|
2000
|
|
|
2 Bestetik, bere erreferentzia eremua modu erabakigarrian zehazten duena egunkariaren hedadura izango
|
balitz
, logikoa litzateke izaera probintziala duten hedabideek lehentasuna probintziari edo tamaina txikiagoko mailei ematea. Hala gertatzen da Hego Euskal Herriko egunkari probintzialekin.
|
|
|
– Kableari dagokionean, sare baten titularra ezin liteke aldi berean beste batena ere izan, baldin eta guztira 8 milioi biztanletik gorako biztanleria potentzialera helduko
|
balitz
.
|
|
|
Euskalduna etxean elebakar
|
balitz
, hots, bere herrian elebakar moduan funtzionatuko balu, beste indar bat egin zezakeen komunikazio enpresen aurrean. Hartara, hedabideek, komunikazio enpresek, beste esfortzu desberdin bat egingo zuketenmilioi erdi bat kontsumitzaileren merkatua ez galtzeko.
|
|
|
Imajinatzen al duzue herriek burujabetasuna batuta eta baketsuki lortzea? Herri horren borondatea adierazten duengutun bat agintarien etxera bidaltzea nahikoa
|
balitz
–Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan.
|
|
|
Ba, gure ustez, autodeterminazio eskubidearen lorpenean eta aplikazioan, Eusko Legebiltzarrak eta Euskal Gobernuak zeresan handia izan lukete.Eusko Legebiltzarrean dagoen abertzaleen gehiengoak ados jarri luke, gauregun onartuta dagoen erakunde horrek aberrigintzan eta euskal nazioan sakontzenlagunduko duten legeak egin ditzan. Eta Nafarroako Legebiltzarrari dagokionez, beste gehiengo abertzale bat posible
|
balitz
, bere garaian egin zen kooperazio organoa egin litzateke. Hori gauzatuta balego, eta nafar populazioak zein ondoriopositiboak ekartzen dizkion ikusiko balu, askoz errazago ulertuko luke guk planteatzen duguna, alegia Dieta Komuna Erkidego Autonomikoaren eta Nafarroaren artean.
|
|
|
Ametsa orainean kontatzen da, momentu horretan gertatzen ari
|
balitz
bezala, lehenengo pertsonan: –gizon bat ikusten ari naiz, belauniko dago zulo bategiten.?
|
|
|
Eszena burutzeko espazio dramatikoa da. Irudimenezkoa, erreala eta sinbolikoalotzeko aukera eskaintzen duen espazioa da, erreala dena?
|
balitz
–sinboliko batenbidez zabaltzea ahalbidetzen duelako.
|
|
|
Kasu honetan, hauxe esan nahi du: subjektuak?
|
balitz
–psikodramatikoa burutzea,, da, errealaren ordez.
|
|
|
Hirugarrenik eta azkenik, argi esan nahi nuke, ez liburu hau, ezta mundukoomenaldi guztiak ere, ez direla aitzakia nahikoa, pentsatzeari, idazteari eta, beharrezkoa
|
balitz
, kontrakoa esateari ere ekiteko. Bakarrik faltako litzateke, guztion arteanmesedea baino areago kaltea egitea, Txillar kritikoa eta polemikoa isilaraziz.
|
|
|
Ez da posibilitate bakarra, menturaz Mari Beltxaren aitak«segitu ginuen» esan zuen, hark bizitu gertakari lazgarri batean jadanik berraragituazelako mitoa. Hala
|
balitz
, berraragitze gairaikidekoen sailean sartzekoa litzateke adibidea, lan honen hirugarren zatian; baina eskema bera aurkitzen baitugu beste adibidebatzuetan, transmisioan egindako aldaketa izan dela pentsatzeko arrazoiak badira.
|
|
|
eta, kontsentsuatua, ren joera utopikoa bide dago izkutuan. Hizkuntza arazo larriak, tirabirarik eta tentsiorik gabe konpontzea posible
|
balitz
bezala. Hots, zoritxarrez, hauez da Katalunia eta ez Quebec?
|
|
|
Arauen praxia nondik nora joan zen jakiteko azterlanak falta zaizkigu, artxiboetan egin daitezkeenak, edo, zorte onik
|
balitz
, baita protagonisten oroimen altxorreanere. Oraingoz, aipatuta dugun kasua bakarrik dakargu hona.
|
|
|
Bestalde, edozein azentueratan azentuatxertatzeko erak oso konplexuak dira; izan ere, azentuerari beste fenomeno fonologikoeta morfologiko batzuek eragiten diote. Barietate zehatz baten eredua aplikatu nahiizango
|
balitz
, eman dezagun oso barietate hedatu baten eredua, gauzatzea oso zailaizango litzateke; zeren, lehenago aipatutako morfologiaren eta fonologiaren artekoeraginak direla-eta, aldez aurretik, azterketa morfologikoa, sintaktikoa eta semantikoaegingo lukeen sistema bat bailitzateke, lan horiek guztiz automatikoki egingolituzkeena.
|
|
|
Ba partikula markatua da baldintza gisa erabiltzen denean. Beti, baldin, partikularekin batera agertuko
|
balitz
, markatutzat jotzea erraza izango litzateke; baina hala ez denean, ezin bereiz daiteke baieztapenetatik. Era berean,, zuen?
|
|
|
Erabidea honela gauzatzenda: a) ohartutako fenomeno komunikatiboaren araberako hipotesia eratzen da, lehenengo eta behin; b) eratutako proposamena edo hipotesia egia
|
balitz
izango liratekeenondorioak aztertuko lirateke (abdukzioaren logika); c) azkenik, emaitzak praktikaerrealarekin erkatuko lirateke, hipotesia egiesteko.
