|
2002
|
|
|
Bereziki, Arduralaritza bitzuok: a) Heuren Zertzelada Aripenen Aldorren bidez alkarri, preminazko daben argi ta
|
barri
emongo deutse.
|
|
2003
|
|
|
Cien autores vascos, Col. Auñamendi, Donostia, 1966 (izenorde horrek Nikolas Alzola Gerediaga estaltzen deusku; liburu honetan ehun euskal idazleren
|
barri
emoten deusku, batez be idazle ixil eta apalen barri).
|
|
|
Zapatuero irratsaio labur bat zuzentzen neban, goizetan," Jaunaren Hitza" eritxona. Domekako ebanjelioa irakurri eta Jaunaren eguna girotzea eta Eleizearen
|
barri
emotea zan nire egitekoa. Egia esan, ez zan lan handia, baina astero egin beharrak astunago egiten zituan nire eguneroko beste lanak.
|
|
|
Holan egin izan baneu, zentzun gitxiko gizona agertuko nintzan. Nor nintzan ni, hangoei euren literatura aberatsaren
|
barri
emoteko. Ez, iparraldekoentzat barik, bizkaitarrentzat egin neban nik antologia hori, eta, batez be, neure eskoletan lagungarri izateko.
|
|
|
Eurrez zabaldu izan dau bere inguruan, harrokeria barik zabaldu be. Zenbati ez ete deutso Linok liburu zein artikulu baten
|
barri
emon, idazlan apal bat zuzendu, ikerketa bat egiteko bideak zabaldu, itzulpen bat egin. Gogoan dot, esa8 Euskerazaintza, 1989, 47 or.
|
|
|
Niri neuri be ez deust gitxi lagundu A. Linok idazleen lorategi edo antologiak egiterakoan: idazleen
|
barri
emon, zatiak aukeratu, argibide aberatsak eskaini... Hau dala ta, garbi ta argi autortu neban neure zorra, hitzaurre baten:
|
|
|
Baina, zorionez, bidelagun barri bat hurreratu jake eta eurakaz berbetan hasi. Jesus biztuaren hitzak eta ostatuko ogi zatitze harrigarriak argitu ta poztu egin deutsez gogo bihotzak; eta lehengo bizi-poza ta itxaropen argia eurakanaturik, ahal danik eta bizkorren bihurtzen dira Jerusalenera, gau ilunaren eta ezeren bildur barik, apostoluen artera, bidean entzun eta ostatuan ikusitakoaren
|
barri
emotera.
|
|
|
Ikastaroaren betiko jokabideari jarraituz, lehenengo ta behin geure euskalkia ezagutu ta sakondu gura dogu, beti be euskerearen ikuspegi zabala begien aurrean dogula: hau holan dala, lehenengo hiru mailetan, bizkaierazko idazle ta idazlanen
|
barri
emon gura deutsegu ikasleei, euren jaioterriko hizketan sendoro oinarriturik gorengo mailetan euskera zabalago ta batuagora heldu daitezan, badaezpadako pausorik emon baga.
|
|
|
A, ahaztuta nengoan, ez deutsuet alkarren
|
barri
emon. Barkatu...
|
|
|
Baina ze demontre egiten dona hemen? Beti etorri behar dona aurretik
|
barri
emon barik, ala?
|
|
2005
|
|
|
Lehenengo pena biok, etxetik eta eskolatik urrin egotearenak, amak eztitu eta ezabatuko ebazan berak ahal eban neurrian, etxeko betebeharrek ixten eutsoen astirik gehiena nigaz urian pasatzen eban eta, bisitok, eskolako
|
barri
emoteko eta maistrak ikasturterik galdu ez neian beren beregi bialdutako kuadernoak eta liburuak ekartzeko aprobetxatuz. Hirugarren penarako ez eban sendabide berezirik, berak be pena berbera eroialako bihotzean, berak be ez ebalako argi ikusten sortu ninduanetik gehiago oroimenean eroian doinu ederragaz eten behar hori, nahiago eukealako berak be doinu hori entzuten jarraitu.
|
|
2007
|
|
|
hango handitasuna, berdetasuna geure begi aurrean ikustea. Eta sano berezi eta hunkigarria izan zan niretzat nire edadeko andra bat ezagutzea eta alkarri geure bizimoduen
|
barri
emotea. Perun Colca arroan egon ginan eta kondorrak ikusi:
|
|
|
Danak gaztelaniaz. Gazteek antolatzaileai eskerrak emoteaz ganera, soinean daroezan erropen eta zapaten
|
barri
emon dabe: zein dendak itxitakoak diran.
