|
2002
|
|
|
Gajoak! Oraindik ez dute ikasi hiri baten erdian, eraikin itzelez eta jende ezezagunez inguraturik, oihanik basenean
|
baino
bakarrago, isolatuago eta babesgabeago kausi dezakezula zeure burua.
|
|
2003
|
|
|
Ekitaldiaren aurretik agurtu nuen, eta ondoren ere, ardo bana hartzera gonbidatu gintuztelarik, neu izan nintzen beregana hurbildu nintzena. Protagonista izanik ere beste inor
|
baino
bakarrago zegoela iruditu zitzaidan, barraren ertz bateko taburetean eserita, zutarriaren gainean zango gurutzatuak erakustea beste egitekorik ez lukeen eskultura baten gisan, geldirik eta irribarretsu. Edertasunak hutsarte moduko bat sortzen du maiz ingurumarian.
|
|
2008
|
|
|
Batzuk beren zerraldoekin zebiltzala ematen zuen. Nadia azterketa egitera sartu zenean lehen
|
baino
bakarrago sentitu nintzen haren airezko musu eta begiradarik gabe, eta etxera abiatu nintzen. Bidean, ordea, badaezpada aireportutik pasatzea erabaki nuen.
|
|
2009
|
|
|
Teofilo Mariak, aitaren oinordekoa baitzen, gogoz txalotzen zuen, eta Domingok ere halatsu, aitari bere esker ona erakutsi nahi balio bezala. Damasok, aldiz, inertziaz bezala txalotzen zuen; jakin ere, ez zekien, beharbada, zergatik txalotzen zuen, baina nola garbi garbi ikusten baitzuen bakar bakarrik geratuko zela txalorik jo ezean, Robinson Crusoe bere uhartean
|
baino
bakarrago, badirudi horregatik ekin ziola txalotzeari, bera ez baitzen balentria gogoangarriak egiteko jaio, azken batean. Gabinok ere, eta Maria Bibianak eta Adak berdin, Damasok bezala txalotzen zuten, baina Damasok ez bezala, bazekiten zertan ari ziren, itxuraz, txalotzearekin batera irri ere egiten baitzuten, itzalik gabeko irri zabala.
|
|
|
–Eta nik nola ez dut sinetsiko, zure begietan galtzen naizen bakoitzean bi esmeralda aurkitzen baditut, Jainkoak landuak baizik ezin izan daitezkeenak?; non zeuden, ordea, Miryamen esmeraldak, heriotzak betiko eramanak? eta non Jainkoa?; Domingok inoiz
|
baino
bakarrago behar zuen arren, ez zegoen bakarrik, bai baitzituen taldeko kide batzuk inguruan, animatu eta hitz egiten ziotenak, tartean Chaplin?, lagun alargundu berriari zuzendutako hitz haiek, batzuk egokiagoak, besteak desegokiagoak, guztiak borondate onekoak, minaren sendabide gertatuko zitzaizkiolakoan; Domingok, jakina, bihotzez eskertzen zien ahalegina, baina hitzik edo esaldirik biribilenak ere nekez estal zezakeen bere baitaren baitan sentitzen zuèn mina, errabiatik ere asko zuena, patuaren aurkakoa, Jainkoaren aurkakoa?; eta, halere, Jainkoaren beharra zuen, antza, birao egiteko besterik ez bazen ere?
|
|
|
Teofilo Mariak, aitaren oinordekoa baitzen, gogoz txalotzen zuen, eta Domingok ere halatsu, aitari bere esker ona erakutsi nahi balio bezala. Damasok, aldiz, inertziaz bezala txalotzen zuen; jakin ere, ez zekien, beharbada, zergatik txalotzen zuen, baina nola garbi garbi ikusten baitzuen bakar bakarrik geratuko zela txalorik jo ezean, Robinson Crusoe bere uhartean
|
baino
bakarrago, badirudi horregatik ekin ziola txalotzeari, bera ez baitzen balentria gogoangarriak egiteko jaio, azken batean. Gabinok ere, eta Maria Bibianak eta Adak berdin, Damasok bezala txalotzen zuten, baina Damasok ez bezala, bazekiten zertan ari ziren, itxuraz, txalotzearekin batera irri ere egiten baitzuten, itzalik gabeko irri zabala.
