|
2001
|
|
|
‘Zer da hori, indirekta
|
bat
ala? ’ esango diozu tabernariari.
|
|
|
Atetik ohera, aulkitik leihora, eguneroko unibertsoak emandako neurri zehatzen barruan bizi naiz eta,
|
bat
ala beste, objektuen objektibitatea ametitu eta natura hilen gogoezera egokituko naiz ala, ostera, saia naiteke zerbait lekuz aldatzen, piztuz amodioak, katastrofeak eta eklipseak, eta gauzen insurrekzioa eraginez...
|
|
2003
|
|
|
eta, hizkuntza? ez dira, jakina, Platonen ideien zeruan ikusi behar;
|
bat
ala bestea historian zehar gauzatu dira, eta elkarrekin gurutzatu. Erran behar dugu laburzki, nola kristau fedea, edo hobeki erran, nola kristau fededunak berak, ibili diren harremanetan, azken hogei mendeetan zehar, bidean aurkitu dituzten hizkuntzekin, eta bereziki euskararekin.
|
|
2006
|
|
|
Autore alemanetan ez dago" izpiritu" metafisiko aldez aurrekorik, edozertsutarako ahalmen zedarrigabetu gisa; dago izpiritu (kultura) manifestatu sozial historiko bat –herri bakoitzak berea–, izpiritu (nortasun) baten obra bezala interpretatzen dena. Aitzitik, autore espainolek, alde batetik arraza bat berbaitan suposatzen baitute, bestetik hizkuntza eta kultura bat aparte, arraza hari ahalmen bat eta" izpiritu" bat hizkuntzaurrekoa suposatu beharra daukate, hizkuntza
|
bat
ala bestetik eta ekintza kultural bat ala bestetik menpegabea; hots, izpiritua eta kultura baino lehenagoko izpiritu eta kultura bat. Hori gertatzen zaie –orain Ortega-ren kategorietan mintzatzeko– ez dakitelako natura (arraza) eta historia (izpiritua, kultura) filosofikoki pentsatzen beren arteko erlazioan.
|
|
|
Autore alemanetan ez dago" izpiritu" metafisiko aldez aurrekorik, edozertsutarako ahalmen zedarrigabetu gisa; dago izpiritu (kultura) manifestatu sozial historiko bat –herri bakoitzak berea–, izpiritu (nortasun) baten obra bezala interpretatzen dena. Aitzitik, autore espainolek, alde batetik arraza bat berbaitan suposatzen baitute, bestetik hizkuntza eta kultura bat aparte, arraza hari ahalmen bat eta" izpiritu" bat hizkuntzaurrekoa suposatu beharra daukate, hizkuntza bat ala bestetik eta ekintza kultural
|
bat
ala bestetik menpegabea; hots, izpiritua eta kultura baino lehenagoko izpiritu eta kultura bat. Hori gertatzen zaie –orain Ortega-ren kategorietan mintzatzeko– ez dakitelako natura (arraza) eta historia (izpiritua, kultura) filosofikoki pentsatzen beren arteko erlazioan.
|
|
|
–Ezagutzen zuen amak Germanen
|
bat
ala?
|
|
2007
|
|
|
esan geniezaioke: sexu
|
bat
ala bestekoa da, arraza bat ala bestekoa, etab., eta, arima natural, honen estudioa antropologiari dagokio (natur zientzia bati, alegia, Hegel-ek garaiko antropologia hala ulertzen duenez) 505 Bestela esan, ni hori ez dagokio historiari eta ez filosofiari, giza jardun espezifikoen estudioari.
|
|
|
esan geniezaioke: sexu bat ala bestekoa da, arraza
|
bat
ala bestekoa, etab., eta, arima natural, honen estudioa antropologiari dagokio (natur zientzia bati, alegia, Hegel-ek garaiko antropologia hala ulertzen duenez) 505 Bestela esan, ni hori ez dagokio historiari eta ez filosofiari, giza jardun espezifikoen estudioari.
|
|
|
118 Ideia hori, izan ere, ala ez da
|
bat
ala historian asko aldatua da, nahasteria totalaren iturria (edo ondorioa!) baino ez da gutxienez, < Volksgeist> az diharduten autore guztiek esangura berdinean hartzea.
|
|
2009
|
|
|
arimaren espiritualtasuna, hilondoko bizitza baten kontzeptua, iraupenaren edo gainbizitzaren ideiak, saria, bakea edo atsedena, denak antropomorfismoak dira, hildakoari hobian armak edo janariak ipintzea bezain primitiboak azkenean. Jainkoa ni bat bezala, edo pertsona, subjektu (zerbait pentsatzen, kreatzen, etc.), antroporfismoa da orobat, edo Jainko
|
bat
ala asko dagoen auzia, etab., kuestioak berak, planteamolde antropomorfistak aurresuposatuz bakarrik dira ulergarriak. Gizon emakumeek Jainkoen eitea beren eitearen erakoa imajinatzen dutela, Xenofanesengandik Aristotelesganaino errepikatua da aspaldidanik, eta ebidentea da, ezin baita ez horrela izan.
