|
2000
|
|
|
Eta, laborariari adio egin ondoren, pentsatu nuen: don Frantzisko hil zen, orain dela hogeita hamar urte
|
baino
gehiago hil zen, baina bizi da, zeren eta, hil zen arren, bertzeen baitan bizi baita, bere hitz haien bidez, zeinak erran komuna egin baitira. Eta pentsatu nuen:
|
|
2009
|
|
|
3.000 lagun
|
baino
gehiago hil zituztela jotzen dute kalkulurik zehatzenek, garai hartako populazioaren %1 Sekula ez da inor auzipetu krimen horiengatik.
|
|
2011
|
|
|
J. Pilgerrek kontatzen digunez, imajinatu ere ezin dugun neurrian eraitsi zituzten aborigenen gizarte eredua, kultura eta hizkuntza Australian. Europar kolonizazioaren ondorioz, egungo ikerketa iturriek diotenez, 600.000 aborigen
|
baino
gehiago hil zituzten. Oraindik ere ezin dugu sinetsi jatorrizko herritar haiek nola torturatuak, pozoituak eta tirokatuak izan ziren.
|
|
2015
|
|
|
Han zeuden 1948an Nakbarekin ihes egindako 400.000 palestinar errefuxiatu ere, eta beraz, erresistentzia militar zein politiko palestinarraren hiriburu bihurtu zen Beirut, eta ondorioz, Israelen jomuga. 1982ko irailean Sabra eta Xatilako errefuxiatu guneetako masakrea gauzatu zuten Libanoko falangistek Israelgo Gobernuaren laguntzarekin, 2.400 palestinar zibil
|
baino
gehiago hilez.
|
|
|
Handik egun batzuetara juduen aurkako txikizioa hasi zen Toledoko aljamaren inguruan. Batzuk kartzelaratu egin zituzten eta bat
|
baino
gehiago hil eta gorpua Tajora igorri. Bazen susmoa judu salatari hura izan ote zen hilketa ankerraren motiboa.
|
|
|
Iparraldeko herri ia guztiek gogoratzen dituzte hainbat oroitarri izugarritan gizajo haietako bakoitzaren izen deiturak. Alta bada, soldadu euskaldun bat
|
baino
gehiago hil zuten buruzagi militar frantziarrek berek, beren aginduei muzin egiteagatik, nabari nabaria izan arren muzina frantsesez ez jakiteak eragina zela. Hizkuntzen prestigioa ere gerlek erabakitzen baitute.
|
|
2017
|
|
|
108). Vercelliko gotzainak bildutako soldaduak gailendu zitzaizkien egunean,, mila heretiko
|
baino
gehiago hil zituzten sugarretan, ibaian edo ezpataz, modurik ankerrenean?. Dolcinoren kide Margherita poliki poliki erre zuten, hil arte, haren begien aurrean, ez baitzien sinesmenei uko egin.
|
|
|
Urtebeteko altxamenduaren ostean, iraultza hura gerra bilakatu zen, eta Siriako Goi Segurtasunaren aurkako atentatua eta Aleporen aurkako erasoaldia heldu ziren. Bitartean, lehen sarraski sektarioaren albistea zabaldu zen; opositoreek salatu zutenez, gobernuaren aldeko paramilitarrek ehun zibil
|
baino
gehiago hil zituzten Hula herrian. Gerora etorriko ziren hurrengo salaketekin gertatu bezala, ezinezkoa zen hara joatea gertatutakoa argitzeko.
|
|
|
izendatu zuen Al Assadek, baina, armadak borroka irabazi ondoren, sarraskiak ez ziren amaitu; eta gerra aurrera doa. Sei urteko gatazkaren ondoren, 300.000 lagun
|
baino
gehiago hil dira, Nazio Batuen Erakundeak 2017an egindako estimazioaren arabera; eta populazioaren erdia baino gehiago desplazatu edo errefuxiatu bihurtu da; batez ere, inguruko herrialdeetan (Turkian, Libanon eta Jordanian). Errusiako, AEBetako eta Turkiako armadak zabalduta daude Sirian; gainera, arma kimikoen mehatxua ez da desagertu. AEBek Siriako armadaren kontra egindako lehen eraso zuzenaren arrazoia izan ziren arma kimikoak, 2017ko apirilean, Washingtonek Siriako Gobernuari leporatu baitzion sarin gasez egin zuela aire bonbardaketa bat Idlib probintzian?, eta muturreko islamisten atentatuekin, Siriara heldu da Irakek AEBen inbasiotik pairatzen duen egoera.
