|
2000
|
|
|
" Elizak egiten duen moduan egingo dugu, baina elizak esaten dituen gauza berdinak esan gabe", esan zuen irriz Martxelo Otamendi" Euskaldunon Egunkaria" ko zuzendariak" Bizkaia" ren aurkezpenean. Izan ere, Bizkaia osoan tradizio luzea izan da ez horrenbeste beharbada mendebaleko euskararen Araba eta Gipuzkoako lurraldeetan herrikoa ez zen euskara jaso
|
bat
entzuteko, elizaren bidez batez ere.
|
|
|
Aparte, kontatzeko modua, duen tonua ere oso bitxia da: ahots
|
bat
entzungo bazenu bezala da, hasieran beharbada ez diozu kasu handirik egiten edo oso adi ez bazaude ez zara konturatzen, baina halako batean poliki poliki sartu egiten zaizu barrura, eta bere erritmora eramaten zaitu.
|
|
|
Aurreko txaloen ondoren isiltasuna. Abiapuntua markatzeko prestatu da frailea eta eskuin eskua eta ziria altxatu dituenean, anfiteatrotik garraisi
|
bat
entzun da:
|
|
|
Entzulegoaren zati handi batek hizkuntza bakantasunaren xarma ezinbestean galdu egin duelako. Askori berdin zaio hiru" ni" edo lau" gaur" dituen bertso
|
bat
entzutea, hitz potoloz borobildua bada. Eta askori berdin bazaio... bertsolariak zulo horretara erortzeko arriskua du.
|
|
|
honetan, bere emaztea, Laura, asteburuan kurtsilo bat egitera joan dela-eta bakarrik geratzen den senar baten istorioa kontatzen zaigu. Senarra, Markos, bakarrik geratzean, rock musika talde bat duen bere anaiarekin Vigora kontzertu
|
bat
entzutera joatea erabakitzen du. Lauraren irteerak eta giro aldaketak kolokan jarriko dute pertsonaiaren mundu osoa.
|
|
|
Gero hemen lotsa handiaz dakusguna: ez hitz egiteko eta ez elkar aditzeko, Erderazko eta Euskarazko nahaspila moldakaitz eta nazkagarri
|
bat
entzun ohi da.
|
|
|
Ezin, bada, euskal nazioarentzat hain garrantzitsua den gaia ukitu Iparraldeko ahotsen
|
bat
entzun gabe. Baina Abertzaleen Batasuna autodeterminazioaren ingurukobarne eztabaidaren erdi erdian aurkitu genuen!
|
|
|
Haraino heltzeko atzeman ahal den mekanika honako hauxe da: norberak etxekozahar bati istorio
|
bat
entzun dionean, badu joera transmisiogile hura gerta kariarenlekuko gisa ikusteko, hots, kontatua eta kontatzailea bat egiteko. Antza, naturalki etaohartu gabe pasatzen da «amamak kontatzen zuen»etik «amamak ikusi zuen»era; alegia, deus ez, baina gazteturik geratzen da istorioa eta, bidenabar, egiaztatuta.
|
|
|
Kondaira mitiko
|
bat
entzutean, gehienetan, berehala ezagutzen dugu zer tipokoaden eta zelan bururatuko den; bakar batzuetan soilik aurkitzen ditugu garrantzizkoaldaketak, baina handiak direnean, gerta liteke deusik ez ulertzea, haria galduta etahapax baten aurrean gaudela uste izatea. Eulaliren ahotik horrelako batzuk aditzekozori ona izan dut, hari esker pausatu bainion galdera neure buruari.
|
|
|
Urte erdi geroago, Gabon egunean, zoragarria zen jostailuaz oraindik ohiturik ez bazeuden ere, kapitainak Morse kodearen bidez Gabon mezu bat igorri nahi izan zion familiari. Telegrafista hori egiteko prest zegoelarik, bat batean ahots
|
bat
entzun zen, tokitatik zetorren baina entzungarri zen soinu bat, nondik arraio hel zitekeen inork ere ez zekiela, zeren kostaldetik oso urrun baitzeuden, Ingalaterra Berriaren parean. Jesukristoren sortzea eta aingeruak artzainei berri onaz egindako iragarpena kontatzen hasi zen.
