|
2003
|
|
|
–Bai,
|
baina
zuek banatzea lortu duena.
|
|
2006
|
|
|
argudiatzen zuten horietakoa. Iraganeko urte haietan bazen galdera bat (galdera baino gehiago errekerimendu) sarri egiten zigutena,?
|
baina
zuek, iraultzaileak izango zerate?. Eta, halako batean, ni hasi nintzen, ez?
|
|
|
Biwarekin hemen kantuan ikusten nauzuenek pentsa dezakezue: " Gizajoa itsu gaixoa",
|
baina
zuetako inork ez du jakingo, agian, era oso bitxian galdu nuela nik ikusmena, nire gorputz eta arimarentzako arrisku handiko une batean. Akinosuke Kwaidan ez zen itsua gaztaroan, eta orain ikusten duzuen artista alderrai eta ibiltaria izan aurretik, monje budista baten etxeko musikaria izan zen.
|
|
2008
|
|
|
Izeba Ursulak ere askotan esaten dizue: . Jainkoari erreguz, lanari mailuz?,
|
baina
zuek zera. Badakizue zer pentsatu dudan?
|
|
|
–El Cid, Cortés, Pizarro? ongi da,
|
baina
zuek uste al duzue emakume bat ezin daitekeela haiek adinakoa izan?, zer izan zen, bada, Agustina Aragoikoa????, lur arrasean zegoèn ohiko inertzien planotik suaren plano goitiarretara egin balu bezala, oinezkotasunetik hegaldira?, bat batean egin ere! Markesa anderea, beraz, biziaren zama alde batera utzi eta martiri izateko prest zegoen istant hartan, beharbada?
|
|
|
eta morroia aurkitu zituzten. Gero, bildu ziren sukaldean guztiak, morroia izan ezik?. Maiorazkoa ni neu naiz, bai,
|
baina
zuekin kontsultatu nahi nuke?, esan zien anaia zaharrenak, etxekoei sukunzatarrak eta sukunzatarrei etxekoak aurkeztuta gero?, eta Nazariok bere asmoak erakutsi zizkien.
|
|
|
Ez dago halakorik, ordea: bestelakoak gara, hori da kontua, ez besterik,
|
baina
zuek uste baino bestelakoagoak?.
|
|
|
Etxean osaba Bixente, izeba Ursula, Ismael, Beñardo –Honorato hamabost urte bete ahala joan zen seminariora (berrogei bat egun lehenago, beraz), herriko apaizak bultzatuta– eta morroia aurkitu zituzten. Gero, bildu ziren sukaldean guztiak, morroia izan ezik –" Maiorazkoa ni neu naiz, bai,
|
baina
zuekin kontsultatu nahi nuke..." esan zien anaia zaharrenak, etxekoei sukunzatarrak eta sukunzatarrei etxekoak aurkeztuta gero–, eta Nazariok bere asmoak erakutsi zizkien.
|
|
|
–inkontzientean ahots bat piztu ote zitzaion une hartan, senarraren eta gizon guztien nagusitasun ustezkoaren aurkakoa, urteetan isildutako argudioari bere adierazpidea ematen ziona: " El Cid, Cortés, Pizarro... ongi da,
|
baina
zuek uste al duzue emakume bat ezin daitekeela haiek adinakoa izan?, zer izan zen, bada, Agustina Aragoikoa...?" –, lur arrasean zegoèn ohiko inertzien planotik suaren plano goitiarretara egin balu bezala –oinezkotasunetik hegaldira–, bat batean egin ere! Markesa anderea, beraz, biziaren zama alde batera utzi eta martiri izateko prest zegoen istant hartan, beharbada... sua gero eta suagoa zen haren begietan bederen; zer besterik espero zitekeen, bada, markesa anderearengandik, zerutik mana hura erori bazitzaion –fede sutsu berri hura, alegia–, fede zaharraren eta betiko fedearen oinarriak zituena, bai, baina neurririk gabeko neurrian hazi zitzaiona?
|
|
|
Izeba Ursulak ere askotan esaten dizue: " Jainkoari erreguz, lanari mailuz",
|
baina
zuek zera... Badakizue zer pentsatu dudan?
