|
2005
|
|
|
Luze jo zuen gure harremanak, biontzat ere lehenbizikoa izateko. UBI amaitu arte iraun zuen; ikasturte hartan matrikula ofiziala egin behar izan nuen, ez
|
baitzegoen
beste aukerarik, baina ez nintzen eskoletara joaten. Marisak asko lagundu zidan, eta den dena gainditu nuen, Hautaproba barne.
|
|
2008
|
|
|
Herriko mugetatik harat bai
|
baitzegoen
beste mundu bat. Errusia ote zen?, Txina ote zen, edo Japonia??, herriko mugen barruan ikusi zuena, bertatik bertara ikusi ere!
|
|
|
Herriko mugetatik harat bai
|
baitzegoen
beste mundu bat –Errusia ote zen?, Txina ote zen, edo Japonia? –, herriko mugen barruan ikusi zuena, bertatik bertara ikusi ere!
|
|
2009
|
|
|
Domingori kosta egiten zitzaion ikusten ari zena sinestea, arestian bizi izandakoa sinestea kostatzen zitzaion bezala, Adaren aurkako borrokan. Adaren aldekoan, halere, bere ikuspuntutik? gogorregi aritu baitzen, baina ez
|
baitzegoen
beste erremediorik, nolakoa egoera, halakoa irtenbidea; baina Domingok beste xehetasun batzuk ere behar zituen gogoan eszena hari buruzkoan: Adaren oihu histerikoa, adibidez, zabua gelditzera behartu zuena; bere jarrera oldarkorra, Ada lurrera botatzera eta etzatera behartu zuena, baita haren gainean ipintzera ere,. Ez ukitu, ez ukitu, ez ukitu?!?,. Ixo, ixo, ixo!?; Domingo nerabea asmorik onenarekin ari zen, bere onera ekarri nahi baitzuen arreba, baina helmugara zeramàn bide ustezkoak bere goxokiak eskaintzen zizkion bidean zehar eta, helmugaz ahaztuta edo, goxokietan galtzen zen. Domingok arreba etzanarazi zuenetik ama etorri bitarteko eszenak hamazazpi segundoko iraupena izan zuen, balizko kronometro batek zehatz mehatz islatuko zuenez?; goxoki haien artean, gainera, bazegoen bat, neurona guztiak iratzartzen zizkiona, haragiaren mugimendu ezin atseginago batean:
|
|
|
bizpahiru urte lehenago!?, baina bai poema batek era hartan hunkitzen zuèn lehen aldia, poema hura. Mi vida es un erial? emozio poetikotik hurbilago
|
baitzegoen
bestea baino, obligazio moral bati lotutako agindu zehatzaren adierazpide batera mugatzen zena, La ciencia más alabada? :
|
|
|
orduantxe jakin zuen, hain zuzen ere, eszena hura behin baino gehiagotan imajinatu zuelako, beharbada? izebari hitz eman zion arren ez zuela inork ikusiko, bai
|
baitzegoen
beste posibilitate hura, norbaitek bera. Domingo, ikustea, Benjamin Mariaren gelara deitzen edo hara sartzen; egia da Domingok, eszena imajinatu arren, nekez sinets zezakeela imajinatua gerta zitekeenik, baina hara:
|
|
|
kontzientziatik ezabatuz, orainak, izuak, alegia? iragana eta iraganaren erreferentzia guztiak ehortzi balizkio bezala, kolpetik, halako eran, non, eskuko hatzak inkontzienteki lasaitzen zituela, jasotako kartera erori baitzitzaion; orduan, baina, emakumeak eskaintzen ziòn abagunea profitatuz, ez
|
baitzegoen
beste esplikaziorik?, zaldizkoak zaldia bertan geldiarazi, eta lauhankakoa zutitu zen (kementsu altxatu zituen besoak, gidailetan bermatuta), zutitzearekin batera irrintzi egiten zuela, eta orobat egin zuen zaldizkoak, oihu bat behintzat egin zuen, gerra oihutzat har zitekeena: eraso oihutzat eta garaipen oihutzat, aldi berean?, zaldiak kutsatuta, antza, baita egoeraren goriak bultzatuta ere; esan nahi baita emakumea zaldi zutituaren besoen azpian zegoela, ez bertikal berean, atzerago baizik, metro eta erdira edo:
|
|
|
Bai, berak ere –Domingok– bazekien: orduantxe jakin zuen, hain zuzen ere, eszena hura behin baino gehiagotan imajinatu zuelako, beharbada... izebari hitz eman zion arren ez zuela inork ikusiko, bai
|
baitzegoen
beste posibilitate hura, norbaitek bera –Domingo– ikustea, Benjamin Mariaren gelara deitzen edo hara sartzen; egia da Domingok, eszena imajinatu arren, nekez sinets zezakeela imajinatua gerta zitekeenik, baina hara: imajinatua gertatu egin zen azkenean; horrelaxe imajinatu zuen, gainera, eszena, Teofilo Maria berari kargu hartzen; kikildu beharrean, baina, aurre egingo zion anaietan zaharrenari, zer arraio!
