|
2000
|
|
|
Eta jarri nituen hitzetan kantuaren notak, eta hala erran zidaten: " Ni lurra naiz,
|
baina
zu ere lurrez zaitut, eta lurrak lurra du sehaska. Eta gaur zuk besarkatzen nauzu, eta bihar nik besarkatuko zaitut".
|
|
|
—Matematikak ere badu, beraz, bere bihotza... —erran zion jaun Marcelek txantxetan— Poesiari trufa egiten diozu,
|
baina
zu ere ez zinateke poeta eskasa izanen, Joanikot...
|
|
2001
|
|
|
‘Iparsortaldetik joan nahi duzue, eta trenez? Zure laguna ez dago oso ondo,
|
baina
zu ere nahiko gaixorik zaude orduan... ’
|
|
2002
|
|
|
Uste nuen ni bakarrik nintzela abila kalabazinak ematen,
|
baina
zu ere ez zaitut makala. Ate kolpearen neurriari begiratuta, kalabaza ere badela esango nuke.
|
|
2004
|
|
|
–Bai, bai, nahi duzuna,
|
baina
zu ere ez pentsa Ama Birjina zarenik, e! Oso moderna eta erdi makarra itxurakoa zaitugu, okupa diruditen horietakoa, baina, zu ere, beste askoren antzera, aitatxoren alaba zara.
|
|
2005
|
|
|
–Asko aldatu naiz, bai,
|
baina
zuk ere aldatu zenuke, beti soineko eta jertse gris horiekin, beltzak janzten ez dituzunean, hileta batzuetatik bazentoz bezala!
|
|
2008
|
|
|
–Nireak egin du, bai, eutsi zion erasotzaileak, aizto punta pixka bat sartuz biktimaren saman, odola ateratzen hasi arte?,
|
baina
zureak ere bai. Zure kideek harrapatu eta kartzelan sartuko naute, baina zu ez zara horren lekuko izango.
|
|
2009
|
|
|
–Badakigu nolakoa den Domingo,
|
baina
zurea ere ez da jarrera. Zergatik garbitzen dituzu hainbestetan eskuak?
|
|
|
Baina lehengoan ere hitz egin genuen horretaz, kontatu nizun ni ere nola ibili nintzen zure adinean, eta ongi ikasia behar zenuke honezkero. Maria Bibianak baietz esaten zion buruaz, eta izebak aurrera ekin zion?: Horrekin ez natzaizu esaten ari axolagabeak izan behar dugula, esaera zaharra ere hor baitago,. Jainkoari otoitz,
|
baina
zuk ere ekin inoiz?, baina neurriaren zentzurik ez genuke galdu behar, ezta neurriz kanpo ibilitzea egokitzen zaigunean ere.
|
|
|
lurrekoa zuela, alegia, nortasun agiria, eta ez airekoa; beharrik ere ez zuen, egia esan, airekorik, fabrika zuzendari on bat izateko fabrika bat behar baitzen lehenik, eta airearen gainean eraikitako fabrikek haizetik asko baitzuten, guztia?, fabrikatik ezer ez; bere gaitasun eza Domingoren gaitasunaren aurrean jarri zuenean, ordea, orduantxe iritsi zitzaizkion gabeziak eta orduan sortu aldeak, bekaitzak baizik ezin ezaba zitzakeenak: nik ez dut hegan egingo, gai ez naizelako,
|
baina
zuk ere ez, uzten ez dizugulako; jarraian, baina, Domingori begiratu eta, haren begi hezeetan tristuraren markak irakurri zituenean, hain ziren haiek nabariak, non ez baitzuten hiztegirik ez itzulpen berezirik behar?, errukitu egin zen: izan ere, zergatik jokatu behar zuen anaiarekin hain joko miserablea eta berekoia, baldin eta harekiko harremanak normaldu bazituen?; ez al zuen berak, bada, Rikardo Lehoibihotz guztiz noblea eredu eta jarraibidetzat hartu?; ez al zuen berak jasoko, bere garaian, orbetarren sortako atalik onena, jauregia eta fabrika:
|
|
|
–Hitz egingo dizut isilago,
|
baina
zuk ere kasu egidazu, mesedez! –Txarok.
