|
2008
|
|
|
nean, edo Zuberoko gazteak euren unibertsitate ikasketak Hego Euskal Herrian, euskarazko lerroetan egitera joaten direnean, edo zuberotarren batek nobela edo ikerlanen
|
bat
egin nahi izaten duenean sortzen dira. Eta, hain zuzen, horrelako egoeretarako asmatu zen Euskara Batua; ez Zuberoa barruko eguneroko jardunean erabiltzeko.
|
|
|
3 Baina aipamen
|
bat
egin nahi nuke hemen, dena dela, aitzinat joan baino lehenago. Hemen Mariano Izeta aipatu nahi nuke.
|
|
|
Esate baterako, azken aldian atzerritar izenen «inbasioa» gertatu zela eta haien lekuan euskal izenak ezarri nahi zirela esaten zen bitartean, aldi berean, atzerritar jatorriko kirolei baino ez zitzaiela leku egingo aitortzen zen (futbola, tenisa, croquet a...), frontoi bat sortzeko aukera printzipioz baztertuz. Era berean euskal baserri itxurako eraikin
|
bat
egin nahi zen, baina ez nekazari munduan zituen funtzioekin, baizik burgesentzako askaltegi gisa. Paradoxa hauek, Neguriko planteamendu osoaren adierazgarri dira.
|
|
|
Euskal Erria aldizkarian argitaratu zen proiektu hori eta Gipuzkoako Diputazioari zuzentzen zitzaion66 Txurrukaren Akademiak xede nagusitzat aurrenik euskal hiztegi osoa biltzea, eta ondoren ortografia finkatzea zuen (justu Azkuek egiten zuen proposamenaren alderantzizko ordenan). Azkue Txurrukarekin harremanetan jarri zen, eta bere egitasmoa helarazi zion, are Euskalzaletik sustengua emanez67 Txurrukaren asmoa baina Azkuerenetik aldentzen zen, ezen batik bat hizkuntzaren inbentario
|
bat
egin nahi zuen, «salvar, siquiera sea para la historia, los restos de la lengua Euskara», hizkuntza arautu eta suspertzeko itxaropen handirik gabe68.
|
|
|
1900 urtearen hasieran, ezustean, Anton Abadiaren alargunak, Basilio Joanategiren bitartez, Azkueri euskararen aldeko proposamen
|
bat
egin nahi izan zion. Azkuek Hendaiako gazteluan tratatu zuen auzia Abadia anderearekin, eta hura diru bat uzteko prest agertu zen Euskal Akademia sortzeko.
|
|
|
Txosten honen bitartez argi izpi
|
bat
egin nahi dugu hezkuntza munduan hizkuntza aldaera eta erregistroei buruz plazaratu diren gomendio, jarraibide eta orientabideen gainean, eta ahal dela hezkuntzan, bai gela barruan, bai gelaz kanpo, berauek lantzeko orientabide batzuk eman. Egokiagoa iruditu zaigu lehenik eta behin zenbait kontzeptu argitzen hastea, oinarrizkoenetatik hasita, gero norberak ikastola bakoitzaren egoera soziolinguistikoaren arabera zehaztu dezan hemen egingo dugun proposamena.
|
|
2010
|
|
|
Egitura ulerterraza, kanpokoentzat zein etxekoontzat; leihatila bakarra ikastolen zerbitzuetarako, hau da, ikastoletako zerbitzuak bideratzeko bide bakarra. Hitz gutxitan esateko, erakunde errazago
|
bat
egin nahi dugu; bai barne prozesuei dagokienez, bai kanpora begirako harremanei dagokienez. Euskal Herriko ikastolen ordezkaritza eta kudeaketarako egiturarik gorena izatea erakunde eta eragile sozialen aurrean?.
|
|
2012
|
|
|
Gainbegiratu azkar honetan ez dugu euskal itzulpenaren historiaren azterketa xehe
|
bat
egin nahi izan; gure helburua Euskal Herriko itzultzaile garrantzitsuenen zenbait hausnarketa plazaratzea izan da, itzulpengintzaren gaineko diskurtsoan joera edo bilakaera garbi bat ikusten ote den zehaztu ahal izateko. Adibide hauek ikusita, badirudi euskal itzulpenaren teorizazioan ez dela garapen progresiborik izan, itzultzaileen esanak guztiz heterogeneoak baitira, itzultzaile bakoitzaren esperientzian edota esperientzia ezean oinarrituak.
|
|
|
Gonzalo Suárez-en ipuin bat eta Max Aub en111 zenbait mikro-ipuin ageri dira Hamairu ate antologian. Badirudi Espainiarekiko eta espainiar literaturarekiko erresistentziaren aldarrikapen moduko
|
bat
egin nahi duela horrela, historian zehar euskaldunekiko hain, absorbentea, izan den espainiar kultura nolabait baztertzeko ahalegin bat.
|
|
|
Gisa honetako adibideak nahi adina luza daitezke corpusean zehar, baina guztiak argudiozko helburu orotarikoaren zerbitzura daudelakoan gaude: esatariak gehiengoaren iritzi usteekin
|
bat
egin nahi du norentzakoa konbentzitu eta limurtzeko. Horretarako, berez zalantzagarria edo behintzat eztabaidagarria izan daitekeen iritzi edo argudioren bat gehiengoarentzat jakina, begi bistakoa edo ezaguna balitz bezala aurkeztean, zalantzak eta eztabaidak uxatzea lortzen du.
