|
2000
|
|
|
Baina, esplikazione merke horietarik haratago, ikus nola irudikatzen dudan gaur gure senar emazteen arteko eszena labur hura: jarri zen dukesa, bere zorabioan, zurbil eta musuzuri, gero eta musuzuriago; dukea, aldiz, musugorri, gero eta musugorriago, ez ahalkez baina satisfazionez, bien artean izain ikustezin
|
bat
balego bezala, emazteari hurrupatzen eta kentzen zion odola senarrari emaiten ziona. Eta eszena labur haren ondoren, eta dukeak zera z osaturikako kate luze hura dantzan ipini ondoren, irri karkaraka hasi zen hura, haren gibeletik kondea, gero gure aita, eta azkenean guztiak, emaztekiak izan ezik, jakina.
|
|
|
...zan baitzitezkeen, edo oreinkumearenak bezain samur, uxter eta sasoal, hala, iduri lizun haietarik bakoitzak iratzartzen zizkidan apur bat nerbioak, sutzen zidan apur bat odola, ernarazten eta kilikarazten zizkidan apur bat burmuinak, berretzen eta emendatzen zizkidan neure gizonezkotasun ustezkoari zegozkion humoreak, ene izter arteko poltsatxoetarat biltzen zirenak, iduri bakoitzari humore xorta
|
bat
balegokio bezala... harik eta, iduriz iduri eta xortaz xorta, neure gizonezkotasunaren poltsatxoak lehertzeko puntuan sumatu nituen arte, ubideari gainez egiterat doakion uholdearen gisarat. Eta are gehiago kilikatu ninduen, gelan sartu bezain sarri Mignonek ezpainetan eman zidàn musu luze hark —marrubiak edo mugurdiak ote ziren ezpain haien fruituak, jaun André? —, zeinak hatsaren estualdi hura eragin baitzidan.
|
|
2007
|
|
|
Barruko kontzertuko bateriak horman sortzen zuen dardara gogoratu du. Taupadak ziruditen, harri haien barnean bihotz erraldoi
|
bat
balego bezala.
|
|
2008
|
|
|
Eta nola ikusi zuen bere burua, deblauki, litekeena da bederen?, horma batzuen artean? edo harrizko kubo batean harrapatua!, jelosiaren alde lan egiten zutèn eragileen artean hormagile ezin trebeago
|
bat
balego bezala, hormak edo harrizko kuboa istant batean altxatzeko gai zena. Jarraian, baina, Gerardok Natividaden izena Rikardorenarekin lotu zuenean, harrizko kuboa edo hormetako bat zartatu, zirrikitu bat ireki, eta handixe mintzatu zen Natalia:
|
|
|
Nataliaren jelosia, Gerardok Natividaden goputzaren alabantza egin zuenean! Eta nola ikusi zuen bere burua, deblauki –litekeena da bederen–, horma batzuen artean... edo harrizko kubo batean harrapatua!, jelosiaren alde lan egiten zutèn eragileen artean hormagile ezin trebeago
|
bat
balego bezala, hormak edo harrizko kuboa istant batean altxatzeko gai zena. Jarraian, baina, Gerardok Natividaden izena Rikardorenarekin lotu zuenean, harrizko kuboa edo hormetako bat zartatu, zirrikitu bat ireki, eta handixe mintzatu zen Natalia:
|
|
2009
|
|
|
Momentuz hor dago, Mendebaldetik banatua, erdian kristalezko murru
|
bat
balego bezala. Baina kokapenagatik, hedaduragatik, eta baliabideengatik, izango du zerbait esateko hemendik aurrera ere.
|
|
|
(ABG, 143). Berak onartua daukan heriotzari, erresistentzia estrainio bat deskubritzen du, hala ere, bere barruan, han bera baino beste
|
bat
balego bezala gotor:
|
|
|
Baina izeko sabaira begira ari zen oraindik. Han mapa
|
bat
balego bezala, Italiako ibai guztien izenak azalean tatuatuak zituena. Galduta dago, pentsatu zuen Arantxak albotik, eta bide baten bila dabil sabaiko mapan.
