2002
|
|
gutxi ezagutzen dugun patologia da, baina uste
|
baino
eragin handiagokoa.
|
|
Baina kezkagarriena da gazteen artean lehen
|
baino
eragin handiagoa duela.
|
|
Lehenengo sintomak agertzen direnetik fibromialgia detektatu arte igarotzen den denbora da gaixotasunaren hiruretako nagusietako bat, kaltetuen arazo nagusia min akutu kronikoa baita, eta, oro har, lasaigarriak ez dira eraginkorrak. Pairamen horrek beste patologia batzuenak
|
baino
eragin handiagoa du psikologian eta gizartean. Hori dela eta, ikerketa egin duten psikologo taldeak, medikuntzako hamar profesionalen laguntzarekin, minaren kontrola eta gaixotasunari aurre egiteko estrategiei buruzko desberdintasun psikologikoak ebaluatu nahi izan zituzten, bai eta bi taldeen artean, Lehen Hezkuntzakoa eta Espezializatuarena ere, nork bere buruari eragiteko duen gaitasuna.
|
|
20 urtetik gorako munduko biztanleen% 0,5 eta% 1 artritis erreumatoideak eragiten du. Mediterraneoko arroko herrialdeetan
|
baino
eragin handiagoa dute. Elikadurak ez du eraginik.
|
2003
|
|
Adierazle kualitatibo hori azterketa bakoitzak jasotzen duen hitzordu kopuruaren arabera neurtzen da. Eragin erlatiboaren ikuspegitik, fisikak, kimikak, nekazaritza zientziek eta ingeniaritzak izan zuten, berriz ere, Espainian potentzial handiena, haien ikasketek munduko batez bestekoa
|
baino
eragin handiagoa izan baitzuten. ISIren datu baseak gobernuek onartutako erreferentea dira, baina ez dute erabat islatzen herrialde bateko ikertzaileen ekoizpena.
|
|
Beste herrialde batzuek, berriz, EBn eragin txikia duten gaixotasun agerraldi gehiago dituzte. Hori da, hain zuzen ere, sigelosiaren kasua, Salmonellak
|
baino
eragin handiagoa baitu. Botulismoaren eragina ere nabarmentzen da, ziurrenik etxeko kontserben ohiko elaborazioarekin lotua.
|
2004
|
|
Zenbait elikagaik, hala nola esneak edo arrautzek, asma krisia eragin diezaiekete alergikoei; baratxuriak edo tipulak bronkitisari aurre egiten laguntzen dute; eta frutek eta barazkiek, aberatsak (kolore horixka laranja gorrixka ematen duen pigmentua), zeregin garrantzitsua dute biriketako minbizia prebenitzeko. Izan ere, elikagai batzuek gure arnas aparatuan uste
|
baino
eragin handiagoa dute. Eztarriko narritadura Eztarriko eta arnasbideetako narritadura sintoma arrunta da, batez ere haurrengan eta neguko hotzetan.
|
2006
|
|
“Proceedings of the National Academy of Sciences” aldizkariak argitaratutako artikulu zientifiko baten arabera, tenperatura igotzeak uste
|
baino
eragin handiagoa izan du koraletan eta arrainetan. Baliteke asko betiko suntsitzea, erantsi lana.
|
|
Hala ere, azpimarratu dute, garuneko zer eskualdek hartzen duten parte artxibatze funtzio horretan, posible izango dela nahaste postraumatikoen biktimek beren larritasuna arintzea ad hoc esku hartzeen bidez. Dirudienez, oroitzapen iraunkorrenak ez dira orain dela denbora gutxiago sortutakoak, baizik eta intentsitate emozional handiagoarekin bizi direnak. Gainera, emozionalki asaldagarriak diren gertaerak, hala nola istripu bat, eraso bat edo pertsona maite baten heriotza, eguneroko gertaerek
|
baino
eragin handiagoarekin inprimatzen dira memorian. Azterlan hori Proceedings of the National Academy of Sciences aldizkariaren azken edizioan argitaratu zen, eta premonizio edo intuizio prozesuak memoria metatzeko prozesuekin erlazionatzen ditu, eta, Kristen Mackiewiczen arabera, ikerlarietako batek dioenez, «ondorio garrantzitsuak izan ditzake zenbait baldintza psikologikoren tratamenduan, hala nola estres postraumatikoaren edo fobia sozialaren tratamenduan».