|
|
|
Ez du, dena den, hausnarketarako parada ere baliatu gabe utzi nahi, hona ekar litekeen datu pilaketa hutsak ez bailuke ezertarako balioko, gero gertakarien interpretazioren bat, xumeena izan arren? egituratzensaiatuko ez
|
balitz
.
|
|
|
jendearekiko bankuenzorraren kontrapartida monetako kopuru baliokidea dela, jendeak bankuetan ezarrikolukeena. Baldin eta monetaren kontrapartida moneta bera
|
balitz
, erraz uste daitekegordailuak biderka litezkeela: bankuek, berek jasotako gordailu bakoitza, aldi bereanbezero multzo bati maileguz eman diezaioketela.
|
|
|
Horrela, neurri ekonomikoen patroia dimentsiorik gabeko zenbaki hutsa delaegiaztatzen da. Oraindik bizirik dagoen antzinako ideia, hau da,. Moneta unitatea ezlitzateke perfektua beraren balioa aldaezian izanen ez
|
balitz
–delakoa, okerra daerabat.
|
|
|
Berria dena ondokoa da, alegia, hiru funtzio horiek, kontu unitatea, ordainketa tresna, balioaren erreserba? ez dagozkiola aldi berean desberdindu gabekomoneta unitate soil bati, bera existituko
|
balitz
, plurifuntzionala litzateke?, monetaezberdineko hiru unitateri baizik. Izenda ditzagun M?
|
|
|
Sortua izan baino lehen, bera edukitzea posible izanen
|
balitz
, moneta zenbakihutsa dela ikusiko litzateke eta, are gehiago dena, ondasun errealekin inolako loturarik onartzen ez duen zenbaki bat. Egunero, emisio baten objektuak izan bainolehenago, moneta unitateak oraindik ekonomiarekin ez dute ezelako zerikusirik.Ekonomia ez dagokie zenbaki hutsei, bankuetan gordailatutako produktuak errepresentatzen dituzten zenbakiei baizik, enpresek produkzio faktoreei ordainketa korronteakzor dizkieteneko bankuetan, hain zuzen ere.
|
|
|
errenta monetarioa eta M?, kapital monetarioa. Moneta existituko ez
|
balitz
, ekonomian ez litzateke inolakoneurririk egonen: gainera, errenta makroekonomikoak ez lirateke existituko eta eragileekonomikoek ez lukete edukiko presentearen eta etorkizunaren ezelako zubirik (kapitalmakroekonomikoa).
|
|
|
Ekonomian inolako balio dimentsionalik ez dagoenez, objektiboki neurgarriizanen litzatekeen lan baliorik ez baliagarritasun baliorik?, merkantziak ezin liratekeebaluatuak izan monetarik ezean; monetak beraien neurri numerikoa ematen du etasoilik berak eman dezake neurri numeriko hori. Moneta existituko ez
|
balitz
, merkantziek edo produktuek fisikoki izaten direnak izaten segituko lukete; alegia, objektuheterogeneoen kaosa, bata bestearekin inolako konparaketa kuantitatiborik egitekoaukerarik gabe.
|
|
|
Izan ere, errusinola hilezkorra
|
balitz
, alegia, iraupenari dagokionez berez mugatua ez balitz, genuke bere esentzia atera, edo errusinol errealean gauzatutadagoen esentzia hitz bizigabera igaroarazi, hitz adieradunera, kontzeptu abstraktura, errusinolean existitzen ez den kontzeptura. Errusinolak gauzatu egiten baitu esentzia; ordea, adiera gizakiarenean dago bakarrik, gizakiak egiten baitu berba:
|
|
|
Izan ere, errusinola hilezkorra balitz, alegia, iraupenari dagokionez berez mugatua ez
|
balitz
, genuke bere esentzia atera, edo errusinol errealean gauzatutadagoen esentzia hitz bizigabera igaroarazi, hitz adieradunera, kontzeptu abstraktura, errusinolean existitzen ez den kontzeptura. Errusinolak gauzatu egiten baitu esentzia; ordea, adiera gizakiarenean dago bakarrik, gizakiak egiten baitu berba:
|
|
|
hitzean, hortaz, hilik da errusinol erreala. Kojeve k dioenez, errusinola eternala
|
balitz
, denboraz at izango balitz, edo denborarik gabe, errusinol ideiaez legoke errusinol errealaz bereiz. Errusinol ideiaren existentzia enpirikoa errusinolbiziduna litzateke, eta ez, errusinol?
|
|
|
hitzean, hortaz, hilik da errusinol erreala. Kojeve k dioenez, errusinola eternala balitz, denboraz at izango
|
balitz
, edo denborarik gabe, errusinol ideiaez legoke errusinol errealaz bereiz. Errusinol ideiaren existentzia enpirikoa errusinolbiziduna litzateke, eta ez, errusinol?
|
|
|
Ezerez hau, gainera, ez zaio borroka nahiz lan gisa soilik ageri, orobat heriotzaedo erabateko bukakortasun gisa baizik. Heriotzaren aurrean deus ez
|
balitz
edo benetako ez balitz bezala jokatzen du gizaki arruntak; eta, hari bizkar emanez, lehenbailehenjotzen du telebistara, egunkarietara, eguneroko amorru unatura, heriotza ahantzinahian. Alabaina, filosofoak jakituria erdietsi nahi badeza, ezerezari aurrez aurrebegiratu dio, haren alboan egon.