|
|
|
Eta, nola osaba Joanikotek ohitura hura baitzuen, etxeko orkumeei —ehizakoei zein bertzelakoei— izen xelebreak ipintzekoa, Greziako edo Erromako historiarekin lotuak —Platon, Akiles, Demostenes... Plauto, Karakala, Seneka eta bertze hainbertze—, hala, bertze izen haiek aditu orduko, ezin egokiagoak iduritu zitzaizkidan osaba Joanikoten listari eratxikitzeko, zeren antz antzekoak baitziren; eta bururatu zitzaidan, halaber, edo imajinatu nuen, hobeki, Felisa ene inudea izan zenak jar zezakeen aurpegia, izen arraro haietarik
|
bat
entzutean... zeren, ai zer aurpegi jartzen zituen hark, eta ai zer irri algarak egiten nituen nik, izen haiekin asmatzen ez zuenean! Halako suertez, non batzuetan neure borondatez joaiten bainintzen sukalderat, haren zirikatzerat.
|
|
|
—Osabak bertze mirakulu
|
bat
entzun nahi luke...
|
|
|
Hiruzpalau burtzi soilik sartu zizkion toreatzaileak zezenari, eta bere morroietarik batek haga luze batez zulatu zion bizkarra, lau hankakoak odol apur bat gal zezan eta, halatan, ahul zedin. Baina zezena, halarik ere, kementsu zegoen artean eta, aitak zaldi gainetik zirikatu zuenean, indartsu abiatu zen hura... harik eta tiro hots
|
bat
entzun, eta zezena hil mutu geratu zen arte. Derradan ezen orduantxe egon nintekeela, nehoiz egoitekotan, aitaz harro, zezen kontu harekin, iduriturik ezen Iliadako, Odiseako edo Greziako bertze edozein historiatako zeinahi heroiren ahaide izan nintekeela —ez al zen, bada, Zeus bera ere zezen historia haietarik batean ere nahastu, noiz eta zezenaz mozorrotu baitzen, Europa zeritzan neskatxa bahitu eta Kretarat eraman ahal izaiteko? — baina, ondikotz, tiroaren eraginagatik aitak gibelerat egin zuen... hain gibelerat, non zalditik erori eta hantxe geratu baitzen, ipurdi gainean, lurrean iltzaturik bezala, grabitate indarraren meneko hura ere, jauregiko jaun eta jabe zen arren, bertzalde.
|
|
|
Baina, zirkinik ere egin gabe, osabak bere lekuan segitu zuen... Eta begiak hertsi, eta hots lehor
|
bat
entzun nuen, baita Arkimedesen neurriz kanpoko intziria ere... Eta begiak ireki, eta zirkuluaren erdian ikusi nuen zakua, osaba bere tokian zut, Arkimedes pare bat urrats gibelago.
|
|
|
—Eta nola arraio erran diok, nik bertze mirakulu
|
bat
entzun nahi niola...?
|
|
|
Napolitik pelegrinazionean jalgi nintzenean, Jainkoari hitz eman nion ezen, neure bekatuen espiazionean, atseginari uko egiten dion atseginaren gibeletik ibiliko nintzela, zeren eta Jainkoak atseginago baitu. Eta, beraz, egun horretan, penitentzian, Probidentziak naraman lekuan, meza isil
|
bat
entzunen dut, Pisako katedralean entzun nezakeenaren orde. Baina ez dakit, egia erran, penitentzia ere halakoa izanen ote den:
|
|
|
Credo!, apez izaiteko dei bat ere izan zitekeena, eta ozentki eta bortizki deitu ninduena... eta, uste nuen arren ezen, irririk gabeko egun goibel haien ondotik, ahantzia izan nezakeela zer zen irri egitea, aldiz, irri egiten ikusi nuen neure burua... zeren eta gurasoek ere apez nahi baininduten, eta, baldin erraiten banien ezen apez izan nahi nuela, kolejio edo komenturen baterat igorriko baininduten, Iruñarat edo Baionarat, uda finatu bezain fite, jauregitik eta osaba Joanikotenganik urrun... Hartan nengoela, boz
|
bat
entzun nuen, ustekabean:
|
|
|
Ordainean, guk jaso genituen haien maradizinoak, eta haietarik batek tiro ere egin zuen arkabuz batekin, airerat izan bazen ere, eta hala erabili eta astindu behar izan genituen arraunak, finean, ahalik eta arintkien eta fitezen, bertze ti ro hots
|
bat
entzuten genuen bitartean eta haien irri karkarak.
