|
2003
|
|
|
Begiak ireki nituenean ikusi nuen: eskaparatearen beste aldean Ana zegoen, ni
|
baino
hiru urte gazteagoa zen neskatila. Masailak gorribizitu zitzaizkidan eta, amorratuta, eskaparatetik atera nintzen.
|
|
2005
|
|
|
Nik denbora asko igaro zen arte jakin ez nuen arren, kontatzen hasi naizena
|
baino
hiru urte lehenago, udaberrian baita ere, Larraitz Azua, hamasei urteko neska gazteak, haurdun zegoela aitortu behar izan zion bere aitari, eta ekintza larri honek gure bizitzekin lotu zuen betiko.
|
|
2008
|
|
|
–Zenbat bider esan behar diat Honoratoz ez abusatzeko? Hi
|
baino
hiru urte gazteagoa duk! Eta jarri zutik, Beñardo!
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato
|
baino
hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni baino hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut?
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut?
|
|
|
–Zure anaia Honoratok berehala ikasi zuen, zu
|
baino
hiru urte gutxiago dituen arren.
|
|
|
Laurak zeuden liluratuta, bai, baina bazegoen Beñardoren liluraren eta besteenaren artean alderik. Izan ere, Nazario, Ismael eta Honorato. Honorato ere bai, Beñardo
|
baino
hiru urte gazteago zen arren gixonago baitzirudien, esan ere, esan ez zion, bada, aitari, artean hiru urteko mutikoa zela, eskuan aitzur txiki bat hartu eta aitzurlariarena egiten hasita:
|
|
|
–Zenbat bider esan behar diat Honoratoz ez abusatzeko? Hi
|
baino
hiru urte gazteagoa duk! Eta jarri zutik, Beñardo!
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato
|
baino
hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni baino hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut...
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut...
|
|
|
–Zure anaia Honoratok berehala ikasi zuen, zu
|
baino
hiru urte gutxiago dituen arren.
|
|
|
Laurak zeuden liluratuta, bai, baina bazegoen Beñardoren liluraren eta besteenaren artean alderik. Izan ere, Nazario, Ismael eta Honorato –Honorato ere bai, Beñardo
|
baino
hiru urte gazteago zen arren gixonago baitzirudien... esan ere, esan ez zion, bada, aitari, artean hiru urteko mutikoa zela, eskuan aitzur txiki bat hartu eta aitzurlariarena egiten hasita: " Ni, gizona, e, aita?"! –, hirurak ziren errealitatearen eta jolasaren arteko bereizketa egiteko gai; are gehiago, bereizketaren ondotik beren aukera egiten zuten, errealitatea ardaztzat hartu eta jolasa errealitatearen inguruan biraka jarrita.
|
|
2009
|
|
|
Aitona berriro itxarongelara itzuli zutenean, izeba, eserlekua mugitu gabe, niregana jiratu zen. Izeba Marian amaren ahizpa bakarra zen, ama
|
baino
hiru urte zaharragoa.
|
|
|
Alberto galegoa zen, Galiziatik etorria batxilerra ikastera, osaba izeben etxea, osaba geltokiburu zuen ogibidez? ostatu harturik; Alberto, bestela, Domingo
|
baino
hiru urte zaharragoa zen, eta, halere, kurtso berean zeuden biak, Albertok ohean bi urte eta koska egin behar izan zituelako, hilzorian eduki zuèn sukar ezohiko batek jota: –Fueron unas fiebres tercianas, que el médico me curó a base de quinina?
|
|
|
Joera hark, gainera, bazuen urrezko data bat, Domingok debozionisten ikastetxean hasi ez beste ezagutu baitzuen Alberto Mariño izeneko mutila, Domingorengan eragin izugarria izan eta berezko joera hura areagotu ziona. Alberto galegoa zen, Galiziatik etorria batxilerra ikastera, osaba izeben etxea –osaba geltokiburu zuen ogibidez– ostatu harturik; Alberto, bestela, Domingo
|
baino
hiru urte zaharragoa zen, eta, halere, kurtso berean zeuden biak, Albertok ohean bi urte eta koska egin behar izan zituelako, hilzorian eduki zuèn sukar ezohiko batek jota: " Fueron unas fiebres tercianas, que el médico me curó a base de quinina" aitortuko zion noizbait Domingori; gainontzerakoan, Albertoren aita itsasontzi bateko patroia zen, bi anaia zituena:
|
|
2010
|
|
|
ulertzen edo: Helenak, emakume bat zen neurrian, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala, gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen, porrotaren itzala?, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun ekinak bitarteko, gauza bat egin orduko beste bat egitera bultzatzen zuena; edo hala jokatzen ote zuen, bera ere halakoa zelako, tximeleta geldiezin bat bezalakoa, lana eta dantza zeregin nagusi zituena?; baliteke; ororen buruan, baina, behin behineko irtenbidea zuen hura Helenak, pausaldia ohi baita bi jardunen arteko tartea, nora itzalak noiznahi egin baitzezakeen berriro ere; horregatik, bada, itzala inguruan sentitzen zuelako edo egin zidan Helenak galdera hura:
|
|
|
" Eta orain zer egingo dugu?" galdetu zidan, lizardira itzuli ahala, Helenak noiznahi baitzuen galdera hura ezpainetan, eta orain ulertzen dut zergatik... ulertzen edo: Helenak —emakume bat zen neurrian, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala— gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen —porrotaren itzala—, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun ekinak bitarteko, gauza bat egin orduko beste bat egitera bultzatzen zu... " Eta orain zer egingo dugu?"; eta ni erantzutera nindoakion, baina lizardiaren ertzean ikusi nuen Estibaliz, guregana pauso azkarrean zetorrena eta erantzuna guztiz aldatu zidana:
|
|
2013
|
|
|
Goizean jaiki eta prest egoten nintzen aitaren ondoan, aita gosaltzen ari zen bitartean, egonarririk gabe berari begira. Ni bakarrik joaten nintzen aitarekin portura, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa zen anaia gehienetan etxean amari laguntzen gelditzen zen. Oinez joaten ginen, herrira jaisten ginen lehenengo, ni korrika batean behaztopa eginez bideko harriekin eta erraz altxatzen zen lurrarekin, aita atzetik oihuka nuen bitartean astiro joateko, erori egingo nintzela bestela.
