|
2000
|
|
|
Nola azalduko diet ba zertan nabilen, paraje hauetan eta itxura honekin, hire ondoan, lana eta etxea utzita, bidez bide baina ibilbide jakinik gabe, oinez beti, Gorbeiapeko sagasti baterantz? Eta ni
|
baino
askoz ere okerrago hago hi inori ezer azaltzeko. Zer uste duk egingo dutela guardia zibilek hik gerra aurreko euskal olerkaria haizela esaten badiek, gerra garaian euskarazko lehen egunkariaren bultzatzaile suharra eta Euzko Gudarosteko intendentzia komandantea, 1937ko ekainean faxistek fusilatua eta 60 urte geroago bat batean Jaungoikoaren graziaz berpiztua?
|
|
|
Anaia nagusiak zaituztet, anaia zaharrak, oso anaia zahar eta urrunak baina anaiak beti. Oso bestelako mundu batekoak, oso bestelako ikusmolde batekoak, baina garaiko gogaide asko
|
baino
askoz ere gertuagokoak hala ere. Hain gertu, hain urrun.
|
|
|
Txikitatik nituen entzunak gerrako kontuak, etxean eta herrian, baina sekula ez nituen une hartan bezain gertu sentitu. Inguruko aktualitate garaikidea
|
baino
askoz ere gertuago.
|
|
|
Lauaxetaren beharra nuela jabetu nintzen. Uste nuen
|
baino
askoz ere beldur handiagoa nion bakarrik geratzeari. Azkenik, zalantza askoren buruan, Erniora igotzera deliberatu nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Baina handik aurrera, hamar milioi pertsonak esango dute, nirekin batera," hau potxa bat da", babarrun gorria seinalatuz. Nik esaten badut" Lizardi versolari bat zen", hamar milioi pertsonak errepikatuko dute; kontuan hartzen bada hamar milioi
|
baino
askoz ere gutxiago zaretela Lizardi poeta bat zela esaten duzuenak, Lizardi versolari bat izango da, edo ez da deus izango. Zuek kontra egiten saiatuko zarete, noski.
|
|
|
Kasuan sartu nintzenetik batere atarramentu onik ez nuen izan, eta okerrena zen afera lehen
|
baino
askoz ere nahaspilatuago zegoela. Ez nuen aurrerapausorik egin batere.
|
|
2002
|
|
|
– Begira, Luis –lagunarte hartan ez zitzaion Luigi izena ateratzen–, Rafa gu
|
baino
askoz ere ganoratsuagoa duzu, eta seguru aski ez zaio gizalegezkoa irudituko arrazionamenduaren kontura txantxetan ibiltzea. Areago, gu hementxe bapo afalduta egonda.
|
|
2005
|
|
|
Ideia burugabea zen, inondik ere: aumentodun kristalez osatu edalontziak fabrikatu nahi zituen, bertan isuritako ardoa –edo zena zelakoa– berez isuritakoa
|
baino
askoz ere gehiago zen itxura ematea zen helburua, ez dakit oso ondo zertarako; alkohola edaten zutenek gutxiago edan eta lehen edaten zuten isurkin kopuru bera edaten zutela uste izatea zen asmoa, hori bai, baina ez dut sekula jakin izan lorpen horren azken helburua edale neurrigabeen osasuna zaintzea, ala kontenplaziorik gabeko zio komertziala –gutxiago zerbitu, berdina kobratu– ote ze...
|
|
|
Nahiago du, gainera, halako gauza bat gordean darabilen gizona –esan ezinik geratzen dena–, kontrakoan dabilen kaskarina baino. Berba bat eta bestearen artean maite zaitutka ibiltzen diren txilipristo horietakoak
|
baino
askoz ere nahiago ditu, esaldi hori libratu ezinezko harria bailitzan bizi duten gizonezkoak.
|
|
2006
|
|
|
Saritu maitatu
|
baino
askoz ere errazago egiten den jende ugari bizi da Ospearen Etorbidean.
|
|
|
Kezkatua nauka, oso, gerrak. NATO Serbia gainera bonbak jaurtitzen hasi zenetik, lehen
|
baino
askoz ere estuago eta desosegu handiagoz lotu natzaie irratietako orduroko albistegiei, Kosovo eta Serbiako berrien aiduruago Lizarra Garazikoen baino.
