|
2000
|
|
|
Eta orduan ere ikusle asko eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes egin nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han
|
barra
barra ene iritzian, eta eskua joan zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan. Kontrola galdu zuten zeharo, eta, ohartzerako, dozenaka zendu izan zituzten esku artean, bazter guztietan sakabanatuak.
|
|
2001
|
|
|
Tira, ingelesa aski landua eta ikasia da eta ing ez dabil hain urruti gure atzizkitik. Halaz guztiz, ordea,
|
barra
barra erabiltzen dute ing. Tituluak, eta titulu ezagunak, baizik ez aipatzearren, Advancement of Learning F. Baconena da, Human understanding David Humengandik dator, A study of writing I. Gelb ena da.
|
|
|
Orain berriro, erdaratikako hitzei ere sarrera zabaltzen hasi gintzaizkien. Azkenean, dialekto nahastea dela, euskaldunek beti ahotan dituzten" erdal hitzak" nahiz dozenatxo bat lagunek darabiltzan hitz" jatorrak" direla, badaukagu non hauta, gaurko erdaren iturri garbitik Â
|
barra
barra biltzen hasi garenak, edonongo kultur hitzak eta Garibayren arima bezala ez izango bai izango dabiltzan ghost word herratuak ahaztu gabe.
|
|
2003
|
|
|
Handia eta guapoa izateaz gainera, agian beste zerbait gehiago espero zuen berarengandik. Anaia frontoian eta kasinoan
|
barra
barra xahutzen ari zen dirutza bere bulegari  lan xumearekin irabaztea akaso?
|
|
2006
|
|
|
Telebistako algarak eta zaratak
|
barra
barra zabaldu ziren, enkarguzko jaialdi erraldoien alaitasun artifizialaren lekuko. Neskaren begiak dantzan ari ziren, pausaleku bila dabilen pinpilinpauxaren antzera.
|
|
|
Bueno, pues baldin baditu, erabil ditzala, joder. Oso erraza da hori argudiatzea, baina egunero ikusten duguna da euskal hiztunek
|
barra
barra erabiltzen gaituztela izen eta ospe txarreko makuluok. Barra barra erabiltzen gaituzte, eta gero sekulako mespretxua egiten digute, gaitz larria bagina bezala tratatzen gaituzte.
|
|
2007
|
|
|
–Agurearen arnasa larria imitatu zuen?. Dirua
|
barra
barra izango du, frankista alaenak!; zahar etxe on bat ordaintzeko adina bai, seguru. Baina hor segitu nahi du, txoro horrek, bere behazunean usteltzen.
|
|
|
Institutuan zeuden garaian izango zen, seguru asko. Maria
|
barra
barra manejatzen zuen hippy horietako batena zen etxea: " Patrizio abenturazale bat", Gigiren esanetan.
|
|
|
Bera lur jota uzten zuena, halere, gaueko ordu txikietan Bodeguillara egiten zuten bisitalditxoa zen. Moskatel porroiak orduan
|
barra
barra pasatzen ziren eskutik eskura. Sekulako mozkorrak harrapatu zituen Parte Zaharreko taberna txiki zikin hartan.
|
|
2008
|
|
|
–Ezerk ez du luxurik gabe funtzionatzen. Aberatsek ez balute
|
barra
barra xahutuko, txiroak gosez hilko lirateke?. Eta Voltairek halaxe mugatzen du arazoa:
|
|
2009
|
|
|
Euria
|
barra
barra erortzen eta erlojuaren tik taka baino ez ziren entzuten egongelan. Gizon eta emakume, hantxe jarraitzen zuten denek pazientzia handiz zain.
|
|
|
Atzo, galdu egiten zuen. Eta nola irabazten duen orain dirua
|
barra
barra... A ze dirutza!