|
|
|
Irrati flasha, albistearen azpigeneroa da, zeinari esker, jazoera baten berri berehala ematen baitugu. Muñoz-ek eta Gil-ek (1986, 66) aholkatzen diguten bezala, bistakoa denez, flashak zuzenean emititu behar dira, eta beharrezkoa
|
balitz
, zuzenean den irratsaioa eten egin behar genuke flasha emateko (hau albistearen garrantziaren araberakoa da). Mariano Cebrián ek albistearen aldakitzat jotzen du.
|
|
|
Sailkapena informazioaren eskuragarritasun mailaren arabera egingo bagenu, lehendarra, bigarrendarra? eran bereiz genitzake iturriak; horrela, irratilari berriemailea gertakariaren lekuko zuzena
|
balitz
, lehendarra edo primarioa genuke iturria: bitartekari gehiago egonen balira, bigarrendarra (sekundarioa), hirugarrendarra (tertziarioa) eta abar genituzke.
|
|
|
Erreka ertzetako berezko landaredia, hein handi batean behintzat, desagertu egin da; ibaiertzak nekazaritza eta abeltzaintzarako lur onak izatetik aparte, garraiobideak, etxebizitzak, industriak eta bestelakoak eraikitzeko erosoak dira. Hau gutxi
|
balitz
, ur ertzeko zuhaitzen hazkuntza azkarrak, egur horien aprobetxamendua bultzatu du, haltzaren egurrarena batez ere.
|
|
|
Kontzentrazio partzelarioa egin ez
|
balitz
, nekez iraungo zukeen Karrantzako baserriak gaurdaino.
|
|
|
Kontzentrazio partzelarioa egin izan ez
|
balitz
, nekez iraungo zukeen Karrantzako baserriak egundaino. Hala ere, bere kalteak ere ekarri zituen kontzentrazioak, sailak banatzen zituzten hesi eta itxitura naturalen hondaketa bultzatu baitzuen.
|
|
|
Harrobiko jardueren ondorioz kobazuloak kalteak izan bazituen ere, jarduera beroriengatik izan ez
|
balitz
, segur aski gaur egun ez zen ezaguna izango. Kontrolik gabeko bisitaldiek eta furtibismoak larriagotu egin zuten leherketek eta bibrazioek sortutako egoera, eta azkenik, kobazuloaren ondoan jarritako gehiegizko dinamitakarga batek kalte itzulezinak sortu eta gero, publikora itxi zen eta horrela jarraitu du duela urte gutxi batzuk arte.
|
|
|
Ez luke zentzurik izango oinarrizko irakaskuntzari heltzeak, etorkizunari begira ematen den aurre pausoa ez bada behintzat, bigarren mailakoarekin lotuko ez
|
balitz
; eta gauza bera esan genuke, unibertsitate mailako irakaskuntzari dagokionez. Edo, beste era batera esanda, ez dago eraikuntzarik edifizio osoa eraikitzeari heltzen ez bazaio.
|
|
|
Curriculumhasta el grado de Licenciadoaren uniformizazioak bideratu ahal izan zuen helburu hori; gobernuak irakaskuntza maila ezberdinei zegozkien ikasgaien programa orokorrak argitaratu zituen eta irakasleek, beren azalpenetan, muga horietan jokatzeko agindua jaso zuten (84 art). Hala eta guztiz, badaezpada ere (hori gutxi
|
balitz
edo), Estatuak neurri zorrotzagoak hartu zituen bere asmoa burutu zedin; horra hor Moyano legeak testu liburuei eskainitako atal berezia: irakaskuntza maila guztietan testuliburuen bidez ikasi behar zen????
|
|
2001
|
|
|
litzateke lana egiteko baino eta kontrakoa
|
balitz
nino gizonezkoa langabezian edobalego eta andrea lanean
|
|
|
b) Arlo iraunkorra: gure kurrikulu eta programazioan txertatua, programatua (ikuspegi globalarekin, maiztasun jakin batekin...), arduradun bat edo batzuekin, beharrezkoa
|
balitz
edo horretara dedikatu balitz, diru partida jakinbat asignaturik...
|
|
|
b) Arlo iraunkorra: gure kurrikulu eta programazioan txertatua, programatua (ikuspegi globalarekin, maiztasun jakin batekin...), arduradun bat edo batzuekin, beharrezkoa balitz edo horretara dedikatu
|
balitz
, diru partida jakinbat asignaturik...
|
|
|
Irakasleok muzin egin diogu telebista edo irrati emanaldi errealakklasean erabiltzeari, besteak beste, horrek izugarrizko lana eskatzen duelako (grabatu, aukeratu, ariketa prestatu, gorde, etab.). Horren ondorioz, ariketek ezdute balio izan helburu garrantzitsuena betetzeko, hau da, ikasleei egunerokobizitzan aurkituko dituzten benetako komunikazio egoeren eredu edo adibideakaurkezteko. Hori gutxi
|
balitz
, dokumentu errealek ikasleen motibazioari begiraizan ohi duten eragin positiboa ere neutralizatuta geratu da, gure jokabidearenerruz.
|
|
|
Bestalde, ikaslea bere prozesuaren jabe izatea faktoremotibagarria da berarentzat, autoebaluaziorako aukera eskaintzen diolako. Ezaugarririk garrantzitsuena da hau, zeren helburua ulergaitza
|
balitz
, arazoak izangobaikenituzke ebaluatzeko momentuan, eta bai klasea prestatzeko momentuan ere.