|
|
|
Ez dago kolorerik! Tele-zaborra Dostoievski
|
baino
askoz ere eraginkorragoa da. Tele-zaborrak askoz libreago egiten nau.
|
|
2010
|
|
|
esatea
|
baino
askoz ere gaitzagoa, malkoak eta
|
|
|
Lehoi batek bezala egin zuen harengana, ukabilka, harramazka, ostikoka hartu zuen. Hasieran ustekabean harrapatu zuen erasoak, baina senarra anaia
|
baino
askoz ere indartsuagoa nuen, hordituta zegoen bezala egonda ere, eta segituan hartu zuen mendean. Haiek kolpeak ematen zizkionak eta haiek min oihuak anaiarenak.
|
|
|
Lehen, korrika edo ibilian, beren irismenetik at nengoen. Orain, etxarte txikian errotarrian ibiltzen hasten nintzenean, makuluen gainean baldar, beraien arteko baldarrena nintzen eta segituan hurbilduko zitzaizkidan bizpahiru, ni bezala makuluen laguntzaz baina ni
|
baino
askoz ere trebeago. Nirekin egingo zuten ibilbidea, nire tiki takaren baldresa nabarmenaraziz, nire ibilera hobetzeko aholkutxoak emanez, fisioterapeutarenean ikasitakoak jakinaraziz, berrikusiz, ikastorduetatik kanpoko dohainezko irakasle partikular bihurtzen ziren.
|
|
|
Begi beltzak zituen, eta inolako lotsarik ez. Amonaren etorria zuen, zalantzarik gabe, jario erakargarri berbera; amona
|
baino
askoz ere hotzagoa ordea. Ez zuen bizitzaren laburraren berri:
|
|
|
Ez zenuke jakin nahiko. Zu
|
baino
askoz ere gehiago saldu dute. Ez dute kexurik.
|
|
|
Zahartzaroaren iragarle diren zantzuak oraindik heldutasun naro eta dirdaitsuaren ikurtzat jotzen ditugun une iheskor horretan finkaturik. Hamabost urte lehenago ezagutu nuen nerabe lirainari
|
baino
askoz ere desiragarriagoa neritzon bihurtu zen emakume egiazkoari.
|
|
|
Antza, Oberkampf kale hype rantz zihoazen beste kongresukide gazteekin afaltzeko eta, barruan ikusi gintuztenez, agurtzera sartuak ziren. Goizean edo bezperan
|
baino
askoz ere erlaxatuago zegoela ezagun zuen Antsok. Hain erakargarria zitzaidan zurruntasun hura galdua zuten bere mugimenduek, eta hazpegiak ere dilataturik zeuzkan –ahoan ezpainak loratzeraino–, grands crus batzuk degustatu balituzte bezala hara hurbildu aurretik.
|
|
2011
|
|
|
Galdutako umearen argazkiak, santu baten estanpa bihurtuak? Zeberioren amaren etxera bidean, hirurogeita hamar eta laurogeiko hamarraldietako argazki orain
|
baino
askoz ere urriagoen kolorea oroitzen saiatu zen Diego: Agfa eta Kodak etxeko kolore biziak, argazkiak ongi errebelatzen zituzten orduan, pixelaren leherraldiaren eta pantaila izorranteen aurretiko garaian.
|
|
|
" No te vamos a hacer daño" edo" No te vamos a hacer nada, descuida", bezalakoak esaten dizkio. Bahituak berak
|
baino
askoz ere mihi solteagoa izan arren, ahal duena egin eta solas ematen dio, horretarako dago han, bahituari lasai egoteko esateko, ez dutela hilko, ez diotela minik egingo, ez diotela ezer egingo, gizon bat bere eguneroko bizitzatik erauzi eta zulo batera sartzea" ezer ez egitea" balitz bezala.
|
|
|
Itxoin eta itxoin eta erantzunik jaso ez. Sorbaldatik heldu behar izan dio Lazkanok Ilegorriari, ausarkeriaz, bera
|
baino
askoz ere aginte maila altuagokoa eta zaharragoa den norbaitekin inolaz ere egin behar ez lukeen gauza. " Zelula lotia" edo" zelula lokartua" hitzak oroitu ditu, eta bera jada, ordura arte konturatu ez bada ere, esna dagoenetarik bat dela jabetu da derrepente.