|
|
|
zure mina nire mina da, badakizu. Eta lotsa naiz, esan behar ez nizkizunak esan nizkizulako,
|
baina
zuk ere ez zenidan beste aukerarik eman, haserretzeko moduko gutuna idatzi baitzenidan, Vladivostokeko kontu horiekin, jolaserako deia izan ezean. Baina ongi entzun:
|
|
|
zure mina nire mina da, badakizu. Eta lotsa naiz, esan behar ez nizkizunak esan nizkizulako,
|
baina
zuk ere ez zenidan beste aukerarik eman, haserretzeko moduko gutuna idatzi baitzenidan, Vladivostokeko kontu horiekin, jolaserako deia izan ezean... Baina ongi entzun:
|
|
|
–Hitz egingo dizut isilago,
|
baina
zuk ere kasu egidazu, mesedez! –Txarok.
|
|
|
–Badakigu nolakoa den Domingo,
|
baina
zurea ere ez da jarrera. Zergatik garbitzen dituzu hainbestetan eskuak?
|
|
|
Baina lehengoan ere hitz egin genuen horretaz, kontatu nizun ni ere nola ibili nintzen zure adinean, eta ongi ikasia behar zenuke honezkero –Maria Bibianak baietz esaten zion buruaz, eta izebak aurrera ekin zion–: Horrekin ez natzaizu esaten ari axolagabeak izan behar dugula, esaera zaharra ere hor baitago, ‘Jainkoari otoitz,
|
baina
zuk ere ekin inoiz’, baina neurriaren zentzurik ez genuke galdu behar, ezta neurriz kanpo ibilitzea egokitzen zaigunean ere.
|
|
|
lurrekoa zuela, alegia, nortasun agiria, eta ez airekoa; beharrik ere ez zuen, egia esan, airekorik, fabrika zuzendari on bat izateko fabrika bat behar baitzen lehenik, eta airearen gainean eraikitako fabrikek haizetik asko baitzuten –guztia–, fabrikatik ezer ez; bere gaitasun eza Domingoren gaitasunaren aurrean jarri zuenean, ordea, orduantxe iritsi zitzaizkion gabeziak eta orduan sortu aldeak, bekaitzak baizik ezin ezaba zitzakeenak: nik ez dut hegan egingo, gai ez naizelako,
|
baina
zuk ere ez, uzten ez dizugulako; jarraian, baina, Domingori begiratu eta, haren begi hezeetan tristuraren markak irakurri zituenean –hain ziren haiek nabariak, non ez baitzuten hiztegirik ez itzulpen berezirik behar–, errukitu egin zen: izan ere, zergatik jokatu behar zuen anaiarekin hain joko miserablea eta berekoia, baldin eta harekiko harremanak normaldu bazituen?; ez al zuen berak, bada, Rikardo Lehoibihotz guztiz noblea eredu eta jarraibidetzat hartu?; ez al zuen berak jasoko, bere garaian, orbetarren sortako atalik onena –jauregia eta fabrika:
|
|
2010
|
|
|
–Badakit ez duzula Jainkoagan sinesten, baina zaude lasai, noizbait sinetsiko duzu-eta?. Ezustean harrapatu ninduzun,
|
baina
zu ere urduri zeunden: urduri eta pozik.
|
|
|
Izan ere, ideia eta ideal bikainak ditugu, askotan mintzatzen naiz gai honetaz Zapiain estimatuarekin?, baina ai, nola baldintzatzen gaituzten eta nola eragiten beste sentimendu horiek, zazpi bekatu nagusiek, azken batean? handik eta hemendik, erarik mehe eta nabaritugabeenean!;
|
baina
zuk ere noiznahi zenuen Txopitea jauna solaskide, eta ez natzaizu klase aspergarri bat ematen hasiko, ezta, Damaso??, jakin ere, nik baino gehiago jakingo duzu-eta kontu hauetaz; gainera, neure buruak irudikatua irudikeria hutsean gelditu zen, beti bezala, Pagoagan ez baikenuen mihi euri suzkorik ez beste inolako miraririk izan; doña Primik ere ez zuen gehiegi sinesten, nik uste, honela erabaki ... –Ez.