|
2007
|
|
Gauzak horrela izateak uste
|
baino
eragin handiagoa du gure bizitzan.
|
|
honek, puntuazio gorena eraman du balioztaturiko parametro denetan, aberrazioei (3 puntu), paralaje, flasharen potentzia, buxadura eta maneiagarritasunean izan ezik (hauetan denetan, launa puntu). Kontrako argudio bakarra du: .... Funtsa, bobinaArgazki kamera tradizionala (ez digitala) kutxa ilun hermetikoa da eta argitasuna irekidura batetik sar daiteke.Hortxe bertan dagoen lenteak, objektiboan barrena, irudia bobinan proiektatzen du.Erabiltzaileak itxigailuaren abiadura, objektiboaren fokatzea etab.ukituz, nahita aldaraz dezakeen mekanismo horren funtzionamenduaren arabera aldatzen da argazkiaren kalitatea baina, horrek
|
baino
eragin handiagoa filmaren kalitateak du.Hemen azterturiko argazki kamera oinarri oinarrizko hauetan bobinaren kalitatea ezinbestekoa da, bera da erabilera bakarreko kamera bat aukeratzeko unean presente izan beharreko irizpide nagusietako bat.Argazki film baten sentikortasuna esaten zaio argitasunaren aurrean bere emultsio foto sentikorrak erreakzionatzen duen abiadurari; zifra hau zenbat eta txi... horregatik egiten ditu kalitate handieneko argazkiak.Bi murgilgarriek ez dituzte horren emaitza onak, diseinuan seguru aski optikaren aurretik hermetikotasuna lehenesten dutelako.Gainerako argazki kamerek 400 ASA-ko bobina daukate; aurrekoen erdia bada ere, sentikortasun hori aski da hauei agintzen zaizkien eginkizunak betetzeko, hau da, kanpo zein barru aldean argazki soilak egiteko.Laburbilduz eta Konparaketako TaulaBanan bananLaburbilduzErabilera bakarreko zazpi argazki kamera aztertu dira; horietako bost konbentzionalak dira eta flashez hornituak daude eta beste biak murgilgarriak dira, flashik gabeak; prezioak 5,50 eurotik (Agfa Lebox eta Starblitz) 12,75 euroraino doaz (Fujifilm Fujicolor Quicksnap Marine). Agfa, berez, ez da erabilera bakarrekoa, bobina alda dakiokeelako aparatua hondatu gabe.Etiketa denetan zuzen dago.Kamera honda daitekeen egokieretan (kirola praktikatzean, afarietan, hondartzan, etab.) baliatzeko diseinatuak daude, edo erabiltzaileari kamera konbentzionala etxean ahaztu zaionean.Ez dira egokiak kamera nagusiaren" eginkizunak betetzeko, oinarri oinarrizko funtzioak bakarrik bete ditzaketelako eta, gainera, digitalen aldea, garestiago gertatzen direlako.
|
|
Plazeboa baino eraginkorragoa Termokoagulazio teknikak ez ziren plazeboa baino hobeak izan, ez eta diskoko lesio baten ondorioz mina zuten gaixoetan ere. Ikertzaileak azpimarratu du berrikuspenak erakutsi duela prozedura horietako bakar batek ere ez duela plazeboak
|
baino
eragin handiagoa, eta, gainera, arrisku handiagoa planteatzen duela. «Merkataritza arrazoiengatik garatutako teknikak aplikatzen jarraitzeak, aldez aurretik zehatz mehatz ebaluatu gabe, osasun laguntzaren eraginkortasuna murrizten du, gaixoak beharrezko ez diren arriskuetara eramaten ditu eta osasun baliabide batzuk alferrik galtzea dakar, modu eraginkorragoan erabiltzea ezinbestekoa baita», adierazi du Francisco Mk. Kovacs, Espainiako Bizkarreko Minen Ikertzaileen Sareko zuzendaria eta ikerketaren egilekidea.