|
|
|
Lehenago ere, pentsatzen hasita, nahikoa erridikulu eginda nengoen ni, nahiz eta hala ez iruditu orduan. Aita peskako patroi joan zenean, lehenengo kanpainatik hasi zen arrain asko harrapatzen eta etxera dirua
|
barra
barra ekartzen. Hura ikusita, batean sukaldea, bestean komuna, hurrengoan..., urtero berriztatzen edo aldatzen nuen etxeko gelaren bat.
|
|
|
Lobby eta organismo ugari dago gu konbentzitu nahian, sinestarazi guran tristeziarik txikienak ere, gaixo gaudela adierazten duela. Industria farmazeutikoaren eta laborategien eragin ideologikoa itzela da mundu guztian, eta, gu denok burutik eginda gaudela sinestaraziz gero, medikazioa
|
barra
barra saldu eta negozio borobila egingo dute. Kalkulatzen da populazioaren %95 luze batek urtero sei bat tristezia aldi senti ditzakeela.
|
|
|
kontua gurekin ez doala iruditzen zaigu; edo ezer pasatuko ez balitz bezala egiten dugu, inkontzientziaren txotxongiloak izan nahi dugula aldarrikatuz bezala; analista eta zientzialariei egozten diegu histerikoak eta tremendistak direla; edo, aitor dut hauxe dela urdurien jartzen nauena? lau haizetara aldarrikatzen dugu gure eskubide naturala dela garagardoa muga barik edatea, Gabonetan otarrainxkak
|
barra
barra jatea, eta low cost hegaldien bidez asteburuak Londresen igarotzea. Herritar aseak, eskubide naturalak haizatuz, bere burua bihurtu du ipuineko printze.
|
|
|
Baita gure hizketarako hesien zabalero eta bueloan ere. Gaur
|
barra
barra baitarabiltzagu hitz berri herrirakotuak.
|
|
2010
|
|
|
Egun askotan ez zen taberna zuloan azaldu. Negozioak
|
barra
barra ematen zuen dirua bankuan sartzen genuen. Antza Roke ferratzaile lanera bueltatu zen.
|
|
|
Eta bi: lehendik zerozer ari arren, juxtu espekulazio zorrotza etorri zenean, are grina biziagoz hasiak izan zitezkeela diru faltsua
|
barra
barra egiten, lehenbailehen kanjeatuz ahal zuten diru garbirik gehiena eskuratzeko; behin gobernuak dieziotxeno faltsuak bildu eta anulatu ezkero, ez baitzuten halakorik gehiago egiterik izanen. Egiten zutena egin, nonbait hor galdu zirela dirudi.
|
|
|
Portatu da ilbete urriko lehen egunotakoa, portatu denez. Eguraldi atsegina oparituz portatu, eta perretxikuak bar bar lurzorutik xutituz eta
|
barra
barra eskainiz, portatu.
|
|
2011
|
|
|
Eta hemen datoz iritziak: batzuek esaten dute Brahe bera izan zela bere heriotzaren erantzule; izan ere, berak prestatzen zituen hartu beharreko botikak, eta horietan
|
barra
barra erabiltzen zuen merkurioa; beste batzuek, berriz, uste dute Kepler, hogeita lau urtez bere laguntzaile izandakoa, izan zela hiltzailea; agidanez, biek beti izan zuten hartu eman hotza, eta harreman eskas hori dela-eta, maisuak ez zion ikasleari eman nahi izan urteetan zehar pilatutako astronomiari buruzko informazio eskerga; heriotzaren ondoren, ordea, Tycho Braheren familiak ez zuen inolak... Bederatzi urte geroxeago, Rodolfo II.a hil zen.
|
|
|
Leherketek ur zirritu handiak zabaldu dituzte eta ura
|
barra
barra ari da sartzen. Inor ez da mugitu baina.
|
|
|
Alderantziz egiten genituen oker handiagoak: erdaldunakaz geundela, euskarazko berbak sartzen genituen
|
barra
barra. Hori dela eta, sekula ere ez dut ahaztuko Peru Aramaiokoak errementerian zegoen bezero bati garrasika esan ziona:
|
|
|
Hurrengo egunean, Hendaian izan ziren sarekada batzuez hitz egiten ari zen jendea
|
barra
barra kalean. Mordoxka eraman omen zituzten, Oiartzungo Mitxelenatarrak tartean.
