|
2000
|
|
|
" Eta uste dut ezen orain berean probatu behar dudala". Eta, nola kakategiak
|
baitzituen
bi jarleku, kondeari beha, erran zuen: " Eta zuk ere probatu zenuke".
|
|
2004
|
|
|
Amona ez ezik, gurasoak ere errealzale sutsuak ziren, hainbesteraino, non errealzaletasunak elkartu
|
baitzituen
biak, aurrerago esango dut nola. Amona bezalaxe, aita ere, gainera, Errealeko bazkide izan zen urte luzeetan, eta are luzaroagoan izango zen baldin eta lanetik bota izan ez balute, aurrerantzean tabernaren negozioari heltzen ziola.
|
|
|
kirolari buruzkoa bata, Marca, eta orokorra bestea: egun batean Egin, aitak ezkertiartzat baitzuen bere burua, eta biharamunean El Diario Vasco, amonak ezin
|
baitzituen
bi egun baino gehiago pasatu eskelarik irakurri gabe. Eta, berak prestatutako kafesnea eta kruasan bat hartzen zituela, Marca zabaldu eta goitik behera irakurtzen zuen, hura bere goizeroko brebiarioa balitz bezala.
|
|
2008
|
|
|
eta kontenplazioa, hitzik gabeko esparrua bilatzen duena? kontrajartzetik sortu zena eta Molinosen eta joera kietisten kondenak ekarri zituena, frai Millanek ez
|
baitzituen
bi jarrera haiek elkarren aurkakotzat jotzen, osagarritzat baizik, bere ustez bai baitzegoen denbora bat meditaziorako. Kredoa errezitatuz, adibidez, fede eta doktrina katolikoaren dogmak finka zitezkeen behin eta berriro, eta beste denbora bat kontenplaziorako, zeinean, Donibane Gurutzekoak idatzitako Kantu Espiritualaren ildotik, la música callada,/ la soledad sonora??, edonor murgil baitzitekeen isiltasun esanezinaren uretan, intuizioak atzemandako errealitate jainkozkoetan blai, entréme donde no supe,/ y quedéme no sabiendo/ toda ciencia transcendiendo?
|
|
|
" Burua hotsez betetako zurrunbilo bat da, mendean hartu behar duguna, hotsik gabeko lurretan loratzen baita, beste inon baino hobeto, Jainkoaren hitza". Puntu hari zegokionez, baina, frai Millanek gogoan behar zuen –gogoan zuen noiznahi, hain zuzen ere– bizpahiru mende lehenagoko auzia, meditazioa –oinarri diskurtsibo kontzeptual bat duena– eta kontenplazioa –hitzik gabeko esparrua bilatzen duena– kontrajartzetik sortu zena eta Molinosen eta joera kietisten kondenak ekarri zituena, frai Millanek ez
|
baitzituen
bi jarrera haiek elkarren aurkakotzat jotzen, osagarritzat baizik, bere ustez bai baitzegoen denbora bat meditaziorako –Kredoa errezitatuz, adibidez, fede eta doktrina katolikoaren dogmak finka zitezkeen behin eta berriro– eta beste denbora bat kontenplaziorako, zeinean, Donibane Gurutzekoak idatzitako Kantu Espiritualaren ildotik –la música callada,/ la soledad sonora... –, ... Penitentziaren eremuan, azkenik, elizako jendearen artean, nekez aurkituko zen garaiko giro itoan inor –ez apaizik, ez fraiderik, ez mojarik– bere buruari ez ziliziorik ez diziplinarik ezarriko ez zionik, eritasunak edo ezinbesteko beste arrazoiren batek eragotzi ezean; hartan ere, dena dela, zentzuz aholkatu zituen frai Millanek komentuko mojak:
|
|
2009
|
|
|
Argentinarrak, baina, berehala sumatu zuen han hogeita hamaika eskutik egin nahi ziotela. Ez zen harritzekoa, tabernan bertan aurrez aurre izaten
|
baitzituen
biak, Arantxa eta Perez.