|
|
|
Handik aitzina, osaba Joanikot behin baino gehiagotan joan zitzaion galdegite harekin, pipa piztua eskuan... Ordea, aitonak ezentzuna egiten zion, edo bertze gauza
|
bat
entzuten zion, agian, zeren aitonak tabako gehiago eskatzen baitzion edo katoliko eta protestantei buruzko bertze errepuesta hura emaiten zion... edo errepuesta haren azken bi hitzak, hobeki: " Ipurdian zuloa!", hizketan gero eta gehiago nekatzen zelako, benturaz, edo auskalo zergatik, zeren zer dakit nik zer gertatzen zen aitonaren buruan...
|
|
|
Zeren eta, egia bada ezen arraina burutik galtzen dela, berant baino lehen joanen baitzaigu jauregia hankaz gora...". " Iduria ongi zaintzen dut nik, Graziana, sehiek eta menekoek didaten errespetua eta begirunea lekuko; eta bertze zer horiek, berriz... horiek jendearen asmakizunak dira eta atso zaharren erran merranak..." Eta hura erraiten ari zela, ate kolpe
|
bat
entzun nuen, kanpoko atearena, segur; eta, hura entzun bezain fite, jauzi batean zutitu eta pasabidean barrena kanpo alderat egin nuen, lasterka eta oihuka —dinbi danba, punp eta punp! —, kanoiarekin jostetan ariko banintz bezala, disimulatzen, ohi nuen moduan; segidan, Felisa ikusi nuen ate hertsiaren ondoan, eta aditu nuen, gero, aitaren garrasia: " Zer arraio habil, Joanes?" Jiratu nintzen eta aita amak ikusi nituen.
|
|
|
Handik hamar bat minutura, gutariko zaharrena zen ikusleak, esperientziaren ahoz, isiltasun txuri hura hausteko ausardia izan zuen. Esaldi terrible
|
bat
entzun ahal izan genuen orduan, kirolari haren patuari buruz zalantzabiderik uzten ez zuena.
|
|
|
Ez egin dudarik erantzun diot, baina hitz horiek esaten ari nintzela, musika isildu, eta ahots ezagun
|
bat
entzun dut.
|
|
|
Alabaina, Dan baino askoz nazkatuago, bizitzari ezin jasanezinago irizten diotenek, beren burua Niagarako bota aurre  tik, han hemenka zenbait Crisis Phone dituzte aukeran: suizidatzeko gogoz badabiltza, azken ahots lagun
|
bat
entzuteko; norbait suizidatu bada, larrialdiaren berri emateko; norbait suiziden gainean trufatzeko gogoa badu, argazki bat ateratzeko.
|
|
|
Gizonezkoak, umeen pare, taldeko emakumeak beldurtu nahian ibili dira eta ni ez naiz beldur izan, harik eta, afalondoan, dendara bakarrik erretiratu naizen arte. Baina etorri berritan, bila nenbilela, hotsen
|
bat
entzutea iruditu zait. Arranguratua, eskua ilunpetan luzatu, eta topatu dudan lehen gauza sendoa urontzia izan da.
|
|
|
larunbat batez Teresarekin telefonoz hitz egin eta gero, dutxa bat hartu, eta apain apain prestatu nin  tzen Dabidekin irteteko; baina Teresari zerbait esatea ahantzia nuelako, oraingoan Dabid dutxatzen ari zen bitartean, berriro ere telefonoa hartu eta, haren zenbaki guztia markatu beharrean, DE tekla sakatu nuen, alegia, aurreko zenbaki berera deia errepikatzeko. Eta deitu banuen, deitu nuen, zeren, nik hitz erditxorik esan aurretik ere, Teresaren ahots bihurriaren ordez, ahots sentsual eta jostarin
|
bat
entzun bainuen: " Ezin zara ni gabe bizi, ezta Dabid?
|
|
|
Bi, akaso hiru tiro. Eta kasik aldi berean garrasi eta biraoren
|
bat
entzun dugu, garbi baino garbiago (nik berehala antzeman diot Tomen ahotsari, eta berehala Grand Canyoneko jaitsieraz oroitu naiz, eta pistolaz, eta Rayz...). Ez dut besterik oroitzen; hori eta Rubenek inpentsan ni besarkatu, eta biok batera lurrera erori garela.
|
|
|
Neuk ere izango nukeen akaso zer esanik beste egoera batean, baina orduko hartan Goizederren hitzak poeta handi batenak iruditu zitzaizkidan. Horregatik, isilik geratu ginen hirurok tarte luze batez, geure bizitzak laburtuko lituzkeen kanta labur eta xume
|
bat
entzun bagenu bezala. Alkandorako sakelatik Ulizarko buzoian jasotako liliak atera eta usaindu egin nituen, Marga gogoan.
