|
2005
|
|
|
Bouguer grabitate anomaliak oso txikiak dira Rhineko eremu hondoratuan zehar(? 25 mgal etik behera), aldiz, oso nabarmenak Rio Grandeko edo Afrikako ekialdeko riftetan zehar(? 300 mgal). Grabitate anomalia negatibo hauek iradokitzen dute sakonean arruntak direnak
|
baino
dentsitate txikiagoko materialak daudela. Dentsitate txikiagoko arroka horiek litosfera hotza ordezkatzen duten partzialki galdatutako astenosferako peridotitak dira.
|
|
|
Era horretan sortutako magmak mafikoak dira. Magma mafikoek gaineko litosfera
|
baino
dentsitate txikiagoa dutenez, gorantz abiatzeko joera izango dute. Magmen goranzko bidaia ez da, hasieran pentsatzen zen bezala, rifta mugatzen duten failetatik zehar egiten eremu nahiko trinkotuak direlako.
|
|
|
1.000 m ko garaiera ezberdintasunak ez du desoreka isostatikorik sortzen. Lurrazalean neurri horretako konkordura bat eragiteko mantuan normalean
|
baino
dentsitate txikiagoko eremu handia egon behar da. Ikerketa geofisikoek eta eredu matematikoek iradokitzen dute eremu horrek 200 km-ko sakonera eta mantuaren batez besteko tenperatura baino 100 K gehiago dituela.
|
|
|
– Kontinente eta ozeanoetako lurrazalaren dentsitateak ezagutzen ziren, eta fisikoki ezinezkoa da kontinenteak hondoratzea ozeanoak
|
baino
dentsitate txikiagoa izanik.
|
|
|
Sakonera horietan ezpalak berak zein ezpalaren gaineko mantuak fusio partziala jasaten dute. Behin fusioa gertatzen hasten denean, magmek inguruko materialek
|
baino
dentsitate txikiagoko diapiroak eratzen dituzte eta goranzko bideari ekin. Bolkanismoaren eta hondoratutako ezpalaren sakoneraren artean dagoen erlazio estuak iradokitzen du magmen jatorria, batez ere, presioaren eraginpeko prozesuen menpe dagoela.
|
|
|
Edozein arro sedimentariotan burututako neurketa grabimetrikoek asko jota g ren 10 miligaleko anomalia erakusten dute, sedimentuek inguruko arrokek
|
baino
dentsitate txikiagoa dutelako. Lurraren azaleko geruzen lodiera aldaketek eragin zuzena dute grabitatean, zeren dentsitate bateko geruza zati bat dentsitate ezberdineko beste geruza batek ordezkatzen baitu.
|
|
|
Zuzenketa aurrera eramateko onartzen da itsas mailaren eta neurketa egindako puntuaren artean lurrazal kontinentaleko geruza uniformea dagoela, hau da, mendiak desagerrarazi eta haranak inguruko arroken dentsitate bera duten materialekin bete ondoren grabitateak kota horretan izango lukeen balioa lortzen da. Itsa soan hartutako datuetarako onartzen da urak masa murrizketa bat sortzen duela arrokak
|
baino
dentsitate txikiagoa duelako, eta lortutako datuetan zuzenketa bat egiten da ur zutabeak eragiten duen grabitate murrizketa ekiditeko. Beraz, Bouguer anomaliak aire askeko zuzenketak eta Bouguer zuzenketak egin ondoren lortzen diren grabitate anomaliak dira eta sakoneko masa edo dentsitate aldaketak ikertzeko oso erabilgarriak dira.
|
|
|
Isostasiaren kontzeptua erraz uler daiteke adibide baten bidez. Imajinatu lodiera ezberdineko egur blokeak uretan flotatzen daudela (1.25.A. irudia). Blokeak ez dira hondoratzen egurrak urak
|
baino
dentsitate txikiagoa duelako, eta uraren gainetik ageri den bloke handienaren zatia tamaina txikiagoko blokeena baino handiagoa da. Era berean, bloke handiena besteak baino gehiago hondoratzen da ur mailaren azpitik.