|
|
|
... hori hizkuntzaren sedukzioarengatik bakarrik da (eta hizkuntza hari egindako arrazoiaren errotiko errakuntzengatik), zeinak ulertzen eta gaizkiulertzen duen egite oro egile batek," subjektu" batek baldintzaturik dagoela. Hau da, herriak tximista eta haren erlantza bereizten eta bigarrena egite bat bezala kontzebitzen duen bezala, tximista deritzan subjektu baten egintza bezala, horrela herriaren moralak bereizi egiten du sendotasuna haren kanporatzeetatik, indartsuaren atzetik substrato indiferente
|
bat
balego bezala, kanporatzeko libre dena eta, baita sendotasuna ez kanporatzeko ere. Baina ez dago horrelako substratorik; ez dago inolako" izaterik" egitearen, jardutearen, bilakatzearen atzean;" egilea" fikzioz gehitu zaio egiteari —egitea da dena.83
|
|
2010
|
|
|
berdinean joan beharrean, koska
|
bat
balego bezala orbitan.
|
|
2011
|
|
|
Bihotza gorbezitua zuela ematen zuen horrela mintzatzen zenean: nik txikitatik ezagutu nuen guretzako samurtasunez beteriko gizon onberaren azpian, bizitzan jasandakoak zaildu eta zapuztutako gizon minbera eta etsiarazi
|
bat
balego bezala.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, ez dugu gogaitu behar jarrera aldaezinen inguruan hitz egiten eta argi izan behar dugu asmoa ez dela irabaztea edo galtzea, eta, are gutxiago, iraganari eta bete pertsona batzuekin eta beste leku batzuetan gertatutakoari buruz eztabaidatzea. Arazoak ez dira definitu behar konponbide magistral
|
bat
balego bezala, haietatik aldentzen joan behar da, bereizi egin behar da besteak sentitzen edo jasaten duena ulertzearen eta iragartzearen artean, eta, azkenik, besteen sentimenduak, beharrak eta interesak zilegi direla eta konponbide bakarrak ez daudela ulertu behar da; izan ere, sormenezko pentsamenduak errealitateak modu desberdinetan ebaztera bideratzen baikaitu.... Pertsonen arteko gatazkak ebazteak eskatzen du:
|
|
2013
|
|
|
Beti ez bederen. Muga horien inguruan, izan ere, badira tribuak eta leinuak, estatuen marren gainetik egiten dutenak, orain alde batera eta orain bertzera, estatuen errealitatearen azpian bertze errealitate
|
bat
balego bezala, biztanleen mendeetako ohiturei lotua. Bi errealitate horien talkaren ondorioz, beraz, tentsio iturri ohi da ingurumari hori, arabiar herrialde ez gutitan.
|
|
|
Beti ez bederen. Muga horien inguruan, izan ere, badira tribuak eta leinuak, estatuen marren gainetik egiten dutenak, orain alde batera eta orain bertzera, estatuen errealitatearen azpian bertze errealitate
|
bat
balego bezala, biztanleen mendeetako ohiturei lotua. Bi errealitate horien talkaren ondorioz, beraz, tentsio iturri ohi da ingurumari hori, arabiar herrialde ez gutitan.
|
|
|
Beti ez bederen. Muga horien inguruan, izan ere, badira tribuak eta leinuak, estatuen marren gainetik egiten dutenak, orain alde batera eta orain bertzera, estatuen errealitatearen azpian bertze errealitate
|
bat
balego bezala, biztanleen mendeetako ohiturei lotua. Bi errealitate horien talkaren ondorioz, beraz, tentsio iturri ohi da ingurumari hori, arabiar herrialde ez gutitan.
