|
2014
|
|
|
Monoprix aitzinean eta hor gaindi ikusten dira eske. Saltegian
|
baino
aise jende gutiago sartzen da ka tedralean baina eskua zabalago izan behar dukete.
|
|
|
Arteka biziki handia da. Hortik atera daiteke dudarik gabe hemen Frantzian
|
baino
aise jende xehe gehiago atxikia dela Elizako urratsei, bereziki diru mailan, hortik atera daiteke ere Elizak aspektu herrikoia indartsuago erakusten duela hemen gaindi. Ondorio horri ñabardura bat ekarri behar zaio haatik:
|
|
|
Azkarki beheititua da petrolioaren prezioa, erosten dugun ezantzarena
|
baino
aise gehiago. Joan den ekainean oraino, udako bakantzetara abiatzeko mementoan, petrolio dupa 115 dolar pagatu behar zelarik, egun hauetan 70etara jaitsiak gara, adituek diote 67raino joanen dela apalketa.
|
|
|
Euskal Konfederazioak segurtatu nahi du hautetsien kontseiluak euskara sarraraz dezan kontratu horretan. Mementoan gauzak ongi doaz, Hautetsien Kontseiluak aurkeztua duen lehen dokumentuan argi eta garbi eskatzen da Iparraldea hizkuntz esperientzia leku aitortua izan dadin, ekarriz Euskararen Erakunde Publikoari euskara hizkuntz bizia bilakatzeko funtsezko ahalbideak, orain
|
baino
aise garrantzitsuagoak.
|
|
|
Hori seguraz ere urria eta azaro guzian oiziki egun goxoak izan direlakotz. Usaian
|
baino
aise goxoagoak. Hotzik ez sendi, lertsunek luzatu dute beren egonaldia eta beraz berantago partitu dira udako tokietarik.
|
|
|
Aipatu ditugu lertsunak, kasua hala gertatu baita, bainan gisa berean dabiltza urtxoak, ikaragarriko ibilaldi luzea egiten dutenak, ihiztariek ez dituztelarik segurik bidean geldi arazten! Kasu oerean dira ere ainharak, nahiz, artetik erraiteko, lehen
|
baino
aise gutiago jiten omen den Euskal Herrrirat...
|
|
|
Jendetza munduan beti gorago joanez eta hauen aktibitateak ere, beldur handia bada orain ez ote den aroa bera ozkaz aldatuko. Jadanik duela hamar urte Kyoton pentsatu
|
baino
aise gehiago eta bortitzago. Itsasoak goitituko direla Groenlandeko elurrak ere urtzean, haizeak basatuko, galernak bat batean jauziko, itsasoan uholdeak batzutan doblatuko (oraiko 20 metroren ordez 40taraino!).
|
|
|
President ohiak gaitzeko turnada egiten ari du Frantzian gaindi. Ikusten da haatik azaroko hitzordu hori
|
baino
aise urrunago ere behatzen duela. Beste askok bezala funtsean.
|
|
2015
|
|
|
Ez da baitezpada deus berriagorik bainan gertatzen dena da oorak ez direla hasiak eta oraiko ustez ez hasiko ere oraino urteño batez edo hola. Arramoldaketa gostako baita behin uste zuten
|
baino
aise gehiago eta diru iturriak ez baitira oraino segurtatuak. Duela nunbait han urte bat eta erdi, errana izan zen afera guzia gostako zela lau miliun euro edo holako zerbait.
|
|
|
Ainitz tokitan, merkatuetan salgai izaiten da, legez hori debekatua izanikan ere... Afrikan barna, 130.000 ibai zaldi baditazke gaurko egunean, iragan mendean
|
baino
aise eta aise gutiago.
|
|
|
Zaldiaren eite handia duten horietarik bada zernahi bazter guzietan! Krokodiloekin
|
baino
aise irrisku gutiago segur bainan kasu egin behar halere uztarkariak baitira! Denak xuri ta beltxak, larrua marrakatua.
|
|
|
Solasgai ere hilabete huntan, eta orai arte
|
baino
aise gehiago nahitez ondoko bizpahiru aste horietan, abendoko lurralde bozak. Ni segurik, arras gogoetatua nago haatik.
|
|
|
De Lesseps sail horri plantatu zen ikerketa batzu artoski egin ondoan eta jakinaren gainean jadanik ere urbide bat izana zela hor gaindi. Eta bai, kasik oraiko urbidearen burutik buru batto ja izana zen duela hurbil lau mila urte, Sesostris Egiptoko erregearen manuz idekia, oraiko hori
|
baino
aise hertxiagoa haatik, denbora heietako negozioarentzat aski zabal halere. Ez gira xehetasunetan galdu behar bainan urbide xahar horrek Erdi Aroaren hastetsuraino iraun du, arte hortan zernahi gora-behera izanik.
