|
2007
|
|
|
neurketetako indizea 0,70etik gorakoa da (2001eko indizea zertxobait txikiagoa da). Euskaldunen dentsitatea %50 eta %75 bitartekoa denean, indizeak behera egiten du, baina, hala ere, euskaraz erdaraz
|
baino
gehiago egiten dute. Euskaldunen dentsitatea %25 denean, euskaraz erdaraz baino gutxiago hitz egiten dute euskaldunek kalean.
|
|
2009
|
|
|
Nik ezagutzen dudan neurrian, Europako Batasunean adibidez, ez da gure antzeko egoeran dagoen herri eta hizkuntzarik gu
|
baino
gehiago egiten duenik, ez absolutuki ez eta erlatiboki ere, ez ofizialki, ez instituzionalki (kasu batzuetan behintzat, gure lurralde ezberdinen egoera ezberdinak ikustean nabari agertzen da hau). Baina aldea, batez ere, maila sozialean dago, kontuan hartzen badugu zenbat erakunde, talde, ekintza, mobilizazio, ikerketa, argitalpen, eta abar ditugun martxan gurean.
|
|
2011
|
|
|
Saio bat
|
baino
gehiago egin da izan mundu zabalean, azken mende erdi honetan, diglosiaren inguruko adostasun terminologikokontzeptuala (erabatekoa ez bada oinarrioinarrizkoa bederen) eskuratzeko (azkena 2002an, aurrerago ikusiko dugunez). Alferrik izan dira orain arteko saioak, eta aurrez n definizio diferente zeuden lekuan n+ 1 (n+ m) definiziorekin bukatu izan dugu halakoetan, sarri asko.
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide bera argitzea. egundoko nahaspila daukagu, izan ere, hitz horren. egia da ez garela bakarrak munduan, hanka horretatik herren egiten dugunak: beterik dago atzerriko bibliografia teknikoa ere, aldez edo moldez, diglosia kontzeptuaren formulazio dibergentez eta, are, bateraezinez. hori dela-eta saio bat
|
baino
gehiago egin da izan mundu zabalean, azken mende erdi honetan, diglosiaren inguruko adostasun terminologiko kontzeptuala (erabatekoa ez bada oinarri oinarrizkoa bederen) eskuratzeko (azkena 2002an, aurrerago ikusiko dugunez). Alferrik izan dira orain arteko saioak, eta aurrez n definizio diferente zeuden lekuan n+ 1 (n+ m) definiziorekin bukatu izan dugu halakoetan, sarri asko.
|
|
|
Leku eta aldi diferenteaz dihardutelarik horko hainbat azalpenek, ezin esan liteke (ez, behintzat, era zorrotzean)" diglosia bai/ ez" kontuan bat edo bat ez datozenik. Antzeko gaia aztergai duten kasuetan, aldiz, konparazioa egingarria da. konparazio hori behin
|
baino
gehiagotan egin delarik, emaitza ez da oro har baiezkoa izan127 ondorio praktikoetan ez datoz bat. desadostasunik handiena, berriro ere, badirudi Ninyoles en eta gainerakoen artean dagoela. esplikazioa argia da zenbaitentzat. guillermo rojo, konkretuki, honela mintzo da: " Ninyoles indica que en Valencia hay diglosia y, que yo sepa, nadie ha puesto en tela de juicio ese punto de vista.
|
|
|
Soziolinguistika kontzeptutik bertatik hasita ere, termino horren adiera bat
|
baino
gehiagorekin egiten dugu topo. horrela, Fishmanek soziolinguistika eta hizkuntzaren soziologia baliokidetzat jotzen baditu ere, beste egile asko uste ezberdinekoak dira: soziolinguistikaren langaiak askoz zabalagoa direla diote, diziplina bakar baten eremuan sartzen direnak baino. hots, diziplinartekotasunetik landu beharreko gaiak dira soziolinguistikaren baitakoak, askoren iritsiz, ez soilik soziologiatik. ez da kasualitatea izango giza eta gizarte zientzietan hainbat kontzepturen adiera anitz gertatzea.