|
|
|
Bere alaba kuttuna, Teresa, bietan gazteena, erdi bi eginda, burutapenak berak hotzikara eragin dio, eta aldi berean harrotasuna. Goizeko operatiboa
|
baino
askoz ere luzeago egin zaio erditzea, gehiago sufritu du. Aginduak eman nahi lituzke, baina hemen ezin ditu eman, uniformea eranzteko paradarik izan ez duen arren, ez dute ezertarako balio paparreko amu koloretsuek.
|
|
|
Otsoa ari haiz etxean sartzen, hire lagunak traizionatu hituen behin torturapean, eta orain heure burua ari haiz traizionatzen, damutuko zaik, ez eman arnasarik lagun zahar hari: hi
|
baino
askoz ere interesgarriagoa duk".
|
|
|
batetik, abokatuaren diskurtsoaren makuluak morala zanpa zanpa utzi ziola sentitu zuen. Bestetik, abokatua ezagutu zuenetik lehen aldiz, gizon zorrotz bat bereizi uste izan zuen bere aurrean, berak
|
baino
askoz ere eskarmentu eta ikuspegi zabalagoa zuena, ez Lazkano lako finisterre laburreko gizon ahula; lehen aldiz begitandu zitzaion hura zela dudarik gabe behar zuen abokatua. Bazekien sastrakak non astindu.
|
|
|
" 1954an, bere emaztegaiak, Beuys
|
baino
askoz ere gazteagoa eta Dusseldorfeko postetxeko langilea berau, ezkon eraztuna bueltatu dio. Depresioaren malda beheran sartuko da Joseph Beuys; lagunek leihotik sartu behar izan zuten haren etxera hura erreskatatzera, eta ilunpean topatzen dute:
|
|
|
Zinema politikoa esaten diote, zinema egitea politika egiteko modu bat ez balitz bezala, ezta? Pequeño Casinon ikusi nuen bart, nola gustatzen zaidan areto hori..., xarma du, ezta?; beste zinema aretoek
|
baino
askoz ere xarma gehiago, Savoy edo Miramar edo Amaya... ezta. Zuei zein gustatzen zaizue?
|
|
|
buruaz beste zeure etxean egitekotan, apartamentua garbitzen dizun andrea etortzeko eguna ez dela ziurtatu. Detaile hartaz jabetu ez bazen, hura bezalako eta hura
|
baino
askoz ere garrantzitsuagoak ziren zenbat xehetasun ahaztu izan ote zituen. Bere buruarekikoak fundamentuz egiteko deliberoa hartu eta lotsatu egin zen bizar xafla bainuontzi ertzean ikusita.
|
|
|
Ordubetez entzun zuen, etxean batera eta bestera zebilela, irratia topera jarrita. Eta aitortu beharra izan zuen baietz, berak onartu nahi izango zukeena
|
baino
askoz ere antzekoagoak egiten zirela irratiz entzunda bi ahotsak. Ez zen hainbeste tinbre kontua –leunagoa zuen Pilarrek– doinuarena baizik.
|
|
2013
|
|
|
Ez nik ez nire auzoek ezein pankarta zintzilikatu ez dugun arren, balkoira irten eta erraustegia ikusten dugu harri barruan, hilerrikoa. Idazleok golftarrak ez garelako froga hau indartzeko esan dezadan Fito Rodriguez ni bezain hurbil bizi dela, eta Felipe Juaristi berriz gu biok
|
baino
askoz ere gertuago, sarreran" Errauztegia" dotore dioen udal eraikin tximiniadunetik guztiz hurre. Poema hunkigarria sorrarazi zioten batzuetan etxeraino sartzen zaigun labe usainak eta gurutzeen artean egunero ikusten dugun ke zuriak.
|
|
2014
|
|
|
Alabaina, bazirudien aberri zeritzon horren aldeko konspirazioan mugitzen zela mundua, eta konspirazio hura zela zerbait infinitua, larria eta, era berean, hunkigarria, jendea ernegatzen eta aldi berean pozten zuena; eta proiektu misteriotsu horren nolabaiteko parte izateak harrotasun izpi bat sortzen zion barruan, zerbaiten parte izateak. Baina izpi bat besterik ez zen, eta agertu orduko eguneroko kezka txikiagoen amaraunean desagertzen zen; kezka txiki eta askotan gaindiezinak, kezka handiak
|
baino
askoz ere konplikatuagoak. Eta beti mingarriagoak.