|
|
2012
|
|
|
Lau ikusitakoan, jaiotza. Bost agertzen direnean, dirua
|
barra
barra. Sei egokitzen bazaizkizu, etxe berria.
|
|
|
hemen, izurriteak jotako pertsonaiak, meatzariak silikosiarekin, sifilitikoak, biriketako gaitza dutenak, minbiziak kolpatuak, gerran zaurituak, alkoholikoak
|
barra
barra, auto istripuetako biktimak, burutik eginak, ahanzturaren eremuetan galduak. Gaixoak beren gaixotasunarekin borrokan, eta gaixoen gainerako zirkunstantziak.
|
|
2018
|
|
|
burmuinera ailegatzen ziren sastada mingarriak blokeatu. Eta
|
barra
barra heltzen zitzaizkion egunero horrelakoak Leori; izan ere, garunaren alboko tolestura batean, metal zatitxo bat iltzatuta zeraman, eta horrek buruko min handiak jartzen zizkion txitean pitean. Leok azken xurgada eman zion pipa txinatarrari; hasperen luzea egin zuen gero, giharrak lasai  tzen zitzaizkion bitartean; begiak itxi zituen azkenik, eta lo gozo batean murgildu zen, opioaren besoen artean kulunkan.
|
|
|
Gelditzean konturatu ninduan: sorbalda aterata nengoan, ukondoari eta eskuari odola zeriela
|
barra
barra. Amaraunak jarri nitian zaurietan, jarioa geldi  tzeko.
|
|
|
Jendea
|
barra
barra bildu zen bazter guztietatik Beuajon txiro etxearen kanpoko burdin hesiaren aurrera. Barruan zeutzan, jendaurrean jarrita, ehun eta bost guardia nazionalen gorpuak; guztiak ere aste horretan bertan hilda, Errepublika eta Komuna defendatzearren.
|
|
|
Egun haietan ikusi nian nolako trebetasunez eraikitzen zituzten txabolak, kanabera, enbor azal eta kokondo hostoak erabilita; nolako suak pizten zituzten, makil bat egur zati baten kontra bizi bizi igurtziz; nola bainatzen ziren hiruzpalau aldiz egunero oihaneko aintzira eta ibaietan; zenbat denbora ematen zuten euren buruak apaintzen eta edertzen... Hasiera hasieratik, harrera ona egin zidatean denek, eta piperrik ulertzen ez banien ere,
|
barra
barra hitz egiten zitean nirekin, eta haiekin eramaten ninditean ehizan edo arrantzan egitera. Beharbada bizirik jarraitzen nian bazekitelako, era batera edo bestera, iheslaria nintzela, soldaduak nire atzetik zetozela, eta soldaduak baino arerio handiagorik ez zegoan haientzat.
|
|
2019
|
|
|
(Ezagun da mutil honek liburuak
|
barra
barra irakurtzen dituela).
|
|
|
Baina, noiz atertuko du? Hori da nik gehien entzuten dudan diosala antizikloiren bat arrimatzen hasten denean, eta, bitartean, bere bizkar itsasoko haizez euria
|
barra
barra botatzen digunean. Esan gabe doa, denetariko erantzunak ateratzen zaizkidala.
|
|
|
Handik hilabete eta erdi inguru izango zen, bat edo beste asaldatuta hurbildu zitzaidanean, kalean
|
barra
barra entzuten zuelako," urtebeterako eszedentzia" eskatu nuela nire anaidi eta fraileengandik apartatzeko. Baina... ez zen denpora asko pasa," ezkontzen nintzela" ere zabaldu zutenerako.
|
|
2020
|
|
|
Munduan zabalean bizi diren euskaldunekin bat egitea, berez da hunkigarria. Are gehiago, kolore eta ikurriñaz inguratuta bazaude eta euskara
|
barra
barra entzuten baduzu. Euskal Herriko edozein herritan banengo bezala sentitu nintzen.