|
|
|
Beraz, Bigarren hezkuntzan (eta unibertsitatean) irakatsi beharreko Soziolinguistikak ez du errealitatearen deskribapen soila izan behar, hori fonetika gramatikarekin nahastea bezala izango bailitzateke. deskribatu
|
baino
gehiago egin behar da, eta gizarteeta kultura prozesuak azaltzen diren eremuan sakondu behar da. Mendeko hizkuntzak hizkuntza ordezkapenera bultzatu eta bultzatzen jarraitzen dituzten mekanismoak zeintzuk diren ulertzen badu gazteak, errazagoa izango zaio hizkuntza normalizazioa sustatzen duten mekanismo psikosozialez eta merkatueta politika mekanismoez jabetzea. gainera, prozesu historiko honetan gazteak berak duen paper aktiboaz ohartzeko aukera izango du.
|
|
2012
|
|
|
Auzokok ludikotasuna bultzatzen du, denok jolasten dakigula premisapean. horrela, euskara barneratze prozesua (gerturapen prozesua) ondo pasatzearekin lotzen da. euskararen egoera gutxiagotua lekuko, ezezagunari oro har gazteleraz egiten diogu eta horretan ere kontzientziazioa lantzen du Auzokok. euskaldunok euskaraz egiten ez badugu, euskara garrantzitsua ez dela plazaratzen ari gara eta euskararen berreskurapenean eredu izan behar dugu. Izatean
|
baino
gehiago egitean erdiratu genuke. halere, egoera soziolinguistikoak kontuan hartu behar dira. Izan ere, hauek asimetrikoak direnez euskaraz bizitzeko aukera gehiago dago eremu batzuetan.
|
|
|
bietatik ekarritako datuak uztartuz eta elkarrekin aztertuz, hobeto, sakonago, fidagarritasun handiagoarekin ezagut dezakegu euskararen egoera eta bilakaera zein izan den, iturri bakarretik edanez baino. Angelu batetik
|
baino
gehiagotatik egindako argazkiek aberastu egiten baitute, inolako ezbairik gabe, ezagutza ahalegina. Horixe saiatuko gara egiten, hain justu, ondoren datorren artikuluan:
|
|
|
Helburu handia da euskarak duen edo izan dezakeen pertsuasio eraginkortasuna aztertzea, eta bide horretan egin dugun aurreneko urratsa da honako hau. Irudipena dugu gaiarekiko hurbilketa bat
|
baino
gehiago egin dugula, baina beharrezkoa izango dela gero, haratago joateko, bestelako ikerketa teknikak baliatzea, aurrerago hobeto azalduko dugunez.
|
|
|
Erabileraren inguruan galdetuta, berriz, EAEko gazteek diote familian %70k beti gazteleraz egiten dutela, %7k dio gaztelaniaz euskaraz
|
baino
gehiago egiten duela, eta %16 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak. Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak.
|
|
|
Erabileraren inguruan galdetuta, berriz, EAEko gazteek diote familian %70k beti gazteleraz egiten dutela, %7k dio gaztelaniaz euskaraz baino gehiago egiten duela, eta %16 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz
|
baino
gehiago egiten dutenak. Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak.
|
|
|
Erabileraren inguruan galdetuta, berriz, EAEko gazteek diote familian %70k beti gazteleraz egiten dutela, %7k dio gaztelaniaz euskaraz baino gehiago egiten duela, eta %16 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak. Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz
|
baino
gehiago egiten dutenak. Lanean edo ikasketa lekuan %5 dira beti gaztelaniaz egiten dutenak, %9 gaztelaniaz euskaraz baino gehiago egiten dutenak, eta %18 beti euskaraz edo euskaraz gaztelaniaz baino gehiago egiten dutenak.