|
|
|
Ia 5.000 soldadu galdu zituen AEBetako armadak, eta, Barack Obama agintera heldu zenean, 2011n, berehala erretiratzeko agindua eman zien tropei. Okupazio odoltsua izan zen amerikarrentzat, eta are odoltsuagoa Irakeko zibilentzat, bortizkeria dela-eta 135.000 lagun
|
baino
gehiago hil baitziren, Iraq Body Count erakundeak jaso zuenez. Muturreko talde sunitak eta xiitak borrokatu ziren amerikarren kontra, eta inbasioaren ondorengo egun horietan sortu zen Estatu Islamikoa, hamalau urte geroago nazioarteko mehatxu bihurtu dena.
|
|
|
koheteak geldiaraztea eta tunelak aurkitu eta baliogabetzea. Ekainaren 8an, lurrez, itsasoz eta airez eraso zion Gazari Israelek, eta, 50 eguneko erasoaldian, 2.200 palestinar
|
baino
gehiago hil zituen, gehienak zibilak Nazio Batuen esanetan; eta 140.000 etxe suntsitu zituen. Palestinako talde armatuek 6.600 kohete eta mortero bota zituzten, baina palestinarren arma hilgarriena tunelak izan ziren.
|
|
2022
|
|
|
Tentsioa baretzeko, Joe Biden AEBetako orduko presidenteordeak Ankara bisitatu zuen eta kurduei" ibaiaz beste aldera" joateko eskatu zien. YPGk hala egin zutela esan zuen, baina Turkiak salatu zuen Manbijeko kontseilu militarrean YPGko kideak zirela –azken batean, haiek baitzuten esperientzia militar handiena– SDFk Turkiaren aurka borrokatu beharrari esker, galdu berri zituen herrietan eraso ahal izan zuen Daexek, eta hala, SDFk batari eta besteari aurre egin behar izan zien –2016ko abuztuaren 28an 50 zibil
|
baino
gehiago hil zituzten Turkiako armadaren aire erasoetan–.
|
|
|
Mugaren hegoaldean, berriz, neo otomanismoak gero eta indar handiagoz ziharduen; Jarabuluseko operazioa hasiera baino ez zen izan. Erdoganen erreferendumetik astebetera, Rojavako Derik udalerrian YPGk mendian zeukan transmisio gune bat bonbardatu zuen Turkiako armadak, eta hogei ekintzaile kurdu
|
baino
gehiago hil zituen. Turkiaren oldarraldia ez zen hor geratu:
|
|
|
Zana Diyarbakirreko alkate hautatu zuten 1977ko hauteskundeetan. 1978ko abenduan, Otso Beltzen inguruko paramilitarrek ehun alevi kurdu
|
baino
gehiago hil zituzten Maraş hirian; Kurdistaneko hamahiru probintziatan lege martziala ezarri zuten.
|
|
|
" Frantziako soldaduen kanposantuaren ondoan, muino batetik trenbidea ikusten da, eta, hantxe, ibilgailu militarrak zeramatzan konboi mordoa ikusi nuen". 30 lagun
|
baino
gehiago hil zituzten egun gutxian, Qamixlin bertan gehienak.
|
|
|
30 urte bete dira 1992ko Newroz odoltsutik. Ehun lagun
|
baino
gehiago hil zituzten Turkiaren menpeko indarrek Kurdistaneko hirietan martxo hartan. Handik gutxira, Musa Anter orduko idazle garrantzitsuenetakoa bahitu eta torturatu zuten, eta tiroz hilik agertu zen bide bazterrean.
|
|
2023
|
|
|
Jesusen gorpuak ez leramake lau ordu
|
baino
gehiago hilda, soka batetik zintzilik. Mihia ahotik kanpo eta prakak bustita, aurpegia ubel.
|