|
|
|
Nazario Orbek ongi bai ongi gogora zezakeen amesgaizto haietako bat: ...a, odolki bigun erori higuingarri bat iduri; eta bere larritasunean esnatu, eta halako nazka bat sentitu zuen, hain handia, non zin egin baitzion bere buruari ez zuela bere instrumentu hura dantzatuko ezkondu bitartean, zintzo zintzo beteko zuèn zinean, orain bai, noiz edo noiz apurtzeko zorian egon bazen ere, hala nola Villalbako markes jaunak gonbidatu zuèn festan, han Madrilen, non lagun egin
|
baitzituen
bi dama eder, Aquileo Cañizares negozio gizonaren adiskide zirenak; esan nahi baita, bere haur jaioberriari so, bere bekatu hura oroitzen zuela, menturaz, Nazario Orbek, eta batez ere irudi bortitz hura, begien aurrean zuèn haragi puska osatu gabeak gehiago baitzirudien odolki bigun higuingarri hark sortua beste ezerk baino; bekatu haren ordaina ote zen, bada, guztia, zeren Jainkoa kontulari ak... Irudi bat gehiago ere etorri zitzaion, ausaz, Nazariori, Mateo Sukunzarekin Parisera egin zuèn bidaian, iruditu ez zitzaion, bada, Eiffelgo dorrea Jainkoaren tronua, halako moldez, non, egin ere, egin baitzion ingeniari lagunari iruzkina:
|
|
|
–milixakea?. Anaia zaharrenak ehun bat soldadutxo zituen, infanteriakoak eta kaballeriakoak, gurutzatuak eta mairuak, Napoleonen armadarenak eta tsarrarenak?, aitak noiznahi erosten zizkionak; jolas hartan aritzeko, Teofilo Mariak bazuen kartoi handi bat, gerra zelaia?, berak koadrikulatua eta laurehun laukitxo zituena, hogei bider hogei?, non paratzen
|
baitzituen
bi armadak, xake jokoan pieza txuriak eta beltzak paratzen diren bezala, diferentzia batekin, zeren, oinezko bakoitzak laukitxo bat betetzen zuen bitartean, zaldizkoak bi, iruditxoak handiagoak zirelako; gerrari hasiera emateko, berriz, anaia zaharrenak turutots ozen batzuk imitatzen zituen, eta gero jokalari bakoitzak dadoa botatzen zuen, zurezko upeltxo batean astinduta, piezak, dadoak emanaren... batak, biak eta hiruak, oinezkoren bat mugitu behar zela adierazten zuten, beti aurreraka, xakeko peoiak bezala; lauak, zaldizkoa mugitu behar zela, aurreraka eta diagonalean; bostak, ofiziala, diagonalean, alfilak bezala; eta seiak, azkenik, kanoikada adierazten zuen:
|
|
|
Aipamen horiek berretsi eta azken epaia ere eman zuen Izkok: Nire iritziz, epailea moralik gabe aritu zen, ondo ikusi
|
baitzituen
bi jokaldiak. Pentsa, bigarren jokaldian penaltia adierazi, adierazi zuen.
|
|
|
" milixakea". Anaia zaharrenak ehun bat soldadutxo zituen –infanteriakoak eta kaballeriakoak, gurutzatuak eta mairuak, Napoleonen armadarenak eta tsarrarenak–, aitak noiznahi erosten zizkionak; jolas hartan aritzeko, Teofilo Mariak bazuen kartoi handi bat –gerra zelaia–, berak koadrikulatua eta laurehun laukitxo zituena –hogei bider hogei–, non paratzen
|
baitzituen
bi armadak, xake jokoan pieza txuriak eta beltzak paratzen diren bezala, diferentzia batekin, zeren, oinezko bakoitzak laukitxo bat betetzen zuen bitartean, zaldizkoak bi, iruditxoak handiagoak zirelako; gerrari hasiera emateko, berriz, anaia zaharrenak turutots ozen batzuk imitatzen zituen, eta gero jokalari bakoitzak dadoa botatzen zuen, zurezko upeltxo batean astinduta, piezak, dadoak emanaren... batak, biak eta hiruak, oinezkoren bat mugitu behar zela adierazten zuten, beti aurreraka, xakeko peoiak bezala; lauak, zaldizkoa mugitu behar zela, aurreraka eta diagonalean; bostak, ofiziala, diagonalean, alfilak bezala; eta seiak, azkenik, kanoikada adierazten zuen:
|
|
|
