|
2001
|
|
|
Gizakia ‘animalia arrazoimenduna’ da. Baina apur bat arakatuz, berehala ikusten da hori definizio
|
bat
baino gehiago deskripzio orokor bat dela; gizakiaren osagaien edo alderdien ikuskera, besterik gabe. Gizakiagan gorputza eta izpiritua ikusiz esaten dugu hori.
|
|
|
Gizakiaren historian, gogo honek izen
|
bat
baino gehiago hartu izan du. Baina gehienetan, gogoari edo gogoaren inguruan dagoen zerbaiti ‘arrazoimen’ eman izan zaio izen.
|
|
2002
|
|
|
‘Avantages essentiels de ce plan’ VI. Gutunetik moldatua da. Dumonten izenburuek II. hitz atzeko hamasei ataletatik hamarren oihartzuna egiten dute, nahiz eta hark egiaz hamar atal baino gehiagoko materiala erabili duen, zenbaitetan Benthamen atal
|
bat
baino gehiago batu baitu. Esaterako, Dumonten ‘De la Propete et de la Sante’ atala Benthamen XI. atalean, ‘Osasuna eta Garbitasuna’ deritzanean, ez ezik, X. atalean, ‘Aireztatzea eta Ariketa’, eta XIII.ean, ‘Denboraren antolamendua’ atalean ere oinarritzen da.
|
|
2004
|
|
|
Orobat Ekai Txapartegiri eta bere lankideari izkribu hura egiteko eman zidaten aukeragatik. Izkribu haren mamiari dagokionez, entzule
|
bat
baino gehiago harriturik gertatu zen hura bukatzeko idatzi nuen azken esaldiagatik, edo hobeki esan, berariaz erabili nuen adjektibo bakar batengatik," etika ebanjelikoa" aipatu bainuen, soilik aipatu ere! Hitzaldiaren azken hitza zen.
|
|
|
Dudarik gabe, egundoko urratsa egin zuen Marxek lanaren eta kapitalaren arteko harreman guztiz asimetriko eta desorekatua argudiatuki salatzerakoan. Alta, bere garaiko lan baldintzen izugarrikeriek eta soldaten miseriak itsutu bide zuten puntu
|
bat
baino gehiagotan. Marxek uste izan baitzuen kapitalismoaren truke sistema onartezin hari bat bateko truke sistema sozial bat kontrajar lekiokeela, merkantzien fetitxismoa (fetitxizazioa) desagertuko zelakoan.
|
|
2006
|
|
|
Ikuspegi analitikoago batek, berriz, izen bakarraren azpian Homero
|
bat
baino gehiago egon zirela uste izan du; adierazi da, esate baterako, Iliada eta Odisea poeta ezberdinen sorkuntza izan zirela; Odisea n bertan erregistro ezberdinak ikusi dira: poeta batek idatziko zituen V, VI, IX, X, XII, XIV, XVIII, XIX eta XXII. kantuak eta, bigarren batek gainerako guztiak.
|
|
|
baten egia besteak ezinezkotzat jo dezake. Nolanahi ere, filosofian, funtsezko gai
|
bat
baino gehiago, bultzatzaile nagusitzat har daiteke egiaren bilatzea edo asmatzea, bereziki guztiaren funtsaren egia, eta Kojevek bizialdi ia osoa eskaini zion bilatze horri. b) Bestetik, denboraren inguruko gogoetak eman dizkio filosofiari orrialderik ederrenak: Aristotelesen Fisika IV koak, San Agustinen Aitorkizunak en hamaikagarren liburukoak, Kanten Arrazoimen hutsaren kritika koak" Estetika transzendentala" eta" Eskematismoa" ataletan..., Nietzscherenak betiereko itzuleraz...
|
|
2007
|
|
|
Horietako zeinen kide den gizabanako bat, finean, horrek menperatzen duen hizkuntzaren edo dituen hizkuntzen araberakoa da. Beraz, ezberdinak izan daitezke baten bizitzan zehar, eta baita
|
bat
baino gehiago ere aldi berean.139
|
|
|
Horixe bera gertatzen da, adibidez, euskal hezkuntzan sarritan aipatzen den elebitasunaren kontzeptuarekin, zeinaren adiera orokorra guk geuk ere gurera ekarri behar dugun: zentzu honetan, bada, garrantzitsua iruditzen zaigu gurea ez hainbeste" euskal hezkuntza elebiduna" bezala baizik eta batez ere" elebitasunerako euskal hezkuntza" bezala ezaugarritzea, azken horrek egoera egonkor
|
bat
baino gehiago prozesu baten noranzkoa aditzera ematen duelako. Gure hezkuntzak, bada, bere egitasmoak zehaztu behar ditu —hezkuntza oro, finean, helburuen araberako jarduera bat da—; eta, horren haritik, ezinbestekoa dirudi egiazko elebitasun sozial batera hurbiltzearen alde egitea, zehazki, euskaldunen kota absolutua eta erlatiboa handituz.