|
|
|
Lilura betean geratu nintzen zakuaren barruan, aspaldian ibili gabeko plazer bideak urratzen, eskuarekin zakila astinduz eta begiekin zeru argitzen hasi berriari so. Hazia isurtzen hastearekin batera, tiro hots
|
bat
entzun nuen, eta pixka bat geroxeago, zakilaren azken astinaldiekin bat eginda, beste bat.
|
|
|
" Hiltzeko ez nauk sekula orain bezain ondo prestatua izango", esan nuen neure artean Mikel Laboaren kantua amaitu eta ostatuan, inork diskoa aldatu gabe, Laja eta Landakandaren beste kantu
|
bat
entzuten hasi zenean. Ez ninduen harritu pentsamendu hark.
|
|
2001
|
|
|
Etxe ondoko plantanoak horitzen hasiak dira eta hostorik ihartuenak lurrari entregatzen dizkiote haize hegoari hotsa emanez, jubilatuak eta haurrak orbelak kraskatuz jolastu daitezen. Egunsentian tiroren
|
bat
entzunen duzu, epel aldera jo nahi duten lehen usoak azaldu direla abisatuz, baina bandadarik ugarienek Europako lautadetan segitzen dute, izotz bezperako azken arta aleak presaka irentsiz, Donostiako itsas bazterrean etxekoandre, zahar eta elbarriek negu aurreko eguzki hondarrak bereganatu nahi dituzten bezala.
|
|
|
– Testua jaso aurretik, ikasleari eginkizun aproposa aurkeztuko diogu, alegia, eskolatik kanpo horrelako testu
|
bat
entzun edo irakurtzean egin ohi denantzeko zeregina (informazioa behar duen beste nor edo nori ematea, dakigunarekin alderatzea, behar ditugun datuak identifikatzea...). Horrenbidez ikaslearen interesa ziurtatu ahal izango dugu.
|
|
|
Esku aburra aitaren mustatxa bezain latza zuen eta behatzetan primaderan arraintzatzen ditugun amuarrainek bezalako azala zuen. Hau gertatzen zen artean nire buruaren barnean ahots
|
bat
entzun nuen; dudarik gabe, nire parekoa mintzo zitzaidan:
|
|
|
Goiz batez, egunsentian, oihu bortitz
|
bat
entzun zen. jende zenbait ateratuak ziren. Josefinak, beldurturik, ohetik jeiki eta lehiotik begiratu zuen.
|
|
|
Handik gutxira, zurrunga
|
bat
entzutea iruditu zitzaidan, baina ametsa zela pentsatu nuen. Berehala, ukabilkada bat sumatu nuen sabelean eta kolpeak iratzarri egin ninduen.
|
|
|
Musika geldoa jartzen hasi ziren jendea joaten hasteko. Tango
|
bat
entzun zen.
|
|
|
Ordu laurdena igaro denean begi bistakoa izan da guretzat, beraz, tipo harenak egin zuela. Kanpai hots txiki
|
bat
entzutea eta guzti iruditu zait, krixkitin kraxkitin, jainko ikusezin eta anker bat harekin dibertitzen ariko balitz bezala.
|
|
|
Romak neurriz kanpo zabaldu zituen begiak eta inurriz bete zitzaizkion. Askorik pentsatu gabe, edo gehiegi pentsatuta, aurrez aurre jarri zitzaion Roma, Marcosen kantu
|
bat
entzuten ariko balitz bezala. Marcosek irakurtzen jarraitu zuen, harik eta norbait berari adi zegoela nabaritu zuen arte.
|
|
|
Ahots mehe
|
bat
entzun zuen Marcosek ohetik. Maria orduantxe hartu zuen loak.
|
|
|
Goizeko seiak eta bi. Marcosek beste soinu mehe
|
bat
entzun zuen Lucasen gelatik. Ohetik salto egin eta Lucasengana joan zen.
|
|
|
Hiru egun eman ditut trenetik trenera eta ez nago etxetik oso urrun. Beste hizkuntza
|
bat
entzuten da, hori bai, baina beti hizkuntza bera. Kartelak eta ondo ulertzen ditut gainera.
|
|
|
Imanol Uriosterengana joan naiz eta bere bulegoan aurkitu dut, telebistari begira, joko olinpikoetako atleta batek bere urrezko domina erakusten duela. Eta bandera mastan gora igotzen ari da, beste bandera biren artean, eta himno bakar
|
bat
entzuten da, martxa militarren kutsukoa, eta Sidney 2000 irakurtzen da pantailan, malkoak igurzten dituen atleta hunkituaren aurpegiaren gainean.