|
|
|
Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak. Lanean edo ikasketa lekuan %5 dira beti gaztelaniaz egiten dutenak, %9 gaztelaniaz euskaraz
|
baino
gehiago egiten dutenak, eta %18 beti euskaraz edo euskaraz gaztelaniaz baino gehiago egiten dutenak.
|
|
|
Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak. Lanean edo ikasketa lekuan %5 dira beti gaztelaniaz egiten dutenak, %9 gaztelaniaz euskaraz baino gehiago egiten dutenak, eta %18 beti euskaraz edo euskaraz gaztelaniaz
|
baino
gehiago egiten dutenak.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntzaren aldaera berri horren ezaugarriak sailkatzeko ahalegin bat
|
baino
gehiago egin izan dira. Esaterako, Varnhagen eta bere kideek (2010) berehalako mezuetan (txat) erabiltzen den hizkuntza aztertu dute eta hizkuntza berri horri dagozkion ezaugarrien artean 14 motatakoak aurkitu eta hiru multzotan sailkatu dituzte:
|
|
2014
|
|
|
euskararen aldetik duen garrantzia azpimarratzea, estrategiak adostea, ereduak ezagutzea, artikulazioa hobetzea... Metodologia aldetik baliagarria izan daiteke Geuk geure kulturaz ekimenak Durangon erabilitakoa, gune irekia edo open space izenekoa; 2014ko martxoan egindako gogoetan, esaterako, euskal kulturaren inguruan saio bat
|
baino
gehiago egin ziren. Zumaian bertan egin daiteke antzeko zerbait, eta kultur taldeen mapa balia daiteke ideia jasa bat lantzeko, komunikazioa hobetzeko proposamenak egiteko, harremanak irudikatzeko, etab. Beste herri batzuetako adibide eredugarriak badaude, hizkuntza eta kultura nola landu dituzten ikusteko:
|
|
2015
|
|
|
Bere ustetan mantendu
|
baino
gehiago egin dute euskara, izan ere, lau EGA atera dute, eta bilobak bide beretik doaz. Gainera, hiru irakaskuntzan egiten dute lan, eta besteak, hortz klinika euskaldun bat du Gasteizen.
|
|
2016
|
|
|
Aldea argia da kode aldaketaren erabileran ere sexuaren arabera: emakumeen bikoitzak
|
baino
gehiagok egiten duelako —%18; eta gizonek, %8— Bestetik, kode aldaketa egiten den elkarrizketen %53an daude gizonezkoak eta, aldiz, %82an daude emakumezkoak, alegia, elkarrizketa horien %18 dira gizonezkoak beren artean soilik ari direnekoak eta %47 emakumeak beren artean ari direnekoak.
|
|
|
Hala, erabileraren mailaketari begira, inkesta soziolinguistikoan Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak (HPSk) erabilitako eredua hartzen du erreferentzia gisa. Horren arabera, E4 mailan daude euskaraz erdaraz
|
baino
gehiago egiten dutenak, eta, beste ertzean, E0 mailan daude beti erdaraz egiten dutenak. Tartean daude E3 (euskaraz erdaraz beste), E2 (euskaraz erdaraz baino gutxiago) eta E1 (oso gutxi euskaraz).
|
|
|
Bi kontzeptu oso desberdin dira. Bata, E4 kategoria, norbere ohiturari dagokio, eta inkestatuak ohiko jardunean euskaraz erdaraz
|
baino
gehiago egiten duela aitortzen du. Bestea, kale neurketa, momentuko jardun puntualen behaketan oinarritzen da.
|
|
|
E4 kategoria, norbere ohiturari dagokio, eta inkestatuak ohiko jardunean euskaraz erdaraz
|
baino
gehiago egiten duela aitortzen du. Bestea, kaleneurketa, momentuko jardun puntualen behaketan oinarritzen da. derdi komunak (eta desberdintasunak) detektatzea oso komenigarria da.