|
|
|
Hiztegiek bibrazio hitza definitzean mugimendu errepikakor eta laburrak aipatzen dituzte, eta haiek eragindako dardara airean edo objektuetan. Dennisen etxeko terrazan, gu geunden aldean, halako zerbait sentitzen nuen, toldo urdin ilunaren azpian eremu magnetikoren
|
bat
balego bezala. Ez zen atsegina.
|
|
|
Eta, orduan, konturatu nintzen Nirekin arazoren
|
bat
zegoela bezala gogoratzen nuen Horixe kontatzen nion neure buruari, guxiago balio nuela.
|
|
2014
|
|
|
edo gogoa maskulinotzat jotzen da eta gorputzafemeninotzat (modu horretan emakumeei a priori ukatuz jakintzaren subjektuakedo filosofoak izateko aukera), edo, bestela, sexu bakoitzari egokitzen zaio beregorpuztasun propioa. Dena dela, emakumeei gorputz partikulartasun aktibo etaautonomo mota bat aitortu beharrean, kasurik onenean emakumeen gorputzakepaitzen dira «ezberdintasun natural» baten oinarrian, gorputzaren balioa neurtzekoestandar edo neurri
|
bat
balego bezala, sexutik at dagoena. Beste modu batera esanda, emakumeen gorputz partikulartasuna erabiltzen da esplikatzeko eta justifikatzekobi sexuen arteko posizio sozial eta gaitasun kognitibo desberdinak (alegia, desorekatuak).
|
|
2015
|
|
|
Badakigu, ondo jakin ere, mendeetan zehar dominatzaile menpeko egoerak gertatu izan direla lur hauetan, eta oraindik ere hainbat tokitan hala izaten jarraitzen duela. Bada, horrek guztiak bere arrastoa utzi du gugan, eta geure hizkuntza bigarren mailakoa balitz bezala, eta idatzi gabeko lege
|
bat
balego bezala, erdarei lehentasuna ematen jarraitzen dugu. Bai, dugu, baita guk geuk ere.
|
|
|
Badakigu euskara ez dela gazteleraren eta frantsesaren pareko, ezta gutxiagorik ere; ez hiztunez eta ezta eskubidez ere. Bada, horrek guztiak bere arrastoa utzi du gugan, eta geure hizkuntza bigarren mailakoa balitz bezala, eta idatzi gabeko lege
|
bat
balego bezala, erdarei lehentasuna ematen jarraitzen dugu.
|
|
|
Ezin zuen ulertu inoiz harengatik zirrara edo zaletasuna sentitu izana. Zopa banatzerakoan, iruditu zitzaion bera ororen gainetik, orotan barrena, orotatik kanpora zegoela, hantxe bertan zurrunbilo
|
bat
balego bezala, eta barruan ala kanpoan egon zintezkeen, eta bera kanpoan zegoen. Akabo da dena, pentsatu zuen, bata bestearen ondoren sartu Charles Tansley? «Eseri hor, mesedez»?, Augustus Carmichael, eta esertzen zirelarik.
|
|
|
Lurrin gozo bat sumatzen du, nolabait esateko? barneko sakonune hartan lurrin usain gozozkoak botatzen diren sutontzi
|
bat
balego bezala; ez da surik ikusten, ezta non dagoen ere; baina beroak eta ke usain gozozkoa arima osoan sartzen da eta askotan, esan dudanez, gorputzak ere parte hartzen du.
|
|
2016
|
|
|
Ez da konturen
|
bat
balego bezala.
|
|
2017
|
|
|
Hark bide bakarretik jo zezakeela ez balekite bezala. Lege bat edo horrelakoren
|
bat
balego bezala erostera behartzeko. Beno, Ekialdeko judu horiek ere bizi beharra izango dute noski.