|
|
|
ehun orduko epean betegarria izan behar du. Beraz, helburu guztiek berekin dituzten faseak ehun orduko epean hasi eta bukatuko dira, horrela ebaluazioa errazteko, beharrezkoa
|
balitz
taldeak berregituratzeko etaprozesu orokorraren kontrol zehatzagoa lortzeko. Ehun orduko epean helburubetegarriak behar ditugu.
|
|
|
Irakasleak ez du zuzenduko, baina arreta handiz eta etengabe aztertuko duikasleen solasa, gaizki landutakoak detektatu eta beharrezkoa
|
balitz
atzera jotzeko.
|
|
|
Bukatzeko, kulturgintza dugu. Ezkerraldeko laukian kontaktuak ageri dira.Kasu honetan kontaktu bat da, B fasean gaudelako; azken fasea
|
balitz
, eskuinaldekolaukian kultur ekintza bat egongo litzateke.
|
|
|
Ebaluazio sumatiboa egiten genuen. Datuen batuketa eta zenbakitanoinarritutako ebaluazioa, ebaluazioa kontatu ahal den zerbait izango
|
balitz
bezalajokatuz.
|
|
|
Ikas estilo bakoitza ezal dago helburu jakin batekin lotuta? Hala
|
balitz
, ikas estiloz sailkatutakoestrategia bilduma osatu behar al da, helburu eta ikasle motaren araberaaukeratu ahal izateko?
|
|
|
Nolabait adierazteko, plantila bataplikatzea bezalaxe izango litzateke. Entzuleak edo irakurleak buruan duenplantila aplikatuko lioke testuari, eta kointzidentzia gradua altua
|
balitz
, ulertutzat emango luke. Adierazi dugun bezala, gure testuan oso agerikoa da ustehori, erabiltzen diren hitz eta egiturak ezagunak direlako.
|
|
|
Lurrak galdu zituzten eta ahuldurik ageriziren: Italian eta Hispanian porrotak jasan zituzten, eta Germanian lurrak galdu.Bestalde, barneko gudu zibilak zeuden (erreinua beti patrimonioa
|
balitz
bezalasemeen artean banatzen zelako), eta ume erregeak egoteak are gehiago okertu zuenegoera, haien tutoretza eta boterearen jabetzarengatik. Ondorioz, errege merobingiarrak jauregiko maiordomoen eskuko txontxongiloak ziren, eta aristokrazialurjabea indartuz joan zen, oro har.
|
|
|
Iparraldeko literatur ekina hitz bakar batez mugatzekoa
|
balitz
, betikotasunaelea hautatuko nuke. Alabaina, hizkuntzak, egiten?
|
|
|
Eta A. Lertxundiren Otto Pette nobela? Euskal nobelagintzarenhistoria patetiko bat egingo
|
balitz
, nire ustez, genuke emozio literario berberaz jardun liburu guztiez. Otto Pette erreferente bazterrezina bihurtu zaigu, sortuduen prosa literario eredugarri eta jasoarengatik, ordura arteko, eta geroagoraere?
|
|
|
Alde batetik, ahozkotasunarenakegin du (Obabakoak izan da ahozkotasunaren literaturtze prozesuaren azkenharria), euskara errealitatean sartu da eta errealitatearen berri emateko gai da; baina, bestetik, ezinezkoa da oraindik naziotasunaren arazoa hor ez balego bezala idaztea, nahiz eta idazleon ideal literarioak (esparru unibertsalizatuenetako ereduetatikjasoak) horretara bultzatu. Nolabait eta hitz gutxitan definitu behar
|
balitz
, ondokoizena emango genioke korronte honi: nazionalismo desenkantatua.
|
|
|
Senar adardunaren obsesioa J. Joyce-ren Ulises (1922) edo Finnegans wake (1939) nobeletan iraunkorra bada ere, irlandarraren Leopold Bloom protagonistak, Molly ren fideltasunik ezaren jakitun izanik ere, ez du bere emaztea akabatzen.Berak ere, Bihotz biko protagonistak nobelako Donostia literarioan egiten duenantzera, amoranteak emazteari igorritako mezua tartean, adulteroen eszenakimaginatzen ditu Dublin literarioan barna. Hori gutxi
|
balitz
, Bloom ingelesarenitzulpen kontsidera genezakeen Flora izena duen pertsonaia, musikazalea etaoparoa dugu, Molly bezala (etengabeak dira beraien ipurdi, naharoei, egitenzaizkien erreferentziak).
|
|
|
kulinario dudaezinezkoaren jabe denak (hortxe daude, zehaztasun flaubertiarrez, arrautzak nola frijitu behar diren azaltzendiguten pasarteak, edo entsalada edo lasagna gustagarriak egiteko prozedurazehaztuak, edo legatza frijitzean kontuan hartu beharreko aholkuak), emazteareneta emakumeen topiko matxista guztien adibideak ematen dizkigu, Tomate berdefrijituak bezalako filmeak gustatzen zaizkiela esanez edo, nobela lodikoteak, irakurtzen dituztela adieraziz. Hori gutxi
|
balitz
, Florarekin izandako eztabaidanagusiak «bere jakituria entziklopedikoaren aurrean» emaztearen nortasuna finkatubeharrak eragindakoak zirela aitortuko digu protagonista itsu honek.