|
|
|
" Nola sinetsiko dut Jainkoagan, hilotz bat ikusten dudan bakoitzean sinesteko gogoa joaten bazait...?" esan zion Miryamek noizbait; eta Domingok erantzun: " Eta nik nola ez dut sinetsiko, zure begietan galtzen naizen bakoitzean bi esmeralda aurkitzen baditut, Jainkoak landuak baizik ezin izan daitezkeenak"; non zeuden, ordea, Miryamen esmeraldak, heriotzak betiko eramanak... eta non Jainkoa?; Domingok inoiz
|
baino
bakarrago behar zuen arren, ez zegoen bakarrik, bai baitzituen taldeko kide batzuk inguruan, animatu eta hitz egiten ziotenak –tartean Chaplin–, lagun alargundu berriari zuzendutako hitz haiek –batzuk egokiagoak, besteak desegokiagoak, guztiak borondate onekoak– minaren sendabide gertatuko zitzaizkiolakoan; Domingok, jakina, bihotzez eskertzen zien ahalegina, baina hitzik edo ... kaka Jainkoari!; Domingo gainditua zegoen, durdazatua, ikusten ari zena sinetsi ezinik, alferrik... begien aurre aurrean baitzuen froga:
|
|
|
Heldu da mende berria, itsasoz haragoko koloniarik gabe, eta betiko miseriekin. Espainiako erreinua
|
baino
bakarrago utzi naute. Lehen ere ez nengoen saltoka hasteko, baina banituen adiskide batzuk, bederen.
|
|
2010
|
|
|
Eta Kristo, hala ere, boteretsuen alde lerratu ez zèn poeta bat zelako, gurutzean josi zuten; eta Kristok, hala ere, hiltzaileak madarikatu ordez, barkatu egin zituen; eta Kristo, hala ere, bere egite jainkozko hura egin zuenean bakarrik sentitu zen, inoiz
|
baino
bakarrago eta gizonik ezdeusena baino ezdeusago, Jainko Aitak utzia; Kristo inoiz Jainko izan bazen, orduantxe izan baitzen, ausaz, Aitak utzi eta gizatasunaren mugarik estuenak inoiz baino gehiago estutu zuenean, haragiaren lau puntu kardinaletan minezko gau mina nagusi, gauak eta minak egunsentira egin zuten arte?; oi, une haren ederra?. Ederragorik nekez?, esaten zigun izeba Ernestinak?, maisuaren jarreraz eta haren bizitzaz maitemintzera naramana, baita nire zentzurik gabeko egunei zentzua ematen ere?!; horregatik naiz fraidea, eta horregatik eusten diot neure fraidetasunari; atsegin handiz gainera; izan ere, hain dut Galileako maisua eredutzat, non, Kristo ez zela existitu esango balidate, berdin jarraituko bainuke kristau izaten, Kristo, izan zenaz edo izan zitekeenaz gain, beste zerbait ere bada-eta niretzat:
|
|
|
galdetu nahi zuen Amaiak, zergatik ez naute ni ere askatu? Eta inoiz
|
baino
bakarrago sentitu zen. Isiltasuna nagusi.
|
|
|
Eta Kristo, hala ere, boteretsuen alde lerratu ez zèn poeta bat zelako, gurutzean josi zuten; eta Kristok, hala ere, hiltzaileak madarikatu ordez, barkatu egin zituen; eta Kristo, hala ere, bere egite jainkozko hura egin zuenean bakarrik sentitu zen, inoiz
|
baino
bakarrago eta gizonik ezdeusena baino ezdeusago, Jainko Aitak utzia; Kristo inoiz Jainko izan bazen, orduantxe izan baitzen, ausaz, Aitak utzi eta gizatasunaren mugarik estuenak inoiz baino gehiago estutu zuenean, haragiaren lau puntu kardinaletan minezko gau mina nagusi, gauak eta minak egunsentira egin zuten arte...; oi, une haren ederra —" Ederragorik nekez..." esaten zigun izeb... hurkoaren miserien aurka maitasunez borrokatzen den gizaki etikoaren arketipoa, neure baitan haragi bihurtua; Kristo eredugarri hura maite dut, bai, gizakion elkartasuna amets zuena eta gizakion aldeko borrokak jainkozko egiten zuena; Kristo hurbileko hura maite dut, zinez, hurkoaren negarrarekin bat egiten zuena:
|
|
2011
|
|
|
Nik badakit mutilok non dauden —pentsatzen nuen—, eta ez dakit nortzuk diren; eta urrungo beren familiek agian ez dute jakingo non dautzan. Haiek besteak
|
baino
bakarrago zeudela kanposantuan, begitantzen zitzaidan. Gernikako kanposantua handi samarra bezala daukat oroipenean.