|
|
2014
|
|
|
Anaia ni
|
baino
hiru urte zaharragoa zen, eta anaia zaharrari dagokion mespretxuarekin tratatzen ninduen.
|
|
2015
|
|
|
Euskadiko Ezkerrako zerrendetan agertzeak gainera areagoko meritua zuen han, Tolosako Eskolapioen ikastetxean. Toki askotan irakurria dut Eskolapioena ordena euskaltzalea zela, Bilboko Eskolapioetatik atera zirela hainbat euskaltzale eta ETAko militante, Justo Mokoroa bezalako euskalari handiak ere eskolapioak zirela; Kike Amonarrizek ere (tolosarra, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa, bera ere Eskolapioetan ikasia) kontatu izan dizkit horrelako zenbait abentura, hala nola Kokok disko debekatuen entzunaldiak antolatu ohi zituela larunbatetan bere gelan, ikasle abertzale hautatu batzuk bertara eramanda, eta frankismoaren azken aldian hala ezagutu zituela berak Labegerie, Imanolen kantu debekatuak, Burgosko epaiketaren grabazioak...... Hala ere, nik ezagutu nuena ez zen horrelakoa izan:
|
|
|
Zer zela eta jarri nion halako ezizen hanpatua lurretik bi hazbete ere altxatuko ez zen ñarro bati? Azalpena bilatzeko istorio hau gertatu
|
baino
hiru urte lehenagoko udara jo behar dut: gure aberriaren eta Italiaren arteko harreman adiskidetsuen adierazgarri, italiar kulturaren astea antolatu zuen udalak.
|
|
2016
|
|
|
Ez nintzen sekula Arru deitzera ohitu; niretzat beti izan zen Ander. Ni
|
baino
hiru urte nagusiagoa zen, begiz jota neukan mukizu bat nintzenetik, eta Ilgorako barraren bestaldetik begiratzen nion, beste askok bezala, institutuko lehenengo mailan, hamalau edo hamabost urte genituela, tabernetan ibiltzen hasi ginenean. Garai hartan Elgoibarrera joaten ginen kuadrillakoak larunbatetan arratsalde pasa, dena libre zen herrian gurasoen begiradapetik urrun geure kasa ibiltzera.
|
|
|
–Nolabait bai, erantzun zuen besteak, buruaz baiezkoa eginez?. Fakultate desberdinetan ikasten genuen eta ni bera
|
baino
hiru urte aurrerago nengoen, baina hala ere lagun handiak izatera iritsi ginen.
|
|
|
izan ere, herri berekoak ginen Diana eta biok, eta han egin zuen hark batxilergo osoa. Ni
|
baino
hiru urte gazteagoa zen, eta ez nuen gogoratzen; herritik alde egin nuenean, artean neskatoa izango zen. Berak, ordea, gogoratzen ninduen ni.
|
|
|
29 Anek dio: Nire adina anaia txikiaren bikoitza
|
baino
hiru urte gehiago da eta bion adinen biderkadura
|
|
2017
|
|
|
Hakim lehengusua, aldiz, gelakide dut lehengo negutik. Ni
|
baino
hiru urte gazteagoko kakanarrua.
|
|
2018
|
|
|
batak mahaia jaso eta besteak harrikoa egin, siestara egiten zuten biek elkarrekin, bazkalondo oro. Eta gero zegoen arreba gazteagoa, erdikoa, Mikel
|
baino
hiru urte nagusiagoa, Batirtze. Guardia zibil batekin zebilen, ezkutuan, Lemoizko zentral nuklearra geldiarazteko protestetan bi bandoek talka egin eta elkar zutenetik.
|
|
2021
|
|
|
Elkar ezagutu genuenean gutako inork ez zeukan hogeita hamar urte baino gehiago. Kingsley zen nagusiena, ni
|
baino
hiru urte zaharragoa, eta Hiro gazteena, ni baino lau urte gazteagoa. Hogeita hamar urteak beteta bere xedea aurkitu eta hura erdiesteko energia guztia jartzen hasi ez denak ez du sekula egingo.
|
|
|
Hiltonen liburua
|
baino
hiru urte lehenago (1930) Nikolai Konstantinovitx Roerikhek Shambhala izeneko beste bat argitaratu zuen. Roerikh San Petersburgon jaiotako artista errusiarra izan zen; idazlea, filosofoa, arkeologoa, bidaiaria eta beste hainbat eginkizunetan ibilia, horien artean Asia Erdialdeko eta Himalaiako lurraldeak esploratzen.
|