|
|
|
Batbatean, eztanda ozen
|
bat
entzungo duzu. Arineketan igoko zara ontzi gainera eta astia izango duzu oraindik izotz tontor handi bat zatiak galtzen eta iraultzen ikusteko.
|
|
|
Udaberri kanta
|
bat
entzungo da izotzezko itsaso basamortu horren gainean:
|
|
|
Behean, kalean, minutuek aurrera egin ahala, jendea ugarituz doa, inolako ordenik gabe multzokatuz. Suizida ilegorriak, laster batean, poliziaren, anbulantzien, suhiltzaileen sirena hots mingarriak entzuten ditu, bertaratzen eta bertaratzen; eta geroago, ordu erdi bat geroxeago edo, polizien eta suhiltzaileen aginduei jarraituz, txaloz lagundurik, jendetza izugarriak lelo moduan errepikatzen duen esaldi
|
bat
entzuteko parada du, gero eta ozenago beregana aireratzen dena; eta, entzun uste duena ezin sinetsirik baina ziur egonik entzun duena ongi entzun duela, beherantz begira  tzen du burua poliki poliki mugiturik, eta han, berak nahi lukeen moduan koltxoi erraldoi bat ikusi ordez, hutsune handi xamar bat sumatzen du, behean eta bere pare parean, hain zuzen, eta klarionez margoturik, zirkulu gorri p...
|
|
|
Handik gutxira modu txit arraroan goldaturiko lur sail bat ikusi nuen nire aurrean, hogei urrats edo urrun. Garrasi lehor
|
bat
entzun nuen nire ondoan: bi husar erori ziren, kanoiko balek jota.
|
|
|
Tiro hots
|
bat
entzun zen, ondoko gelan (agian irakurleak pentsatuko du, une honetan, baina ez al zeuden noriako kabinaren edo gelaxkaren barruan. Bai, hala zen, baina noria honetako gelaxkak bikoitzak ziren).
|
|
|
Gelaren aurrean bi txakur zeuden guardia egiten. Batak aurikularrak jantzita zeuzkan eta, egiten zituen imintzioengatik, pil pilean zegoen partidaren
|
bat
entzuten ari zen. Besteak, berriz, horma hatzekin atabalatzen zuen zigarroa erretzen zuen bitartean.
|
|
|
Irmoki heltzen zidan besotik, ehiztariak botatako basurdeari helduko balio bezala. Korridorearen bukaeran erdi itxitako atea zegoen, bertatik ahots lodi
|
bat
entzun zitekeen. Juliak atea bultzatu eta gela zabal urdin argi bat zabaldu zitzaidan brastakoan.
|
|
|
Etxea zaharra zen eta lizun usaina itsatsia zegoen horma hitsetan. Goraino iritsi arte zenbait musika mota –antigoalekoak gehienak– eta eztabaida bizi pare
|
bat
entzun ahal izan nituen. Txirrinak ez zuen funtzionatzen eta hatz koskoez jo nuen atea.
|
|
|
Zarata handi
|
bat
entzun da. Izutu egin dira oinezkoak.
|
|
2002
|
|
|
Ni zintak pasatzen hasi nintzaion. Berak banatzaile moduan edo lan egiten zuen, beraz, kotxean zihoala pila
|
bat
entzuten zituen. Horrela, ahotsaren melodiak ateratzen joan zen.
|
|
|
Bidian giñoyazala belbilaren barruban eta atseden gozuan aurkitzen gendubazan oñez joyazanak; noizean bein zantzo eta uyuyuren
|
bat
entzuten genduban.
|
|
|
Itsasoaren marmar gozo haren gainetik ahots
|
bat
entzun zuen Pertseok. Emakume batena zirudien, eta, nahiz eta ez izan erabat gozoa, atsegina zen, ziurra, serioa.
|
|
|
Baina pentsakorrago eta tristeago zegoenean, ahots
|
bat
entzun zuen bere alboan:
|
|
|
Jaanà, nai al gucia, ta bestean, catearic ezagutu nai ez duteen erriac, ta arrotz ezagutzen ez gaituztenac ere, irtengo digute videra; ezarrico dira gure besòetan laztan estuequin, eguingo dizquigüez agur gozo, ta escumuñ estu estuac; enzungo degu esquer ascoren soñu ederra, ta Catilinaren Soldaduen Icen ona zabalduco dá lurreco bazterretaraño. Baña beste soñu
|
bat
enzun bearco degu, beldurrac macaltzen bagaitu; gauza guci oéc goibetu, ta buruzberatuco dira. Burniac zaitzen ta gordetzen ez dituenac, gordeco ecin dira, ez errien ez adisquiden videz.