|
|
|
lehenik, emakumea –berrogei bat urtekoa, zaldiari bizkar ematen ziona– objektu bat jasotzen ari zela, kartera bat itxura guztien arabera, eta bigarrenik, bazihoakiola zaldia emakumeari –zaldizkoak borra bat zeraman eskuan dantzan–, zuzenean joan ere; esan nahi baita Domingok, egoeraz jabetu ez beste, oihu egin zuela, ezin ozenago, eskuaren mugimendu bizi batean arriskua seinalatuz: ...estian jasotako karteraren irudia, eta kartera jaso zuèn eskuarena berarena ere– kontzientziatik ezabatuz, orainak –izuak, alegia– iragana eta iraganaren erreferentzia guztiak ehortzi balizkio bezala, kolpetik, halako eran, non, eskuko hatzak inkontzienteki lasaitzen zituela, jasotako kartera erori baitzitzaion; orduan, baina, emakumeak eskaintzen ziòn abagunea profitatuz –ez
|
baitzegoen
beste esplikaziorik–, zaldizkoak zaldia bertan geldiarazi, eta lauhankakoa zutitu zen (kementsu altxatu zituen besoak, gidailetan bermatuta), zutitzearekin batera irrintzi egiten zuela, eta orobat egin zuen zaldizkoak –oihu bat behintzat egin zuen, gerra oihutzat har zitekeena: eraso oihutzat eta garaipen oihutzat, aldi berean–, zaldiak kutsatuta, antza, baita egoeraren goriak bultzatuta ere; esan nahi baita emakumea zaldi zutituaren besoen azpian zegoela, ez bertikal berean, atzerago baizik, metro eta erdira edo:
|
|
|
" flor que toco se deshoja, flor que toco se deshoja, flor que toco se deshoja..."; ez zen hura poema batek Gabino hunkitzen zuèn lehen aldia –ederki astindu zuen beste bosdun txiki hark ere: " La ciencia más alabada/ es que el hombre bien acabe..." bizpahiru urte lehenago! –, baina bai poema batek era hartan hunkitzen zuèn lehen aldia, poema hura –Mi vida es un erial– emozio poetikotik hurbilago
|
baitzegoen
bestea baino, obligazio moral bati lotutako agindu zehatzaren adierazpide batera mugatzen zena, La ciencia más alabada...: emozio poetiko hark, gainera, egun osoan iraun zion Gabinori, itxura batean, Arte eta Ofizioetako eskolatik itzulita gero Maria Bibianak egin ziòn bisitan Gabinok ez zuen besterik erakutsi behinik behin; Maria Bibianak egunean gertatutakoaren berri ematen zion halakoetan, eta Gabinok ere halatsu; neba ohean aurkitzen zuenean, berriz, ertzean eseri eta noiznahi hartzen zuen Maria Bibianak Gabinoren eskua, bere eskua amarenaren luzapena balitz bezala; egun hartan, baina, Maria Bibianak hartu ahala ukatu zion Gabinok eskua.
|
|
|
Domingori kosta egiten zitzaion ikusten ari zena sinestea, arestian bizi izandakoa sinestea kostatzen zitzaion bezala, Adaren aurkako borrokan –Adaren aldekoan, halere, bere ikuspuntutik– gogorregi aritu baitzen, baina ez
|
baitzegoen
beste erremediorik, nolakoa egoera, halakoa irtenbidea; baina Domingok beste xehetasun batzuk ere behar zituen gogoan eszena hari buruzkoan: Adaren oihu histerikoa, adibidez, zabua gelditzera behartu zuena; bere jarrera oldarkorra, Ada lurrera botatzera eta etzatera behartu zuena, baita haren gainean ipintzera ere," Ez ukitu, ez ukitu, ez ukitu...!"," Ixo, ixo, ixo!"; Domingo nerabea asmorik onenarekin ari zen, bere onera ekarri nahi baitzuen arreba, baina helmugara zeramàn bide ustezkoak bere goxokiak eskaintzen zizkion bidean zehar eta, helmugaz ahaztuta edo, goxokietan galtzen zen –Domingok arreba etzanarazi zuenetik ama etorri bitarteko eszenak hamazazpi segundoko iraupena izan zuen, balizko kronometro batek zehatz mehatz islatuko zuenez–; goxoki haien artean, gainera, bazegoen bat, neurona guztiak iratzartzen zizkiona, haragiaren mugimendu ezin atseginago batean:
|
|
2010
|
|
|
erresuma helenistak. Gizarte kohesio faltaz, herrien nahasketak larriagotuta, garaiko monarkiek absolutuak izan behar zuten nahitaez, ez
|
baitzegoen
beste modurik horrelako anabasan gobernatzeko. Erregea eta estatua identifikatu ziren, bera baitzen herritarren bizikidetza bermatzeko baliabide nagusia.