|
2008
|
|
Eta laginen arabera aldatzen da, biziki aldatu ere, proteinen (%5etik %9ra arte) eta gantzen (%1etik %8ra arte) edukia baina, honetan, labore motak
|
baino
eragin handiagoa gaineratutako osagaiek dute.
|
2009
|
|
Aldaketa globala ziklo horiek aldatzen ari da, eta, beraz, ez dira beharrezko gainjartzeak gertatzen ari espezieen artean, kasu honetan landareen eta intsektuen artean, harreman eraginkorra gerta dadin”, azaldu zuen adibide gisa Jordi Bascompte CSICeko ikertzaileak. “Emaitza horiek garrantzitsuak dira, aldaketa globalak biodibertsitatea galtzeko dituen ondorioei dagokienez uste
|
baino
eragin handiagoa adierazten baitute. Soilik espezie kopuruaren terminoetan pentsatzen dugu, baina haien elkarreraginak bizitzaren sareari eusteko bezain garrantzitsuak edo garrantzitsuagoak dira.
|
|
Gainera, zientzialari batek adierazi zuenez, turista horietako bakoitzak lau tona eta erdi CO2 sortzen ditu, espainiar batek urtean sortzen dituen emisioen erdia. Txina, Estatu Batuak edo Espainia bezalako herrialdeek dituzten oinarri zientifikoen berri ere eman zuen Benayasek, Antartidak urtean jasotzen dituen 50.000 bisitariek
|
baino
eragin handiagoa baitute. Izan ere, pakete turistikoek ez dute 10 egun baino gehiago irauten, eta, gurutzaontzi handiak direnez (3.000 pertsona baino gehiago), bidaiariek lehorrera egiten dituzten jaitsierak puntualak dira.
|
|
Azterlanak auto elektriko edo hibridoen ustezko onura ekologikoen kontra jotzen du. Beste teknologia batzuek
|
baino
eragin handiagoa izatea egozten die. Arduradunek gogorarazten dute erabiltzen duten elektrizitatea erregai fosiletatik sortzen dela.' Halaber, ez dira ahazten baterien ekoizpenak eta ondoren birziklatzeak eragindako inpaktua.
|
|
Energia beharrezkoa denean bakarrik erabiltzea. Ingurumenean, gizartean eta ekonomian dirudien
|
baino
eragin handiagoa duen ondasun urria dela ohartzea. Goritasun bonbillen ordez kontsumo txikikoak jartzea.
|
2010
|
|
infekzioren bat edo kontrako ingurumen baldintza batzuk hartzea edo medikuak agindutako tratamendua ez betetzea. Askotan, ez zaio behar adinako garrantzirik ematen plan terapeutikoa betetzeari, ez eta larriagotze aldi bat izateari ere, baldin eta, espezialisten arabera, miokardioko infartuek
|
baino
eragin handiagoa badute, ospitalizazioari eta heriotza tasari dagokienez. “EPOCren ezkutuko sakonerak” (Hidden Depths of COPD) azterlanak, Nycomed farmazia konpainiak sustatuak, datu interesgarriak eman ditu exazerbazioen eraginpean dauden askok duten garrantzi urriari buruz.
|
2011
|
|
Hala ere, Beunzak ohartarazi zuen aldaketa demografikoek eta inguruko bizimoduaren mendebaldekoek aldaketa dietetikoak eta sedentarismoa eta tabakismoa gehitzea “azkar hazi direla gaixotasun kronikoen hilkortasuna, hala nola gaixotasun kardiobaskularra, mellitus 2 diabetea eta minbizia”. Izan ere, gaitz infekziosoek
|
baino
eragin handiagoa dute, eta 10 edo 15 urtean bikoiztu egingo dela adierazten dute proiekzioek. Doktoreak ohartarazi zuen Afrikako eskualdea, “planetako pobreenetako bat”, urte gutxiren buruan “gaixotasun infekziosoen karga bikoitzarekin, oraindik desagertu gabe baitaude, eta kutsakorrak ez diren gaixotasunekin, izugarri handitu baitira”.