|
|
|
Hala, lehenik eta behin motorra aztertzea komeni da. Horretarako, autoa abiaraziko da eta arretaz entzungo da zurrumurruren
|
bat
entzuten bada. Komeni da, halaber, biraketa igoera jarraitua eta ihes hoditik ateratzen den kea zaintzea.
|
|
|
Nehork idekitzen ez zuela ikusi eta, bere giltzekin ideki eta sartu zen. Gakoak beren tokian uzterakoan, hots arraro
|
bat
entzun zuen logelan eta zerena zen ikustera joan zen. Atea ireki zuenean Idoia ikusi zuen presaka ohetik ateratzen; bitxia iruditu zitzaion.
|
|
|
Beste eztanda
|
bat
entzun zen. Bero bafada erasotzaile bat iritsi zitzaien.
|
|
|
Beste eztanda
|
bat
entzun zen.
|
|
|
–Bigarren eztanda bat izan da –esan zuen Julenek, bat batean zerbait ulertu izan balu bezala– Kanpoan geundela, bigarren eztanda
|
bat
entzun da.
|
|
|
Guztiak isildu ziren segundo batzuez. Trumoi urrun
|
bat
entzun zuten halako batean. Euria atertu egin zuen, zarata hura beste norabait joan behar zuelako seinaletzat hartu balu bezala.
|
|
|
Bigarren trumoi
|
bat
entzun zuten. Urrun.
|
|
|
[...] Deiadar egin zuenean, zazpi trumoik jo zuten burrunba. Zazpi trumoiek hitz egin zutenean, idaztera nindoan, baina ahots
|
bat
entzun nuen zerutik esaten: " Gorde isilpean zazpi trumoiek esan dutena eta ez idatzi".
|
|
|
Eta nik saretxoa botatzen nion behin eta berriro, bota nion auskalo zenbat aldiz, baina tximeletak guztietan egin zidan ihes, harik eta, halako batean, harrapatu nuen arte. Gero ahots
|
bat
entzun nuen: " Maite zaitut".
|
|
|
–Halaxe hartu genuke bizitza, okertzen zaigunean. Izan ere, azienda eta ondasun guztiak galtzen ditugunean ere, belarriak geratzen zaizkigu, musika on
|
bat
entzuteko, eta oinak eta eskuak, dantza egiteko...
|
|
|
Agure eta atsoen kasuan, are gehiago. Haurrak balira bezala baitatoz, hitz abegitsuren
|
bat
entzutearren edo bizkarrean zapladatxo batzuk hartzearren.
|
|
|
Eta, deus baino lehenago, eutsi egin behar nion egoerari, kontu hark guztiak eskutik ihes egin ez ziezadan. Sarak bajarekin zeramatzan egun batzuk, eta etxeko sofan aurkitu nuen, Benito Lertxundiren disko
|
bat
entzuten. Nere herriko neskatxa maite/ ahozko lorez zaitut gaur laztantzen...
|
|
|
Toki amuarraintsua zen, harriarte eta ur laster askokoa. Onenean zeudenean, hots zakar
|
bat
entzun zuten troka gainetik. " Â ¡ Alto a la guardia civil!".
|
|
|
Eta, danba!, eztanda lehor
|
bat
entzuten dut. Susto batean, pianoa jotzeari uzten diot.
|
|
|
Halako batean, gainerako hotsen artetik, ahots
|
bat
entzuten dut garbi garbi:
|
|
|
Gailurra jo dugu, edo gailur bat behintzat, bai kalitatearen, bai argitarapen kopuruaren ikuspuntutik. Hitz
|
bat
entzuten da askotan: homologazioa.
|
|
|
Ez zaitu, dena dela, bere hautaketak larregi harritu. Zulo horretan Alemaniako irrati
|
bat
entzuteak harritu zaitu. Zure iritziz, aparailuak ez du sei libra baino gehiago balio.