|
|
|
Arras luzea egia erran bainan segidako hotz handirik gabe. Bizkitartean, oraintxe agertu kondu batzuk salatzen dute hori, gisa batez hein bat negu bortitza izana da halere, usaian
|
baino
aise hiltze gehiago izan baita. Zonbait hilabete barne, Frantzian gaindi, usaian urte bakoitx banabeste batean izaiten den baino 18.000 hil gehiago.
|
|
|
Ziburun, Kaxkaroten lasterraldiek arrakasta ederra ukan dute joanden larunbatean. Bildu da jende eta lasterkariak, haurrak kondatu gabe, baziren 350 ez goiti, usaian
|
baino
aise gehiago (jaz, 262). Aroa ere pollita, iguzkirik ez bainan euririk ere ez...
|
|
|
Orai Euskal Herria deitzen dugun lurraldean, edo lurralde horren zati handi batean behin, lehenagoko mintzaira eta ohidurak begiratu dira. Horko jendetza aise gutiago kurutzatuz eta nahasiz kanpotik jin jendearekin, nahiz beti izan diren kanpotiarrak hemengotu direnak, bainan araberan beste eskualdetan
|
baino
aise gutiago... Berezitasun hori agertzen da odolean ere.
|
|
|
Gilbert Dalgalianek zientifikoki frogatu dauku 0 eta 7 urte arteko haurren onetan dela mintzaira bat baino gehiagoren ikastea. Alabaina, haurrean bi edo hiru hizkuntza ikasteko xantza duen haurrak, demagun euskara eta frantsesa (eta, zergatik ez, gaztelera edo ingelesa), izpiritua idekiago eta erneagoa izanen du, eta errextasun gehiago izanen du eskolan; are gehiago, frantses mintzaira, haur elebidunak haur elebakardunak
|
baino
aise hobeki jakinen duela demostratu dauku Gilbert Dalgalianek.
|
|
|
Amerikar mediku ikasle batzuek 2014ean egin ikerketa baten arabera, Ginean EBOLAK
|
baino
aise hil gehiago utzi du palu eritasunak. Bi arrazoi agerian eman dituzte.
|
|
|
Eremuz Frantziaren heina baino gutixago eta lurren parte handiena (%80) basamortuak hartzen. Frantziak
|
baino
aise jendetza xuhurragoa haatik, nunbait han bospasei miliun biztanle, ez gehiago... Gehienak musulmanak (%90).
|
|
|
Iguzkia
|
baino
aise eta aise urrunago joanen gira egun jauziño batez! Pluton izarbel edo planetaraino alabainan!
|
|
|
Itzuli horren egiteko gure 237 urte behar ditu. Ez da hain handia berenaz, Lurra
|
baino
aise ttipiago. Haatik, Lurrak ilargi bat du bakarrik eta Pluton horrek baditu bost segurik, batto Xaron edo Txaron, kasik bera bezen handia, jakintsunen harrigarri...
|
|
2016
|
|
|
Menturaz euskaltzale lambda gehienok uste dugu gauza berez doala: segur Euskal Herrien Elkargo berriak euskarari leku egokia eskainiko diola, eta bere baitan dituen 158 herriak bilduz, bakoitza bere egonez
|
baino
aise laguntza handiagoa ekarriko diola gure hizkuntzari. Zer gerta ere, azaroaren 19an plazaratu duten aitorpenean, Euskaltzaindiak eta Euskal Konfederazioak hiru engaiamendu eskatu dizkio sortzera doan EUSHE ari.
|
|
|
Baitira ezkerraldekoen arteko bozkatzetik kanpo gelditu nahi duten hautagaiak. Arrunt ezkerburuko bi alde batetik bainan ere Jean Luc Mélenchon eta Emmanuel Macron, bat Valls
|
baino
aise ezkerragotik doana eta bestea iduriz eskuinagotik, nahiz xuxen erraiteko nehork ez dakien nun kokatzen den bainan aitzinerat ari... Bieri deia luzatua izan zaiote otoi parte har dezaten urtarrileko bozkatze hortan, denentzat hori litakeela egokiena, bainan ez dute holakorik aditu ere nahi!
|
|
|
Jendeak miliunka, bai miliunka zilora igorriz. Gu
|
baino
aise herrebesago direla ororen buru delako" jendeak"! Eta guk, kabalek, dugun asmu (instinct) hortaz zer diotela?
|
|
|
Bereziki Ziburuko aldean, arraina inkantean saltzen den kridan. Muntadura berri batzuen ezartzen eta izoztegi berri baten egiten, orai artinokoa
|
baino
aise handiagoa izanen dena eta 800.000 euro
|
|
|
gostako. Arrantzarako barkuak 45 dira orotarat, denbora batez izan den
|
baino
aise gutiago. Aldiz, gero eta arrain gehiago, barkuek itsasotik xuxenean ekartzen dutenaz bestalde 3.000 tona nunbait han baita kamiuntaraka heldu dena, jaz 7.000 tona, kasik dena legatza.