|
|
2021
|
|
|
–Jendilaje horrek dirua
|
barra
barra izan du beti. Eta diruak biziora eramaten zaitu, entenditzen duzu?
|
|
|
–Ez da albistea jonki bat hiesez hiltzea kartzelan. Eta are gutxiago egun haietan,
|
barra
barra joaten ziren-eta bata bestearen atzetik.
|
|
|
Ez zuen Litoz hitz egiteko inolako asmorik. Ez zuen duda egiten aitak autoa erosiko zionik, ez baita herriko alkate debaldean eta dirua
|
barra
barra baitauka; hemezortzi urte bete orduko erosiko zion gainera, seguru, eta honezkero konplituak zituen. LucÃak antzeman egin zion ez zuela horretaz hitz egin nahi, eta ez zuen hortik jarraitu.
|
|
|
Bestalde, Mahjubik aholkatu zidan tindategiak uzteko eta turistekin lanean hasteko, zeren haiek dirua
|
barra
barra gastatzen baitzuten. Baina turista jendearekin, gidari ofizialak ibiltzen ziren eta niri bi aukera geratzen zitzaizkidan:
|
|
2022
|
|
|
Berak soldata osoa entregatu izan zuen beti âzazpi txelinâ, eta Harryk ere beti bidaltzen zuen ahal zuena, baina aitarengandik dirua eskuratzea izaten zen arazoa. Dirua alferrik gastatzen zuela esaten zion aitak, bururik ez zuela, hainbeste kostata irabazitako dirua ez ziola kalean
|
barra
barra bota  tzeko emango, eta hori baino handiagoak, zeren larunbat gauetan nahikoa gaizki egoten baitzen aita. Azkenean, dirua eman eta igandeko afarirako ezer erosteko asmorik zuen galdetuko zion.
|
|
2023
|
|
|
Iritsi berritan, Vila Nova de Gaiako upategi batean hartu ninduten. Porto ardoa
|
barra
barra saltzen zeneko garaiak ziren. Artisau upelgilearen hasi masiak ikasi eta berehala abiatu nintzen lanean.
|
|
|
Aita, biziraupen kontua da, zeren, nik banituen ziegakideak, kartzelan sartu baino lehen hamar urte pasa zituztenak laguntzaileen etxeetatik atera gabe. galen garai gogorrenak ziren, Iparralden atentatuak
|
barra
barra izaten ziren, eta euskal errefuxiatu batentzat kalera ateratze hutsa hiltzeko arrisku bihurtzen zen.
|
|
|
Orain parean neukan mundu nabarrean, ordea, ezagutzen ez nuen jende saldo bat zegoen. Frantsesez mintzo ziren
|
barra
barra. Antóniok eta biok ez bezala Parisen dirua egin eta arrakastaren aparretan bizi ziren garai bateko migratzaile portugesak eta haien seme alaba frantximantak ziren asko.
|
|
|
Estreinako kontua Ataun aldean gozaturiko ekaitzaren gainekoa da, Amezketa ere goitik behera astindu zuen-eta. Batek dio aldaboi terminoa
|
barra
barra erabiltzen dutela, euri erauntsia izendatzeko, atzokoa ez zelako nolanahikoa izan. Akordura etorri zaio aro bidaiariari lehengo egunean Urretxun aldagoi aditu zuela, antzeko kontuari irizteko.
|
|
|
Euri kontuetan esana diote aro bidaiariari oso ateralditsu eta irudimentsuak direla tolosarrak: lexiko ugari eta oparoaz baliatzen dira euriak ekiten dionetan; euri xeheak hizpide, euri txikia hasten duenean, gexala ari duela diote, ebi maxkala; eurite luzea izaten denean, ebiteak ematen diola esaten dute, eta dena alferrik galtzeko arriskua dagoela; euria estimatzeko modukoa izaten denean, grazi onean ari duela diote, eta
|
barra
barra ari duenean jasa ederrean ari duela. Jasa dela-eta, tolosar batek diotso aro bidaiariari ohikoena goian behean ari duela esatea dela, edota ebia lodi egin duela edo bizi bizi hasi duela.