|
|
2009
|
|
|
Aldiz, maratoilariaren pazientzia zenukete, zuen ezinegonarekin guztia pikutara bidaltzen duzue-eta!?, arrazoitzen zuen Eladio Orbegozok; eta Luis Morazak: . Guk pazientzia diagu, bai,
|
baina
zuek piper gorri bana ipurtzuloan!??, harik eta, irainak gero eta larriagoak egiten zirelarik, kabroi hutsak zarete, eta zuek putakumeak?!?, Luis Morazak Eladiori oiloarena egin zion arte, bertatik bertara egin ere:
|
|
|
Aldiz, maratoilariaren pazientzia zenukete, zuen ezinegonarekin guztia pikutara bidaltzen duzue-eta!", arrazoitzen zuen Eladio Orbegozok; eta Luis Morazak: " Guk pazientzia diagu, bai,
|
baina
zuek piper gorri bana ipurtzuloan!" –, harik eta, irainak gero eta larriagoak egiten zirelarik –kabroi hutsak zarete, eta zuek putakumeak...! –, Luis Morazak Eladiori oiloarena egin zion arte, bertatik bertara egin ere:
|
|
2010
|
|
|
1949tik aurrera, izan ere, sekulako mugida izan genuen Elorrietan, gure artistarik puntakoenen habia bihurtu baitzen bolada batean. Saenz de Oiza, Oteiza? Chillida, Basterretxea, Lucio Muñoz, Eulate??, eta nire sinesteko era kontzeptu estetiko haiei ere lotua baitago ezinbestean. Oteizaren lanari bereziki?, estu baino estuago;
|
baina
zuek, don Faustok eta zuk, badakizue mugida haren berri, bioi erakutsi ez nizuen, bada, komentua goitik behera, Elorrietara etorri zinetèn hartan!; gero, gainera, 1957an edo, irakasle berriak iritsi ziren Elorrietara, Frantzian, Belgikan eta Alemanian estudiatutakoak, eta haiekin ere izen berriak ikasi genituen, Europan egiten zèn teologiaren aire berrien adierazgarri?. Nire ideiak zentro baten inguruan dabiltza, biraka?
|
|
|
esan zidan; neure aldeko zalantzarik gabeko jarrera irrikatzen nuelako edo, izebaren esanak zapuztuta bezala utzi ninduen; jarraian, baina, izebak, nire barne egoeraren jakitun, tonu sendo bezain xamurrean esan zidan: . Zure alde nago, bai,
|
baina
zuek ere ez dituzue gauzak ongi egin, nik uste??; eta orduan, irri berezi hura egin zidan, eskari bat ez ezik, onar nezala nik haren kritika, hark nire jarrera ulertzen zuen bezala?, beste zerbait gehiago ere bazena: onkeriarik gabeko sentimendu onen eguzkia eta ilargia, muxua eta besarkada?
|
|
|
kendu ideia hori burutik, zeren Kubako eta Filipinetako independentziek, ozeano batek eta bik bereizten gaituzte haiengandik, hurrenez hurren?!? ez baitute Euskal Herrikoarekin zerikusirik?
|
baina
zuok nazionalistok nahi duzuena ikusten duzue, eta Ebro ibaia Ozeano Atlantikoaren eta Barearen parean paratzeko modukoa ikusten duzue, beharbada??, urteotan Aljeriak lortu duen independentziak zerikusirik ez duen bezala, arrazoi bertsuagatik; kendu, bai, ideia hori burutik, Estatu Batuetako indioen etorkizuna nahi ez baduzuze?