|
|
|
Santa Katalina azaroaren 24an eta 25ean Nundik norat hedatua den gure Santa Katalinako feirien omena errex da izartzea, egon zaiten inguruan ala joan urrun, hasteko laborari munduan, Heletan feiriak badirela erranen dauzute. Egian erran, hastapenean zaldi feiria baitzen ekarria eta denboran orai
|
baino
aise behor gehiago baitzen, etxe bakotx bat bederen, bai ume egiteko edo bereziki laneko, feirietan zirela ere tratuak egiten, horra feirien lehentasuna. Eta orai?
|
|
|
Inguruan, zernahi arkaitz xehe, horren gatik itsas untziak ez dira aise heltzen leihorreraino. Ugartea Ameriketatik Asiatik
|
baino
aise hurbilago. Mexiko herrialdetik mila kilometrotan.
|
|
|
Dena mendia eta bazter zinez xoragarriak! Leku penatuak haatik laborantzarentzat ere, ordoki
|
baino
aise patar gehiagorekin! Jendetza azkarki ttipitua da.
|
|
|
Hainbestenarekin, François Hollande-k liburu bat atera dauku, bi berriketarik egin galderi ihardesten zuela. President kargua pisua dela, berak ere uste zuen
|
baino
aise pisuagoa, horra besteak beste zer kondatzen duen. Arinago kausitzen duena beharrik ikusiz Frantziaren onetan ari dela lan eta lan...
|
|
|
Frantseseri ihardokitzeko, hiribarnean bazauden 1.300 soldado, beharbada gehixago historialari zonbaiten arabera, bainan gisa guziz setiatzaileak
|
baino
aise eta aise gutiago. Laguntza jin zaioten azkenean Donostia aldetik, Jaizkibel mendian gaindi, 12.000 gizon naski paper zahar batzuen arabera, aise gutiago haatik, 7.000 nunbait han beste idazki batzuri fidatu behar balinbada.
|
|
|
Familia ohoragarrietako seme alabak, zenbait. Bestalde mahometar guziak ez dira terroristak eta terroristek erailtzen dituztenetan giristino
|
baino
aise gehiago mahometar bada Sirian eta hor gaindi.
|
|
|
Balitake naski bi herrien arteko parekatze baten mentura... Bakersfield Donibane
|
baino
aise handiagoa izanikan ere...
|
|
|
Jendetzaren aldetik, kondaketa aurten egina izanik, Pazko irian, 392.873 biztanle dira. Erdiak
|
baino
aise gehiago, 248.000, Nassau bizi...
|
|
|
Eleketari gaitzak badira Parisen eta hor gaindi, dela gobernuan, dela gobernuaren lausengatzerat ari diren horietan! Diotelarik konparazione, eta azken egunetan usu entzun dugu kantu hori, gobernuak hiru urtez segurik ez duela beti ereman bere gustuko saila bainan ez dela hortaz harritu behar, jakinaren gainean duela lau urte, François Hollande kargutan jarri zelarik, Frantzia izigarriko planta txarrean atxeman zutela, uste zuten
|
baino
aise planta txarragoan... Hauxe ere entzun dugu, edo (eta) irakurtu, berriketari eta beste ainitz badirela elgarren artean hitzartuak François Hollande presidentaren apaltzeko, mendekio hutsez bixtan dena, ez ikusi nahi bertute handiko gizona dugula...
|
|
|
Salbu hara, emaitza horiek ez bide dira hain fidagarriak. Usaian
|
baino
aise gehiago izan dira alabainan lan gabezia paperak berritu ez dituztenak eta ez direnak beraz langabe ekarriak bainan hoinbeste kasu hortan izaiteak harritzen ditu bazterrak. Lan bat atxeman dutelakotz dituztea delako paperak ez berritu ala ezazolkeriaz ote?
|
|
|
Buruz buru, berrogoita hamar bat kilometroko frente zabal batean, alde batetik alemanak, bestetik frantsesak eta inglesak, bestalde australiar, hego-afrikar eta kanadar parrasta bat, inglesen lagun. Orotarat, frantses
|
baino
aise ingles gehiago, frantsesak Verdun aldean biziki hartuak zirelakotz...
|
|
|
Goraxago ja idatzi dugun bezala, batzuk eta bestek ikaragarriko galtzeakjasan behar ukan zituzten Somme eskualdeko guduka hortan! Orotarat, 443.000 hil eta 618.000 kolpatu, Verdun aldean
|
baino
aise gehiago eta denbora gutiago barne, bainan aise eremu zabalagoan. Galtze horiek holaxe banatzen dira:
|
|
|
Udako arropa berriak ez badira ere Pazkokari estreinatzen, edo lehen
|
baino
aise bakanago, Pazkok beti harrotzen ditu bazterrak. Hasteko, Aste Sainduko elizkizunak hor dira eta arrakastatsuak daude, oro har jende gutiago biltzen bada ere elizetan.