|
|
|
" izaki organiko urria" (Gehlen)," naturaren umerik utziena" (Herder)," erditze fisiologiko goiztiarra" (Portmann) edota" finkatu gabeko animalia" (Nietzsche). " Gizakia", berriz ere Sussmuthen hitzetan," naturaren gertakari
|
bat
baino gehiago da; gizakia zeregin bat da, eta, horregatik, pertsona bakoitzaren garapenak hezkuntza aurresuposatzen du" 15 Hezkuntzaren behar horrek, bestela, agerian uzten du gizakiaren hezia izateko eta hezteko" posibilitatea": " Gizakiaren indeterminazioa dela eta, bakoitzak ‘bere burua egiten’ du", dio Castillejok, eta" egite hori haren berezko aldaketarako posibilitatean oinarritzen da" 16 Hain zuzen gizakiaren egitura, ikusi bezala, jaiotzetik edo genetikoki erabat zehaztua ez dagoelako, horregatik berori egitura ireki bat dela esan dezakegu, zeina bere" plastikotasunak" edota" malgutasunak" ezaugarritzen duen.
|
|
2008
|
|
|
Horregatik, kategoria guztiak —eta ez bakarrik substantzia— dira berezko izate moduak. Aristotelesek zerrenda
|
bat
baino gehiago egin zuen; ezagunena, Kategoriak obran agertzen da: substantzia (ousia), kantitatea (poson), tasuna (poion), erlazioa (pros ti), lekua (pou), denbora (pote), egoera (keisthai), edukiera (echein), ekintza (poiein) eta jasatea (paschein) 20.
|
|
|
Izateko modu lehena substantzia dela onartuta, hurrengo pausoan Aristotelesek substantzia izaera zein errealitateri egokitzen zaion aztertzeari ekiten dio. Ikerketa VII eta VIII liburuetan garatzen da gehienbat21 Aristotelesek ez ditu substantziaren ezaugarriak inongo tokitan sistematikoki zerrendatzen; bestalde, substantzia izenaz izendatzeko errealitateak
|
bat
baino gehiago dira. Dena dela, ikerketa bete ondoren, filosofoa ondorio batera iristen da:
|
|
|
Aristotelesen testuek filosofiaren sorrerari eta hasierako garapenari buruzko informazio ederra ematen dute. Filosofia, Aristotelesen pasartearen arabera, historiaren garai jakin batean sortu, eta hasiera hasieratik prozesu historikoan zehar garatzen da era polemikoan; hausnarketa filosofikoaren lehenengo gaia osotasunaren lehenengo printzipio materialari buruzko galdera da, alegia, arche ari buruzkoa; izan ere, lehenengo filosofoen ustez, badago materia iraunkor bat, edo
|
bat
baino gehiago, errealitate guztien sorburua eta osagaia dena. Errealitate guztiak printzipio material horretaz osatzen dira, eta prozesu genetiko baten bidez, handik sortu eta horretan suntsitzen dira, printzipioak berak beti irauten duelarik.
|
|
|
Baina izar finkoen esferaz gain, planeten esferak daude. Izar finkoen mugimendua esfera bakar baten bidez eta, ondorioz, motor geldi baten bidez azaldu daitekeen bitartean, planeten mugimenduak azaldu ahal izateko esfera
|
bat
baino gehiago eta, ondorioz, motor geldi bat baino gehiago ezarri behar da, planeten mugimenduetan irregulartasunak eta kokaera aldaketak ikusten baitira, eta fenomeno haiek esferen eta motor geldien existentziaren bidez azaldu behar dira. Eudoxo eta Kalipo astronomoen ikerketei jarraituz, Aristotelesek ondorioztatzen du zeru esferak 55 direla; zeru esfera bakoitzari motor geldi eta betiereko bat dagokiola kontuan hartzen badugu, orduan bere sisteman 55 motor geldi eta betiereko daudela ondorioztatzen da.