|
|
|
Epaitegian premiazko (deportazioa) eta funtsezko (maitasuna) arrazoiak zeudela horretarako. Aitari, ordea, begirada sakona eta irribarre ulergarri bat sortu zitzaizkion eta adierazi zidan berak antolatuko zuela ezkontza, jubilatua eta alarguna izanik, denbora soberan zuela eta gainera sekulako berri ona eman niola, familian ez
|
baitzegoen
beste ezkontza baten perspektibarik, nire anaia oraingo soltero horietako baten itxura hartuta omen dabil.
|
|
2011
|
|
|
Hamaiketan itxi eta azken trenera atera nintzen. Eta garaiz iristen bazen, gaitz erdi; izan ere batzuetan ordubeteko atzerapenarekin etortzen zen eta nahitaez egon beharra zegoen, bidaiariren bat etortzen bazen ez
|
baitzegoen
beste hotelik eta ordu horietan jendea nekatuta iristen zen. Eta hurrengo egunean betikoa, korrika alde batetik bestera.
|
|
|
Lanak bukatuta buelta bat ematera joan ginen, baina agudo itzuli ginen eta sutondoan geratu ginen puska batean aita etxera joan zen arte. Lotara joan aurretik, ordea, berriro etorri ziren behorrak irrintzika eta ukuilura sartu genituen, karrera betea
|
baitzegoen
beste batzuenak ziren behi eta behorrekin, eta hori eginda ohera joan ginen. Jaiki ginenean zuri zuri zegoen dena, eta ukuiluan ez zegoen tokirik ezertarako.
|
|
2012
|
|
|
Istripu batek libratu ninduen putzu hartan erortzeaz, eta banekien ustekabea, edo estiran oharkabean erortzea, osagai garrantzitsua izaten zela espetxeko heriotza haietako bitxikerietan. Ez nintzen erori, eta deabru haiek ez zuten jadanik ni amildegian murgilarazteko asmorik; eta horregatik (ez
|
baitzegoen
beste irtenbiderik) bestelako suntsipen bat, lasaiagoa, neukan zain. Lasaiagoa!
|
|
2013
|
|
|
Ez
|
baitzegoen
beste aukerarik. Kalean behera jo.
|
|
2014
|
|
|
Larraulgoez gain, Alkizan ere antzinako bolatoki bat baino gehiagoren aipamena entzun izan du Antselmok, “gure etxearen pare parean bat, basoan bestea. Dudarik gabe, gehiago ere baziren; nolabaiteko bolatoki ugari zegoen garai hartan, ez
|
baitzegoen
beste jolasteko lekurik”. Alkizako bolatokian aitak bizitutako pasarte bitxia ez du ahaztu Larrunbide Etxeberrikoak:
|
|
2015
|
|
|
Seme alabak Olabide Ikastolara eraman zituen, ordu hartan ez
|
baitzegoen
beste aukerarik euskaraz ikasteko. Beraien kasuan euskalduntasuna mantendu nahi zuten familian, eta hartara, euskara batua eta Lekeitioko hizketa ikasi zituzten seme alabek.
|
|
|
Ez zeuden bake prozesu estandar baten aurrean, aldeetako bat. Gobernua, hain zuzen? ez
|
baitzegoen
beste aldearekin zuzenean elkarrizketatzeko prest, baina prozesu berritzaile eta eraginkorra bideratzeko gauza izan ziren, alde askotariko elkarrizketa eta kontaktuen bidez eta bi aldeko zeharkako negoziazio anbiguo samar baten bidez.
|
|
|
Kontua da, haietara iristeko, esan dudanez? oso jakinak ziren gauza asko esan zirela, nirea bezalako adimen jantzi gabeaz ez
|
baitzegoen
bestera jokatzerik.
|
|
2017
|
|
|
Gerra hasi baino hilabete lehenago, urte berria ospatu zuten amazigek. 2961 urtea izan zen ezkutuan aldarrikatu zuten azkena, ez
|
baitzegoen
beste modurik Gaddafiren agintepean. Kale agerraldi bakarra izan zen, Milanen, Libiak han duen kontsulatuaren aurrean.