|
|
2017
|
|
|
Jakina denez Volkswagen hasia da Ameriketako Estatu Batuetan salduak dituen bi milioi eta erdi auto arra kontrolatzen. Frogatua izan delako markatua duten
|
baino
aise beroketa gas gehiago botatzen dutela. Alemaniako gobernuak kontuak eskatu dizkio Volkswageni, Alemanian badabiltzan milioi bat eta erdi volkswagen eta Porche marketako autoek ez ote duten markatu baino beroketa gas gehiago airera botatzen.
|
|
|
Gisa hortan gertatu zitzaion 1981ean Valéry Giscard d' Estaing presidentari gertatua zena, gehiengo batek ez emaitea aitzina segitzeko eskua. François Hollande sozialixta denen aitzinean atera zen lehen bozaldian, bozen %28 a rekin, doi doietarik aitzinduz Nicolas Sarkozyri, hunek %27 Hirugarren, Jean Marie Le Pen, bozen %18 ez arras, bi lehenetarik hein bat urrun segur bainan aitzineko aldian
|
baino
aise boz gehiagorekin. Laugarren François Bayrou, %9, bost urte lehenago ukana zuen heinaren erdia doi doia.
|
|
|
Goazen bada behako bat eman arrunt Nafarroa hegoaldean kokatzen den herri horri... Argetas, españolez Arguedas, Hendaia
|
baino
aise ttipiagoa da jendetzaren aldetik. 2381 biztanle azkenik egin kondaketaren arabera, Hendaiak 15.000 baino gehixago badituelarik.
|
|
|
Orotarat 7882 hautagai, 4538 gizon eta 3344 emazte. Aitzineko aldietan
|
baino
aise emazte gehiago, parekotasunerat heldu gabe halere...
|
|
|
Sondaieri fidatu behar, Macrontiarrak lehen atera behar litazke ainitz bozgunetan, bigarren igandean hautetsiak izaiteko mentura handi batekin... Batzuen ustez lau ehun bat alki beretzen ahal luzkete, gisa guziz 289
|
baino
aise gehiago, hein hortan izanki gehiengo osoa... Horiek hola, bozgune gehienetan hoinbeste hautagai baeta, arras neke da hola aitzinetik erraitea bozak nola banatuko diren.
|
|
|
Doi doia hogoi bat ziren bosgarren Errepublikaren lehen urte heietan, orai badira 155, heldu baita lauetarik bat nunbait han. Luzaz izan den
|
baino
aise eta aise gehiago beraz bainan parekotasunetik biziki urrun oraino... Hilabete huntan beharbada beste urrats on bat eginen da aitzinerat...
|
|
|
Gutik egin du bainan denen buru sozialixta da beraz bigarren bozaldian parte hartzeko sailkatu. Itxureri fidatuz segurik, Florence Lasserre David nagusitu behar litake, eskuinaldetik bilduko baitu boz parrasta bat, sozialixtakjoanden igandean
|
baino
aise boz gehiago bereturik ere...
|
|
|
Eliza gaindika betea zagon eta hunek berak ihardetsi dio bere galdeari, hea zortzi urte horietan bere helburuak bete dituen. Bai, Frantxua, zure hastapeneko asmoa
|
baino
aise hobeki bete duzu zure apez lana eta denak, zu eskertu nahizik, etorri dira horren adiaraztera. Zeremonia animatua, kantatua, musikatua, lekukotasun andana batekin, bururatu da zintzur bustitze baten inguruan.
|
|
|
1949tik 1990a arte Ekialdeko Alemania deitu eremuan (16 milioi biztanle 1990ean) nahiz Alemaniako parte bat bilakatua den mende erdi honetan, egoera berezia bizitzen dute. Langabezia gaitiko lurraldetan
|
baino
aise handiagoa da hor, eta bana besteko erretreta hilabetean 800 eurotan da.
|
|
|
Joanden astean, sail huntan berean aipatu dugu Aigues Mortes Frantzia behere hortako hiria eta kondatu gaitzeko atxikimendu berezia baduela hamahirugarren mendeko Luis IX a edo Luis saindua erregearen alderat. Hiri hortan beste norbaitek ere ukaiten du noiz nahi aipaldi frango, ez delako errege horrek bezenbat egia erran bainan beste ainitzek
|
baino
aise gehiago... Hori da emazte bat, Marie Durand.
|
|
|
Gehiengoan diren hautetsiak arrunt alde, salbu batto, hein bat uzkur, iduritzen baitzaio muntadura horien mantenua eta kudeantza direla gero sobera gostako. Gehiengoan ez diren hautetsiak ez baitezpada proiektuaren kontra bainan gogoetatuak, behar orduak aski funtsez aztertu ote diren, eta obrak ez ote diren azkenean gostako orai erraiten duten
|
baino
aise gehiago... Segur afera horrek ukanen duela oraino ainitz aipaldi...