|
|
Aerosol atmosferikoek orain arte uste
|
baino
eragin handiagoa izan dezakete klima aldaketan. Hala erakusten du Michigango Unibertsitatearen azterlan batek, “Proceedings of the National Academy of Sciences” aldizkariaren edizio digitalean argitaratu denak.
|
2013
|
|
Gantz gehiegi hartzeak (batez ere gantz saturatuak eta trans gantzak), sedentarismoak, tabakiskoak eta beste faktore batzuek ere areagotu egin ditzakete gaixotasun horiek, eta, gainera, azukreak
|
baino
eragin handiagoa izan dezakete.
|
|
Frogatuta dago ahotik barneratzen diren zenbait sendagai eta pomelo zukua aldi berean hartuta, areagotu egiten dela sendagai horiek plasman duten kontzentrazioa, eta urritu egiten dela horien eragina, edo, guztiz bestela, nahi
|
baino
eragin handiagoa izaten dutela.
|
2014
|
|
Klima aldaketak, biodibertsitate galerak edo poluzioak uharte eremuetan
|
baino
eragin handiagoa dute uharte kontinentaletan. Hala adierazten dute nazioarteko adituek eta erakundeek, hala nola NBEk, uharteek duten ingurumen, ekonomia edo kultura ondare aberatsa gal ez dadin arreta handiagoa eskatzen baitute.
|
2016
|
|
Gure kontsumo ohiturek uste
|
baino
eragin handiagoa dute. Horretaz konturatzeak ekologikoagoak bihurtzen gaitu eta, bide batez, dirua aurreztea.
|
2020
|
|
“Zaporea eta kontserbazioa hobetzeko eraldatu diren haragiak eta deribatuak dira, gatzak edo azukreak gehituz eta prozesu industrialak erabiliz, hala nola ketua edo hartzidura”. Erakunde horren arabera, ikerketek produktu horien kontsumo handia diabetearen garapenarekin lotzen dute, zenbait minbizi mota, kolon ondestekoa batez ere, haragi gorrien kontsumoan
|
baino
eragin handiagoa dutenak. Baina kontuan hartu behar da, gainerako haragi produktuetan bezala, arazoa kopurua dela.
|
|
Baliteke pertsona bat datu asko erabiltzen aritzea, eta beste bat ez hainbeste… “eta, erabiltzaile gehiago aldi berean erabiltzen ari direnez, eragin handiagoa izango du”, erantsi du. David Gómezek gehitu duenez, “zenbakiak
|
baino
eragin handiagoa du bakoitzak egiten duenak”. Adibidez, norbaitek artxiboak deskargatzen edo kalitate handiko streaminga ikusten badu, baliteke banda zabalera okupatzea eta sarea saturatzea.
|
|
Genetikaz gain, Gómez Cerezok beste arrazoi batzuk ere aipatzen ditu: elikadura (triglizeridoen kasuan kolesterolaren kasuan
|
baino
eragin handiagoa du), sedentarismoa, tabakismoa eta maila handitzen edo murrizten lagun dezaketen zenbait gaixotasun, hala nola iktusa, diabetesa eta obesitatea. Baina adierazi du hiperkolesterolemiaren kasuan elikadurak %10 inguru bakarrik alda ditzakeela mailak, jarduera fisikoak bezala; beraz, “ia beti botikak hartu behar dira”.
|
2022
|
|
Komunitate batzuek ez dute lortu arrisku populazio osoa (50 urte) kolon ondesteetako baheketa programa batean sartzea. Banku kontua Zure kreditu txartelak zure osasun txartelak
|
baino
eragin handiagoa du minbiziaren aurrean. Maila sozioekonomikoa minbiziaren aurkako desberdintasun faktorea da, faktore erabakigarria baita, besteak beste, elikaduran.
|