|
|
|
• Bigarren tokian agertzen den tipologian gazteek haurrek
|
baino
gehiago egiten dute euskaraz8.
|
|
|
EAE batetik eta beste bi lurralde eremuak bestetik aski proportzio berezietan agertzeaz gainera, aski deigarri iruditzen zaiguEAEko eta Nafarroako (ez Iparraldeko) gazteek orotariko neurritik ageri duten gainbalio sendoa: bikoiztu
|
baino
gehiago egiten da erabilera datua EAEko eta Nafarroako gazteen artean. Xabier Bengoetxeak Tolosa aldeko arnasguneetan jasotako datuen argitan ez dakigu, bestalde, emaitza altu horiek nola interpretatu.
|
|
2017
|
|
|
6 Gaeltacht hitzaren plurala, irlanderaz hitz egiten duten eskualde bat
|
baino
gehiagori egiten dio erreferentzia. teknikoki, irlandera hitz egiten den lurralde guztiak aipatzeko erabiltzen den izen kolektiboa da Gaeltacht.
|
|
|
...lferrik ez luzatzeko. aitzitik, nahiz eta printzipioz solaskideak ez diren ikerketa honen helburuetan sartzen, eta horiek sartzeak ikerlana bera eta galdetegia konplexuegia bilakatuko luketen, zenbait denbora esparrutan, hizkuntzaerabileran jokabide desberdinak eta esanguratsuak aurreikusten direnez, ahozko solasaldiak solaskide ezberdinen arabera banatu dira, jardunmota haren inguruko galdera bat
|
baino
gehiago eginez(" lankideekin hizketan" eta" bestelakoekin hizketan", hau da, bezero, hornitzaile eta abarrekin hizketan, adibidez).
|
|
|
lehenbizikoen kasuan %47, 6, eta bigarrengoenean %42, 9 horrela, hizkuntzaren kale erabileraren neurketan azaldu ohi den joera berbera islatzen du hemengo emaitzak: emakumezkoek gizonezkoek
|
baino
gehiago egiten dute euskaraz. hala ere, kasu honetan eta %95eko konfiantza mailarekin aldea ez da estatistikoki adierazgarria21 baina baliteke horren arrazoia, benetako alderik eza baino, laginaren tamaina txikiegia izatea. orain gauza bera begiratuko da, baina adinaren arabera, hau da, ea euskararen erabileran alderik ote dagoen adin taldeen artean. hona taula eta grafikoa:...
|
|
2018
|
|
|
Honek esan nahi du, Oiartzungo euskararen erabilerarekin konparatuz, Lintzirinen bildutako euskararen erabilera eta Oiartzungo gainontzeko auzoen euskara erabilera guztiz desberdinak direla. Oiartzungo erdialdekoaren beste muturrekoa dela, Ondorioz, pentsa daiteke oso herri euskaldunetatik datozen bisitariek egingo luketena
|
baino
gehiago egiten dutela gaztelaniaz gune honetan, oiartzuarrak barne.
|
|
2019
|
|
|
Begiak erne izan behar dira horretan: ezinezkoa zirudien gauza bat
|
baino
gehiago egin izan da gure artean ere, zenbaitetan ondorio harrigarriz. Begirik erneenak ere badaki, ordea, teoria hutsean plantea litekeen edozer gauza ez dela praktikan posible. ez dago abionetarik munduan, eta (hitz jolas merkean ari ez bagara) nekez egongo da bihar etzi, martera joan eta etortzeko balio duenik. airean ibiltzea (are munduari hogei buelta ematea) gauza bat da, eta airez martera joatea bestea.
|
|
|
lurraldearen hedaduran, hiztun kopuruan eta erabileran. Azpeitiko datuei erreparatuta, hamar elkarrizketatik bi hika izan arren, beherakada begi bistakoa da, batez ere belaunaldien eta generoen artean. helduek gazteek
|
baino
gehiago egiten dute hika eta gizonek emakumeek baino gehiago, nabarmen.