|
|
|
Hortxe ikusi dut bidentea, txori bat bezala, pio pio, eta aizu: Ama Birjina Pio Barojari ere agertuko zitzaion, beharbada??;
|
baina
zuk ere amore eman zenuen, bidentea lurretik altxatzen ikustean, oinarririk gabeko estatua bat bezala!; edo, hegan ibiliko ote zen, Cupertinoko San Jose bezala, erakustaldi erabateko batean?
|
|
|
–Diruaz erosi nahi ote duzu orain santu baten arima? Santu baten arimak ez du preziorik, ordea!?;
|
baina
zu ere ez zeunden barkatzeko prest: –Konturatu naiz, bai, lebitatu ondoren santutzat hartzen hasia dela jendea Pontxi?
|
|
|
Izan ere, pasatu egin nintzen?
|
baina
zu ere pasatu egin zinen, eta, odolkiak ordainetan?, badakizu. Ikusi nuenak, hala ere, irri ezti jarioa istantean ezabatu zitzaizun ezpainetatik?, ez ninduen zutaz errukitzeko trenpuan jarri; aitzitik:
|
|
|
Hortxe ikusi dut bidentea, txori bat bezala, pio pio, eta aizu: Ama Birjina Pio Barojari ere agertuko zitzaion, beharbada...";
|
baina
zuk ere amore eman zenuen, bidentea lurretik altxatzen ikustean, oinarririk gabeko estatua bat bezala!; edo, hegan ibiliko ote zen, Cupertinoko San Jose bezala, erakustaldi erabateko batean?
|
|
|
" Diruaz erosi nahi ote duzu orain santu baten arima? Santu baten arimak ez du preziorik, ordea!";
|
baina
zu ere ez zeunden barkatzeko prest: " Konturatu naiz, bai, lebitatu ondoren santutzat hartzen hasia dela jendea Pontxi... baina galdetu al duzu nolakoa izan den haren lebitazioa?
|
|
|
Izan ere, pasatu egin nintzen...
|
baina
zu ere pasatu egin zinen, eta" odolkiak ordainetan", badakizu... Ikusi nuenak, hala ere —irri ezti jarioa istantean ezabatu zitzaizun ezpainetatik—, ez ninduen zutaz errukitzeko trenpuan jarri; aitzitik:
|
|
|
Izan ere, ideia eta ideal bikainak ditugu —askotan mintzatzen naiz gai honetaz Zapiain estimatuarekin—, baina ai, nola baldintzatzen gaituzten eta nola eragiten beste sentimendu horiek —zazpi bekatu nagusiek, azken batean— handik eta hemendik, erarik mehe eta nabaritugabeenean!;
|
baina
zuk ere noiznahi zenuen Txopitea jauna solaskide, eta ez natzaizu klase aspergarri bat ematen hasiko, ezta, Damaso...?, jakin ere, nik baino gehiago jakingo duzu-eta kontu hauetaz; gainera, neure buruak irudikatua irudikeria hutsean gelditu zen, beti bezala, Pagoagan ez baikenuen mihi euri suzkorik ez beste inolako miraririk izan; doña Primik ere ez zuen gehiegi sinesten, nik uste, honela erabak... " Ez.
|
|
|
" Badakit ez duzula Jainkoagan sinesten, baina zaude lasai, noizbait sinetsiko duzu-eta". Ezustean harrapatu ninduzun,
|
baina
zu ere urduri zeunden: urduri eta pozik.
|
|
2015
|
|
|
noski; gogoan duzu etxetik atera garenean kafe bat hartu eta gero aldatuko ditugu postuak esan didazula? Ba, hartu dugu kafe bat Burgoseko herri bero batean, are donut lehor bat ere, eta itzuli gara kotxera, eta nik ez dizut ezer esan
|
baina
zuk ere ez didazu ezer eskaini. Horregatik, nire gidaria zarelako, eskuak bolantean paratuak dituzulako, begirada errepidean tinkotuta, zu izan zara kartela ikusten lehena.
|
|
2016
|
|
|
–Ez, ez da hori,
|
baina
zuk ere bazeneukan jogurrak erostea, bukatzen ari zirela jakinda.