|
|
2003
|
|
|
ESPAINIAKO Diputatuen Kongresuko EAJren taldeak telefono entzuketak salatu ditu Iñaki Anasagastiren ahotik. Honen esanetan, taldeko idazkariak zarata ezohiko ugari entzun dituzte zenbait egunetan eta hilaren 12an aurreko egunen batean izandako telefono elkarrizketa
|
bat
entzun zuten telefonoa hartzean. Luisa Fernanda Rudi Diputatuen Kongresuko lehendakariak ustezko entzuketak ikertuko dituela jakinarazi du.
|
|
|
Gabon jaiotan, Barri On
|
bat
entzun dogu, albista pozgarri bat emon jaku: Jaungoikoak, Jesukristoren bitartez, adiskidetu egin gaitu gizonok Beragaz, Bere erruki neurribakoak eraginda.
|
|
|
Gu aurkitzen garean etxe honetantxe, Iñigo gazteak be bide biok izan zituan aukeran: hementxe egoan bera, hankako zauria noiz sendatuko zain, eta, liburu santuak irakurri ahala, Jaunaren dei
|
bat
entzuten eban bihotz barruan: " San Frantziskok eta Santo Domingok hau ta hori egin zutela?
|
|
|
Hemendik orain hiria dakusat, hor behean, erdi lo, amets..., zahartuta, berritu nahi arren. Aspalditik lepoa emanda bizi naiz, eta ahotsen
|
bat
entzuten banuen, neure argiak berak ez zidan ikusten uzten. Baina gaur begiak zorrotzak dauzkat, edo beste era batera esanda:
|
|
|
Itxi, itxi, sinisten deutsut eta. Holako beste zerrenda
|
bat
entzun ezkero, hilda nago. Hobe dogu kinitoan jokatzen hastea...
|
|
|
Ohean etzanda, The Carsen disko zahar
|
bat
entzuten, Ida txinatar jatetxera telefonoz eskatutakoari itxaroten zegoen, txabusina zuri gardena jantzita. zegoen egun hartan sukaldean aritzeko eta, bide batez, esperientzia berriei beti irekita zegoenez, janaria ekarriko ziona ere txinatarra bazen...
|
|
|
Fraide xaharrak erraiten zidan bestalde, berak ere zerbait bazekiela gure itsas bazterraz, irakurri berri zuen Claude Farrèren liburu bati esker, eta gure herriaren eta gure ohituren jakinean zela aita Pierre Lhanden hitzaldi xume
|
bat
entzuna zuelakotz.
|
|
|
Beraz, sendagilea pazienteak elektroentzefalografo eta ordenagailu batera konektatzen hasten da garezurraren erdian kokatutako elektrodoen bidez, non seinaleak sendoagoak baitira. Pazienteek tonu jakin
|
bat
entzuten dutenean, lau segundo izaten dituzte beren uhinen indarra aldatzen saiatzeko. Arrakasta izanez gero, ordenagailuak kurtsorea gora edo behera mugituko du begien aurrean dagoen pantaila batean.
|
|
|
Pentsatu zuen Miguel haserre egon zitekeela bezperatik. Baina ezin izan zuen pentsatzen jarraitu edo, beste era batera esanda, pentsamendu zirriborroa baino ezin izan zuen egin, ahots
|
bat
entzun zelako telefonoan:
|
|
|
Ez zebilen inor barruan, baina isiltasuna pobrea zen. Esan nahi da hutsik dagoen leku batek isila izan behar duela derrigor (are gehiago museoa bada); baina han barruan tango
|
bat
entzuten zen. Horregatik zen pobrea isiltasuna.
|
|
|
Detektibeei hain gogoko zaien tonu sasi zientifikoan idatzia zegoen. " Epistemologia konjeturalaz" mintzo zen eta" kalean aurkitutako ile bakoitzaren enigma argitu edo ahots anonimo
|
bat
entzute hutsarekin jabearen nortasuna azkar aurkituko duten profesionalak formatu" behar zirela zioen, beste gauza askoren artean. Bere buruzagiei ez bide zien grazia handirik egin proposamenak eta, zigor bezala, gure herrira bidali zuten, ile eta ahots anonimoen jabeak deskubritzeko gai baldin bazen, obra garrantzitsua argitaratua duen idazle anonimoaren nortasuna aise deskubrituko zuela esanez.
|
|
|
" Hantxe, lehen argia!". Jarraian, irrintzi luze
|
bat
entzun zen, beste bat eta beste bat. Bai, mendebala argiago zegoen ekialdea baino, dudarik ez!
|
|
|
Ez zuen hitz gehiagorik esan. Tiro hots
|
bat
entzun, eta Pello zerraldo erori baitzen.