|
|
2020
|
|
|
Ikasleek astean ingelesari eskaintzen dioten denbora kontuan izanda, BH2ko ikasleen kasuan, astean ingelesezko jarduerarik ez egitetik 2 bat ordu egitera igaro ahala 6 puntu igotzen da erabilera orokorra, baina lau ordu
|
baino
gehiago egitean pixka bat galgatzen da.
|
|
|
Duela bi hamarkada
|
baino
gehiago egin zuten komunikabideek euskarri fisikotik digitalera saltoa, kulturaren digitalizazioaren eskutik5 6 Irrati, telebista, egunkari eta aldizkari gehientsuenek euren edukia Interneten partekatzeko hautua egin zuten. Horretarako domeinu izenak erosi eta webguneak eraiki zituzten.
|
|
2021
|
|
|
Hasteko, jendaurrean lan egiten duten zerbitzari publiko guztiek (Estoniaren eta Letoniaren kasuan, enpresa pribatuko langileek ere) beren maila baieztatzen duen ziurtagiria lortu behar dute, azterketa bitartez. Guztira, 800 000 pertsonak
|
baino
gehiagok egin zituzten azterketa hauek Sobietar Batasunaren ondorengo lehen urteetan (Ozolins, 2019). Bestalde, estatuko hizkuntza jakitea derrigorrezko baldintza bihurtu zen Estoniako edo Letoniako hiritartasuna lortzeko.
|
|
2022
|
|
|
Euskaldunak% 73,81 dira Zumaian azken datuen arabera. [...] Hipotesia da 1.000 etxebizitza
|
baino
gehiago egin izan balira, ehuneko horretan jaitsiera handia ekarriko zuela, eta" udalerri euskaldun" kategoria horretatik kanpo geratzeko arriskua izango zuela Zumaiak.
|
|
|
Euskaldunak% 73,81 dira Zumaian azken datuen arabera. UEMAko kide izateko baldintza biztanle euskaldunak% 70etik gora izatea delarik, hipotesia da 1.000 etxebizitza
|
baino
gehiago egin izan balira, ehuneko horretan jaitsiera handia ekarriko zuela, eta" udalerri euskaldun" kategoria horretatik kanpo geratzeko arriskua izango zuela Zumaiak.
|
|
|
Ikus ditzagun herriguneko biztanleen etxeko hizkuntzaren datuak, hurrengo taulan. Hemen ere euskarak 6 puntu
|
baino
gehiago egin du behera 5 urteko tartean," Bietara" aukerak gora egin dituenak, hain zuzen. Gaztelania hutsean aritzen direnen aukerak ere behera egin du, eta" Beste hizkuntza bat" aukera agertu da, lehen ez zegoena.
|
|
|
Lurralde mailan, adibidez, bistakoa da Euskal Herrian oinarrizko zerbitzu publikoen gertutasuna kontuan hartuta dugun desoreka: hiriburuetan 3 km baino gutxiagoko distantziak ditugun bitartean, beste udalerri batzuetan —bereziki Nafarroan eta Araban— 15 km
|
baino
gehiago egin behar dituzte biztanleek oinarrizko zerbitzu publikoetara iristeko. Egoera horrek, udalerri arteko emigrazio/ immigrazio fluxuak areagotzea dakar.
|
|
|
Alde horretatik badago aldea udalerri euskaldunen eta gainerakoen artean: Euskal Herriko datu orokorretan, haurrek egiten dute euskaraz gehien, baina helduekin egiten dute batez ere, beren artean jaitsi egiten baita erabilera; udalerri euskaldunetan, ez, helduekin daudenean
|
baino
gehiago egiten dute beren artean. Umeen eragina bikoitza da, beraz, kalean:
|
|
|
Umeen eragina bikoitza da, beraz, kalean: euskaraz gehien haiek egiten dute, eta gainerakoak euskaraz jartzen dituzte, helduek beren artean
|
baino
gehiago egiten baitute umeekin.