|
|
|
Abuztuan komunidade indigenen lehen batzarra egin eben: alkarri euren
|
barri
emoteko eta euren bizimoduagaz aurrera egiten laguntzeko helburuagaz. Eskolea be badago, eta kitxuaz eta gaztelaniaz irakasten dabe.
|
|
2008
|
|
|
Sí, ésa es erantzun eban jabeak. Aitak eta anaiek, harek egindako iruzurraren
|
barri
emon eutsien guardiei.
|
|
|
Ondoren, eguneko programa irakurten dabe; baita eguneko minutaren (menuaren)
|
barri
emon be: Minuta; desayuno:
|
|
|
Urtarrilaren 17an, behintzat, egiten eben urteroko batzarra auzoko baserritarrek; ermiteari dautsala, hantxe dago gaur egun be batzar gela eta zazpi metroko batzar mahaia. Hantxe egiten zituen kofradiako urteko kontuak, kopau bat Zozobentako edo Aixerdiko tabernan eta, bide batez, ermandadeko diru kontuen
|
barri
emon edo zehaztu. Baserriren bat erreten zanean edo ganaduetan kalte handiren bat izaten zanean alkarri laguntzeko zan ermandadea.
|
|
2009
|
|
|
Eta negar sinuka urten eban auzora bere zorigatxaren
|
barri
emotera.
|
|
|
Baina egun baten gure Apartxuk eskutitz edo karta bat hartu eban herriko alkateak botata. Eta karta haretan herriratze bat agintzen jakon, herrira joan behar ebala; bere kumetxuen
|
barri
emotera edo. Bihozmin handia hartu eban Apartxuk karta hau heldu jakonean.
|
|
|
1954garrenean izan zan, hogeta bi urte nituan nik orduan. Ipuin sariketa baten
|
barri
emon eustan Luisek; eta berotu nintzan, adoretu eta idazten hasi. Eguneko ipuin bat amaitzen neban.
|
|
2011
|
|
|
Auzokoren bat izaten zan, gehienetan andrazkoa, baina etxeko umeren bat be izan eitekean, auzoko eta herriko hurrenekoei heriotzaren
|
barri
emoten eutsena. Baina joten ebenean zabaltzen zan nobedadea herri osora:
|
|
|
Hildakoen senitartekoei euren alde mezea emotea be galarazo egin eutseen. Gobernadoreak halan agindu eban eta herriko parrokoa etxerik etxe joan zan
|
barri
emoten. Halanda be, jarleku edo sepulturetan kandelak isiotuta egon ziran euren arimen alde.
|
|
|
Santa Ageda bezperan santearen bizitza eta martirioa izango da; Marijesietan, Jesus umearen jaiotza eta horren misterioa, eta halan. Eskean urteteko errazoiaren
|
barri
emoten daben koplak kantau aurretik, badago baimeneskea egiteko sarrera formula bat be. Sarrera hori kantuzkoa edo berbaz esanikoa izan eitekean.
|
|
|
Amaitzeko, errekako eta itsasoko urek bat egiten eben erroten
|
barri
emon behar dogu. Bertan, uraren bidea erabilten eben errotariek arrantzarako.
|
|
|
Busturiko herrigune eta auzoetan udan zehar egiten diran jaien
|
barri
emongo dogu atal honetan.
|
|
|
bata Pagozarreta (Paixarreta) etxean batzen zan; eta, bestea, Artikako auzokoakaz batzan jokatzen ebana. Bigarren honek ez ei eban batzarrik egiten; hiru gizonek ei eukien jenteari jazotako gorabeheren kontua edo
|
barri
emoteko ardurea.
|
|
|
Goizean mezatara joaten ziran ermandadeko kideak danak batera, bertan listea pasetan zan, eta gero, alkarregaz bazkaldu eta ostean, urteko batzarra egiten eben. Batzar horretan hurrengo tasadorea izentetan zan eta urteko gorabehera guztien
|
barri
emoten zan. Hiru tasadore eta maiordomua egoten ziran ganadu ermandadeetan.
