2002
|
|
Baina, argazkirik ezean, ezin esan nor izan zitekeen, bistaz ezagut nezakeen arren. Gurasoetatik, berriz, ama bakarrik zuen bizirik, aita ni Altzara etorri
|
baino
lehenago hil baitzitzaion, antza, istripu baten ondorioz. Amaren historialak egia bazioen, bazirudien ez zela anbulatorioko kontsultetatik inoiz pasatu.
|
2003
|
|
" Pello Oilarra eta Azpil! Saldu
|
baino
lehenago hil!". Kanta eta oihu haiekin batera, txistu baten soinua eta atabalaren danbadak nahastu ziren.
|
2004
|
|
Izugarri sufritu zuen horregatik. Beharrik, gerra hasi
|
baino
lehenago hil zen. Ez zuen aukerarik izan bere semea hiltzaile bihurtu zela jakiteko.
|
2005
|
|
Ez? Klaro, ni jubilatu
|
baino
lehenago hil zen Julian, zelan ezagutuko zenuen zuk aitite Julian, inposible zuk ezagutzea... Etxeko gauza guztiak egin zizkigun guri Julianek; egin zizkigun mahaiak, oheak, ateak...
|
2009
|
|
–eta, begirada bat batean zorrozten zuela, honela jarraitu zuen Domingok, ohiko naturaltasunez?: Izeba, zu
|
baino
lehenago hiltzen banaiz, jarriko al didazu maindire lisatu bat hilkutxan, badaezpada ere?
|
|
–Ez esan hori, ezta txantxetan ere: ni zu
|
baino
lehenago hilko naiz, Jainkoak hala nahi dezala.
|
|
santu guztiak maite ditut, santu diren neurrian, baina, batez ere, santu anonimoak, santutegian agertzen ez direnak, eta, begiak zorrozten zituela, erantsi zuen?: Honen harian, gauza bat eskatu behar dizut, Regina, zuk zeuk bete dezazun ni zu
|
baino
lehenago hiltzen banaiz: ez dut neure hilobian izenik nahi.
|
|
Ez nekien, esaterako, Higinia Luz Goñiri azkenean argazkia egin zioten. Ez nekien argazkilariaren aurrera eraman zuten, La Santén eta Romainvillen bezala, presoen fitxa betearazteko, edo egun hori iritsi
|
baino
lehenago hil ote zen.
|
|
santu guztiak maite ditut, santu diren neurrian, baina, batez ere, santu anonimoak, santutegian agertzen ez direnak –eta, begiak zorrozten zituela, erantsi zuen–: Honen harian, gauza bat eskatu behar dizut, Regina, zuk zeuk bete dezazun ni zu
|
baino
lehenago hiltzen banaiz: ez dut neure hilobian izenik nahi.
|
|
–eta, begirada bat batean zorrozten zuela, honela jarraitu zuen Domingok, ohiko naturaltasunez–: Izeba, zu
|
baino
lehenago hiltzen banaiz, jarriko al didazu maindire lisatu bat hilkutxan, badaezpada ere?
|
|
–Ez esan hori, ezta txantxetan ere: ni zu
|
baino
lehenago hilko naiz, Jainkoak hala nahi dezala.
|
2013
|
|
Uste dut, bai bera eta bai ni, berehala konturatu garela zauriak oso larriak zirela, odol asko botatzen zuelako, batez ere bularretik». Goikoetxea anbulantzia etorri
|
baino
lehenago hil zen.
|
|
Izpurako erietxera eraman zuen, gertuen hura zegoelako, baina Otegi oso larri zegoen, eta berehala Baionara eramateko agindu zuten. Helikopteroz eraman zuten Baionara, baina ezer egin
|
baino
lehenago hil zen, 19:30ean.
|
2015
|
|
Hilarritik hilarrira zebilen, alderrai, zein hilobiren aurrean gelditu behar zuen ez baleki bezala. Behar
|
baino
lehenago hildako alabaren bila ariko zela imajinatu nuen, begiak epelduta, hari eskainitako azken hitzak zizelkatuta zituen harriaren bila. Urrats bakoitzarekin erlojuetako penduluen modura mugitzen ziren bi besoei begiratu nien ondoren, eta, esku artean lore sortarik ez ikustean, burutazioa baztertu behar izan nuen.
|
|
Ez dut uste Txikia Kristotzat aurkeztera iritsiko zenik Salbatore, estuegia zuen horretarako kristau fedea, Zesarri Zesarrena ukatzera ausartuko ez zena. Mendizabal
|
baino
lehenago hil zen ordea Mitxelena, 1965ean. Goizegi galdu genuela esan ohi dugu, baina heriotza goiztiar horri esker ez zuen sufrituko komentutik ateratako euskal mutilak beren odola eta besterena isurtzen ikusiz.
|
|
Autobusa hartzean, behin batez, ordaindu gabeko trolebus batean ezkutatuta, azti batek iragarri zigunaz mintzatu ginela gogoratu dut: Joe ni
|
baino
lehenago hilko zela esatera ausartu zitzaigun, ahurrean irakur ziezaiokeenez, bizi marra labur laburra zuelako. Ni, erneguz baino areago entzuten nengoena sinetsi nahi ezik, gaizki esaka hasi nintzaion, eta bere iragarpen ahalmena zalantzan jartzeagatik, alarguntza ezkon bizitza baino okerrago igaroko nuela promes egin zidan, bere arbasoen izenean zin eginez eta esan berri zituen hitzok ahurrean ttu eginda zigilatuz.
|
|
–Gauza bakar batek ematen dit, inoiz, nahigabea eta samina: eta hori da gogora etortzen zaidala egunen batean hil behar dugula eta atsegintasun hauek utzi, eta are gehiago, ni gazte izanik eta nire Grazia adinean aurreratuagoa, litekeena dela bera ni
|
baino
lehenago hiltzea, ni alargun eta bakarrik eta kontsolamendurik gabe utzirik, bera gabe ez baitut jakingo bizitzen, eta ezin baita izan munduan zoriontasunik niretzat.?
|
2017
|
|
Oxala tximeleta txipi hori, sobera goiz mundura ekarri beharrez neronek hil nuena, nire aurrean hegaldatuko balitz beti bidea erakusteko! Horrela, behar
|
baino
lehenago hildako tximeleta horrek lagunduko lioke agian bere ahizpari, giza arimari, sekula ez presatzen, hegalak astiro eta emeki zabaltzen ikasten!?.
|
2018
|
|
Beste hainbat istorioren inguruan, ordea, zalantza handiak ditut: aitak, adar-jotzaile aparta izaki, serio serio kontatzen zituen benetako pasadizoak zein asmazio hutsak; eta aspaldi, oso aspaldi, nik hogei urte bete
|
baino
lehenago hil zenez, ezin berari galdetu, eta zalantza horiek betiko geratu zaizkit, argitu ezinik.
|
2019
|
|
–Izorra hadi! Ni
|
baino
lehenago hilko haiz! Eta hilkutxa ordaindu didak!
|
|
–Bada, jakin ezak ez dudala hiltzeko asmorik, erantzun zion suak hartutako Txefe itsu batek, esaldia errematatzeko su handiago batean sartzen zela?: Eta jakin ezak hi ni
|
baino
lehenago hilko haizela!
|