|
|
|
mundu guziko eta bereziki Europako 340 presuna eta sozietateren izenak plazaratuak dira. Denek dute Luxenburgoko buxet ministerioarekin" rescrit" deitu kontratu berexa, legez eskatua den
|
baino
aise maila apalagoko zerga ordaintzen dute konbenio horren bidez. Hortik zalu Suitza eta HSBC banketxea dira gorrian erakutsiak, SwisLeaks eskandalarekin. Hara plazaratua dela banketxe horretako 10.000 bezero zerga ihesleren zerrenda.
|
|
|
Ezkerraldekoen bigarren bozaldiak ez du uste gabekorik ekarri. Lehenean
|
baino
aise bozemaile gehiago bainan berriz ere Benoit Hamon nagusi eta gehiengo pollitarekin. Bozen% 59 ezbaian eta Manuel Valls-ek %41 Gisa hortan arrunt ezker lerratu da alderdi sozialixta.
|
|
|
Hilabete baten buruko, eskutan ukanen dugu hautagaien zerrenda. Jadanik ere eskualde hortarik gauzak orai diren
|
baino
aise argiago gintuen, jadanik bozketa abiatu hautagai zonbait bederen lañoki lehiatuz beren xede nagusien erakusterat. Segur, bada ere holako zerbait eta bost hautagai badira jadanik hiriz hiri ibilki beren egitarauaren berri eman beharrez bainan orokorki jendea gehiago mintzo da François Fillon gobernuburu ohiak dituen ixtorio nahasi horietaz.
|
|
|
Bestetik, gobernuak lantegien laguntzeko hartu erabaki batzuk badituzte ondorio on zonbait. Sail hori sustatu dutenek igurikatzen zituztenak
|
baino
aise xuhurragoak, eta gainerat uste zuten baino berantago jin direnak, bainan hor direnak halere. Bestetik oraino, eta hirugarren arrazoina ez bide da txarrena, denbora guti barne formakuntza sail berezi batzu abiatu dira eskuin eta ezker, eta formakuntza sail horietan sartu direnak ez dira gehiago langabe ekarriak.
|
|
|
Gertatu dena da kolpez bezala jin direla hotz horiek, aitzineko astetan aski egun goxoak izanik. Frantzia behere hortan gaindi, gure eskualdean
|
baino
aise bortitzagoak jasan ere dituzte. Alsaziako asko herritan bizpahiru goizez segidan zerotik 12 gradu edo grado apalago ukan dituzte, aldika 15 ere!
|
|
|
Gaurko egunean nehork ez jakin alderdia zer bilakatuko den... Edouard Philippe gobernuburuak badu haatik gehiengo bat, mintza giten garbiki, sozialixtek duela bost urte zuten hura
|
baino
aise nasaiagoa. Ederra baino ederragoa!
|
|
|
Estreinaldi hortarik landa, errextasun guziak badira Bordeletik Pariserat treinez joaiteko. Orai arte
|
baino
aise denbora gutiago behar, doidoia bi oren, duela ehun bat urte zazpi oren behar zirelarik! Eta egun guziz ba 33 joan jin, horietarik 18 xuxenean, erran nahi baita bi hirien artean nihun gelditu gabe.
|
|
2018
|
|
|
Erran zuen eraikitzen ahal litakeela dorre handi handi bat, Pariseko beste etxe guziak
|
baino
aise goragokoa, beharrez hiru ehun metrotarat heltzen ahal, dena burdinkiz bestalde egiten zituen zubi batzu bezala... Erakutsi zuelarik nolakoa izaiten zen, berehala eztabadak piztu ziren.
|
|
|
Horkojendeak nahi du serbiar segitu eta funtsean hala segitzen ere du... Heldu da Kosovo bi zatitan dela azkenean, pozi bat bestea
|
baino
aise eta aise ttipiago balinbada ere...
|
|
|
Aski harrigarria da Kosovo horren historia. Urteak jin eta urteak joan izana da hor gaindi zernahi nahasmendu, iragan mendean segur
|
baino
aise lehenago ere! Erdi Aroan turkoek zuten eskualde hori menperatu eta heien legepe bortitzean egona da bost mendez, ez baita guti.
|
|
|
Bainan bestetik badira arrangura handiak baizik eta presondegiak ez dituela gehiago andeatzen baizik zonbait hilabete itzalean egoiten direnak. Lagun tzarrak ere han berean egiten berdin eta denen buru sartzean
|
baino
aise makurrago ateratzean... Hortan da beraz auzia, larderia gehiegi baden ala gutiegi...
|
|
|
Egia da hori ere bainan ez dira halere hola eta hola baztertzen ahal gero eta gehiago agertzen diren arrangura batzu. Muntadura frango hor dira bainan beste frango egitekoak eta iduriz obra askoren gastuak uste
|
baino
aise handiagoak izaiten ahal. Bereziki gauzak nahi balinbadira arrunt handizki egin, batzuk galdetzen duten bezala, baizik eta Olinpi Jokoak ehun urtetarik ukaiten badira, gisa hartako indarra egin behar dela, gostaia gosta, sosari sobera kasu egin gabe...