|
|
|
Manuren kezka hura, ordea, uste
|
baino
askoz ere lehenago ebatziko zen.
|
|
2015
|
|
|
Entziklopedistak ez du harremanik bere adinkideekin. Soilik sentitzen da indartsu eta erakargarri zaharren artean, edota Bioleta bezalako bera
|
baino
askoz ere gazteagoekin. Nietzschek dio bere burua mespretxatzeko joera duen gizonarentzat neska argi baten maitasuna dela erremediorik ziurrena.
|
|
2017
|
|
|
Hau da ahulegia izango zara dezepzio, engainu eta desilusio itzelenek gainditzen zaituztenean. ...o eta denborazko eta emoziozko baliabideen erabileran zein erlaziozkoetan zure gainontzeko hurkoekin eta ingurunearekin, mundu naturalarekin zein komunikazio deskrematuarekin; hau, batez ere, zure garun zoparen xurgapen absolutuena da, sotiltasun eta sofistikazio maila handienera eramana, goieneko kontrola da promesak eta irribarreak medio, eta oraindik ere zure ikuste mugatuak atzamarka lezakeena
|
baino
askoz ere gehiago. Hau da soma berriak ez ditu zure atsekabe zaharrak desagerraraziko.
|
|
|
Hunkitu eta limurtu egin ninduen irekitasun hark. Faxista zahar beldurgarri hura, etsai kabroi eta putakume hura oso zen nire antzekoa; nire adiskide, gogaide edo burkide gehienak
|
baino
askoz ere antzekoagoa. Ez nion hala ere baiezkorik eman.
|
|
2018
|
|
|
Salbuespena: normalean
|
baino
askoz ere alaiagoak dira hemen”.
|
|
|
ez diegu sekula haien pertinentzia aglutinatzailea eskertzen. Haien borondatea
|
baino
askoz ere handiago, bilgarriago eta boteretsuagoa den berri txar horri esker berradiskidetu dira.
|
|
|
Gero, banan banan marrazten dizkie boligrafo beltz batekin beheranzko isatsak, letrarik letra. Norbaiti erakustekoa bada idatzia, Imanolek berak marrazten dizkio; txukunago geratzen da, Teklasek
|
baino
askoz ere pultsu hobea dauka.
|
|
|
Oinazearen gainean haserre geruzak eta haserre geruzen gainean axolagabekeria ohiturati baten mintza doakio sortzen. Baina min egiten duen axolagabekeria klase hori da, azpian dituen haserrea eta oinazea
|
baino
askoz ere finagoa delako.
|
|
2020
|
|
|
Ipuina irakurritakoan, mail luzea bidali nion Sandra Cianiri nire inpresioen berri emateko. Banekien nire iritzia ez zela sorpresa handia izango harentzat, nire ikerketan aurkitu nituen datu xumeak kenduta, beste guztiez nik
|
baino
askoz ere informazio hobea baitzeukan. Nik baino hobeto eta nik baino lehenagotik zekien Angelo Cianik eta beste ikasle batek neska bera maite izan zutela, eta Vicenzi ezizenaren atzean ezkutatzen zenak ezin izan zuela jasan ordura arte berea izandakoaren bihotza besteak irabazi izana; gutunek eta dietarioak esaten zutena osatu egiten zuen ipuinak.
|
|
|
Orain dena erosten da. Edo beste mozorro bat, Minnie rena, urtero ateratzen dena; orain belarriak saldu egiten dira, orduan ez, neuk egiten nituen, gonak
|
baino
askoz ere lan handiagoa zeukaten, erdia kobratzen ziren. Zapatak eta botak ere egiten genituen feltroz.
|
|
2021
|
|
|
Gustuko duen umoreak gustuko ez duenak
|
baino
askoz ere esparru txikiagoa okupatzen duela zioen Ibarzabalek aurreko atalaren amaieran eta, hain zuzen, Anduagaren ustez (2015) umorea, orain arte aipatutako guztiaz gain, bada konkistatu beharreko esparru bat, ezbairik gabe. Izan ere, umorez erabiltzen diren errealitateek presentzia sozial bat lortzen dute.