|
|
|
Gero, beste tiro hots
|
bat
entzun zen: oilarrari egindako tiroa zen, baina oilarra berriro hegaldatu zen, ostadarretik gora.
|
|
|
Nekanek bere otoitza bukatu duenean, ate kolpe
|
bat
entzun du. Aldameneko Joxepa da:
|
|
|
Iritsi zirenean etxea ilunpean zegoen. Bat batean kolpe bortitz
|
bat
entzun zuten. Rakelen logelako atea.
|
|
|
Ipuin bat dirudi eta, hala balitz, nik Amonen arteko jelosia izenburua ipiniko nioke. Antza, Gabon gaueko afalostean, norbaitek hotsen
|
bat
entzun zuela esan zuen, eta hori esatearekin batera haur guztiak leihora oldartu ziren. Eta han zegoen, Santa Claus, zakukada bat opari bizkarrean hartua.
|
|
|
Halako batean, zarramarraren
|
bat
entzutea iruditu  zitzaidan. Zalantzak bete betean harrapatu ninduen.
|
|
|
Eta hutsagatik ez nuen txopoaren katua berriro zapaldu. Hain zuzen ere Gervasio kapitainaren korroskada
|
bat
entzun nuelako. Trumoi baten antz antzekoa.
|
|
|
Nik ez jakin zergatik. Eta, ohi bezala, irrintzi
|
bat
entzunda dioen zatian norbaitek irrintzia bota zuenean, niri oilo ipurdia atera zitzaidan. Gero, gudarien hiletetan jartzen duten musika ezin tristeago hori jarri zuten, Â txistua, eta niri negargura, negargura etorri zitzaidan, Benito Lertxundiren Oi ama Euskal Herri goxoa entzuten dudanean bezala.
|
|
|
Baina nik oraingoan ere ez nuen erantzuteko aukerarik izan, ze une hartan, ustekaberik ustekabeenean, tiro sail
|
bat
entzun zen, tximista gorria! Eta berehala trenetik garrasi beldurgarri bat baino gehiago iritsi zitzaigun.
|
|
|
Marka da, gero. Berehalaxe, eztandaren eta garrasiaren ondotik, tiro
|
bat
entzun nuen estazio aldean. Beste hotzikara batek goitik beheraino zeharkatu ninduen eta mugitu ezinik geratu nintzen.
|
|
|
Horrela, ateko markoaren kontra jarria eta nekatu etsitu antzean, jarri zen Jon atxilotu zuten gau hartan ere, semeaz galdezka hots egin zuten bakoitzean. Ahots
|
bat
entzun du, azkenik, beste aldean.
|
|
|
Pasadizo xelebreren bat kontatzen ari zaio gidariari, halako batean biak barrez lehertu dira-eta. Txaranga
|
bat
entzun dute, eta berriz ere suziriak. Uste baino gertuago daude.
|
|
|
Dinamita zegoen burdinaz estali aterpera lehiatu ziren herrokan. Bakoitzak lau kaxa astun hartu zituen eta etorri moldean atera zihoazela, zakur zanpa alimale
|
bat
entzun zuten, entzun eta bertan, zakurraren hats bahitua gibelean susmatu. Zakurraren atzetik bistan dena, jendarmeak agertuko zirela!
|
|
|
Hamaka eta nire lagun min Igerabideren aforismo liburu berria hartu, eta eseri egin nintzen, orrialde haietan aurkituko nituen hausnarketa ezin zorrotzagoekin gozatzeko asmotan. Eta hartantxe neure baitan bildua nengoen, garrasi izugarri
|
bat
entzun uste nuenean. Begirada jaso eta ostertzerantz egin nuen so.
|
|
|
b) Haurrak erabiltzen ere bera hasi zen, birao edo madarikazio
|
bat
entzutean, denek aho batez oihu egin zezaten: " Bese V. la tierra; que asà lo ha mandado el Padre Santo"; eta pertsona nagusiren batek ez bazuen obedi  tzen," cargaban sobre él los muchachos, y a gritos y a silbidos le corrÃan de suerte que se veÃa obligado a besar pronto el suelo".
|
|
|
Badago pasadizo txiki bat, Hugok berak zalantza gabe metamorfosi pertsonal horren giltza bezala testuan ipinia. Ezaguna da nola behin, Biarritzen hondartzan promenatzen dabilela, haitz baten gibeletik ahots emakumezko
|
bat
entzun omen duen Gastibeltza kantatzen. " Ezagutzen duzu kanta hau?", galdetzen dio gero neskak.
|