|
|
|
%80, 63 parte hartzearen maila; %56, 4 ezezkoaren kopurua; %43, 6 baiezkoaren kopurua. Ezeztiarrak laster ohera joan baldin ba dira, uste
|
baino
aise emaitza txarragoa egin duelako ezezko bozketak. Baiaren aldekoak ilusiorik gabe zirelarik emaitza orokorraz, uste baino kopuru hobeak egin zituztela ohartu dira.
|
|
|
Zerrenda horretan dira hain zuzen ur eta esnaki plastikoak, bai eta kartoin gogorrak. Plastiko berria tonaka baliatzen duten industrialariak dira zerbaiten asmatzera bultzatu, baitiote plastiko berria, arratratatua
|
baino
aise merkeago aurkitzen dutela.
|
|
|
Geroztik ere, artetan izanak dira gripa izurrite batzu frango bortitzak bainan ez halere hein hartakoak... Nehork ezin erran nolako gripa jinen den bihar edo etzi bainan gauza bat azpimarratzen dutena hor gaindi, gaurko egunean sendagailuak badirela duela ehun urteko heiek
|
baino
aise hobeak... Gisa guziz, badira ere griparen kontrako xertoak.
|
|
|
Aosta deitu eskualdean gira hor. Eskualde hortan jende gehienek frantsesa dute mintzo, Saboia aldeko hitz zonbaitekin nahasiz eta Aostak badu ere bere gisako autonomia, Italiako beste eskualde batzuk dutena baino zabalagoa bainan hori baginakien bestalde ere, jendetzaren aldetik Ipar Euskal Herria
|
baino
aise ttipiago den lurralde batek ere ukan dezakeela eta lañoki goza hein bat autonomia. Pariseko jakobino handikariek ez dute hori oraino ikasia...
|
|
|
Hauxe besteak beste: Pariseko bi antzokitan bilkura batzuen egiteko Emmanuel Macron beste batzu
|
baino
aise hobeki heldu izan dela, prezio bat egin baitiote beste horieri baino biziki apalagoa... Egia denetz untsa finkatu behar eta hala balinbada aztertu behar gelaren jabeak bazuen ala ez gisa hortan jokatzeko eskua.
|
|
|
Iduri du beraz gobernua bi eskualdetarat ari dela... Bainan azkenean eskualde batetarat
|
baino
aise gehiago besterat! Hots, hiltzeko heinean diren mintzaira xahar horiek ez dira biziki lagunduak, ez funtsez lagunduak behin...
|
|
|
Azken urtetan haatik, berriz goiti ari omen da. Denetarat, badituzte berrogoita zonbait mintzaira, gehienak" bantu" delakoetarik, horien artean lau edo bost besteak
|
baino
aise gehiago erabiliak direnak. Erlisionez, %56 girixtino ekarriak dira, musulmanak badira %18 Lehengo sineste xaharrak ere beti hor.
|
|
|
Bainan zergatik badugu zerbait arrangura Ikaria hortako biziaz? Gauza jakina baita, eta berrikitan nazioarteko ikerketa batek egundainokotan oroitarazia du, horko jendea banabeste batean beste nun nahi
|
baino
aise gehiago xahartzen dela... Pentsa, hamar mila biztanle dira orotarat, eremuz Lapurdi baino ttipixagoa den ugarte hortan.
|
|
|
Berek diote denetarik jan behar dela eta denetarik jaten dute hain xuxen, bainan denetarik arrazoinki. Haragi guti, gure eskualdetan
|
baino
aise gutiago, baratzeki eta fruitu ainitz, berdagailu askorekin, lapin edo untxiek bezala, guk baino aise gehiago gisa guziz. Arno xorta bat gogotik edaten dute, bainan izaria atxikiz.
|
|
|
Berek diote denetarik jan behar dela eta denetarik jaten dute hain xuxen, bainan denetarik arrazoinki. Haragi guti, gure eskualdetan baino aise gutiago, baratzeki eta fruitu ainitz, berdagailu askorekin, lapin edo untxiek bezala, guk
|
baino
aise gehiago gisa guziz. Arno xorta bat gogotik edaten dute, bainan izaria atxikiz.
|
|
|
Elkartasun sano baten arrangura handi batekin. Beste liburu batzu ere bazituen idatziak, adixkide bat laguntzaile, arrakasta pollita ukan dutenak nahiz kañika zakuak
|
baino
aise gutiago. Bulta huntan osagarriak etzuen laguntzen eta Niza aldeko artategi batean eman du bere azken hatsa...
|
|
|
Jakin da 69 miliun euro bazirela bilduak, edo hitzemanak segurik. Dirualde ederra bainan jaz
|
baino
aise gutiago halere. Alde batetik, iduri du gisa hortako deiak ez direla duela zonbait urte bezenbat entzuten.