|
|
|
Azken mendeetan etenbako emigrazinoa ezagutu da Busturitik Ameriketara, eta XX.eko azken hamarkadetara arte iraun dau. Izkriburik zaharrenetan, Mexikoko mehategietan diruak eginiko busturiarren
|
barri
emoten da; Afrikako baltzakazko merkalgoa izan zan gero; gure lekukoen aitita amamen sasoian Argentinara joan ziran asko, eta alkarrizketatu ditugunen artean Australian kainabera ebaten, AEBetan artzain eta Kanadan baso beharretan ibilitakoen barri emon deuskue. Urrunetara joan ziranetako asko ez ziran atzera sekula bihurtu, eta horren ezaugarri dira oraindino be hainbat auzotan agiri diran baserri hutsak.
|
|
|
Azken mendeetan etenbako emigrazinoa ezagutu da Busturitik Ameriketara, eta XX.eko azken hamarkadetara arte iraun dau. Izkriburik zaharrenetan, Mexikoko mehategietan diruak eginiko busturiarren barri emoten da; Afrikako baltzakazko merkalgoa izan zan gero; gure lekukoen aitita amamen sasoian Argentinara joan ziran asko, eta alkarrizketatu ditugunen artean Australian kainabera ebaten, AEBetan artzain eta Kanadan baso beharretan ibilitakoen
|
barri
emon deuskue. Urrunetara joan ziranetako asko ez ziran atzera sekula bihurtu, eta horren ezaugarri dira oraindino be hainbat auzotan agiri diran baserri hutsak.
|
|
|
Beste batzuen eretxian, ostera, kanpokoei ikasitakoak dira euretariko batzuk. Lekuko bakotxak bere etxean kantetan zanaren
|
barri
emon deuskun ezkero, ez dogu bereizketarik egin batzuen eta besteen artean: geur dala, bidxer dala Doniene, etzi San Juan bidxamone, gure soluen sorgiñik ez, badago bere, erre beittez, ta erre beittez.
|
|
|
Kanpaiak ermitetan behar beharrezkoak ziran lehenago batak besteari
|
barri
emoteko, Madariagako erlojua izan dan antzera. Basoetan beharrean urrunetan ebil11 Aurreragoan interesgarri litzateke leku bi horreen izaera eta balio sinbolikoaren ganean sakonago aztertzea; lehenengoaren kasuan, basakorta izanaren gomutak, eta bigarrenarenean, Bizkaiko beste leku sinboliko ezagun batzuekaz daukan antzekotasunagaitik.
|
|
|
Gainerako auzoetan gitxi izan dira Jaun Zuriaren akordurik daben lekukoak. Honen ganean
|
barri
emon deuskuen guztiei eskatu deutsegu euren aurreragokoei entzundakoa kontetako, non edo han irakurritakoa aparte itxita. Eta horren ondorioz, hauxe da lekukoakandik, honeek euren aurrekoei Jaun Zuriaren ganean entzundakotik jaso doguna.
|
|
|
Orain arteko ataletan Busturiko jenterik gehienaren ogibide edo bizibideen
|
barri
emon dogu: nekazariak, abeltzainak, artzainak, marinoak, lehorreko arrantzaleak eta industria lantegietako beharginak izan dira gehiengoa XX. mendeko gizartean.
|
|
|
Atal honetan beste ogibide batzuen
|
barri
emongo dogu. Beharbada behargin kopuruz aurrekoak baino txikiagokoak diran arren, alderdi kualitatibotik begiratuta, herritarren beharrizanei erantzuteko ezinbestekoak izan diranak.
|
|
|
Ilun samar ditut buruan une honetan, baina gogoratzen naz, egun baten, monumentu handi bat merezidu dauen Antonio Zavalari egokitu jakola bertsolaritzari buruz bere lanen
|
barri
emotea.
|
|
|
Aurretik emoten eban diru-laguntza guztia ukatu euskun Durangoko andra aberats batek. Batetik, berak ordaindutako kurutze bidea, barriztatzeari egokiona jartearren, kendu behar izan gendualako eta, bestetik, herriari barriztatzearen
|
barri
emotea eta diru-laguntza eskabidea euskeraz idatzitako eskutitz baten bidez egin geuntsan moduan, berari be beste horrenbeste egin geuntsalako.