|
|
|
Zer egiten dugu uharte jendegabetu batean? Zer da hau, opari jainkonzko
|
bat
ala istripu zoritxarreko bat. Aukera paregabe hau aprobetxatu behar dugu ala errezatu egin behar dugu lehenbailehen gure bila etor daitezen?
|
|
|
–Jipoi goxo
|
bat
ala besterik gabe oroigarri xume bat?
|
|
|
Dena zen gerra. Dena zen lubakiaren alde
|
bat
ala bestea. Dena odola eta izerdia.
|
|
2011
|
|
|
Ondorioz, marko edo egitura orokorra ezin da kolokan jarri, ezin da aldatu. Bizitza sozialaren aspektu
|
bat
ala bestea aldatzea bakarrik da posible. Bukatu dira kosmo ikuskeraren garaiak.
|
|
|
Aukeran ez daukagu. Huxleyren terminoetan mintzatuz jarraitzeko? metafisikarik bai ala ez, baizik metafisika
|
bat
ala bestea hobesten dugun(, it is impossible to live without a metaphysic?). Metafisika, ikuspuntu?
|
|
2012
|
|
|
Aukeran ez daukagu. Huxleyren terminoetan mintzatuz jarraitzeko? metafisikarik bai ala ez, baizik metafisika
|
bat
ala bestea hobesten dugun(, it is impossible to live without a metaphysic?). Metafisika, ikuspuntu?
|
|
|
Eskuinera... ezkerrera...; urruti, zabal, espiritu madarikatu bat bezala intzirika; bihotzeraino, tigrea bezala urrats isilaz. Aldizka barre egiten nuen eta aldizka marru, ideia
|
bat
ala bestea nagusitu.
|
|
|
Ez da erraza horrelako egoera ezagutu ez duen norbaiti hango gizonen samina azaltzea. Ez genekien non ginen, zein lur zen hura, uharteren
|
bat
ala kontinentea, jendez hornitua zegoen edo jenderik gabea zen; eta, haizearen erauntsiak oraindik gogorrak zirenez gero, hasieran baino pixka bat ahulagoak hala ere, ez genuen itxaropen handirik ontziak txiki txiki egin gabe luze iraungo zuenik uste izateko, baldin eta haizea, mirariz edo, berehala baretzen ez bazen. Hitz batean, eserita geunden bata besteari begira, une oro heriotzaren zain; itxuraz gizon guztiak beste mundurako ari ziren prestatzen, ez baikenuen beste egitekorik.
|
|
|
Galdutako marinelek bezala, bere bizitzako bakardadean barrena begi etsituak paseatzen zituen, urrunean laino artean bela zuriren baten bila. Berak ez zekien zein izango zen adur hura, zer haizek bultzatuko zuen bereganaino, zein itsas hegitara eramango zuen, txalupa
|
bat
ala hiru zubitako ontzia ote zen, larriduraz kargatua ala zorionez kainoizuloetaraino betea. Baina, goizero, esnatzean, egun hartarako espero izaten zuen, eta zarata guztiak entzuten zituen, itsumustuan jaikitzen zen, harritu egiten zen hura etorri gabe izateaz; gero, eguzkia sartzean, betiere tristeago, jada biharamunean izatea desiratzen zuen.
|
|
2013
|
|
|
Versusek begien aurrean daukan ur masa hori zer da, baina: aintzira
|
bat
ala ozeano bat. Gehientsuenetan ozeano bat iruditzen zaio; ez gutxitan, aintzira bat.
|
|
2014
|
|
|
irakurtzen da beti), formalki soilik hartu: alegia, hemen bortxa horrek ez arrazarik eta ez hizkuntzarik dizu, berak egiten dizu nazioa (beste testuren batzuetan horren arraza germaniarra esentziala izango da, hori omen baita Estatu biziraunkorra sortzeko gai den arraza bakarra) 1716 Ortegaren nazio kontzeptuari G. Moránekin katramilatsu eta friboloa irizteraino ailegatu gabe1717, horrek nazioaren kontzeptu
|
bat
ala bi ala hamaika duen ezin da jakin; komenentzien arabera hura oso aldagarria dela, esan litekeen gutxiena da1718 Ortegaren produkzioan nazioaren gaia (Espainiarena: –Dios mío, ¿ qué es España??, hori da angustiatzen duen arazoa) obsesiboki errepikatzen da, haren esanahia behin alde batera dabilela, gero bestera, inkoherente bai, baina beti ad maiorem Hispaniae gloriam.