|
|
2017
|
|
|
Aktore pare bat baino hobeto ari gara Drama ikasia zara nonbait begira arrazoia duzu ez da beharrezkoa kontatzea joanak joan e ez dago arrazoirik horrelako huskeria bati gu bion artean sartzen uzteko gustukoa zaitut Quentin gustukoa dut zure itxura ez duzu beste probintziano horien antzik pozten naiz gauzak horrela konpontzeaz zure amari agindu diot zerbait egingo dudala Jasonen alde
|
baina
zuri ere eskua luzatzea gustatuko litzaidake Jason ederki legoke hemen ere baina honelako zulo batean ez dago tokirik zu bezalako gazte batentzat
|
|
|
– Niri berdin zait, esan zion?,
|
baina
zuri ere berdin al zaizu?
|
|
2019
|
|
|
Badakit zu ez zarela nire moduko berbalapikoa paperaren aurrean,
|
baina
zuk ere izango duzu kontatzeko zeozer, ezta. Ea ba, zain naukazu eta.
|
|
|
Kontatuko dizut nola jarraitzen duen istorioak,
|
baina
zuk ere segi kontatzen horko bizitzaren berri.
|
|
|
Aitonaren hiletak ere berak antolatu zituelakoan nago?. Nik uste dut guri dagokigula,
|
baina
zu ere anaia zara.
|
|
2020
|
|
|
Bai, ardura handia hartzen dute, izugarrizko presioa jasan behar dute, denbora asko ematen dute etxetik kanpo... Zu ez zinen bulego hartatik irteten,
|
baina
zuk ere ardura handia hartzen zenuen banketxeko zuzendari zinenean, presio handia jasan behar izaten zenuen eta denbora asko ematen zenuen etxetik kanpo. Aldiz, ez zenien jada hipoteka sinatua zuten bezeroei Euriborra zenbat eta hainbeste igoko zela azpimarratzen.
|
|
2021
|
|
|
Egitekotan, Jainkoak egin zuen zerbait gaizki, nire ustez. Dirty Dancing pelikula iniziatikoan protagonistak bere aitari esaten dion moduan, negarretan dagoela," badakit dezepzionatu zarela nirekin,
|
baina
zuk ere dezepzionatu egin nauzu, aita".
|
|
|
Ahalegina egingo dut beraz zu ulertzeko, aitaren gaia ez ateratzeko,
|
baina
zuk ere ahalegina egin duzu nire hautu, ekintza eta iritziak ulertzeko, edo behintzat errespetatzeko. Eskubide osoa dut, adibidez, igeriketa ikastarora ez joateko, belarriak berriro zulatzeko, minigona laburrak janzteko, txokolatea nahi dudanean jateko, amamari musurik ez emateko, etorkizunean zer izan nahi dudan erabakitzeko, bikotekidea edukitzeko...
|
|
2022
|
|
|
Aukeran, hobe zenuke batere ez joatea. Bidaiak zerbaitetarako balioko balu, tira,
|
baina
zuk ere ongi dakizu gizakiak mendeak daramatzala gau eta egun alde batetik bestera bidaiatzen, eta azkenean ezertarako ez. Benetan diotsut!
|
|
|
–Ez dut uste, Eñaut. Teoria xelebreak irudituko zaizkizu agian,
|
baina
zuk ere ikusi duzu nola pizten den kutxa zure eskuetan dagoenean. Botere handia duzu, eta horrek ardura handia dakar berarekin –erantzun zion Erkudenek.
|
|
2023
|
|
|
Mirari bat balitz bezala, baina, zurea ez da eskeleto usteldu, xixareek janda hezur zuri bihurtua; zuloan sartu zintuztenean bezala oroitzen zaitugu, bere hartan dirauzu denon gogoan, ez gorputz gazte, sasoiko, mardul, ezpada gorpu more, gorpu jipoitu, gorpu hebaindua, eta halaxe iraungo duzu ez agian menderen mendetan baina bai behintzat zure irudi ubeldua begi ninietan iltzatuta geratu zitzaigunok bizirik jarraitzen dugun bitartean. Mirari handiagoak aitortzen ditu elizamak,
|
baina
zurea ere ez da makala.
|