|
|
|
Honenbestetik honenbestera izaten genduan aita Teofanesen gelarako deia, banan banan norbere
|
barri
emoteko. Lehenengotan bildurretan joan arren, pozik joatera heldu nintzan ni, beste batzuen antzera, norbere kexu eta etxemin eta kezka guztiak argi eta garbi azaltzeko bidea eta erantzun egokia emoten eutsulako.
|
|
|
Talde guztietakoak batu ginanean, gure taldearen
|
barri
emon ebanak, gu danok aho batez jarraitu egin behar zala esan genduala azaldu eban. Hori zehaztu egin behar zala esan neban nik.
|
|
2013
|
|
|
Udalaren helburua da gazteei gure aurrekoen bizimoduaren
|
barri
emotea, eta horren bitartez gure herriko euskerearen transmisinoa egitea; hau da, atzera begiratuz geroa ziurtatzea.
|
|
2015
|
|
|
Parte hartu eben arauen barriztetean Adrian Zelaia legelari handiak eta beste hiru lau legelarik. Barrikuntza horreen
|
barri
emon behar zan batzar nagusi baten, eta asanblea oso bat egin zan Gasteizen, seminarioan. Han izan zan puntuz puntu arauak aurkeztea:
|
|
2017
|
|
|
Kanpoan lo egiten gelditu ezkero, jakina, gehiago ateraten jakun. Gainera, bidai guztietan baten bat hartzen genduan lekuak ezagutzeko eta hango
|
barri
emoteko.
|
|
|
Gero, tratautako gaien
|
barri
emoten neutsen nik neure eskualdekoei eta hurrengo batzarrerako gaiak edo proposamenak prestatu. Hemen be ez zan arazorik falta izaten.
|
|
|
" auzo bakotxeko bat aukeratuko dot eta danon artean batzorde bat eratuko dot". Joan nintzan lehenengoagana, abadeagaz matrakan egin ebana, eta nire asmoen
|
barri
emon baizen laster:
|
|
|
Frantzian era guztietako bizipenak izan nebazan. Ondoren kontauko deutsuedaz batzuk, baina horren aurretik gure auzoko Segundo Barruetabeñari gertatutakoaren
|
barri
emongo deutsuet. Behin Frantziara joan zan, ez dakit noiz, baina antxina izango zan, ni baino hainbat zaharragoa zalako.
|
|
|
Bera Loroñozale amorratua zan eta haren bitartez enteratzen ginan gu. Behin, Tour de Vaucluse dalakoaren
|
barri
emon euskun. Kuestinoa da ze, Montpellierrera joan behar genduala.
|
|
2021
|
|
|
Etxeetara abisau behar genduan eta ez geunkan telefonorik, ez nire etxe Arangurenen, ez Maiteren etxe Kimeran, baina nire arreba nausiaren eta ama Basiliren beharlekura deitu eta egoeraren
|
barri
emon geuntsen. Maitek minakaz jarraitzen eban.
|
|
2023
|
|
|
Liburu hau gure herriko bizimoduaren
|
barri
emoteko da, ez da historiako liburu bat. Halanda be, ia mende bateko ibilbidea hartzen dau.
|
|
|
Arratzuko bizimoduaren
|
barri
emoteko egitasmoa da eskuarteko hau. Honezkero zortzi urte joan dira lehenengoz Arratzuko Udalak aginduta, kultur ondarea batu eta zabaltzeko egitasmoak lantzen hasi ginanetik.
|
|
|
Orain era batekoak gara, gure aurrekoak era batekoak izan diralako. Dana dago lotuta, hari batek batzen ditu gure arbasoak gure gaurko bizimoduagaz, eta horren
|
barri
emoten ahalegindu gara material honen bitartez.
|
|
|
Kantauri aldekorik garrantzitsuenetakoa da. Gaur egun Loiolan Interpretazino Zentroa dago horren guztiaren
|
barri
emoteko.
|
|
|
Etxekoen lanbidearen
|
barri
emoten dabenak be badira, edo etxearen funtzinoa: , Sakristanekoa, Dendarikoa, Errementeria, Errotatxu, Dolaretxe.
|
|
|
Nobio nobien arteko hartu emona sendotu ahala, etxeikustea egiten zan, gurasoei ezkontzekotan egozalako
|
barri
emoteko. Behin gurasoen oneretxia jasota, deierak botaten zituan abadeak hiru domekatan, inork esatekorik baeukan, esan egian.
|