|
|
|
Mantuaren barnean murgiltzen den lurrazalaren zatiari lurrazalaren erroa deritzo. Lurrazalak mantuak
|
baino
dentsitate txikiagoa du eta egurrezko blokeek uretan aurkeztutako jokaera bera erakusten du.
|
|
|
Subdukzio eremu batean hondoratzen ari den plakaren gainean lurrazal kontinentala edo uharte arkuetako lurrazala bi plaken arteko mugaraino garraiatzen denean, subdukzioa bukatu eta kolisioa hasten dela esan daiteke. Dentsitate txikiko lurrazala subdukzio eremuan barneratzeak plaken geometria eta zinematikaren aldaketa dakar, astenosferak
|
baino
dentsitate txikiagoko gorputzak ezin direlako bertan murgildu, aurretik subdukzioan nagusi izan den indarra desagerraraziz.
|
|
|
Horren arabera, subdukzio eremuak subdukzio eremu azpikontinental eta azpiozeanikoetan sailkatzen dira. Astenosferan murgiltzen den plakaren lurrazala beti ozeanikoa izango da, ezinezkoa delako mantuak
|
baino
dentsitate txikiagoa duen lurrazal kontinentalaren subdukzioa. Beraz, subduzkio eremuetan bi plaka kontinentalek topo egitean, subdukzioak ezin izango du denbora luzez iraun eta beste prozesu bat hasten da:
|
|
2007
|
|
|
Ipar Ameriketan urtzen ari ziren izotz plakek ur geza kantitate handi bat askatu zuten bat batean Ipar Atlantikora. Ur gaziak
|
baino
dentsitate txikiagoa du ur gezak; eta hainbeste ur geza gehitzean, ur sakonek ohi bezala sortzeari utzi zioten Ipar Atlantiko polarrean. (ikus Ozeanoaren banda garraiatzailea atala).
|
|
2009
|
|
|
(OFF) NASAren ereduak oraindik hegan egiteko prest ez badaude ere, frogatu egin dute MAGLEV trenek, egunen batean, mila eta bostehun kilometro orduko abiaduran bultzaraziko dituztela espazio ontziak. Airea
|
baino
dentsitate txikiagoa duen helioz beteriko tunel batetik ibilaraziz, igurtzia txikitu egiten da, eta espazio trenak azelerazio nahikoa izango luke bere zama jaurti eta orbitan jartzeko.
|
|
2011
|
|
|
– Lehenengo soto batetik, salbu eta airea
|
baino
dentsitate txikiagoko gasen garraio hodiak? 50 mbar eko edo gutxiagoko MOP dutenak, nahikoa aireztatutako sotoetatik pasatzen badira.
|
|
|
* Airea
|
baino
dentsitate txikiagoa duten gasen kasuan, zentralizazioa lehenengo sotoan baldin badago, ezin da zeharkako aireztapenik erabili.
|
|
|
Zeharkako aireztapen gisa ulertzen da kontadore barrutia erabilera komuneko lokal batekin (ataria, atondoa) komunikatzen duten irekiguneak ematen duen aireztapena (irekigune horrek kanpoaldearekin komunikatuta egon behar du). Airea
|
baino
dentsitate txikiagoa duten gasen kasuan, ez da erabili behar beherago dauden eremu batzuekin komunikatutako barruti edo espazioen bidezko zeharkako aireztapenik.
|
|
|
Banakako konduktu baten bidez. Banakako konduktuak horizontalak edo bertikalak izan daitezke. Konduktu bertikalen kasuan, airearen zirkulazio norabidea goranzkoa edo beheranzkoa izan daiteke (beheranzkoa izango da airearena
|
baino
dentsitate txikiagoa duten instalazioetan bakarrik). Edonola ere, airearen zirkulazioa ziurtatu behar da, tiro natural bidez edo haizagailu mekaniko bidez.
|
|
|
Aireak
|
baino
dentsitate txikiagoa duten gasen kasuan, kontadoreek ez dute egon behar lehenengo sotoa edo erdisotoa baino beherago.