|
|
|
Literatura epaitzerakoan,, merkatua? deitzen dioten/ diogunhori hain zorrotza
|
balitz
, irensten dituen idatzizko produktu infantilizatu eta alferanitz baztertuak lirateke! Baina ez, ez da hori funtsa:
|
|
|
Ezagutza nahikotasuna, hizkuntzaren ezagutza teorikoa erabilpen efektibokoegoera beharrezkoetan proiektatzen denean lortzen da; hau da, hiztun horrek hartunahi duen hizkuntzan garatutako funtzioak martxan jartzeko hizkuntz guneak hartzean. Ezagutzan nahikotasun mailarik lortuko ez
|
balitz
, horrek erabilpena baldintzatzen duelarik, hasierako motibazioaren atzerakada gertatuko da. Hau da, bigarren ikaskuntza motibazioan hasten da, eta motibazioa da bigarren etapan (hizkuntzaren ikaskuntza) ikaskuntza kostua mantentzen duena.
|
|
|
Esan beharra dago ikerketa honetanerabilitako lagin horrekin ahaleginak egin direla Euskal Herriko ikasle unibertsitarioen errepresentagarria izan dadin; erabili liratekeen bestelako laginekere errepresentagarritasuna gorde luteke. Bestalde, galderen eduki semantiko antzekoa duten autoinformearen galde sorta erabili izanak koherentzia gehiegizko erantzunak sor ditzake; hori horrela
|
balitz
ere, ez da oso probablea aldagaien arteko kobariazio iturri bakarra izatea.
|
|
|
1.Psikologia sozialaren tradizioan,, etnien arteko ukipen egoeretan daudenhizkuntzen erabilera? izeneko fenomenoa ez da gai bereizia
|
balitz
bezalaikertua izan, beste gai batzuetan txertatuta dagoen fenomeno gisa ulertuaizan da. Horregatik, gai horri buruzko literatura psikosozialaren berrikuspena egitea nahiko lan nekeza da.
|
|
|
Herrialde konkretu baten egoiliarrek beren barneko eta kanpoko erosketak (merkataritza ondasunak edo finantza bonuak izanik) herrialdearen etxeko diruarekin ordaintzen dituzte, nahiz eta kanpo esportatzaileen azken ordainketarako geroko jarduera bat truke merkatuan beharrezkoa den. Transakzio bat herrialde esportatzailearen monetan soilik ordaindua izanen
|
balitz
, logikoki herrialde horretako barneko edo etxeko transakzioen kategoriari legokioke. Nazioarteko harreman monetarioei dagokienez, transakzioak etxekotzat edo nazioartekotzat klasifika daitezke, nazio moneten eta kanpo moneten arteko bereizketaren arabera.
|
|
|
I dirua, H diruan, eskari neto (edo gehiegizko) baten objektua da. Gainbalioztatze hori benetan t aldiunean gauzatua izanen
|
balitz
, taldiunean azpibalioztatze kontraorekatzaile bat gertatuko litzateke, non kopuru bereko eskari neto batek H diruaren erosketa karakterizatzuko lukeen. Alta,, errebote?
|
|
|
Erakuts dezagun berriz jarduerek egin zuketen bidea, baldin eta herrialde bakoitza bere kideari bere diru propioaren neurriren bat simetrikoki edo trukeen baliokidetzaren barruan behartzera permititua izanen
|
balitz
.
|
|
|
Egia da, herrialde ez zordunduen kasuak ere problematikoa dirudiela. H herrialdea zordundua izanen ez
|
balitz
, ez ote lituzke eskuratuko I herrialdeko bankuetako gordailuak azken ordainketa modura. Hori horrela balitz,, urrezko araua?
|
|
|
H herrialdea zordundua izanen ez balitz, ez ote lituzke eskuratuko I herrialdeko bankuetako gordailuak azken ordainketa modura? Hori horrela
|
balitz
,, urrezko araua, ez litzateke beteko, ezta kanpo zorraren zerbitzuaren ezezko kasuan ere.
|
|
|
Hori guztia argi egon litzateke, baldin eta, transakzioko kide bakoitzak banku gordailuen kanpo fluxu/ barne fluxu baliokide bat bere diru propioan egotearen baldintzapean,, urrezko araua? beteko
|
balitz
: mugimendu zirkular hori egiaztaturik, ez da garrantzitsua soberakindun herrialdeak bere finantza aberastasun netoa bonu, normalen?
|
|
|
H diruko baliokidea transferituz, Hegoa bere kanpo hartzekodunen azken zerbitzua estaltzeko gai izanen
|
balitz
ere, arazoa ez litzateke konponduta egonen, zeren I-ko egoiliarrek edukitako H diru kopuru bakoitzak Hegoak Iparrarekin duen zor bat definitzen baitu (puntu hau 4.1 azpiatalean aztertu dugu).
|
|
|
arazoa izanen litzateke, eta ez muga ekonomikoa. Hori horrela
|
balitz
, ahalbidetuko litzaiguke ondorioztatzea ezen H diruko hartzekodunen ordainketa, berez, erabat zilegia izango zela.
|
|
|
Oraingoz uste daiteke ezen Hegoaren kanpo ordainketa batek ez lukeela herrialdea R multzo gisa inplikatuko, ez egoiliarrek eskuraturiko H diruko kopurua Iparreko bankuetan gordailatua ez
|
balitz
. Gertakarien azterketa zehatz batek argitu dezake arazoa.