|
|
|
1949tik aurrera, izan ere, sekulako mugida izan genuen Elorrietan, gure artistarik puntakoenen habia bihurtu baitzen bolada batean —Saenz de Oiza, Oteiza... Chillida, Basterretxea, Lucio Muñoz, Eulate... —, eta nire sinesteko era kontzeptu estetiko haiei ere lotua baitago ezinbestean —Oteizaren lanari bereziki—, estu baino estuago;
|
baina
zuek —don Faustok eta zuk— badakizue mugida haren berri, bioi erakutsi ez nizuen, bada, komentua goitik behera, Elorrietara etorri zinetèn hartan!; gero, gainera, 1957an edo, irakasle berriak iritsi ziren Elorrietara, Frantzian, Belgikan eta Alemanian estudiatutakoak, eta haiekin ere izen berriak ikasi genituen, Europan egiten zèn teologiaren aire berrien adierazgarri —" Nir... Teilhard de Chardin, De Lubac, Guardini, Congar, Daniélou, Von Balthasar, Rahner...; aurrerago, berriz, kontzilio berria... eta aurrerago, gure jakin minaren zerumuga are zabalagotzen genuela, Latino Amerikara egin genuen jauzi, non espiritu askatzailearen indarrak, solidaritate ebanjelikoaren zumeaz baliatuta, askapen teologiaren sehaska txirikordatu baitzuen, munduko pariek eta baztertuek beren ahotsa izan zezaten, Medellingo sinodoan erabakitakoaren ildotik:
|
|
|
Urte luzeetako konbentzio sozialen gainetik salto egitea uste baino konplikatuagoa da, mutila";" Bai, baina nork du arrazoi, amak edo nik?" galdetu nion;" Zu ere beste marra bat jarri nahian zabiltza...?" esan zidan; neure aldeko zalantzarik gabeko jarrera irrikatzen nuelako edo, izebaren esanak zapuztuta bezala utzi ninduen; jarraian, baina, izebak, nire barne egoeraren jakitun, tonu sendo bezain xamurrean esan zidan: " Zure alde nago, bai,
|
baina
zuek ere ez dituzue gauzak ongi egin, nik uste..."; eta orduan, irri berezi hura egin zidan, eskari bat ez ezik —onar nezala nik haren kritika, hark nire jarrera ulertzen zuen bezala—, beste zerbait gehiago ere bazena: onkeriarik gabeko sentimendu onen eguzkia eta ilargia, muxua eta besarkada... izeba bere paper hartan beti, keinuak ere hitzen parean balitu bezala, baita hitzen gainetik ere aldika... izebak esan zuenak baino gehiago irabazi ninduen bere esateko moduak une hartan bederen:
|
|
2011
|
|
|
haizena salduz eskuratutako libertateak, baina, askatu baino gehiago lotu egiten hau, ez duala ulertu nahi ematen dik. Herri honek, utziz gero, asmatuko zian, bai, askatasunaren bideari nondik eta nola heldu;
|
baina
zuek, beregain ez baina azpiratua ikusi nahi duzuen horiek, bazterrak lohitzen hasi zarete...
|
|
2012
|
|
|
Olatz Zugastik esan zigun beste zerbaitek ere gizendu zuen gure egoa: . Benito ez da oso zalea hilero hilero beti jende berdinarekin geratzeko, ez ditu erritual horiek maite,
|
baina
zuek lortu duzue interesatzea?.
|
|
|
Hemen egon izan zaretelako beti forma ezberdinekin. Forma aldatuz joan da,
|
baina
zuek hemen egon zarete beti. Askotan egon zarete, eta egongo zarete beste hainbestetan, eta gehiago.
|
|
2013
|
|
|
Ez dut Iran kondenatzen? edo bai, kondenatzen dut, bonba atomikoa egin nahian dabilelako,
|
baina
zuek kondenatzen zaituztet lehendabizi: AEBak eta Errusia, Frantzia eta Britainia Handia, India eta Pakistan, Ipar Korea eta Israel, indartsuagoak zaretelako, baita indarkeriazaleagok ere, ondorioz.
|
|
|
–Barkatu: ni, Hamza Musallem, Balad al Xamskoa, eta espaineraz ez ongi mintzatzen,
|
baina
zuek informazioa eskatu, eta nik eman: nik anaia bat, eta mina batek anaia hil.
|
|
|
Bat osorik jan diat ia ia. Guk ez diagu eskolarik,
|
baina
zuei baino tratu hobea ematen zigutek.
|
|
|
–Eta zuek guztiok gonbidatzeko asmoa genuen, erantsi zuen Lydiak?;
|
baina
zuek utzi diguzue dirua, gurea kanpoko denda horretan gastatu berri dugu eta. –Gero, bere erosketak erakutsiz?:
|
|
|
Ez dakit nola emango diozuen zuekin hain ona izanaren ordaina; ezta niri neuri ere, hartara jarriz gero. Gure adinean ez da oso atsegina izaten egunero ezaupideak egiten ibiltzea, ondo esan dezaket nik hori;
|
baina
zuengatik edozein gauza egingo genuke. Lydia, ene kutuna, gazteena zaren arren, hurrengo dantzaldian Bingley jaunak zurekin dantzatuko duela ausartuko nintzateke esatera.
|
|
|
Ez dut Iran kondenatzen... edo bai, kondenatzen dut, bonba atomikoa egin nahian dabilelako,
|
baina
zuek kondenatzen zaituztet lehendabizi: AEBak eta Errusia, Frantzia eta Britainia Handia, India eta Pakistan, Ipar Korea eta Israel, indartsuagoak zaretelako, baita indarkeriazaleagok ere, ondorioz.