|
|
|
Airearena
|
baino
dentsitate txikiagoko gasak
|
|
|
Airearena
|
baino
dentsitate txikiagoko gasen gutxieneko aireztapen baldintzak
|
|
|
Airearena baino dentsitate handiagoko gasen kasuan, lurretik 0,2 m ko altueran instalatu behar dira gehienez, eta ondo babestu behar dira talka eta inpaktuetatik. Airearena
|
baino
dentsitate txikiagoko gasen kasuan, berriz, sabaitik 0,3 m ra edo sabaian bertan instalatu behar dira, airearen mugimenduak oztopatuta ez dauden lekuetan, eta inoiz ere ez aire fluxu batetik gertu.
|
|
|
Ez da kontuan hartuko goranzko zatietako presio irabazia. Izan ere, gas horrek aireak
|
baino
dentsitate txikiagoa du, eta gure aldekoa denez, ez du merezi maximora doitzeak.
|
|
|
Airea
|
baino
dentsitate txikiagoa duen gasa erabiltzen duen instalazio batean aurkitzen bada ihesa, honela jokatuko da, ihesaren kokapenaren arabera:
|
|
|
Ez da kontuan hartuko goranzko zatietako presio irabazia. Izan ere, gas horrek aireak
|
baino
dentsitate txikiagoa du, eta gure aldekoa denez, ez du merezi maximora doitzea.
|
|
|
AUTOEBALUAZIOKO ERANTZUNAKAirea berotu eta haren tenperatura handitzen denean bolumena ere handitu egiten delako igotzen dira aire berodun globoak. p= m/ V dela kontuan hartuta, aire beroaren dentsitatea txikitu egiten da, eta inguruko aire hotzak
|
baino
dentsitate txikiagoko airea duenez, globoa igo egiten da.Bolumen emaria SIko unitatetan adierazten dugu: Q= 12 l/ min x 1 min/ 60 s x 1 dm3/ 11 x 1 m3/ 1.000 dm3= 0,0002 m3/ s= 2 x 10' 4 m3/ sQm= Q x p= 2 x 10" 4 m3/ s x 680 kg/ m3= 0,136 kg/ s.Beraz, masa emaria Qm= 0,136 kg/ s da.3 Honako hauek dira galderen erantzunak: a. Bentometroa izan behar luke, gas instalazioetan presio txikiak neurtzeko, gure kasuan bezala, gehien erabiltzen den aparatua delako.
|
|
2013
|
|
|
Horretaz gain, isolatzaile termiko eta elektriko oso ona da. Urak
|
baino
dentsitate txikiagoa duenez, (500 kg/ m3) ur gainean flotatu egiten du. Zuraren beste abantailetako bat da material berriztagarria dela, eskala geologikoan denbora tarte laburrean sortzen delako eta hondakinik utzi gabe desegiten delako.
|
|
|
«Saltsa emultsionatu ezegonkor» gisa hartzen da; izan ere, osagaiak nahasten diren neurrian, atsedenak berriro bereizten ditu elementu likidoak. Izan ere, olioa da osagai nagusia, ozpinarena
|
baino
dentsitate txikiagoa baitu. Oinarrizko olio ozpin olioa egiteko neurri egokiak hauek dira:
|
|
2014
|
|
|
Hainbat jaialdi erlijiosotan, Bakuko portuan ospatzen direnetan batez ere, bertako jendeek, suaren gurtzaile direnek, nafta likidoa botatzen dute itsasora, eta isurkari hori gainean geratzen da, urak
|
baino
dentsitate txikiagoa izanik. Gero, eguzkia sartzen denean eta olio mineralaren geruza Kaspiar itsasoan zehar hedatu delarik, su eman eta ikuskizun paregabeak eskaintzen ditu suzko ozeano hark, olatuak eta sugarrak izurtzen eta lehertzen direla haizearen eraginez.
|
|
2022
|
|
|
Irekitze honen ondorioz itsaspeko lurrazala mehetu zen, mantua gorantz mugituz eta mantuko arroken urtzea eraginez, magma basaltikoak sortuz. Magma hauek, inguruko arrokak
|
baino
dentsitate txikiagoa zutenez beren goranzko ibilbidea hasi zuten itsas hondora iritsi arte.
|