|
|
|
Joxe Mari Sotomayorren begien kliskan beste irudi bat ikusi zuen, segundo batzuk beranduagokoa, senarraren begietan diapositiba proiekzio
|
bat
balego bezala, bere etorkizunaren gaineko proiekzio makabroa. Elkar ezagutu zuten hondartza ondoko arrokak odolaz gorritzen zituen emakumeak, hilda, foka lodi bat bezain lodi, jantzi zuria ere odoletan blai, aurpegia orain heriotzak desitxuratua, geldi, olatuen laztanen zain.
|
|
2018
|
|
|
Ahaltsuago zirelako eurek agintzen zutela adierazten saiatzen al ziren? Ez, nik ez nuen onartzen eta ez neukan biktima izaera edo sentimendu hori, baina onartzen nuen ahaltsuago zirela beren armengatik eta gurea apenas izan zitekeelako sarekadak baizik, edo" kokotean tiroak", aurpegiratzen ziguten moduan, tiro batez heriotza sartzen zaizun lekuaren arabera ezberdintasunen
|
bat
balego bezala, heriotza zetorrenean. Ez nintzen gudari biktimismo xinpleagatik, galdu genuelako edo nire aitona gerlan hil zelako, askatasuna eraikitzea amesten nuelako nintzen, horren alde borrokatzeagatik.
|
|
2019
|
|
|
–Bizitza guztian biolina joz irabazi duena eguneroko ogia. Sinagogan ere maiz jo duena larunbat santuetan, Jainkoaren ohore lorian eta entzuleen atsegingarri, beste ahotsak azalpena, Jäkele Narrekin nahasteko moduko besteren
|
bat
balego bezala, auzo juduan edo erresuman nonbait.
|
|
|
Minutu luzeak eman zituen isilean, azken egunetako gertaerak bata bestearen ondoan ipintzen, aurrean berak bakarrik ikus zezakeen arbel
|
bat
balego bezala, non elementu guztiak distantzia batetik azter zitzakeen. Apurka apurka, gehientsuenak ordena egokian lerratu arte.
|
|
2021
|
|
|
Halako marra irregular iragankor indefinitu zuri batzuk dira ur horiek, belztasunean noiz agertzen, noiz desagertzen direnak, kulunkan dabiltzanak. Gaueko zeruan zingira
|
bat
balego bezala.
|
|
|
ⳠBai, batek herrentxoa afirmazionismora; besteak albo kargatxo bat negazionismora... betiere... bazpare. ⣠Leialtasun
|
bat
balego bezala...? â³ Zerekin?, norekin?
|
|
|
⣠Orduan masak, bitik gorako masak, giza-masak, eramaten zaitu... ⳠBai, nolabait esateko, behar
|
bat
balego bezala jendeak ezagutzeko modua izan dezan nor zein den, eta jende askoren artean garbi gelditu balu bezala nor zein den eta bakoitzak ze jarrera daukan, denak konturatzeko moduan edo. ⣠Eta hori dena bitik gora, ez?
|
|
2022
|
|
|
" Egungo ekonomialari askoren akatsa da erlojugintzan trebatzea arlo sozialean jarduteko", zioen Sampedrok. Lau hamarkada geroago, unibertsitateetan jarraitzen dute merkatua zer den irakasten arrazionalizazioan oinarriturik, homo economicus a gidatzen duen esku ikusezin
|
bat
balego bezala. Baina ekonomia ezin da aztertu bere osagai axiologikorik gabe, atzean dituen ideia horiek gabe alegia, nahiz eta horrek eramaten gaituen bide zailago bat jorratzera, ez hain zehatza, eta askotan ulertezina.
|
|
|
Eginkizun zaila da. Alde batetik, erakutsi zaigu ez dut ezer seriorik nahi horrek adierazten duena dela ez dugula deus mamitsurik nahi, edo (ia) ez dugula ezer nahi, kasik arbuiatze
|
bat
balego bezala, edo gutxiespena. Baina, beste alde batetik, jabetu beharra daukagu, nekearen nekez eta txar pilatzearen pilatzez, ezin segi dezakegula bizitza eta bizi gauzak astunetik eta larritik sentitzen.
|