|
|
|
" Barkatu: ni, Hamza Musallem, Balad al Xamskoa, eta espaineraz ez ongi mintzatzen,
|
baina
zuek informazioa eskatu, eta nik eman: nik anaia bat, eta mina batek anaia hil.
|
|
2015
|
|
|
–Egia baldin bada ez zaretela zelatariak, gariarekin joango zarete, bai,
|
baina
zuetako bat preso hartuko dut. Anaia gaztea ekartzen didazuenean, orduan askatuko dut, orduan ziurtatuko dut egiaz zabiltzatela.
|
|
|
–Nire alaba hil duzue,
|
baina
zuek ez duzue izango egun bateko onik. Nire alabarekin egin duzuena ordaintzekotan bazaudete, garesti ordaindu duzue.
|
|
|
–Ni irakaslea naiz
|
baina
zuek zer. Oraindik ezer ez, eta jadanik indarrak, denbora, alferrik galtzen ari zarete.
|
|
|
–Gu gutxiago gara, erantzun dio adorez nesketako batek?,
|
baina
zuek beste izango bagina ez ginateke zu bezalako matxista baten beldur izango.
|
|
2016
|
|
|
B: Hauteskundeak galduz gero hori da legea,
|
baina
zuek tranpaz jokatu duzue.
|
|
|
Egitekoa ez da makala,
|
baina
zuek ereindako lanaren fruituak etorkizunean iraganeko
|
|
|
Egitekoa ez da makala,
|
baina
zuek ereindako lanaren fruituak etorkizunean iraganeko
|
|
2017
|
|
|
Hain ume ona izan da beti, ez dugu inoiz zigortu behar izan. Ez dakit, pentsatuko dugu zerbait,
|
baina
zuek egingo diozuenarekin nahikoa izango dela uste dugu. Ezta, aita?
|
|
|
esan zuen?. Nik ez nikek besterik gabe oker zaudetela esango,
|
baina
zuekin ados naizenik ere ez. Zera esan nahi diat, zergatik diozue azalbeltz horiek arimarik ez dutela?
|
|
|
Gauzak bere izenarekin esatea nahi al duzue? Zuek oreina jatea edo burduntzian jatea, bost axola niri,
|
baina
zuek hil zenuten oreina, eta zuek egin zenioten tiro Maurixiori... Eta hori ordaindu egingo duzue!
|
|
|
Kartzelara... Nik ez daukat zer galdurik,
|
baina
zuek...
|
|
|
Ezin izan zuen jarraitu, berarengana salto egin eta musu eman niolako ezpainetan; zoruko alfonbra gainera erori ginen besarkatuak. Agian ez da aitzakia sendoa izango,
|
baina
zuek ez zenuten entzun nola ahoskatzen zituen Sun tzuren esaldiak.
|
|
2018
|
|
|
Zer, geure buruari errua egotziz gure bizitza nahi genukeen bezalakoa suertatzen ez denean? Gogorra da bizitza,
|
baina
zuek eta nik bezalakook ez daukagu aukera handirik: azkenean, munduaren ardatzean dauden eta gure zerbitzuak kontratatzen dituzten jaun handi horien eskuetan gaude.
|
|
|
Guk gura genuena zen hori droga zantar hori paretik kentzea, gure seme alabak babestea... Ai
|
baina
zuek, bai anaiak eta bai zuk, zenbat tranpa eta zenbat gezur!?.
|
|
|
Txetxu zen hura, eta bideoan elkarrizketatzaileari, Naiari, alegia, zirikatzaile ziotson hobe zuela bera ere kezkatzea, ageri baitzuen han bildutako beste asko legez burgestxoa baino ez zela, seguruenik Unibertsitatera joan nahiko zuena, eta titulatzeko ordua iristen zitzaionerako titulu horrek eskailerak garbitzen jarduteko baino ez ziola balioko. Galtzeko zorian zaudetena berreskuratu nahian atera zarete kalera zuek, ziotson,
|
baina
zuen azpian gaudenok horiek baino arazo askoz larriagoak dauzkagu aspalditik. Zirudienez, nolabaiteko zirrara eragin zioten berbok Naia gazteari, eta ea halako kontuak astiroago azalduko zizkion galdetu zion grabaketa moztu aurretik.