|
|
|
Hori dena, ikusgarri, erne, mutu zegoen, gizonak bere buruaz murduskatzen zuen bitartean. Neure artean galdezka ari nintzen ea gu bioi begira zegokigun mugagabetasunaren aurpegiko soseguak dei
|
bat
ala mehatxu bat esan nahi ote zuen. Zer ote ginen gu, han galdu ginenok?
|
|
2015
|
|
|
Bost axola zure burutik pasatzen dena edo zure premiak... Gona
|
bat
ala bestea zein jantzi erabakitzeko hartzen duten denbora, denbora da!
|
|
|
Arduraren bat eskatu behar zaio? Ez al da makina huts
|
bat
ala. Auzi morala litzateke?
|
|
|
Diglosia bermatzen duten hedabideak indartzen baino, euskara hutsezko komunikazio esparrua gotortzen laguntzen duten kazetak sendotzen ere bada, beraz, nahiko lan. Kinka hori (eredu
|
bat
ala bestea hobetsi beharra, alegia) 1980 hasieran ere azaleratu zen Ipar Euskal Herrian; horren lekuko, hurrengo atalean eredu bakoitzaren adibide bana aztertuko dugu: batetik, 1980ko hamarraldi hasieran euskararentzat komunikazio esparru bat sendotu guran sortu ziren Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako euskal irratiak; bestetik, garai berean sortuta euskararen estatus diglosikoa bermatzen duten kazeta elebidunak.
|
|
|
Informazio iturri
|
bat
ala bestea hautatu, beti, helburu den informazioa eskuratzeko, hainbat urrats
|
|
|
aukeratu toki
|
bat
ala bestea. Ekonomiaz
|
|
|
2 Metodo
|
bat
ala bestea erabiltzeak ondorioak izan ditzake ebazteko denboran, emaitzaren zehaztasunean
|
|
2016
|
|
|
Bi aukera izaten dira beti, eta orduan ere hala zen; inguru erosoetara itzultzeko aukera beti hor zen, gauza berrien xerka abiatzea zen beste aukera. Segur aski pertsonanituen, eta zahar batzuk ahantzi, batzuk ia betirako, besteak, egiazkoak, aldaturik eta denbora lagun, lehenera itzuliko zi bakoitzaren araberako izanen zen
|
bat
ala bestea aukeratzea. Ni bigarrenaren zaleago izan naiz beti.
|
|
|
|
bat
ala maitasun istorioa. Irudiak ikusita, zer diozu?
|
|
2017
|
|
|
Ez. Hau zer da, galdeketa
|
bat
ala?
|
|
2018
|
|
|
Ukabilak bekokiaren kontra estutzen ditut, begiekin zer egin ez dakidala. Hau traslado
|
bat
ala bahiketa bat da. Pentsamenduak izutu nau, eta uste dut besapeak urtzen ari zaizkidala.
|
|
|
Poliziak eta bestelako segurtasun indarrek kontu horiek oso kontrolatuak izango dituztela susmatzen du ordea. Ez baita gauza bera sarean liburu
|
bat
ala arma bat erostea. Baldintza batzuk bete dira hor, baimenak eduki, galdera ugari erantzun.
|
|
2019
|
|
|
ongia egin beharra dago, eta hoben bat da ongia ez egitea; zigorra ezarri behar zaie hobendunei. Haurrak bezala, emakumeak ere Epinalgo irudi soiletan ikusten ditu ongia eta gaizkia; manikeismoak lasaitu egiten du espiritua, aukeratzeko larrimina kentzen baitio; arrisku ikaragarriak hartzea da gaitza ala gaitz erdia aukeratzea, oraingo onura
|
bat
ala geroko onura handiago bat aukeratzea, definitu behar izatea zer den porrota eta zer garaipena; manikeoarentzat, oso erraz bereizten dira alea eta lastoa, eta aski da lastoa apartatzea; hautsa berez kondenatzen da, eta garbitasuna, berriz, zikinkeria gabezia erabatekoa da; garbitzea zaborra eta lohia kanporatzea da. Hala, emakumearen ustez, juduen, errua da guztia?, edo masoiena, edo boltxebikeena, edo gobernuarena; norbaiten edo zerbaiten kontra dago beti; Dreyfusen aurkakoen artean, emakumeek amorratuago jokatu zuten gizonek baino; ez dakite zertan datzan gaizkiaren printzipioa, baina espero dute, gobernu on?