|
|
|
Baina izar finkoen esferaz gain, planeten esferak daude. Izar finkoen mugimendua esfera bakar baten bidez eta, ondorioz, motor geldi baten bidez azaldu daitekeen bitartean, planeten mugimenduak azaldu ahal izateko esfera bat baino gehiago eta, ondorioz, motor geldi
|
bat
baino gehiago ezarri behar da, planeten mugimenduetan irregulartasunak eta kokaera aldaketak ikusten baitira, eta fenomeno haiek esferen eta motor geldien existentziaren bidez azaldu behar dira. Eudoxo eta Kalipo astronomoen ikerketei jarraituz, Aristotelesek ondorioztatzen du zeru esferak 55 direla; zeru esfera bakoitzari motor geldi eta betiereko bat dagokiola kontuan hartzen badugu, orduan bere sisteman 55 motor geldi eta betiereko daudela ondorioztatzen da.
|
|
2009
|
|
|
Bestelako aukerak ditugu orduan: subjektu
|
bat
baino gehiago daudela edo, bestela, subjektua existitzen ez dela. Eta, ene ustez, horretantxe hausten du aipatu dudan Nietzscheren testuak Mendebaldeko tradizio filosofiko antzinakoen eta sustraituenarekin.
|
|
|
interpretazio jakin bat egin dezagun agintzen digute. Horrenbestez, zeinu primarioak eta enigmatikoak izatea ez da gu interpretazio lanei lotuak egotearen arrazoia, interpretazioak(
|
bat
baino gehiago) izatea baizik, mintzo den ororen gainetik interpretazio bortitzek ehunduriko bilbe handia baitatza beti. Horregatik daude zeinuak, bere interpretazioaren interpretazioa egitea agintzen diguten zeinuak, horiek, zeinu bailiran, alderanztera behartzen gaituztenak.
|
|
2013
|
|
|
Arrazoibide horietan iruzur
|
bat
baino gehiago dago, nire ustez. Onartu behar al dugu erlijiorik gabe erlatibismo etikoa baino ez dela posible?
|
|
|
XX. mendearen erdi aldetik aurrerako eztabaidetan, saialdi
|
bat
baino gehiago egon da makinei ere arima egokitzeko. Descartesek animaliei arima kendu zien; beste batzuek makinei arima egokitu nahi diete.
|
|
2014
|
|
|
soziologiatik, literatura kritika feministatik, filosofiatik eta politikatik. Lau testu hautatu ditugu liburu polifoniko bat egiteko, bertsio
|
bat
baino gehiago jasotzeko, Wagner eremua hedatzeko. Ez dira testu espezializatuak, ulertzen dira eta baliagarriak dira soziologo, literatur kritiko, filosofo edo politikari izan gabe.
|
|
2021
|
|
|
Horren adibidea da Ainhoa Etxaide LABeko idazkari nagusi ohiak kontatzen duen esperientzia. Berak azaltzen duenez, patronal eta sindikatuekin egindako bilera
|
bat
baino gehiagotan idazkari nagusia bera zela gogorarazi behar izan zuen (Goikoetxea et al. 2019: 87).
|
|
2022
|
|
|
‘Obraren’ kontzeptu klasikoak biltzea zaila den esku hartze, formatu eta erregistro ugaritan sakabanatzen da lana. Muga argiak dituen produktu
|
bat
baino gehiago, oso lurralde askotarikoak zeharkatzen dituen obratze bihurtzen da obra. Hala, filosofiaren eta ez filosofiaren arteko mugek nahi eta nahi ez igurzten dute elkar.
|
|
|
Ilusio bat proiektatzen du bere buruaz harago: desio
|
bat
baino gehiago, bere buruaren aurrean sentitzen duen gutxiespen eta beldurraren adierazpena. Nietzscheri, Dideroti eta Merleau Pontyri jarraituz, eta agian baita Lukreziori eta antzinako materialistei ere, Foucaultek esaten du utopiak gorputzetik bertatik jaio zirela eta haren kontra altxatu.
|
|
|
Gizarte konplexuen funtsezko kontutzat aztertu izan da. Diru trukean eta gizartearen mugimenduan oinarrituta daudenez gero, merkatu gizarteek funtziona dezaten ezinbesteko faktore bat da, antzinako bertute
|
bat
baino gehiago. Lockek jada esaten zuen konfiantzaren gainean bizi garela.
|