|
|
|
Baldin eta horietako aurrezki mota bat faltan botako
|
balitz
RH multzoa ordaintzeko gai izanik (etxeko diruan), RH multzoa ez izanik (kanpo monetan), edo, alderantziz, RH multzoa ordaintzeko gai izanik (kanpo monetan) eta RH ez izanik (etxeko diruan), ez litzateke gauzatuko inolako kanpo zorraren zerbitzurik.
|
|
|
EG= x BM. Oso ilogikoa litzateke kontrako zeinuko gastu horiek nahastea, H ren kanpoko errentaren eratzea KE EG= 0 diferentziarako positiboa balitz bezala. Izatez, H ren kanpoko errentaren eratzeari dagokion gastua netoa da, errenta horren erabilerari dagokionez; hori horrela ez
|
balitz
, edozein errenta eraketa deuseztatuko luke errenta horren gastu jarraituak eta eragile ekonomikoek sistematikoki gastu positiboak elikatuko lituzkete ez dauden errentetatik! Absurdu hori baztertzen da, H ri dagokionez, KE ren gastu positiboa eta EG ren gastu negatiboa bereizten direnean; enpirikoak erakusten duenez, bi gastu horiek ez dira elkarrekin, lotzen?.
|
|
|
Ez ote da posible gainerako zor hori H diruan definitua izatea? Horrela definitua
|
balitz
, H herrialdearen populazioaren erosteko ahalmenak murriztuta segituko luke. Kontua da, zorpeko herrialdearen ekonomiaren barruan bi faktore desberdinekin aurkitzen garela:
|
|
|
Bizioa kenduko
|
balitz
, zor berria inbertsiorako erabilia izanen litzateke, eta ez kontsumorako.
|
|
|
Estatistikak erabat perfektuak balira eta horien bidez epealdi bakoitzean zorpeko herrialdeek gauzatzen dituzten etxeko errenten, esportazio? netoak eta beraien kanpo errenten eratzea agertuko
|
balitz
, orduan frogapena egitea posiblea izango litzateke. Baina bilaturiko egiaztapena bestela ere lor daiteke, edozein zalantzatatik at; estatistikek bi desberdintasun sistematiko erakusten dituzte:
|
|
|
Erabat nominalak diren interesak murriztuta egonda, zorpeko herrialdeek 18 miliardo dolarreko soberakin korronteko kopurua daukate eskumenean; lehen begiradan kopuru horrek gainerako munduari transferituriko aurrezki bat definitzen du. Ohartu behar da, hala ere, horrela
|
balitz
, 18 miliardo dolarreko transferra izanen litzatekeela (eta ez 100koa).
|
|
|
Demagun, etsenplu modura, herrialdeen zor nominala 900 miliardo dolarretik 1000 miliardo dolarretara igo dela (100 miliardo dolarreko inflazio tasa baten gehiketa dela kausa, adibidez). Baldin eta herrialde horien balantza korronteen batura orekatua izanen
|
balitz
, beraien zorra azkenik 900 miliardo dolarrekoa izatera murriztuko litzateke ordaindutako 100 miliardo dolarreko interesak, izatez, amortizazioak dira?. Beraz, badirudi NMFko autoreek azkenik arrazoia dutela:
|
|
|
Lehendabizi erakutsiko dugunez, Hegoaren merkataritza esportazio netoak positiboak izanen lirateke, baldin eta soilik baldin soberakin horren bidez irabazitako kanpo moneta Hegoaren kanpo hartzekodunen zerbitzuan erabiliko ez
|
balitz
. Baldintza horietan, arazo horri dagokion zalantza bakarra, kanpo merkataritza merkatuetan Hegoaren esportazio prezioaren gutxitzearen eta inportazio prezioaren gehitzearen arteko galeraren banaketari dagokiola egiaztatuko dugu.
|
|
|
Izan ere, arazoa kontzeptuala da, batez ere. Gaur egungo egoera, barkazioaren bidez konponduko
|
balitz
ere, behin eta berriz agertuko litzateke antzeko egoera bat, behin p epealdian sartuz geroz. Hortaz, Nazioarteko Moneta Fondoak (IMF delakoak) eta herrialde bakoitzak argi eduki behar dute kanpo zorraren fenomenoaren irtenbidea nondik etor daitekeen.
|
|
|
Bi ordainketak bata monetarioa eta bestea erreala beharrezkoak dira logikan; ordainketa monetarioa faltako
|
balitz
, A k G ri ezin izanen lioke ordaindu; eta, monetarik gabe ordainketak errealak balira, transakzioak truke soilak izanen lirateke.
|
|
|
Kasu bietan, Mexikoren kanpo zorraren ordainketak asimetria baten menpe daude, eta asimetria horrek halabeharrez herrialdearen nazioarteko baliabideen galera partzialera eta zor berri baten menpe jartzera eramaten du. Pesoa finkaturik egonen
|
balitz
nahiz eta gero presio debaluatzaile handiagoa jasan, Mexikok maileguz hartu lituzke atzerritar monetak truke merkatuan, bere kanpo zorraren zerbitzurako, bere kanpo zorra handituko lukeen eragiketa eginez; edo gero eta prezio baxuagoan saldu lituzke bere etxeko baliabideak, horrela, bere kanpo zorraren hazkundea jasanez. Hortaz, alternatiba gauzagarria izan barik, dolarren kontra pesoa flotatzen uztea, Mexikok bere kanpo zorra garapen ekonomikorako duen gaitasuna ahulduz soilik ordain dezakeela onartzea da.