|
|
2015
|
|
|
Ingelesez hasi dira hitz egiten, ingeles garbian itzultzailea eta afrikar doinu eta ebakera nabarmenarekin neska, ingelesa baino gehiago nire belarri ohitu gabeentzat kreoleraren bat zirudien hizkuntza batean. Ni
|
baino
bakarrago eta babesgabeago egon behar zuela pentsatu dut hasieran, bere sorterritik urrun dagoen lurralde arrotz batean, baina itzultzailearen ahots ulerkorrak asko lagundu diola dirudi, ataka larri horretan ondoan laguntzeko norbait izateak kontsolatu eta adoretu egin duela. Askoz okerrago nago ni, bertakoa izan arren, bakarrik eta inoren anparorik gabe.
|
|
|
baina zu inoiz
|
baino
bakarrago sentitzen zara,
|
|
|
bakardadea
|
baino
bakarrago sentitzea
|
|
|
baina zu inoiz
|
baino
bakarrago sentitzen zara,
|
|
2016
|
|
|
Bertan ama bukaera duten zenbait toponimo aipatu zituen: zegama, ultzama, lezama, arama, etb.; toponimo horiek indoeuroparrak zirela eta euskal esplikaziorik ez zutela esan zuen;
|
baino
bakar baten interpretazioa ez zuen eman. Jakina, gauzak zer kontestu historikoan esaten diren kontuan hartu beharra dago.
|
|
|
Hartu ditu loreak, eta berehala itzuli dizkit loreontzi batean jartzeko eta, aio, Paris?. Hantxe geratu naiz bateko urrea
|
baino
bakarrago amonaren sukaldean. Ama eta amona egongelara joan dira, eta atea itxi dute.
|
|
2017
|
|
|
–Zer Jainko edo zer Jainko ondo naiz ni?, esan dik bere artean,, gizon ale batzuk ere ez baitauzkat niretzat intsentsua errez eta nire izenean juramentu eginez denbora ematen laguntzeko? Aspertu naiz hontz zaharra
|
baino
bakarrago bizitzen!. Txut!, egin dik tu eskuetan, bildu ditik mahukak, jantzi ditik antiojoak, hartu dik zohi bat, busti dik listuz, lupeztu, moldatu, eman ziok gizontxo baten tankera, eta hor utzi dik eguzkitan lehortzera.
|
|
|
Egungo kapitalismoaren fasean hori inoiz baino muturrerago eraman da; estatu nazioen mugak berak suntsitu ditu homogeneizazio prozesuak. Indibiduoa inoiz
|
baino
bakarrago. Bera eta merkatua.
|
|
2019
|
|
|
Orain ez. Nahi duzun bezala. Hori bai, ezkontzen bazara, ni sekula
|
baino
bakarrago sentituko naiz.
|
|
|
–Mingarria da pentsatzea, idatzi du Micheletek? ezen gizona
|
baino
bakarrago egon ohi dela askotan emakumea, bikotean baino ezin bizi den izaki erlatibo hori. Gizonak nonahi aurkitzen du konpainia, nonahi sortzen ditu harreman berriak.
|
|
|
Lehen bezain bakarrik gaude. Lehen
|
baino
bakarrago. Eta hein batean guk aukeratutako eta ostean isiltasunez babestutako bakardadea izan arren, ez dut zoriontasunik nabaritzen.
|
|
|
" Hona, niretzako, hegaldiaren unerik lazgarriena. Ordu eta erdi inguru, harria
|
baino
bakarrago, zumezko ontzian kukubilkatua". Agian honakoxea izan daiteke autore frantsesaren aitorpen zinezkoena, gizatiarrena, zientziari itzuri zitzaiona.