Nazario Orbek ongi bai ongi gogora zezakeen amesgaizto haietako bat: ...a, odolki bigun erori higuingarri bat iduri; eta bere larritasunean esnatu, eta halako nazka bat sentitu zuen, hain handia, non zin egin baitzion bere buruari ez zuela bere instrumentu hura dantzatuko ezkondu bitartean, zintzo zintzo beteko zuèn zinean, orain bai, noiz edo noiz apurtzeko zorian egon bazen ere, hala nola Villalbako markes jaunak gonbidatu zuèn festan, han Madrilen, non lagun egin
|
baitzituen
bi dama eder, Aquileo Cañizares negozio gizonaren adiskide zirenak; esan nahi baita, bere haur jaioberriari so, bere bekatu hura oroitzen zuela, menturaz, Nazario Orbek, eta batez ere irudi bortitz hura, begien aurrean zuèn haragi puska osatu gabeak gehiago baitzirudien odolki bigun higuingarri hark sortua beste ezerk baino; bekatu haren ordaina ote zen, bada, guztia, zeren Jainkoa kontulari ak... Irudi bat gehiago ere etorri zitzaion, ausaz, Nazariori, Mateo Sukunzarekin Parisera egin zuèn bidaian, iruditu ez zitzaion, bada, Eiffelgo dorrea Jainkoaren tronua, halako moldez, non, egin ere, egin baitzion ingeniari lagunari iruzkina:
|
|
|
" Por el lado materno vengo de Regino Haram, de Guipúzcoa, quien se planta en medio de la pampa, levanta casona, y acerca a su vida a los Guevaras, a los Collazo, gentes âmuy de antesâ...". Héctor izenez, eta Chavero Collazo
|
baitzituen
bi abizenak.
|
|
2010
|
|
|
bat batean irauli balitz bezala; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu nuen neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik? nota batean edo bestean huts ere egin nuen, egia esan, nahiz eta tentsioak berak lagundu zidan azkenean hil edo biziko une haietan biziaren alde egitera eta eutsi beharrekoari erori gabe eustera; minutu bat izan zen, sutsua, intentsua, azken ezin hobea izan zuena, Helenak airean iltzatu
|
baitzituen
bi besoak, bi edo hiru segundoko geldialdian, eskuan zeuzkàn sagarrak erakusten zizkidala; eta, hala ere, geldi zirudien arren, Helena ez zegoen geldi, arnasestuka baitzegoen, eta arnasak bularrak igo eta jaistarazten baitzizkion, gorputzaren dantza bukatu ahala bularrek beste dantza bati ekin baliote bezala, dantza biluziago eta basago bati, ene txistu hotsei Helenaren arnasaren musika haragizk... fruitu ezezaguna niretzat inondik ere, arrotza?
|
|
|
Helenaren aurpegia ere —irudi idealizatu bat, abstrakzio bat ia, osotasun baten barruan atzematen nuena— ez baitzen aurpegi bera jada, ene beste begirada hartan aurpegiaren zatiek hartu baitzuten indarra, xehetasunak muinari nagusitu balitzaizkio bezala: ...; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu nuen neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik... nota batean edo bestean huts ere egin nuen, egia esan, nahiz eta tentsioak berak lagundu zidan azkenean hil edo biziko une haietan biziaren alde egitera eta eutsi beharrekoari erori gabe eustera; minutu bat izan zen, sutsua, intentsua, azken ezin hobea izan zuena, Helenak airean iltzatu
|
baitzituen
bi besoak, bi edo hiru segundoko geldialdian, eskuan zeuzkàn sagarrak erakusten zizkidala; eta, hala ere, geldi zirudien arren, Helena ez zegoen geldi, arnasestuka baitzegoen, eta arnasak bularrak igo eta jaistarazten baitzizkion, gorputzaren dantza bukatu ahala bularrek beste dantza bati ekin baliote bezala, dantza biluziago eta basago bati, ene txistu hotsei Helenaren arnasaren musika haragizk... fruitu ezezaguna niretzat inondik ere, arrotza... nahiz eta fruitu arrotzak nire haragikoa eta nire lurretakoa ere behar zuen maila batean:
|
|
2011
|
|
|
irakurri zituena; aldi berean, baina, Anastasia bezala, oso emakume xaloa zen? halako eran, non, azkenean, xalotasunak elkartu
|
baitzituen
biak berant gabe, lagun min egin ziren arte.