|
|
|
Ez zuen bere bihotz kolpeen salbaikeria ulertzen. Leize hegian bezala aurkitzen zen, oreka neketsuan eta Etxetik atera zenean
|
baino
askoz ere galduago. Iruditzen zitzaion bigarren gauaren atarian, mendea higatu zela bere entzierroa utzi zuenetik, den dena aldatu zen, aberea bilakatua zen, ihesean, jendetasun zerbaiten bila.
|
|
|
Atzo gauean, lehen kontraerasoa gertatu zenean, hankak dardarka sumatu nituen eta ezin izan nituen gelditu, baina nire inguruan beste batzuk ikusi nituen hortzak karraskaka. Matrail eskandalagarri horiek
|
baino
askoz ere nahiago ditut nire hanka ahulak.
|
|
2022
|
|
|
Zuria naiz, klase ertainekoa beno, hilabetearen arabera, europarra… Eta saiatzen naiz feminista feminista izan nahian… Ni guztia irakurtzen saiatzen naiz, guztia zalantzan jartzen… Baina beti hurbiltzen zaizu listoren bat Antton eta aurpegiratzen dizu: “Zuk uste duzu feminista zarela, baina nik ezagutzen dut beste bat zu
|
baino
askoz ere feministagoa dena”… (Anttoni iseka eginez) Zu baino askoz feministagoa dena, zi bini iskiz fiministigii dini, ñiñiñiñi…
|
|
|
Guk, gorputzaldiaren arabera, askotariko erantzunak formulatu izan ditugu. Izan ere, baliteke hau guztia, berez, hau guztia hasi
|
baino
askoz ere lehenago hasi izana.
|
|
|
Oholtzapeko kontrapuntuei oholtza gaineko interpretazioa gehitu genien, bion arteko aldea areago polarizatzeko eta indartzeko. Ane, horrela, berez dena
|
baino
askoz ere serioago eta zurrunago ageri zen taularen gainean. Gure arteko kontrasteak aurrez aipatu dugun emozioen bidaia horri laguntzen ziola uste dugu eta entzuleengan ere kontraste moduko bat sor zezakeela; segundo gutxiko tartean igaro baitzitekeen Beatrizekin barrez lehertzetik Aneren hausnarketa sakonago eta serioagoetara, eta alderantziz.
|
|
|
Gorroto handia diodan gauza bat da, eskua altxaraztea. Gauza batzuetarako erraza da, baina beste batzuetarako gizonentzat emakumeentzat
|
baino
askoz ere errazagoa da, adostasun eta desadostasuna adierazteko orduan, adibidez. Eta, ondorioz, kasu askotan zera diozu, ‘Nik ere gehiengoak esaten duena’”.
|
|
2023
|
|
|
Lokatzezko errituaren aldaera makurrena 99ko edizioan topa dezakegu, ordea. Prestatutako komunak beharrezkoak
|
baino
askoz ere gutxiago izan zirenez, zuten gaitasuna gainditu eta ur zikinak kanporatzen hasi ziren. Ondorioz, asko giza gorozki artean aritu ziren jolasean, lohia zelakoan[*].
|
|
|
Zuek oso jakintsuak zaretenez, gu
|
baino
askoz ere jakintsuagoak, galdera bat egin nahi dizut esan nion beste batean.
|
|
|
Mutur muturreneko kasuetan, ukatu ere egiten zuten haiek halako jaialdietan ibili izana. Oro har, iraultza haiek
|
baino
askoz ere gauza zaharkituagoa zela uste zuten, eta gazte garaiko gurarien ostean, gizartean lorturiko posizioaren arabera, erantzukizunak oro ohiltzen zituzten hatzen lepo gaineko ukitu arin batez, adatsetatik eroritako zahia uxatuko balute bezala, inork garai zaharrak gogorarazteko gustu txarra edukiz gero. Orokorrean, nekez topa zitekeen beren bizitzetan horrenbeste erratu ondoren, predikuak horren erraz eta horren usu ematen zituen belaunaldirik.
|