|
|
2020
|
|
|
4 milioi biztanle dituen hirian inor ez da zurekin kezkatuko. Jendez inguraturik zaude baina inoiz
|
baino
bakarrago eta isolatuago. Telefonoari eta internetari esker, Euskal Herrian utzi dituzun guraso, senide eta lagunak, egun batzutan zure berririk ez badute, orduan konturatuko dira zerbait ondo ez dabilela.
|
|
2021
|
|
|
Ez zen bere betebeharra, bera zinegotzi hutsa zen, portuko gauzez arduratzen zena bakar bakarrik, eta jakina, sekula ez politikaz. Bai, horixe esan zion nire nebari Udaleko jarreraz galdezka joan zitzaionean, berak ez zuela politikaz ezer jakin nahi, ez zuela ezer ulertzen, portuko gorabeherez
|
baino
bakar bakarrik, eta horregatik Alderdian sartuta zegoen, horregatik ere bakar bakarrik, bai zera!, portuko arazoak konpontzeko urtetan portuzaina izan eta gero. Luzaron, Euskal Herri osoan, gertatzen zenaz iritzirik ematekotan Alderdiak esaten zuenera jo beharrean zegoen nahitaez, bai gizon agindu esaten zuen guztiarekin bat baitzetorren, ez zion ardura, garai hartan nire nebak leporatu bezala, Alderdiak ezer argirik esaten ez baldin bazuen, Alderdiko baten batek ere erailketak eta atxiloketak parekatzen baldin bazituen, Alderdikoa izanda motibo franko izan behar zuen antzeko zerbait esateko, eta gure aitaren adiskideak nire nebari berriro erantzuten zion, udalean zeudenetariko erantzunik emateko gertu zen bakar bakarra zenez gero, politika ez zela bere benetako ardura, portuko nondik norakoak baino soil soilik.
|
|
|
Lagun bat topatu nuen literaturan, aspaldiko lagun zahar bat, eta bere konpainiak lagundu egin zidan. Ez zegoen ni baino tristeago, ez ni
|
baino
bakarrago, eta ez nion inoiz adiorik esan. Horregatik maite dut horrenbeste Ez adiorik.
|
|
|
Ez zuen irteerarik gabeko hiri hartako tranpan harrapatuta geratu nahi. Isiltasunak kale izoztuak estaliko zituen fatxada itsuen artean; urak harturiko zelai batean galduriko biktima
|
baino
bakarrago geratuko ziren biztanle guztiak. Etxeek lurrean sendo finkatuta jarraituko zutela pentsatzea zaila zen, baita zuhaitzek gerizpe berdina emango zutela ere Luxenburgeko lorategietan.
|
|
2022
|
|
|
Zenbat bertso dakizu buruz? Asko, ikaragarri, Aitor Sarriegik
|
baino
bakarren bat gehiago bai, kar kar kar… (iazko elkarrizketa batean Aitor Sarriegik buruz 1.000 bertso inguru jakingo zituela esan zion Bertsolari aldizkariari).
|
|
|
Ez zu
|
baino
bakarrago, Malika.
|
|
|
EMAKUME 1: Bai, bera gu
|
baino
bakarrago zagon! Babestu egin behar dinagu, mantxa bere atzetik abiatu ez dadin!
|
|
2023
|
|
|
Sobietar Batasunak emakumeak sukaldeetatik atera zituen, baina, aldi berean, sukaldeetan antolatu ziren disidentzia mugimenduak gobernuaren zelatarietatik babestuta zeuden etxeko leku pribatua bakanak zirelako. Putinen garaian Internet da disidentziaren sukaldea, eta, oraindik pribatua den espazio horretan, emakumeek euren eskubideen alde borrokan jarraitzen dute, Errusiaren nazioarteko bakartzea medio, sekula
|
baino
bakarrago dauden arren.
|
|
|
Bizitzak, orduan, hondoa jotzen du, ilusioaz eta esperantzaz gabetzen; bere ustetan, biak ala biak ere gauza bera. Eta inoiz
|
baino
bakarrago geratu delakoan dago. Juana MarÃak âedalontzi garden, aratza harenaâ, ez dauka bera sostengatzerik, halako bitartekorik ez du.
|