|
|
|
Eyssesen egin
|
baitzituen
bi urte. Hor ezartzen zuen lehenik kondenatua izana zela Donapaleun, eta, dei helegitean konfirmatu ziotelarik Pauen, igorri zuten Eyssesera.
|
|
2014
|
|
|
Ivan Ogareffen etorrera onuragarria izan zitekeen haientzat, aske utziko zituzten-eta ia seguru, berriemaile atzerritarrak zirela agerian jarritakoan. Emirraren gudalburuak jakingo zuen Feofar ezagueran sarrarazten, honek, bestela, espioi gisa tratatuko
|
baitzituen
bi berriemaileak. Alcide Joliveten eta Harry Blounten interesa Mikel Strogoffenaren kontrakoa zen, beraz.
|
|
2015
|
|
|
Nik erran nezake soberan daukala publizitatea, eta faltan informazioa, argia eta tolesgabea". Eskaini ere, erreferendumak ez
|
baitzituen
bi aukera baizik eskaini, alta, abstentzioak bide eman zezakeen desadostasunaren agertzeko, erreforma lotsor horien aitzi. Zernahi gisaz, berak konfidantza botoa eman zion, zinezko erreformaren giltza zitekeelakoan.
|
|
|
Teresak minbizia ere berarekin batera eraman izana. Gaitzak egiten
|
baitzituen
bien arteko zubi lanak, eta ozta ozta egin hori ere, hitz ozenegiek eta isilune zorrotzek bitan zatitua baitzeukaten inoiz konpartitutako espazioa. Bata bestearengandik banatuko zituen horma eraikitzeko erabiltzen zituzten elkarri botatako esaldiak eta kolkoan gordetako ihardespenak:
|
|
2017
|
|
|
1824an Garzak Iturbide atxilotu eta fusilarazi zuen. Gaixorik hil aurretik denbora izan zuen 1829an Isidro Barradas eta Eugenio Avinaretaren inbasioaren kontra borrokatzeko, Fernando VII.ak hara bidali
|
baitzituen
bi militar horiek Mexiko berriro konkistatzekotan.
|
|
2020
|
|
|
Manuelak besarkada batez agurtu zuen Placentia anderea. Bihotzak ziotson berriro ere elkar ikusiko zutela, lokarri sendo batek batzen
|
baitzituen
biak: Sebastian Placentiak.
|
|
2021
|
|
|
Nolanahi ere den, Literaturian izandako solaskideek Mayi Pelot idazleari gorazarre egin diote, idatzi
|
baitzituen
bi liburu berezi: Biharko oroitzapenak (1985) eta Teleamarauna (1987), Maiatz etxeak argitaratuak biak.
|
|
|
1958ko artxibo sorta, berriz, ez da Euskal Herrian bildua, Parisen baizik. Euskal etxean antolatu zen bertso txapelketaren finala grabatu zuten, Hernandorena antolatzaileak berak gomitatu
|
baitzituen
bi etnomusikologoak. Maiatzaren 18 hartan Etxahun aritu zen, baina lehiaz kanpo; Basarri, Mattin, Uztapide eta Xalbador, aldiz, elkarri norgehiagoka.
|
|
|
Bere lagunek" papera irensten duen holandar eroa" ezizena jarri zioten. Gordean idatzitako egunkari hori intsumisio keinu bat da, idazketaren eta irakurketaren bidezkoa, debekatuak
|
baitzituen
biak ala biak. Gorpuak metatu bitartean, Nico pentsatzeko eskubideaz baliatzen tematu zen.
|
|
2023
|
|
|
Txalintxo mendia eta inguruko mugak izan zituzten eztabaidagai, 1930 urtearen bueltan. Hasiera batean, Azpeitiko herriaren izenean zeuden lur horiek Azkoitiaren parte zirela erabaki zuten (1928 urtea), bertako udaletxean gordeta zegoen 1458ko agiri batek zehaztu zuen hori, Munategira jaisten den Arrupe errekak banatzen
|
baitzituen
bi herriak. Azpeitiarrek ez zuten aurkitu agiri horrek zioena ezeztatuko zuen beste dokumenturik.
|