|
|
|
Beste hitzez esanda, zor krisiak truke tasen fluktuazioen bidez erakusten du bere burua. Nazioarteko ordainketen sistema kanpo zorren zerbitzu neutralarekin bateragarria izanen
|
balitz
(baita nazioarteko diruaren funtzionamendu neutralarekin ere), truke tasak egonkor egonen lirateke, agintari monetarioen berrorekatzaile ofizialaren beharrik izan gabe. Zoritxarrez, hori ez da horrela.
|
|
|
Beste aldetik, kanpo zorren ordainketa bikoitzak gaur egungo nazioarteko ordainketen sistemak horretara behartzen ditu giltza monetakoak ez diren herrialdeak presio debaluatzaile baten bidez adierazten du bere burua (truke tasa finkoko onarpen ofizial batek ezin baitu alboratu). Alderantziz
|
balitz
, beheranzko presioa metatu egingo litzateke, eta laster edo berandu oztopoa hautsi egingo litzateke, truke tasa flotatzen egongo balitz bezala mugitzea ahalbidetuz.
|
|
|
Harturiko epealdian H diruan Hegoaren merkataritza inportazioen prezioa 8tik 10erako proportzioan dago biderkaturik. H ren etxeko produkzioak sorturiko errenta nominalaren indizea horren arabera egokitua
|
balitz
, arazoak bere horretan segituko luke, baina koefizientea 1etik 1,25era igaroko litzateke. Beraz, egia da H diruan definituriko errenta makroekonomikoaren jabeek 2 bilioi dolarreko balioa berdintzen duen etxeko erosteko ahalmena galtzen dutela.
|
|
|
Are gehiago, pefumegintzaren aro berriaren atea zabaldu zuen Jicky (1889) deituriko perfumearekin, eta geroago L. Heure Bleue (1912) eta, guztien gainetik, Shalimar (1925) perfumearekin, enpresa honen salmenten %16a osatzen duena. Gutxi
|
balitz
aipatu genuke halaber Mitsouko (1919) eta berriagoak diren Vetiver, Habit Rouge eta Samsara (1989).
|
|
|
Hurrengo perfume ospetsua Eau Sauvage (1966) izan zen; gizonezkoentzako lehenetarikoa, Fahrenheit (1988). Hori gutxi
|
balitz
, Edouard Fléchier ek sortutako Poison (1985) goraipatu behar dugu, indar handiko fragantzia, espeziaduna eta hesperideduna. Geroago, klasikoagoa den Dune (1991) atera dute, agian ozonodunen artean Calvin Klein-ek sortutako Escape delakoari edo Miyake k egindako Eau d. Issey delakoari aurre egiteko.
|
|
|
Laugarren etapaz edo aldaketaz hitz egin ahal izango
|
balitz
, Chanel 5 perfumearen agerpena aukeratuko genuke, hain zuzen ere, bere aldehido usainaz gain, bere aurkezpen eragatik: ontzia, etiketa, propaganda...; eta hori guztia oso ondo aukeratuta.
|
|
2002
|
|
|
Nekazaritzaren arloko muga horiek oso azkar motelaraziko zituzten EuskalHerriko zati handienaren populazioaren hazkundea, bestelako produkzioetara joizan ez
|
balitz
, tokian tokiko espezializazio prozesu bati eta jarduera jakin batzuenmerkaturatzeari esker. Espezializatze horrek, sistema osoaren produktibitateahanditzeko aukera eman bazuen ere, tentsio handiagoa ekarri zuen, eskura zeudennatur baliabideen eta gizarteak baliabide haien jabetza hartzeko prozesuaren artean.
|
|
|
Durango Bergara Beasain korridore proiektua: mendebalde ekialdenorabidean egingo
|
balitz
, gaur egun gabezia handiak dituen komunikazio ardatzean artikulatu luke lurraldea.
|
|
|
Jatorriz kristau sindikalismoan koka daitekeen arren, ELAk 80ko hamarkadan benetako eraldaketa izan zuela aipatu behar da, lan eremuko aldarrikapenezgain arazo sozial eta politikoen aurrean konpromisoa sakonduz. Horrela, ELArenegitasmo sindikalaren estrategiaren muina ekintza sindikala da (negoziaketa kolektiboa, antolaketa, kidetza, mobilizazioa...) eta behar
|
balitz
, partaidetza instituzionalaren kalterako. Bestalde, gainerako sindikatuak bezala, bere ekintzak langile klasearen talde guztietara zabaldu ditu (emakumeak, gazteak...).
|
|
|
batetik, lan merkatuko aldaketak (langabeziaren hazkundea, enpleguen behin behinekotasuna...), bestetik eraldaketa sozioekonomikoak (biztanleriaren zaharkitzea, guraso bakarreko sendien hazkundea, senitarteko egituren haustura.) eta azkenik, ongizate estatuaren eraldaketa (ongizate egitasmoen berrikusketa, herri zerbitzuak pribatizatzea.). Gauzak horrela izanik, gainerako faktoreen jokabidea egokia
|
balitz
, hiru faktore horietako baten hausturak ez luke, nahitaez, txirotasuna ekarri behar.
|
|
|
EBko zenbait zergaren harmonizazioa aurrera joango
|
balitz
, argiagoa izangolitzateke bidea euskal ogasunentzat, EBko arau eta praktika orokorretara egokitukobailirateke. Hala ere, nazio estatuen jarrerak nagusi irtengo balira, kontzertu etakonbenioaren edukiak Estatuaren barruko indar erlazioaren arabera ezarriko lirateke.
