; ezta, ez neban egun guzti aretan itzik erantzun, ezta urrengo gabean be, beste eguzkiak ludia argitu eban artegiño. Aren erraiñu erbal
|
bat
espetxe naibagetsuan sartu ta lau arpegi areitan neureak euki bear eban itxura larria ikusi nebanean, etsi etsian neure eskuak aginkatzen asi nintzan. Areik, barriz, nik goseak eraginda au nengiala uste izanik, beingo baten zutitu ta esan eustien:
|
|
2021
|
|
|
Bileraren aurretik Radio Euskadin elkarrizketatu zuten, eta nabarmendu zuen gauza bat dela espetxeak kudeatzea eta beste
|
bat
espetxe politika kudeatzea, aldeak «garbi» geratu behar duela.
|
|
|
2 «Eguna ia hitzik egin barik igaro nuen, hainbat sarraski eta gertakari buruan nituela. Gogoratu nuen egon zela egun
|
bat
espetxeak hutsik zirena, eta 30 urte geroago ehunka eraildako eta atxilotu genituela. Euskal gizarteak eutsi egin zion enbata odoltsu injustuari.
|
|
|
Ni motoaren ondoan utzi, eta urrundu egiten zen batzuetan,, mezu ezkuturen bat ematen edo jasotzen ari balitz bezala. Haietako batzuk neuk ere ezagutzen nituen, eta baten
|
bat
espetxean ere egona zen propagandarekin harrapatuta. Garbi geratu zitzaidan umemoko hura aitaren kontrako bidetik zebilela, Eusko Gaztedi edo halako talderen batean, artean eta hasi gabe baitzegoen.
|
|
|
" Zeruko izar bat izaterik ez baduzu, aski duzu ukuiluko bazter bateko kriseilua izatea". Eta Reda ni baino hiruzpalau urte zaharragoa zen arren, nik gizon airea hartzen nion, batik
|
bat
espetxetik halako begirakune maleziatsuarekin irten zenetik.
|
|
|
Meliton Manzanasen heriotza izan zuen ardatza, eta bukatu zen 6 balbe zigorrekin, gero 30 urte kartzelaz ordeztuak. Beste hamar akusatuek bildu zituzten 500
|
bat
espetxe urte.
|
|
2022
|
|
|
Oiartzundik Martutenera egin genuen lehen bisitan, berriz, kronometroarekin joan zen, eta" ama, ordu laurden batean iritsi gara!", esan zidan. Antolaketa handia eskatzen zigun bidaia bakoitzak, norbaitek lagundu behar izaten zigun beti, gau
|
bat
espetxetik gertu igaro behar izaten genuen, gastu ekonomikoak, bideko arriskuak... Eta, hori guztia, bi haur txikirekin.
|
|
|
Kasu zehatzaren arabera, zehapena honelakoa izan daiteke: zigor
|
bat
espetxea hiru hilabetetik sei hilabetera bitarte. bat eguneko isuna 24 hilabetez. komunitatearen aldeko lanak 31 egunetik 90 egunera (errudunak aurrekari penalik ez duenean eta delitu hori egiten duen lehen aldia denean).
|
|
|
zortzi lagun, guztira. Horietako
|
bat
espetxera eraman zuten, desordena publikoak eragitea, autoritatearen aurkako atentatua, gorroto delitua eta lesioak egotzita. Gainerakoak aske utzi zituzten Mari Paz Benito epailearen aurrean deklaratu ostean.
|
|
2023
|
|
|
Urte pila
|
bat
espetxe barruan pasa ondoren, libre utzi zuten, baina bere egoera asko larritu zen. Urte latzak hurrengoak, etxean egoten zen, diru sarrerarik gabe bizitzen ikasi zuen.
|