|
|
|
Euskal Herriko datu orokorretan, haurrek egiten dute euskaraz gehien, baina helduekin egiten dute batez ere, beren artean jaitsi egiten baita erabilera; udalerri euskaldunetan, ez, helduekin daudenean
|
baino
gehiago egiten dute beren artean.
|
|
|
Kalea eta etxea alderatzean, bi joera ageri dira: 40 urtetik beherakoek etxean
|
baino
gehiago egiten dute kalean, batez ere umeek; adinekoek, berriz, etxean baino gutxiago. Harreman sareen eta hizkuntza ohituren eragina argia da.
|
|
|
Haurrek eta gazteek helduek eta adinekoek
|
baino
gehiago egiten badute, aurreko belaunaldietan egin den ahalegin sozial handiari esker da.
|
|
|
Haurrek eta gazteek helduek eta adinekoek
|
baino
gehiago egiten badute, aurreko belaunaldietan egin den ahalegin sozial handiari esker da. Eta hori bada nabarmendu eta eskertu beharreko datu bat, ahalegin horren atzean, besteak beste, familia erdaldun asko dagoelako.
|
|
2023
|
|
|
6 hilabete
|
baino
gehiagoz egin genituen tailer irekiak. Horien bidez bermatu genuen komunitatearen parte hartze zabala eta prozesuaren pausu bakoitza ziurtasunez ematea.
|
|
|
– Era berean, baieztau da, haur txiki horien etxeetan oro har, haur nagusiagoetan
|
baino
gehiago egiten dela euskaraz hiru egoera horietan.
|
|
|
– Beti gaztelaniaz edo beste hizkuntza batean aritzen direnek bi hizkuntzetan edo gaztelaniaz euskaraz
|
baino
gehiagotan egiten dutenen antzeko baliotan dute eskolako erabilera. Aipagarria da erabat, kasu horietan eskolak erakusten duen gaitasuna euskaraz hitz egin dezaten, erabilera datu horiek oso altuak baitira kasu horietan ere.
|
|
|
Etxean beti euskaraz edo euskaraz gaztelaniaz
|
baino
gehiago egiten duten ikasleen artean eskolako erabilera% 90tik gorakoa da bi ikasmailetako ikasleen artean. Bi hizkuntzetan berdin egiten duten ikasleen kasuan asko jaisten da euskararen eskolako erabilera.
|
|
|
Euskaraz gaztelaniaz baino errazago egiten duten haurren artean% 90ek
|
baino
gehiagok egiten dute euskaraz euren artean; bietan erraztasun bera dutenek gaztelaniaz euskaraz baino nabarmen gehiago egiten dute. Gaztelaniaz euskaraz baino errazago moldatzen direnen artean heren batek egiten du euskaraz lagunekin.
|
|
|
Haurrek euskaraz hitz egiteko duten erraztasunak neurri handian baldintzatzen du haurrek euren artean euskaraz egitea. Euskaraz gaztelaniaz baino errazago egiten duten haurren artean% 90ek
|
baino
gehiagok egiten dute euskaraz euren artean; bietan erraztasun bera dutenek gaztelaniaz euskaraz baino nabarmen gehiago egiten dute. Gaztelaniaz euskaraz baino errazago moldatzen direnen artean heren batek egiten du euskaraz lagunekin, hots, euskararen erabileraren halako bi da gaztelaniaren erabilera.
|
|
|
– Sexuaren araberako erabilera datuei dagokionez, aipagarria da, era berean, neskek mutilek
|
baino
gehiago egitea euskaraz. Gertakari hori bat dator Euskal Herriko neurketetan jaso ohi den joera orokorrarekin, alegia, adin tarte guztietan erabilera handiagoa izatea nesken artean, adinekoetan izan ezik:
|