|
|
|
–Egia da. Ahaleginduko naiz,
|
baina
zuek biok, aspalditik ezagutzen zaretenez, errazago daukazue hori. Konta iezazkidazu psikiatriko horren istorioak.
|
|
|
Eta hara non, handik denbora batera, ETAk, Gara egunkarian argitaratutako komunikatu batean, esaten dien jeltzaleei: zuek EAri bota zenioten errua,
|
baina
zeuok ere sinatu dituzue gehigarri horiek, eta abar. Gehigarrien errua guri egoztearekin EAJk egin zuena izan zen, gu zipriztindu nahi izateaz gain?
|
|
2019
|
|
|
Ituk hala gogoratzen du eztabaida hura: . Tilosetan ginen, eta guk zuekin Ekainaren 28a landu nahi genuen,
|
baina
zuek ez zenuten batere argi. Izan ere, jada hasiak zineten herrian feminista gisa ekintzak egiten, eta sekulako erreakzio feministafoboa eta lesbofoboa jasotzen ari zineten.
|
|
|
–Bai, nahi duzuena, esan zion udaltzain xeheak, zeinak erdi haserre baitzirudien?,
|
baina
zuek delitua egin duzue, eta delitu bakoitzak du bere ordaina.
|
|
|
on onez gatozkizue, eta onez esaten dizuet hobe duzuela zuen artean bakeak egitea eta zuen etxeetara bake santuan joatea; txarrez jartzen bagara, berriz, eta lan extra bat eginarazten badiguzue, beraz, zin degizuet ez dakidala guk kobratuko dugun?
|
baina
zuek bai: gogotik kobratuko duzue, gainera!; eta bukatzeko, zera:
|
|
|
Ni bidali naute aurretik bidaiarako prestatu behar duzuela esaten. Oso azkar gertatu da guztia,
|
baina
zuek segi aurrera, pozik agertu, adierazi baina, herriko jende askok zuen agurra ikusiko duenez, utzi argi Jabarren maila berekotzat daukazuela zeuen burua. Ez erakutsi zalantzarik, utzi gainerakoa nire eskuetan, sinetsi nigan, nik zuengan sinesten dudan bezala, ados?
|
|
|
–Ezer ez;
|
baina
zuek jakin zenukete, ez. Ala ez duzue hemen begiratu?
|
|
2021
|
|
|
–Aukera daukagu nork geure pentsamenduak izateko, baita eztabaidatzeko ere,
|
baina
zuengana iristen den guztia hogeion pentsamendu adostua baino ezin da izan.
|
|
|
" Bai,
|
baina
zuek arreba eta andregaiari traidoreak".
|
|
|
Ados? Semena emaile batena izango da,
|
baina
zuek duzue jakin emailea nor den, eta emaileak ere du jakin bere semenaren hartzailea nor izan den. Ez orain eta ez gero.
|
|
|
ikaraz, bai,
|
baina
zuen artean berriro
|
|
2022
|
|
|
–Nik fusilari eutsiko diot,
|
baina
zuek bala bultzatzen duen bolbora izanen zarete. Eta neskato horren musuzapia ere dut:
|
|
|
–Badakit,
|
baina
zuek nik bezain ongi dakizue eraikin honen arrisku maila handia dela. Eramanezina da.
|
|
2023
|
|
|
Hori bai: ezer txarrik egingo bazenute, nirea litzateke errua;
|
baina
zuetaz fio naun –Basajaunek kezka ez zedin keinu egin zion– Beno utzi ditzagun kontu hauek gerorako eta ekin diezaiogun lanari.
|
|
|
Eta Camille! Zazpi urteko haurra,
|
baina
zuek denak baino erneagoa. Hori, hori bitxoa!
|
|
|
Haietariko batek, Bridget Toddek, martxaren aurretik adierazi zuen beldur zela poliziak emakume marjinatuak atxilotu eta bestelako ekintza batzuk egingo ote zituen, besterik gabe Trumpi botoa eman ez zioten emakume zuriek ahotsa altxatu nahi zutelako. " Emakume zuriok, sentitzen dut,
|
baina
zuetariko batzuek sartu gintuzuen nahaspila honetan[...]. Akaso, hemendik aurrera ez da komeni zuen ahotsak nabarmentzea". 224 Toddek kontraeraso ugari jaso zituen hori esatera ausartzeagatik; gehienek azpimarratzen zuten arraza daltonismoaren mandamentuak itsututa zegoela eta martxa emakume" guztientzat" zela.
|