|
|
2013
|
|
|
1918ko negu hastapenean, alemanen ofentsiba handi baten mentura zegoela aipatu zuten. Beldur ziren, amerikarrak jin aitzin, alemanek oldar handi
|
bat
egin nahi zutela Paris hartzeko. Alemanian ere gisa bereko solasak zabaldu ziren; Adémarenustez, Gilen II.a enperadoreak oldar hori eginen zutela sinetsarazi nahi zuen, herritarrei kemena emateko.
|
|
|
1918ko urtarrilean ere gisa bereko artikulu bat egin zuen, gudu aitzineko giroa agertuz. Orduan, alemanen oldarraren beha zeuden, amerikarrak Europara heldu aitzin oldar handi
|
bat
egin nahi zuten eta Paris hartu, Adémaren hitzetan. Alemanian ere solas berak zirela gehitu zuen, baina azpimarratu zuen hori bitxi zela, horrelako oldarrak nehork jakin gabe abiatzen baitziren.
|
|
2014
|
|
|
Eskolarik gabekotzat agertuz, tontoa den herriaren parean jar tzen du bere burua. Herria deitzen duen giza multzoarekin
|
bat
egin nahiak beraietako bat bezala aurkeztera darama: poetak ere ez du ulertzen oteizaren sorkuntza; bera ere eskolarik gabeko gizona da.
|
|
|
Eskari
|
bat
egin nahi diogu euskaldun burgesiari, eskari in genuoa.
|
|
2016
|
|
|
Testuari kritika
|
bat
egin nahi dio:
|
|
|
Antzerkia tratu horrekin hasten da eta jarraitzen du administrazioarekin agertzen diren trabak etxe bat egiteko momentuan. Josetek borda
|
bat
egin nahi du mendian eta ez diote baimenik eman nahi baina.
|
|
|
Dirudienez, Larzabalek berea egiten du Dibildotsen ikuspuntua; noski, sakontzen du azterketa pertsonaiei buruzko azalpenak emanez. Bestalde, eleberriaren salaketa hasten du, ikuspuntua arimaren gainean oinarritzen du nahiz eta euskal nortasunaren inguruko bilaketa
|
bat
egin nahi duen eta ondorioz gogoeta eremu berriak zabaldu nahi izan. Nabarmena da euskal identitatea edo nortasuna erretorika gisa azaltzen dela, bai hor, bai gogoeta guzietan eta idazki gehienetan.
|
|
2019
|
|
|
Bi urte ondoren, 2018an,
|
bat
egin nahi dugu Euskal Herri mailan proposatzen ari den «11 egun euskaraz» ekimenarekin edo Euskaraldiarekin. 2018ak lau ezberdintasun dauzka 2016an antolatutakoarekin alderatuta:
|
|
2021
|
|
|
Zientziak huts egiten duela diotenean, barre egin behar da (J. Zabaleta); Ahal izanez gero,[...] jatorriz idatzitako moduan irakurri behar da (Salaburu); Horri buruzko proba
|
bat
egin nahi denean, honela joka daiteke (S. Iruretagoiena).
|
|
|
34.3.5i Beste kasu honetan, Ondo pentsatzen jarriz gero, bizitzako buruhauste asko huskeriak besterik ez dira adibidean baldintzazko perpausa hizpidea emateko bezala baliatzen da, ondore perpausaren bideratzaile modura: ondore perpausean baieztapen
|
bat
egin nahi da (bizitzako buruhauste asko huskeriak besterik ez direla), eta baldintzazkoak ez du benetan inolako kausarik agertzen. Antzerakoak dira, baita ere, Oker ez banago, Josuk zuzendaritzaren alde hitz egingo du, edo, Nire datuak zehatzak badira, aurtengoan gaindituko dugu krisia bezalakoak.
|
|
|
Laguntzailea juntagai bietan bera denean, ordea, isilpean utz daiteke bigarrenean, debeku handirik gabe: Euskaraz guk mintzo landu elertitsu
|
bat
egin nahiak ez du amorrarazten, errukiarazten [du] baizik (Lizardi). Bigarren aditzak, gainera, laguntzailearekin batera aspektu marka ere utz dezake isilpean, bereziki Hegoaldean:
|
|
|
[Baietz/ ezetz+ partizipioa] tankerako perpausek, erronka edo apusturen
|
bat
egin nahi denean erabiltzen direnek, ez dute ageriko gobernatzailerik (diot nik edo horrelakoren bat sumatzen da isilpean, ezetz eta baietz horiek gobernatzen): Ezetz asmatu zenbat diru dudan!; Baietz iritsi zu baino lehen horma hartara!
|
|
|
4 Bereizketa
|
bat
egin nahi dugu, hala ere, egitura biren artean: bitxiagoa gertatzen da ezezko perpausetan en arren menderagailua kontzesio perpausaren aurrealdera ekartzea, nahiz... en ekartzea baino:
|
|
2023
|
|
|
Aldiz, zuberotarrek diru pixka
|
bat
egin nahi zutelarik, joaten ziren, bereziki Espainia aldera:
|