|
|
|
Eta iruditzen zait ideia honek garapen zabal eta sakona izan dezakeela gure kasuan. Alegia, hitzak ez direla berez argot, jargoi edo mailegu, testuinguru bakoitzean ematen zaien zentzuak bihurtzen dituela
|
bat
ala beste. Eta hari honi tiraka, hausnarketarako galdera hau uzten dizut:
|
|
|
Baina motibazioarekin bakarrik, lor al daiteke gure egoeran euskara normalizatzea? Zein neurritan
|
bat
ala beste. Ala bat edo beste?
|
|
|
Alegia, Tolosakoa bezalako egoera soziolinguistiko batean herritarren gehiengoak mezu sinple eta errazak datozkion bezala hartu eta onartzen dituela, minoria bat delarik, hizkuntza aldaketa? eskatzen duena, hizkuntza
|
bat
ala beste izan.
|
|
|
egin behar dutenak erdaldunak izatea. Gogoan dut, Tolosako udaletxean lanean ari nintzela, orduko sistema informatikoak ez zuela uzten argiaren ordainagiriak elebietan ateratzen eta hizkuntza
|
bat
ala beste aukeratu behar zela (1985 edo 1986 urteaz ari naiz). Herritar guztiei igorri genien ohar bat esanez ordainagiriak euskaraz iritsiko zitzaizkiela eta erdaraz nahi zituenak oharrean zegoen eskaria bete eta udaletxean entregatu zuela edo bertara bidali.
|
|
|
Aurrerantzean ere, izango dugu zer ikasia Irlandatik; arrisku eta diskurtso batzuk aurreikusteko, eta irtenbide posible batzuk aztertzeko. Baina hango adibideak ere erakusten digu, biziko garen sistema politikoa eta burujabetza maila
|
bat
ala beste izan, hizkuntza politikaren inguruko eztabaidak bizirik jarraituko duela.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, eta ikusten zuen lehenengo aldia izan ez arren, Trikik ez zuen ontzi hura katalogatzea lortzen. Ez zekien merkantzia ontzi bat, arrantza ontzi
|
bat
ala yate bat zen. Nolanahi ere, horrek ez zuen kezkatzen.
|
|
2020
|
|
|
Josefinak zur eta lur aditu zituen Bittorik emandako detaileak. Ez zekien haserretu edo triste jarri, zaplazteko
|
bat
ala besarkada bat eman. Zer eginen zukeen berak kasu horretan?
|
|
|
Politikoki deus zuzenik ez baitu. Gehiago dirudi bidaia liburu
|
bat
ala filosofiako apunte solte batzuk, lizentzia bukaerako ikerlana baino. Eta onartzen ez badiote?
|
|
2021
|
|
|
Denbora gehiegi hausnartzeko. Denbora larregi galdetzeko neure buruari zer ostia egin nahi nuen bizitzea tokatu zitzaidan bizitza trakets harekin, ausartuko ote nintzen sekula pizza banatzaile esklabo lan hura uzten, bilduko ote nuen aski adore irakasle lanetara itzultzeko, idatziko ote nuen amestutako nobelatzar hori sekula, edo are, inguratuko ote nuen halako batean berarekin zahartzeko moduko emakume
|
bat
ala nerabe jolas ergel haiekin segituko ote nuen betiko, Peter Pan sindromeak jandako agure burusoil bihurtu arte, larruzko galtza beltzekin eta Metallicaren tirantedun kamiseta grisarekin mozorrotuta, bistan nituela zimeltzen hasitako beso iharrak, zeintzuen bizeps erorietan tatuaturik izango bainituen burezur pirata bat ezkerrekoan eta bihotz gorri maiztu bat eskuinekoan, inoiz nire bizitzan ex...
|
|
|
" Zer da, galdera
|
bat
ala konstatazio bat?" bota nahi izan dio Sarak. Baina nahikoa zaunka egin dio aurreko egunetan, eta mingainari kosk egin dio.
|
|
2022
|
|
|
Bitxia da denbora, zuek bezala, baina ez da txikia, ezta handia ere. Ez du zertan
|
bat
ala bestea izan, eta hortxe dago gakoa. Gauzarik konplexuena ere sinplifikatu behar horretan, norabide bakarreko lerro baten moduan irudikatu duzue, baina hori zuen handikeriak sortutako beharra besterik ez da.
|
|
2023
|
|
|
Ziztada gisa hartu du Saillarden erreferentzia, Xalbatentzat berdin balitz bezala hedabide
|
bat
ala bestea, ez baleki bezala La République k, eta Saillardek berak bereziki, bere sindikatuari nolako tratu gutxieslea eskaintzen dioten, eta zein ongi datorkion Gaur, elkarrizketak, erreportajeak eta behar orduko edozein artikulu ateratzeko, ohartzen ez balitz bezala hedabide batek behatzekin klask egitea aski duela zenbait informazio lortzeko eta besteak maiz deabrua ikusi behar duela porroska...
|