|
|
|
Etorbidean berean ez da kataskarik izan bainan jende gutixko bildu da. Horiz Jauntzi ainitz berduratu dira inguruko beste karrika batzutan eta bazter nahasle frango, aitzineko bi larunbatetan
|
baino
aise gehiago, heiekin plantatu dira alegia eta deusez! Ondorioz kalapita gaitzak eta zernahi bortizkeria.
|
|
2019
|
|
|
Usaia hori 1910 ean agertua da, doi doia duela mendeño bat. Ordu arte, eski delako makilatxo bakar batekin zabiltzan eta oraikoak
|
baino
aise luzeagoa zen taulatxo baten gainean. 1878 an, Parisen izan zen nazioarteko erakusketa handi handi bat eta eskiak baziren ikusgai, Frantzian kasik behinere ez ikusiak.
|
|
|
Iragan asteburu hortan bederatzigarren larunbata segidan Parisen eta asko hiritan manifestaldiak bazirela Horiz Jauntzi delako horiekin! Parte hartzea aitzineko zortzian
|
baino
aise handiagoa gainerat. Orotarat, 84.000 lagun nunbait han barne minixtroaren arabera.
|
|
2020
|
|
|
Obra berri hoik denak azken berrietan 700 miliun euro inguru gostaiak beharrak dira 70 miliun biztanle dituen Turkia berrian, hauen artean haatik 3 miliun segurik langabe kondatzen ahal direla zifrak sobera bortxatu gabe! Ikusten da Erdogan presidente berriak ez daukala ezerentzat bere burua eta berdin duen
|
baino
aise larderia eta ospe gehiago erakutsi nahi duela bere herrian eta munduaren aitzinean, jakinez Amerikar Estatu Batuen eta ere adibidez Israelen lagun mina dela petrolio eta bertze ekai andana baten kudeatzaile. Bestalde ekialde eta Europaren arteko zubi ezin ukatua da gainera Turkia handia, Europan sartu nahiz ere errabiatua.
|
|
|
Abantzatu behar dela bainan emekiño, urratsa urratsaren ondotik eginez. Baditake urtegia eginen den bainan behin errana zuten
|
baino
aise ttipiagoa. Hautsi mautsi bat litake azkenean, zalaparta handiagorik ez izaiteko...
|
|
2021
|
|
|
Bigarrenean jendea mugituko ote da gehixago? Dena den, lehen igande hortan beraz, jendeen erdiak
|
baino
aise gehiago egon dira bozaren emaiterat joan gabe, %67 alabainan! Eguerdikotzat ezagun zen funtsean holako zerbaiti buruz ari ginela.
|
|
|
Ez dea hori ere bitxikeria bat? Bestalde biziki polliki erraiten daukute hiriko gas hori Frantzian beste herrialde gehienetan
|
baino
aise merkeago dela. Zendako behar dugu beraz arizan dena zinkurin eta zinkurin?
|
|
|
Lehen hortan, hiru ehun bat igerika plantatu dira zoin gehiagoka. Usaian
|
baino
aise gutiago denen buru, alde batetik izurritearengatik segur, bestetik eguraldia ez zelakoz hain ona, uztailekoa izaiten ez den haize latz batekin. Urean hondartza bazterrean baino goxoago nolazpait!
|
|
|
Kasik ezin sinetsia ere iduritzen ahal zauku hori, bainan denek diotenez bi urte pasa iraun duen ikerketa hori funtsez eta xintxoki akuilatua izan da. Harritzekoa bada segur eta harritzekoa
|
baino
aise gehiago ere! Gogora heldu zait joan den egunean Biarno alde hortako apez batek ziona:
|
|
|
Arbolatik jausten direlarik lerroan ibiltzen dira, bat besteari lotuak bezala, horra zergatik frantsesez deitzen diren" processionnaires". Keinka huntan, bada zernahi, aitzineko urtetan
|
baino
aise gehiago hor gaindi diotenaz, eta frangok hori kezkagarri daukate, usaian sasoi huntan ez dela-eta aparantziarik ere hoinbeste. Aurten, anitz bada Kostaldean ere.
|
|
|
Norat ari gira hola segituz? Egia erran, lehen ere izan dira holakoak eta holakoak
|
baino
aise handiagoak ere! 1610ean, Pariseko karrika batean Ravaillac delakoak puñal ukaldi batez hil zuen Enrike IV Frantziako erregea.
|
|
|
Birusa beti aldatuz doa alabainan eta delta delakoak hartzen ari du gaitzeko tokia, denetarat azkarki hedatuz. Ez du iduri berenaz besteak baino bortitzagoa dela bainan gertatzen dena da aitzinekoak
|
baino
aise eta aise zaluagoa ibilki dela. Gainerat adin guzietako jendeeri lotuz nunahi eta gutien ustean.