|
|
|
Beste aldetik, proposamen alemaniarrak nolabaiteko renationalisation batdefenditzen du, zenbait gastu garrantzitsu EBtik estatuetara bideratuz. Frantziaguztiz aurka dago, proposamen hori azkenean aurrera joango
|
balitz
gaur egunEBtik jasotzen dituen nekazaritza subentzioen zati bat berak finantzatu beharkolukeelako. Espainiak, bere aldetik, egiturazko edota kohesio fondoen zati handiakgalduko lituzke, aurreikusitako epea baino lehenago, hots, 2006 urtea bainolehenago.
|
|
|
Ontzi komunikatuen analogia egiten badugu, eskumenak (likidoa) EBren eta Estatuen artean ibiliko lirateke ontzi horietan zehar. Eszenatoki horretan subsidiaritatearen ondorioz, likidoa (eskumenak) batzuetan EBtikestatuetara higituko litzateke, eta beste batzuetan alderantziz, Estatuetatik EBra.Alegia, eskumenak aurkako norabidetik ibil litezke, baina ez lirateke inoiz aterakoontzi komunikatuetatik, baldin eta ontzi berrien sorta txertatuko ez
|
balitz
.
|
|
|
Horrela egingo
|
balitz
, lizentziatu euskaldunei aukera berria eskainiko litzaieke, euskaraz.
|
|
|
Irakasleria euskaldunaren egoeraren bilakaera kontratazio berri posibleenaraberakoa izango da. Hurrengo urteetan Euskararen Erabileraren II. Plangintzabeteko
|
balitz
, irakasle euskaldunen kopurua nahikoa igo litzateke, euskalduntze prozesuari begira positibotzat jo genukeena. Hala ere, euskalirakasleen egoera banan banan aztertuta, ez litzateke gehiegi aldatuko, eta, aregehiago, irakasgaien eskaintzaren hobekuntzaren ondorioz, ikasleen kopuruahandiagotu egin liteke, irakaskuntza zama handiagotuz.
|
|
|
Taulan agertzen diren datuen arabera, ratioak berdinduz joango lirateke euskalduntze prozesua aurrera joan ahala. Hala ere, kontuan hartu behar da, ikasleenkopurua altuagoa izango litzatekeela euskarazko eskaintza maila guztietarazabalduko
|
balitz
.
|
|
|
Curriculuma gaztelaniaz diseinatuta dago: horrek eragina du irakasgaien kopuruan (ez zaio egokitzen euskarazkoeskariari, ezta euskarazko eskaintzaren ahalmenari ere) eta bai curriculumaren izaeran bertan ere (euskaraz gutxiagoeskaini
|
balitz
, irakasgai horiek beste modu batean antolatu lirateke).
|
|
|
Ez baikaraexistitu ere egiten. Lege hori indarrean jarriko
|
balitz
, datozen urteetan izugarrizkoatzerakada gertatzea gerta daiteke.
|
|
|
(Beraz, nire iritziz, Unibertsitatearen bere berezkoa ez da ofizio jakinak irakasteaedota kultura gizarteratzeko saioak antolatzea; nahiz eta horrelakorik ere egindezakeen, eta zenbaitetan egitea zor duen?, goi mailako ikerkuntzan eta ikas irakaskuntzan arituko ez
|
balitz
, ez luke Unibertsitate izenik. Unibertsitateak, gainera, herrigintzaren norabidea eta egitura tankeratu lezake era batera edobestera, adibidez, nazio eraikuntzaren halako edo holako itxura eta edukiaezarriz?, baina hori ere ez luke unibertsitategintzak bere berezkoena).
|
|
|
Bigarren arazoa, irakasleriarena, lehenengoarekin dago zuzenean lotuta, zeren, lehenengoa bermatuko
|
balitz
, modu batez edo bestez lortuko litzatekeelakobigarrenerako oinarrizko azpiegitura ekonomikoa. Gainera, horrelako posta unibertsitate baterako, beste unibertsitateetako irakasleak ere egon litezke prest, beti ere postu pilaketa eta dim metaketaren oztopoak gainditzeko neurriak hasiera hasieratik hartzen badira, behiritzat.
|
|
|
Horrez gain, unibertsitatea publikoa izango
|
balitz
, hasieran %30ek funtzionario izan zuten; ordea, titulazioak osotasunean garatzean, %70ek. Eta hasieran %60 denbora osoan aritu lirateke, irakasledn urtez urteko bilakaerajustifikatuz.
|
|
|
Betebehar materialak ere kontuan hartu dira aldi berean erabilikodutenentzat. Beraz, goizeko eta arratsaldeko ordutegia jarriko
|
balitz
, betebehar batzuk erdira etorriko lirateke. Hau 557/ 1991 EDaren eranskineko zerrenda jarraitzeaizango zen:
|
|
|
Edozelan ere, oro har, arlo zientifiko eta teknikoak gutxi garaturik agertzen dira oraingoz gurean, eta goi mailakosozializazio esparruak ez daude bermaturik osotasunean euskaraz. Hori gutxi
|
balitz
, irakasleria euskalduna, talde modura hartuta, era negatiboan agertzen dadefiniturik prestigio zeinu instituzionalizatuen jabetzari dagokionez, baita unibertsitateko botere maila desberdinen kontrolari buruzko aspektuetan ere.
|
|
|
Egiten zituzten zuloak ez ziren beti burmuinera iristen. Helburua funtzioterapeutikoa
|
balitz
, ezinbestekoa izango zen garuna operatzea.
|