|
|
2018
|
|
|
Pare bat egunetan, bakoitzean pare bana eskukadaz, behar adina zementu ezkutatua genuen, ustez toki seguruan. Hirugarrenean, etorri ziren, amaitu zuten lana (hiru paketeak eroan, ez
|
baitzegoen
beste egitekorik), eta gehiago ez ziren itzuliko.
|
|
|
Hitz egiteko abagune handirik ere ez zen suertatu, di da erabaki eta ekin baitzuen batak: berriro lotu, utzi, ahaztu; eta, oraindik jakin ez arren, geografian urruntzeko zorian
|
baitzegoen
bestea.
|
|
2019
|
|
|
Fiordoko urak haserre agertzen ziren, potinak zabuka ibiltzera kondenatuz. Nola edo hala olatuak saihestuz itsasoak irabazitako glaziarraren bidean aurrera joan beharra izan zuten, ez
|
baitzegoen
beste erarik Malmoysund inguruetara joateko, itsaslasterraren indarra kontutan hartuta, arrantzalea zegoen lekurako bidea pentsa ezina baitzen itsasertzetik egitea. " Teknologia puntako tresneriak ere, naturaren agerraldi bortitzen aurrean men egin behar, hauxe aurrerakuntzaren sinoa" haur txikia bainuontzian jolasean zebilela, hainbat enbatatan ondo zaildua zen kapitain porrokatuak lasaitasun osoaz zioen.
|
|
|
antzekotasun gehiegi eta hurbiltasun gehiegi zegoen Lisaren kasuaren eta NCMECek ikertzen zuen kasu ikaragarrienetako batekin. Geografia aldetik hurbil zeuden biak, Manchesteretik hamabost miliatara besterik ez
|
baitzegoen
bestea; Eunsoon Jun buruan kolpe bat hartuta hil zen eta bere gorpua zatitu eta kablez lotu egin zuen, kasu honetan bezala; biktimen sexu eta adinak ere antzekoak ziren, emakume heldu gazteak eta euren alaba txikiak. Hainbesterainoko antzekotasuna ezin zitekeen kasualitatea izan.
|
|
|
Telmo eta Geno isilpean hurbildu ziren kalera jotzen zuèn leihora, atzetik udaltzainak zituztela. Errezelaren atzeko talaia hartatik garbi ikus zitekeen nola balkoietako jendeak egin zuen behera, Lulu Plazara, ez
|
baitzegoen
beste esplikaziorik, behean bildutako jendetza kontuan edukita. Eta haien oihuak ere, leloak eta kontsignak?
|
|
|
Eta ez zuen Ekhiren suzedaneo batek bete. Oteizaren hutsune metafisikoetako bat zen nire bihotza, beste gorputz/ izate batekiko txera afektibo sexual fidel konpartituari zegokionez, zeren, bai, beteta
|
baitzegoen
beste zenbait afizioz, noski.
|
|
2020
|
|
|
Basamortua idortu ahala, zuhaitz guztiak hil ziren, bat ezik. Hamarkada luzez, akazia batek bizirik iraun zuen eta munduko zuhaitz bakartuena izendatu zuten, 400 kilometroko itzulinguruan ez
|
baitzegoen
beste zuhaitzik.
|
|
|
Ez bazuen errenditu nahi, bertan akabatzeko prest. Eta, izan ere, ez
|
baitzegoen
beste biderik. Horri deitzen zitzaion Belazetako Lege zorrotza.
|
|
2022
|
|
|
Krudeltasunez, dantzariari larrua kendu zion, baina errege harroputzak ez zuen bere desiraren azken sekreturik aurkitu. Beloaren atzean ez
|
baitzegoen
beste errealitaterik, gorputza bera beste belo bat baino ez baitzen. Baina erregeak ikerketa makabroa jarraitu zuen dantzaria hil arte, ezertaz enteratu gabe.
|
|
|
Lapurdin kasik ber denboran Xuriorena, eta Baxenabarren berantxago gatzarena. Bakoitza bere lurraldeko historian zehaztuko dugu, nahiz oinarrian elkarrekin eite handia zuten, hiru kasuetan tokiko boterea jokoan
|
baitzegoen
beste arazo ezberdin batzuen atzetik.
|
|
2023
|
|
|
Krudeltasunez, dantzariari larrua kendu zion, baina errege harroputzak ez zuen bere desiraren azken sekreturik aurkitu. Beloaren atzean ez
|
baitzegoen
beste errealitaterik, gorputza bera beste belo bat baino ez baitzen. Baina erregeak ikerketa makabroan segitu zuen dantzaria hil arte, ezertaz enteratu gabe.
|