|
|
|
Euriak hiztegi naroa dauka Andoain aldean. Sarritan euri jasa galantak izaten dira, eta andoaindarrek esaten dute purruztaka ari duela, ez euria haserre dagoelako, purrustaka?, baizik eta euria goian behean ari duelako,
|
barra
barra. Zaparradak izaten direnean, lodiak eta ez oso luzeak, adineko batzuek agertzen dute artzaitxuanak eta zozomikotek hitzez baliatzen direla.
|
|
|
Denpora zantarra= Eguraldi txar txarra". Horrezaz gain, arrantzale batek komentatu du zantar itsasoarekin ere erabiltzen dutela
|
barra
barra: " Denporalea dagonean itsaso zantarra dago".
|
|
|
" Pleuvoir, neiger abondamment, à verse". Hala bada, euria
|
barra
barra egin edo elurra mara mara egin: aditza ere bada.
|
|
|
Naturaren hotsak oroitarazten dituzte horrelako eleek. Euria
|
barra
barra egiten duelarik, jautsi ahala lokuzioa baliatzen dute: " Euria yautsi ala asi zun".
|
|
|
Abaguneaz baliaturik, euri kontuak ekarri ditu elebidera aro bidaiariak: xurrupita erauntsia da; zurrustaka,
|
barra
barra egiten duelarik; iduri du biak onomatopeikoak direla, hiztunaren begi adimenak ikusi eta entzuten duenari ematen diola garrantzia eleak sortzerakoan. Erazarri ere erran du bertze zaraitzuar batek, Nafarroa Behereko herri batzuetan erabiltzen dutena, aditz edo izan gisa, euria edo elurra oparo ari duelarik.
|
|
|
Erdibaraturik dira bidelagunak. Euriari dago eta baratxe baratxe euri turtzak eskapatan dra,
|
barra
barra hasi baitu: Albertoren bulegoko teilatuaren gainean entzuten da zaparra, zurrustaka erasaten du.
|
|
|
Ingelesdunen" severe weather" arogaitza da euskara jator, gisako eta dotorean; aitzitik, euri xehe eta mehea lantzerra edo lantxurdina da Sohüta aldean. Emazteki batek adierazi du Ezterenzubiko bere kusina batek ere lantzer elea
|
barra
barra erabiltzen duela. Guti goiti behera, honela erraten du imitatuz:
|
|
|
" Edur seye esaten dxako orreri, t, edurre parra parra dxausten danien edur matasie". Lehenengoa, elur maluta txikia, elur xehea; bigarrena,
|
barra
barra egiten duenekoa edo zenbaitetan elur maluta handi samarra, elur mataza. Parra parra erabiltzen du hiztunak ugaritasuna adierazteko; beste zenbait bazterretan, mara mara onomatopeiaz baliatzen dira.
|
|
|
Batek esan du" Hotzak hiltte nao" edo ahoratzen dutela. Hotza eta beroa, abadiñarrek hosbero berba
|
barra
barra usatzen dute. Sargoridxe eroangaitz gertatzen zaie abadiñarrei, eguraldi armina egon ohi denetan.
|
|
|
Ez du inondik inora autu mautua suspertu behar:
|
barra
barra hasi dira berriketan markinarrak: " Euri ederra danean, lukurreruaren eskutikoa eztala esan oi da guretan".
|
|
|
Ez gaudelako biologikoki ugaritasuna kudeatzeko prest. Dopamina
|
barra
barra sortzen digun zerbait dugunean, hori bukatu arte kontsumitzeko joera dugu, batez ere, nerabezaroan, gogoratu accumbensaren egoera. Gazta tartarekin gertatzen zaigun bezalaxe, bete beteta egonda ere ezin diogu jateari utzi.
|