|
|
|
Angeluko serora eta laiko talde batek egin dute erakasle berrien errezibitzea haueri erakusteko zer lekuan, zoin historian, nolako egungo ikastetxetan eta nolako ingurumenean, eginen duten beren lana. Eta hor ikusi da aurten, bertze urtetan
|
baino
aise gehiago, aldaketa handia.
|
|
|
Kostaldean gaindi, eta bereziki Ziburun naski, familia asko arrangura dira uraren kondua eskuratu baitute eta ez baitira batere ados. Usaian
|
baino
aise sos gehiago galdetua zaiote eta hori dute ez konprenitzen. Uraren prezioa ez da alabainan emendatu salbu ozka ttipittipi batez baizik.
|
|
|
Eraiki zenean, Herriko Etxea orain hola deitzen duguna
|
baino
aise handiagoa zen, etxe bera zen Lohiabegenea jo arte. 1706an, eskualde hortako pozi bat saldu zen, herriak dirua eskas eta.
|
|
|
Lanean karraskan arizan ziren eta urte baten buruko etxea egina zen. Zernahi gostarik, behin uste zuten
|
baino
aise gehiago, hortarik ere izan baiziren egundainokotan gaitzeko eztabaidak. 1660an, denek dakigun ezkontza famatua egin zelarik Donibanen, etxe berria baliatu zen dantzaldi zonbaiten han muntatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Anitz toki badirela aitzinetik arrastatuak. Usaian
|
baino
aise gehiago. Ikusi behar haatik aroa nolakoa izanen den, eguraldiak berak ere anitz egiten baitu.
|
|
|
Eta hori herritarreri zabaldu gutun baten bidez. Gutun luze bat, biziki luzea. Mehetegiko zakur zaharraren mutur luzea
|
baino
aise luzeagoa. Berak dionaz, frango umil agertu nahi du, ez dela espantuka artzeko keinka (hori egia handia!).
|
|
|
Ahantzi gabe oihanak. Uda huntan usaian
|
baino
aise gehiago aipatzen direnak, gaitzeko suteak izan baitira, idortearekin burrustan hedatu direnak, gehienak haatik jendearen ezazolkeria edo futitukeriaz, edo berdin maltzurkeria hutsez. Gauza ahalgingarria da hori bainan hola da!
|
|
|
Gauza bera beste euskal hedabideetan. Zernahi gisaz ezagun da anitz herritan jendea mugitzen dela euskara nunahi entzun dadien usaian
|
baino
aise gehiago.
|
|
|
Hori nehork ezin erran oraino. Alde batetik Marine Le Pen lurra
|
baino
aise apalago ezarriz baditake tanto anitz bestalderat joanen diren. Adituaren bortxaz Marine hori Putinen adiskidea dela, Europa Batua nahi duela dena desegin, Europa azkar baten beharra badugularik, eskuin burukoekin ez dela gisa guziz deus onik izaiten ahal, bai holako solasekin duela bost urteko giro hura bera sustatzen da.
|
|
|
Gisa hortan erakutsiz, eta aitortuz ere erran ginezake, aspaldixkoan plantatua zela gisa hortako lanari, ez bazuen ere holakorik salatzen! Liburutto baten heineko egitarau nasaia beraz, artetan bi kukuruku airos eginez, bere burua ezarriz besteak
|
baino
aise eta aise gorago! Denen buru, kasik iduri bi Macron badirela, bat lehendakaria, bestea hautagaia, eta biek ez elgar biziki ezagutzen!
|
|
|
Horiek hola, egitura korapilotsu horren idazkari nagusi ezarri dute François Bayrou ministro ohia, guk usteeta lanez itoa zela bestalde! Guk uste
|
baino
aise aitzinatuago daiteke beraz.
|
|
|
Eta bai, segur niz irakurle askok berriz ere erranen dutela gauzak ikusten ditudala diren
|
baino
aise ilunago, bainan bizkitartean ez nago azpimarratu gabe abendu huntan arras giro mintua dugula, orobat aspaldian izan den giro mintuena! Hoinbeste arrangura ez dea ba eskualde guzietan!
|
|
|
Gobernua arrangura da, eta osasun zerbitzu asko ere ba bestalde, xertatzeak eztituak direla, dela izurritearen kontrakoak, dela ere gripari hobeki ihardukitzeagatik egiten direnak. Griparen kasuan, jaz eta horietan
|
baino
aise xertatze gutiago alabainan, ez girela beraz aski mugitzen, egun guziz errepikatua zauku. Bainan zerk egiten ote du hori, jendea hain ezazola agertzea, bestenaz ere aurtengo gripa jazkoa baino bortitzagoa omen delarik.
|
|
|
delakoak ixiltxoago denik ere, gertatu dena salatuz heiek ere. Hainbestenarekin, berriz ere grebak izan dira eskoletan bainan lana utzi dutenak aitzineko astean
|
baino
aise gutiago, nahiz arrangura frango entzun den eta untsa saminak!
|